| Αλέξανδρος Κουμουνδούρος | |
|---|---|
 Ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος |
|
 Πρωθυπουργός της Ελλάδας |
|
| Περίοδος 22 Μαρτίου 1865 – 11 Οκτωβρίου 1865 |
|
| Προκάτοχος | Κωνσταντίνος Κανάρης |
| Διάδοχος | Επαμεινώνδας Δεληγεώργης |
| Περίοδος 6 Νοεμβρίου 1865 – 13 Νοεμβρίου 1865 |
|
| Προκάτοχος | Δημήτριος Βούλγαρης |
| Διάδοχος | Επαμεινώνδας Δεληγεώργης |
| Περίοδος 18 Δεκεμβρίου 1866 – 20 Δεκεμβρίου 1867 |
|
| Προκάτοχος | Δημήτριος Βούλγαρης |
| Διάδοχος | Αριστείδης Μωραϊτίνης |
| Περίοδος 3 Δεκεμβρίου 1870 – 28 Οκτωβρίου 1871 |
|
| Προκάτοχος | Επαμεινώνδας Δεληγεώργης |
| Διάδοχος | Θρασύβουλος Ζαΐμης |
| Περίοδος 15 Οκτωβρίου 1875 – 26 Νοεμβρίου 1876 |
|
| Προκάτοχος | Χαρίλαος Τρικούπης |
| Διάδοχος | Επαμεινώνδας Δεληγεώργης |
| Περίοδος 1 Δεκεμβρίου 1876 – 26 Φεβρουαρίου 1877 |
|
| Προκάτοχος | Επαμεινώνδας Δεληγεώργης |
| Διάδοχος | Επαμεινώνδας Δεληγεώργης |
| Περίοδος 22 Μαρτίου 1865 – 26 Μαΐου 1877 |
|
| Προκάτοχος | Επαμεινώνδας Δεληγεώργης |
| Διάδοχος | Κωνσταντίνος Κανάρης |
| Περίοδος 11 Ιανουαρίου 1878 – 21 Οκτωβρίου 1878 |
|
| Προκάτοχος | Κωνσταντίνος Κανάρης (Υπουργικό Συμβούλιο) |
| Διάδοχος | Χαρίλαος Τρικούπης |
| Περίοδος 26 Οκτωβρίου 1878 – 10 Μαρτίου 1880 |
|
| Προκάτοχος | Χαρίλαος Τρικούπης |
| Διάδοχος | Χαρίλαος Τρικούπης |
| Περίοδος 13 Οκτωβρίου 1880 – 3 Μαρτίου 1882 |
|
| Προκάτοχος | Χαρίλαος Τρικούπης |
| Διάδοχος | Χαρίλαος Τρικούπης |
|
Προσωπικά στοιχεία
|
|
| Γέννηση | 1815 Μάνη |
| Θάνατος | 26 Φεβρουαρίου 1883 (68 ετών) Αθήνα |
| Εθνικότητα | Ελληνική |
| Υπογραφή |  |
Βιογραφία
Τα πρώτα χρόνια
Γεννήθηκε στον Κάμπο του Δήμου Αβίας, της επαρχίας Οιτύλου, στην Έξω Μάνη και καταγόταν από ιστορική οικογένεια. Ήταν γιος του αγωνιστή Γαλάνη Κουμουνδουράκη, γόνου μεγάλης Μανιάτικης οικογένειας, στρατηγού και έπαρχου Πύργου. Παιδί σχεδόν είχε κινδυνέψει να αιχμαλωτιστεί από τους Τουρκοαιγυπτίους του Ιμπραήμ.Φοίτησε στο γυμνάσιο Ναυπλίου και σπούδασε νομικά στο νεοσύστατο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Άσκησε τη δικηγορία για ένα μικρό διάστημα στην Καλαμάτα. Το 1841 έσπευσε να πολεμήσει στην τότε επαναστατημένη Κρήτη διορισθείς από την Κεντρική Επιτροπή των Κρητών, που έδρευε στην Αθήνα και κατάρτιζε επαναστατικά σώματα, αρχηγός του σώματος Λακώνων, αποτελούμενου από άλλους νέους φοιτητές και επιστήμονες. Μάλιστα στην μάχη του Αποκορώνου κινδύνευσε να αιχμαλωτιστεί από τους Τούρκους. Μετά την αποτυχία της επανάστασης εκείνης, όταν επέστρεψε στην Αθήνα, ανέλαβε γραμματέας του Θεόδωρου Γρίβα και επί πρωθυπουργίας Ι. Κωλέττη, (1847), διορίσθηκε αντεισαγγελέας στην Καλαμάτα, θέση που διατήρησε για τρία χρόνια όπου παραιτήθηκε για να πολιτευτεί.
Η εκλογή του ως βουλευτή
Έτσι το 1850 εκλέχτηκε για πρώτη φορά βουλευτής Μεσσηνίας, (τότε Μεσσήνης). Από τότε εκλεγόταν συνεχώς βουλευτής, 4 φορές επί Όθωνα (1850-1860) και επί Βασιλέως Γεωργίου Α΄ συνεχώς μέχρι τον θάνατό του, με μια μικρή μόλις 14μηνη διακοπή (1868-1869). Από την αρχή της πολιτικής του δράσης διακρίθηκε για τη ρητορεία του κυρίως ως μετριοπαθής. Οι δε πολιτικές του αγορεύσεις, ιδίως περί την οικονομία και τη διοίκηση του κράτους, του καθιέρωσαν σχετική φήμη. Όταν το τότε λεγόμενο Υπουργείο (Κυβέρνηση) Κατοχής του Μαυροκορδάτου αναγκάσθηκε να παραιτηθεί (1855), ο Κουμουνδούρος ανέλαβε επί κυβερνήσεως Βούλγαρη το Υπουργείο Οικονομικών (2 Ιουλίου 1856). Στη μετέπειτα κυβέρνηση του Μιαούλη (13 Νοεμβρίου του 1857) ο Κουμουνδούρος συνέχισε ως υπουργός των Οικονομικών και στην κυβέρνηση Βούλγαρη τα υπουργεία κατά σειρά Δικαιοσύνης (1862), Παιδείας και Εκκλησιαστικών (1864) και Εσωτερικών (1864-1865,1877) ενώ χρημάτισε και δύο φορές πρόεδρος της Βουλής (1855).Απόπειρα δολοφονίας
Το 1864 έγινε απόπειρα δολοφονίας του στην οδό Σταδίου στην είσοδο της Συνέλευσης. Τον επόμενο χρόνο ίδρυσε το Κουμουνδουρικό κόμμα και τον ίδιο χρόνο έγινε πρωθυπουργός. Από το 1865 έως τον θάνατο του, ορκίστηκε 10 φορές πρωθυπουργός.Ως υπουργός και πρωθυπουργός
Ως υπουργός και πρωθυπουργός κατάφερε να εξασφαλίσει στο ακέραιο τα συμφέροντα της Ελλάδας, χάρη στη μετριοπάθειά του, την ευθύτητα του, την ψυχραιμία του και την εξαιρετική του τόλμη. Το 1866 είχε τεθεί το Κρητικό ζήτημα, το οποίο όμως κατάφερε να το ξεπεράσει με επιτυχία αφού δεν υποτάχθηκε στις απαιτήσεις των Μεγάλων Δυνάμεων που ήθελαν η Ελλάδα να παρασυρθεί σε πόλεμο με την Τουρκία, γιατί πίστευε ότι μια φιλοπόλεμη πολιτική δεν θα ωφελούσε σε τίποτα την Ελλάδα, από την στιγμή που δεν είχε προετοιμαστεί κατάλληλα για πόλεμο. Επίσης όσον αφορά την εξωτερική πολιτική, επιτυχία της διακυβέρνησής του θεωρείται η ειρηνική προσάρτηση της Θεσσαλίας και της νοτίου Ηπείρου (Άρτα) αφού πρώτα δεν δίστασε να απειλήσει την Τουρκία με επίθεση 40.000 Ελλήνων στρατιωτών στην Θεσσαλία.Στο εσωτερικό της χώρας, ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος φρόντισε για την διευθέτηση πολλών εσωτερικών προβλημάτων. Φρόντισε με νόμους τη ρύθμιση της φορολογίας ενώ με τα κατάλληλα μέτρα κατάφερε να περιορίσει την ληστεία, (νόμος ΤΟΔ΄ 1871, «Περί ληστείας», καθώς ήταν η εποχή που είχε συμβεί η σφαγή στο Δήλεσι, καθώς και η απαγωγή του πολιτικού και μετέπειτα πρωθυπουργού Σωτήριου Σωτηρόπουλου από τον Λήσταρχο Λαφαζάνη στα Φιλιατρά Μεσσηνίας.
Σημαντικός ήταν και ο νόμος ΦΠΣΤ΄, «περί ευθύνης υπουργών», με τον οποίο αμέσως παραπέμφθηκαν σε ειδικό δικαστήριο όλοι οι συνεργάτες του υπουργείου του Δημητρίου Βούλγαρη (1877) με την κατηγορία της πλαστογραφίας και της αντιποίησης αρχής. Επίσης μερικά από τα σημαντικά μέτρα που έλαβε ήταν η ανακατανομή 2.650.000 στρεμμάτων γης καθώς και η αμνηστία που έδωσε σε 100 ληστές με σκοπό να πολεμήσουν στην Κρήτη.
Το τέλος και οι επίγονοι
Απεβίωσε στην Αθήνα σε ηλικία 68 ετών. Είχε αποκτήσει 3 παιδιά τους: Κωνσταντίνο, υποστράτηγο βουλευτή και Πρόεδρο της Βουλής, Σπυρίδωνα, βουλευτή, υπουργό Ναυτικών, και Όλγα, παντρεμένη με τον εφοπλιστή Εμπειρίκο. Εγγονός του ήταν ο Αλέξανδρος Εμπειρίκος - Κουμουνδούρος. Διέθετε μεγάλες εκτάσεις στην Αττική και συγκεκριμένα στη λίμνη Κουμουνδούρου αλλά και μια έπαυλη στην Τροιζήνα, όπου φιλοξενήθηκαν οι βασιλείς Γεώργιος Α' και Όλγα καθώς και πολλοί άλλοι. Η έπαυλη βρίσκεται σε ένα τεράστιο κτήμα που φτάνει ως τον Άγιο Παντελεήμονα και τη Μονή Αγίου Δημητρίου, σήμερα δε βρίσκεται στην κατοχή του Γιώργου Στ. Κλάδου. Στις δόξες της, η έπαυλη είχε πιάνα κι άλλα αριστοκρατικά αντικείμενα. Το 1884 ο Δήμος Αθηναίων τον τίμησε δίνοντας το όνομα του σε πλατεία της πρωτεύουσας.Επίσης ανιψιά του ήταν η Αικατερίνη Μυσιρλή, μητέρα του Αλέξανδρου Κορυζή.
Πηγές
- "Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου" τομ.11ος, σελ.379-380.
- "Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Δρανδάκη" τομ.ΙΕ, σελ.52-54.