Β' κλίση ουσιαστικών στην αρχαία ελληνική γλώσσα

Αποστόλης Ζυμβραγάκης
0
Κάντε εδώ online ασκήσεις για τη β' κλίση ουσιαστικών

Η δεύτερη κλίση περιλαμβάνει ονόματα:
  • αρσενικά και θηλυκά σε: -ος
  • ουδέτερα σε: -ον
  • συνηρημένα σε: -ους
  • αττικόκλιτα αρσενικά και θηλυκά σε: -ως, ουδέτερα σε: -ων  
Παρατηρήσεις:
  • Τα αρσενικά και τα θηλυκά της β' κλίσης έχουν τις ίδιες καταλήξεις στον ενικό και στον πληθυντικό.
  • Τα ουδέτερα σχηματίζουν στον ενικό και στον πληθυντικό τρεις πτώσεις όμοιες: την ονομαστική, την αιτιατική και την κλητική.
ασυναίρετα ουσιαστικά

καταλήξεις ασυναίρετων της β' κλίσης
Ενικός
Αρσενικά Θηλυκά
Ουδέτερα
ον.
γεν.
δοτ.
αιτ.
κλ.
-ος
-ου
-
-ον
-ε
-ον
-ου
-
-ον
-ον
Πληθυντικός
ον.
γεν.
δοτ.
αιτ.
κλ.
-οι
-ων
-οις
-ους
-οι
-α
-ων
-οις
-α
-α

Παραδείγματα αρσενικών και θηλυκών
αρσενικά
(οξύτονα)
(παροξύτονα)
(προπαροξύτονα)
τοῦ
τῷ
τὸν

 
θε-ὸς
θε-οῦ
θε-
θε-ὸν
θε-
λόγ-ος
λόγ-ου
λόγ-
λόγ-ον
λόγ-ε
νθρωπ-ος
ἀνθρώπ-ου
ἀνθρώπ-
νθρωπ-ον
νθρωπ-ε
οἱ
τῶν
τοῖς
τοὺς

 
θε-οὶ
θε-ῶν
θε-οῖς
θε-οὺς
θε-οὶ
λόγ-οι
λόγ-ων
λόγ-οις
λόγ-ους
λόγ-οι
νθρωπ-οι
ἀνθρώπ-ων
ἀνθρώπ-οις
ἀνθρώπ-ους
νθρωπ-οι
θηλυκά
(οξύτονα)
(παροξύτονα)
(προπαροξύτονα)
τῆς
τῇ
τὴν

 
ὁδ-ὸς
ὁδ-οῦ
ὁδ-
ὁδ-ὸν
ὁδ-
νῆσ-ος
νήσ-ου
νήσ-
νῆσ-ον
νῆσ-ε
κάμηλ-ος
καμήλ-ου
καμήλ-
κάμηλ-ον
κάμηλ-ε
αἱ
τῶν
ταῖς
τὰς

 
ὁδ-οὶ
ὁδ-ῶν
ὁδ-οῖς
ὁδ-οὺς
ὁδ-οὶ
νῆσ-οι
νήσ-ων
νήσ-οις
νήσ-ους
νῆσ-οι
κάμηλ-οι
καμήλ-ων
καμήλ-οις
καμήλ-ους
κάμηλ-οι

Παρατηρήσεις
  • Τα οξύτονα (αυτά που τονίζονται στη λήγουσα) και τα παροξύτονα (αυτά που τονίζονται στην παραλήγουσα) διατηρούν τον τόνο τους σε όλες τις πτώσεις στην ίδια συλλαβή,
    π.χ. θεός, ὁδός, λόγος, νῆσος

  • Τα προπαροξύτονα (αυτά που τονίζονται στην προπαραλήγουσα) στη γενική και δοτική του ενικού και στη γενική, τη δοτική και την αιτιατική του πληθυντικού κατεβάζουν τον τόνο στην παραλήγουσα
    π.χ. ἄνθρωπος,  κάμηλος


Ασκήσεις: 1η άσκηση  2η άσκηση

Παραδείγματα ουδέτερων
(οξύτονα)
(παροξύτονα)
(προπαροξύτονα)
τὸ
τοῦ
τῷ
τὸ

 
φυτ-ὸν
φυτ-οῦ
φυτ-
φυτ-ὸν
φυτ-ὸν
δῶρ-ον
δώρ-ου
δώρ-
δῶρ-ον
δῶρ-ον
μυστήρι-ον
μυστηρί-ου
μυστηρί-
μυστήρι-ον
μυστήρι-ον
τὰ
τῶν
τοῖς
τὰ

 
φυτ-ά
φυτ-ῶν
φυτ-οῖς
φυτ-ά
φυτ-ά
δῶρ-α
δώρ-ων
δώρ-οις
δῶρ-α
δῶρ-α
μυστήρι-α
μυστηρί-ων
μυστηρί-οις
μυστήρι-α
μυστήρι-α

Παρατηρήσεις

  • Η κατάληξη  των ουδετέρων είναι βραχύχρονη.
  • Τα οξύτονα (αυτά που τονίζονται στη λήγουσα) και τα παροξύτονα (αυτά που τονίζονται στην παραλήγουσα) διατηρούν τον τόνο τους σε όλες τις πτώσεις στην ίδια συλλαβή,
    π.χ. φυτόν, δῶρον

  • Τα προπαροξύτονα (αυτά που τονίζονται στην προπαραλήγουσα) στη γενική και δοτική του ενικού και πληθυντικού κατεβάζουν τον τόνο στην παραλήγουσα
    π.χ. μυστήριον

Ασκήσεις:  3η άσκηση

δευτερόκλιτα συνηρημένα ουσιαστικά
Δευτερόκλιτα συνηρημένα λέγονται τα ουσιαστικά της δεύτερης κλίσης που πριν από το χαρακτήρα -ο του θέματος έχουν άλλο ο ή ε με το οποίο συναιρούνται σε όλες τις πτώσεις.

Παραδείγματα συνηρημένων ουσιαστικών
θ. ἔκπλοο- = ἔκπλου-
θ. πλοο- = πλου-

θ. ὀστεο- = ὀστου-
τοῦ
τῷ
τὸν

 
ἔκπλους
ἔκπλου
ἔκπλ
ἔκπλουν
ἔκπλου
πλοῦς
πλοῦ
πλ
πλοῦν
πλοῦ
τὸ
τοῦ
τῷ
τὸ
ὀστοῦν
ὀστοῦ
ὀστ
ὀστοῦν
ὀστοῦν
οἱ
τῶν
τοῖς
τοὺς

 
ἔκπλοι
ἔκπλων
ἔκπλοις
ἔκπλους
ἔκπλοι
πλοῖ
πλῶν
πλοῖς
πλοῦς
πλοῖ
τὰ
τῶν
τοῖς
τὰ
ὀστ
ὀστῶν
ὀστοῖς
ὀστ
ὀστ

Τα φωνήεντα ο και ε των συνηρημένων δευτερόκλιτων συναιρούνται σε ου όταν ακολουθεί αμέσως ύστερα απ' αυτά ο χαρακτήρας ο, αλλιώς χάνονται κατά τη συναίρεση. Έτσι οι καταλήξεις των συνηρημένων διαφέρουν μόνο στην ονομαστική, αιτιατική και κλητική του ενικού.

Όλες οι πτώσεις των συνηρημένων τονίζονται πάντα στην ίδια συλλαβή, στην οποία τονίζεται η ονομαστική του ενικού.


αττικόκλιτα ουσιαστικά

Αττικόκλιτα λέγονται τα ουσιαστικά της δεύτερης κλίσης που λήγουν σε ως και -ων και συνηθίζονταν κυρίως στην αττική διάλεκτο. Η κλίση τους λέγεται αττική δεύτερη κλίση
 

Παραδείγματα αττικόκλιτων ουσιαστικών
θ. πρόνεω-
θ. λεω-
θ. ἅλω-

θ. ἀνωγεω-
τοῦ
τῷ
τὸν

 
πρόνε-ως
πρόνε-ω
πρόνε-
πρόνε-ων
πρόνε-ως
λε-ώς
λε-
λε-
λε-ὼν
λε-ὼς
τῆς
τῇ
τὴν
λ-ως
λ-ω
λ-
λ-ω(ν)
λ-ως
τὸ
τοῦ
τῷ
τὸ
ἀνώγε-ων
ἀνώγε-ω
ἀνώγε-
ἀνώγε-ων
ἀνώγε-ων
οἱ
τῶν
τοῖς
τοὺς

 
πρόνε-ω
πρόνε-ων
πρόνε-ῳς
πρόνε-ως
πρόνε-ω
λε-
λε-ὼν
λε-ῲς
λε-ὼς
λε-
αἱ
τῶν
ταῖς
τὰς
λ-ω
λ-ων
λ-ῳς
λ-ως
λ-ω
τὰ
τῶν
τοῖς
τὰ
ἀνώγε-ω
ἀνώγε-ω
ἀνώγε-ῳς
ἀνώγε-ω
ἀνώγε-ω

  • Τα αττικόκλιτα ουσιαστικά διατηρούν στις καταλήξεις όλων των πτώσεων το  της ονομαστικής.
  • Διατηρούν σ΄ όλες τις πτώσεις τον ίδιο τόνο και στην ίδια συλλαβή που έχει η ονομαστική του ενικού.
  • Η κλητική είναι όμοια με την ονομαστική.
  • Μερικά σχηματίζουν την αιτιατική του ενικού χωρίς το τελικόν, π.χ. την ἄλω, την Κῶ


Κάντε εδώ online ασκήσεις για τη β' κλίση ουσιαστικών


http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/b.klisi.oys.htm

Δημοσίευση σχολίου

0Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου (0)