 | ||
| Προσωπικά στοιχεία | ||
| Πλήρες όνομα | Νικόλαος Γεωργαλής | |
| Ψευδώνυμο | Gangster | |
| Εθνικότητα | Ελληνική | |
| Ημερ. Γέννησης | 23 Ιουλίου 1957 | |
| Τόπος Γέννησης | Νιού Τζέρσεϊ, Η.Π.Α. | |
| Ύψος | 183 cm | |
| Θέση | Shooting Guard | |
| NBA Ντραφτ | 68, Boston Celtics, 1979 | |
| Επαγγελματικοί σύλλογοι | ||
1975-1979 Seton Hall Pirates
1979-1992 Α.Σ. Άρης Θεσσαλονίκης1992-1994 Παναθηναϊκός Α.Ο. |
||
| Εθνική Ομάδα | ||
| 1980-1991Εθνική Ελλάδος Ανδρών |
||
Ο Νίκος Γκάλης (Νικόλαος Γεωργαλής), γεννημένος στις 23 Ιουλίου 1957 στο Νιού Τζέρσεϊ των ΗΠΑ, είναι Ελληνοαμερικανός πρώην καλαθοσφαιριστής. Είναι η σημαντικότερη μορφή στην ιστορία του αθλήματος στην Ελλάδα.
Καριέρα
Στις ΗΠΑ έως το 1979
Γιος μεταναστών με καταγωγή από τη Ρόδο (ο πατέρας του ήταν από τον Άγιο Ισίδωρο της Ρόδου), μεγάλωσε στην Αμερική. Εκεί ασχολήθηκε αρχικά με την πυγμαχία, αλλά γρήγορα τον κέρδισε η καλαθοσφαίριση. Το 1975 εισήχθη στο καθολικό πανεπιστήμιο του Σίτον Χολ, του οποίου η ομάδα μπάσκετ φημίζεται για τις διακρίσεις της. Ξεχώρισε γρήγορα και έγινε ένας από τους καλύτερους καλαθοσφαιριστές του κολλεγιακού πρωταθλήματος. Αγωνιζόταν στη θέση του σούτιγκ γκαρντ και σκόραρε με μεγάλη ποικιλία κινήσεων. Αγαπημένη του κίνηση το τζαμπ σουτ από μέση απόσταση ή το λέι απ με σπάσιμο στον αέρα (πολλές φορές με ολόκληρη την αντίπαλη ομάδα να αμύνεται μπροστά του). Την περίοδο 1978-79 αναδείχθηκε τρίτος σκόρερ στο κολεγιακό πρωτάθλημα του NCAA με 27,5 πόντους μ.ο. πίσω τον δεύτερο (και μετέπειτα θρύλο του ΝΒΑ) Λάρι Μπερντ. Στο τέλος εκείνης της σεζόν συμμετείχε στο ντραφτ (θεσμοθετημένη διαδικασία επιλογής μελλοντικών επαγγελματιών από αθλητικά σωματεία στις Η.Π.Α.) του NBA και επιλέχθηκε από την ομάδα Boston Celtics μόλις στον τρίτο γύρο της διαδικασίας και συνολικά την 68η θέση.Η καταξίωση του στην Ελλάδα 1979-1984
Το καλοκαίρι του 1979 οι ελληνικές ομάδες του Παναθηναϊκού και του Ολυμπιακού εκδήλωσαν το ενδιαφέρον τους για να τον αποκτήσουν όμως τελικά ο ίδιος προτίμησε να ενταχθεί στην ομάδα Άρη Θεσσαλονίκης ο οποίος είχε αναδειχθεί πρωταθλητής Ελλάδας. Την πρώτη του σεζόν στην Ελλάδα αναδείχθηκε 3ος σκόρερ στο ελληνικό πρωτάθλημα. Από την επόμενη χρονιά όμως έγινε ο πρώτος σκόρερ του ελληνικού πρωταθλήματος και συνέχισε να κατακτά την πρώτη θέση για 11 συνεχόμενα έτη συνολικά. Ολοκλήρωσε την περίοδο 1980-81 με 44 πόντους μ.ο. σημειώντας την καλύτερη επίδοση σε συγκομιδή πόντων σε μέσο όρο στην καριέρα του.Την περίοδο 1981-82 ο Γκάλης αγωνίστηκε με τον Άρη εναντίον του Ιωνικού Νικαίας που έληξε με σκορ 114-113 υπέρ του Άρη και υπήρξε ένας από τα πιο αξιομνημόνευτους αγώνες της εποχής. Ο Νίκος Γκάλης σημείωσε 63 πόντους για τον Άρη και ο Παναγιώτης Γιαννάκης 72 για τον Ιωνικό Νικαίας. Τα τρία πρώτα του χρόνια στην Ελλάδα δεν κατάφερε να γνωρίσει επιτυχίες σε συλλογικό επίπεδο καθώς η ομάδα του Παναθηναϊκού διατηρούσε την πρώτη θέση όμως το 1983 αναδείχθηκε για πρώτη φορά πρωταθλητής Ελλάδας με την ομάδα του Άρη. Με την εθνική Ελλάδος συμμετείχε στο Ευρωμπάσκετ 1983 και αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης. Την επόμενη χρονιά ο Άρης ήταν φαβορί για να κατακτήσει το πρωτάθλημα όμως το έχασε από τον Παναθηναϊκό, στον αγώνα μπαράζ της Κέρκυρας ενώ εξίσου οδυνηρή για το σύλλογο ήταν και η απώλεια του κυπέλλου στον τελικό των ξυρισμένων κεφαλιών.
Η γιγάντωση του Άρη και το χρυσό του Ευρωμπάσκετ 1984-1987
Το καλοκαίρι του 1984 ο Άρης προχώρησε σε μια μεταγραφή που θα άλλαζε τις ισορροπίες στο ελληνικό μπάσκετ και θα έκανε την ομάδα πρωταγωνίστρια. Με την απόκτηση του Παναγιώτη Γιαννάκη ο Νίκος Γκάλης μπορούσε πλέον να οδηγήσει τον Άρη σε μεγαλύτερες διακρίσεις. Το 1985 ο Άρης κατέκτησε το Πρωτάθλημα και το Κύπελλο Ελλάδας που ήταν και το πρώτο νταμπλ του συλλόγου. Στην Ευρώπη σημειώθηκε η μεγαλύτερη διάκριση του συλλόγου έως τότε με τη συμμετοχή στον ημιτελικό του Κυπέλλου Κόρατς εναντίον της Ciao Crem Varese. Το 1986 ο Γκάλης κατέκτησε το πρωτάθλημα Ελλάδας και αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ στο Μουντομπάσκετ της Ισπανίας με την Ελλάδα να τερματίζει 10η συμμετέχοντας για πρώτη φορά στην ιστορία της σε τελική φάση Μουντομπάσκετ.Το 1987 κατέκτησε το δεύτερο νταμπλ του με τον Άρη. Το 1987 υπήρξε μια από τις πιο σπουδαίες χρονιές στην καριέρα του Γκάλη αλλά και στην ιστορία της ελληνικής καλαθοσφαίρισης. Μετά από την επιτυχημένη σεζόν του με τον Άρη αγωνίστηκε στο Ευρωμπάσκετ 1987 με την εθνική Ελλάδας. Ο Γκάλης αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ (με μ.ο. 37 πόντους) και MVP της διοργάνωσης και η Εθνική Ελλάδας αναδείχθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης, πέρα από κάθε προγνωστικό. Με κορυφαίο αθλητή μακράν το Νίκο Γκάλη η εθνική Ελλάδος που δεν είχε έως τότε καμιά διάκριση σε επίπεδο κορυφής, επικράτησε απέναντι σε ομάδες με τεράστια ιστορία στο θεσμό όπως η Σοβιετική Ένωση και η Γιουγκοσλαβία. Αναδείχθηκε κορυφαίος Ευρωπαίος καλαθοσφαιριστής για το 1987. Πλέον και τυπικά αποτελούσε έναν από τους κορυφαίους αθλητές του ευρωπαϊκού μπάσκετ.
Στην ελίτ της Ευρώπης με τον Άρη και την Εθνική Ελλάδας 1987-1992
Το 1989 στο φάιναλ φορ του Μονάχου ο Άρης κατέκτησε την 3η θέση στο Κύπελλο Πρωταθλητριών και αυτή είναι η καλύτερη επίδοση στην ιστορία του συλλόγου στην κορυφαία ευρωπαϊκή διοργάνωση. Το καλοκαίρι του 1989 ο Γκάλης αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ στο Ευρωμπάσκετ 1989 και οδήγησε την εθνική Ελλάδος στην κατάκτηση του ασημένιου μεταλλίου. Η διάκριση θεωρήθηκε ανάλογης αξίας με την κατάκτηση της πρώτης θέση του 1987 καθώς οι αντίπαλοι υπήρξαν ακόμα πιο ισχυροί και το επίπεδο πιο δύσκολο. Στον ημιτελικό απέναντι στη Σοβιετική Ένωση ο Γκάλης σημείωσε 45 πόντους, εξασφαλίζοντας το ασημένιο μετάλλιο και αποδεικνύοντας ότι η Εθνική Ελλάδος ανήκε πλέον στις κορυφαίες εθνικές ομάδες της Ευρώπης.
Το 1991 ο Γκάλης κατέκτησε το τελευταίο του πρωτάθλημα Ελλάδας και αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος σημειώνοντας την 3η καλύτερη επίδοση στην ιστορία του θεσμού με 46 πόντους ενάντια στη Λιμόζ. Με την εθνική Ελλάδος ο Γκάλης αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ στο Ευρωμπάσκετ 1991 για τέταρτη φορά στην καριέρα του. Την ίδια χρονιά ψηφίστηκε μέσα στους 50 κορυφαίους καλαθοσφαιριστές στην ιστορία της ΦΙΜΠΑ από το επίσημο περιοδικό της FIBA Magazine. Το 1992 αναδείχθηκε κυπελλούχος Ελλάδας και για πρώτη φορά μετά από 11 χρόνια δεν αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ απουσιάζοντας και από την πρώτη πεντάδα των πρώτων σκόρερ. Στο τέλος της χρονιάς αποχώρησε από τον Άρη καθώς το συμβόλαιο του δεν ανανεώθηκε.
Αναγεννητής του Παναθηναϊκού 1992-1994
Τη χρονιά της άφιξής του ο Παναθηναϊκός είχε μείνει εκτός Ευρώπης μετά από 24 χρόνια, με την άφιξη του Γκάλη ο Παναθηναϊκός απέκτησε και πάλι δικαίωμα συμμετοχής στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα μετά από 9 χρόνια απουσίας και σημείωσε τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή επιτυχία στην ιστορία του έως τότε. Την περίοδο 1993-94 ο Γκάλης αναδείχθηκε με τον Παναθηναϊκό κορυφαίος σκόρερ και πασέρ στο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα οδηγώντας το σύλλογο στο φάιναλ φορ του Τελ Αβίβ. Με 30 πόντους του ενάντια στην Μπαρτσελόνα ο Παναθηναϊκός κατέκτησε την τρίτη θέση στην Ευρώπη ενώ ο Γκάλης για δεύτερη φορά στην καριέρα του αναδείχθηκε τριταθλητής Ευρώπης μετά το 1989 με τον Άρη. Επίσης με τη συγκομοιδή των πόντων που σημείωσε στο φάιναλ φορ του Τελ Αβίβ έφτασε τους 231 πόντους σε φάιναλ φορ, επίδοση που τον κατατάσει πρώτο έως σήμερα.
Η χρονιά της αποχώρησής του 1994-1995
Με την έναρξη της περιόδου 1994-95 ο Παναθηναϊκός απέκτησε τον Παναγιώτη Γιαννάκη και έθεσε ως στόχο την κατάκτηση του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος. Ο Γκάλης εξακολουθούσε να είναι ο κορυφαίος σε επιδόσεις όμως η ομαδική λειτουργία παρουσίασε αδυναμίες σε μια περίοδο που ο Παναθηναϊκός έπρεπε να διεκδικήσει προκρίσεις από πολύ νωρίς σε αγώνες νοκ άουτ. Χρειάστηκαν 2 μεγάλες εμφανίσεις του Νίκου Γκάλη στα προκριματικά των ομίλων για να αποφύγει τον αποκλεισμό από τη Μπουντιβέλνικ Κιέβου ενώ στα προκριματικά του Κυπέλλου ο Νίκος Γκάλης ήταν ο κορυφαίος του Παναθηναϊκού στην πρόκριση επί του Ολυμπιακού. Ο προπονητής Κώστας Πολίτης αποφάσισε να περιορίσει το χρόνο συμμετοχής του Νίκου Γκάλη και ο Γκάλης θεώρησε ότι δεν είχε δίκαιη αντιμετώπιση καθώς ο ίδιος εξακολουθούσε να έχει αξιόλογη απόδοση. Στις 18 Οκτωβρίου 1994 σε αγώνα με τους Αμπελόκηπους ο Γκάλης δεν ξεκίνησε ως βασικός και θεωρώντας άδικη τη συμπεριφορά του προπονητή αποχώρησε από το γήπεδο.Ο πρόεδρος της ομάδας Παύλος Γιαννακόπουλος επιχείρησε να γεφυρώσει το χάσμα χωρίς επιτυχία. Στη συνέχεια προχώρησε σε αλλαγή προπονητή με σκοπό την επιστροφή του Γκάλη. Παρά τις αρνήσεις του Γκάλη ο Γιαννακόπουλος εξακολουθούσε να δεσμεύει και να πληρώνει το συμβόλαιο του με σκοπό να επανενταχθεί την επόμενη χρονιά στην ομάδα πλάι στον Ντομινίκ Ουΐλκινς, κίνηση που συνάντησε την άρνηση του Μάλκοβιτς. Προτάθηκε επίσης από το Γιαννακόπουλο στο Γκάλη να επιστρέψει στον Άρη αλλά αρνήθηκε ο προπονητής του Λευτέρης Σούμποτιτς και ο ίδιος ο Γκάλης που προτιμούσε να μεταγραφεί στην ΑΕΚ. Συνέπεια του αδιεξόδου υπήρξε η απόφαση του Νίκου Γκάλη να ανακοινώσει στις 29 Σεπτεμβρίου 1995 το τέλος της καριέρας του. Στις 21 Οκτωβρίου 1999 οι σχέσεις των αδελφών Γιαννακόπουλων και του Γκάλη αποκαταστάθηκαν και επίσημα καθώς βραβεύτηκε από τον Παναθηναϊκό στο ημίχρονο αγώνα της Ευρωλίγκα απέναντι στη Ρεάλ.
Μετά την αποχώρηση 1995-
Μετά την απόσυρσή του από το άθλημα, ασχολήθηκε με τη δημιουργία αθλητικής κατασκήνωσης για παιδιά στη Χαλκιδική έως το 2006. Το 2004 μετέφερε την Ολυμπιακή Φλόγα ως πρώτος λαμπηδρόμος μέσα στο Ολυμπιακό Στάδιο για την τελετή έναρξης της διοργάνωσης. Το 2007 τιμήθηκε με το μετάλλιο τιμής στην Ευρωλίγκα και έγινε μέλος του ευρωπαϊκού Hall of Fame της ΦΙΜΠΑ κατά την πρώτη επιλογή του θεσμού. Το 2013 έγινε υποψήφιος για να ενταχθεί στο Hall of Fame του NBA.Τιμές
Στις 7 Μαϊου του 2013 διοργανώθηκε από την ΚΑΕ Άρης εκδήλωση προς τιμήν του. Η εκδήλωση έλαβε χώρα στο Αλεξάνδρειο Μέλαθρο της Θεσσαλονικής, παρεβρέθησαν μεγάλα αστέρια της ιστορίας του Ευρωπαϊκού μπάσκετ (όπως οι Παναγιώτης Γιαννάκης, Ντίνο Ράτζα, Ζέλικο Ομπράντοβιτς, Στόγιαν Βράνκοβιτς, Ντορόν Τζαμσί, Ρισάρ Ντακουρί, Φρεντερίκ Φορτέ, Αλεξάντερ Βολκόφ, Τζόρντι Βιγιακάμπα, Οντι Νόρις κ.α.). Στα πλαίσια της εκδήλωσης διεξήχθη φιλικός αγώνας μεταξύ Άρη και Λιμόζ. O Νίκος Γκάλης δήλωσε "Αυτό είναι το σπίτι μου (σ.σ. το Αλεξάνδρειο) και όλοι (σ.σ. ο κόσμος του Άρη) η οικογένειά μου. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη τιμή για έναν αθλητή από τη στιγμή που η αγαπημένη του ομάδα κρεμάει ψηλά τη φανέλα του", ενώ ύστερα από απόφαση της Ελληνικής κυβέρνησης, η κεντρική σάλα του Αλεξανδρείου (ο αγωνιστικός χώρος) μετονομάστηκε σε Σάλα Νίκος Γκάλης (Nick Galis Hall), προς τιμήν του Νίκου Γκάλη.Διακρίσεις
Τίτλοι
- 8 Πρωταθλήματα Ελλάδας: 1983, 1985, 1986, 1987, 1988, 1989, 1990, 1991
- 7 Κύπελλα Ελλάδας: 1985, 1987, 1988, 1989, 1990, 1993
Μετάλλια
- 1 Χρυσό μετάλλιο Ευρωμπάσκετ: 1987
- 1 Αργυρό μεταλλιο Ευρωμπάσκετ: 1989
MVP
- 1 MVP Ευρωμπάσκετ: 1987
- 5 MVP Πρωταθλήματος Ελλάδας: 1988, 1989, 1990, 1991, 1992
1ος Σκόρερ
- 11 φορές Πρώτος σκόρερ Ελληνικού πρωτθλήματος: 1981, 1982, 1983, 1984, 1985, 1986, 1987, 1988, 1989, 1990, 1991
- 2 φορές πρώτος σκόρερ Κυπέλλου Πρωταθλητριών: 1992, 1994
- 4 φορές Πρώτος σκόρερ Ευρωμπάσκετ: 1983, 1987, 1989, 1991
- 1 φορά Πρώτος σκόρερ Μουντομπάσκετ: 1986
Στατιστικά
Η στατιστική του στην Α και στην Α1 Εθνική
| Περίοδος | Ομάδα | Αγώνες | Πόντοι | Πόντοι μ.ο. | 2π % | 3π % | 1π % | Ριμπάουντ | Ριμπ. μ.ο. | Ασίστ | Ασίστ μ.ο. | Κλεψίματα | Κλεψ. μ.ο. | Λάθη | Λάθη μ.ο. |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1979-80 | Άρης | 22 | 692 | (31,4) | |||||||||||
| 1980-81 | Άρης | 26 | 1143 | (44,0) | |||||||||||
| 1981-82 | Άρης | 22 | 828 | (37,6) | |||||||||||
| 1982-83 | Άρης | 24 | 869 | (36,2) | |||||||||||
| 1983-84 | Άρης | 23 | 948 | (41,2) | |||||||||||
| 1984-85 | Άρης | 24 | 891 | (37,1) | |||||||||||
| 1985-86 | Άρης | 24 | 944 | (39,3) | |||||||||||
| 1986-87 | Άρης | 21 | 808 | (38,1) | 68% | 41% | 80% | 55 | (2,6) | ||||||
| 1987-88 | Άρης | 21 | 756 | (36,0) | 64% | 28% | 86% | 52 | (2,5) | ||||||
| 1988-89 | Άρης | 21 | 780 | (37,1) | 61% | 41% | 89% | 55 | (2,6) | 57 | (2,7) | 26 | (1,2) | 45 | (2,1) |
| 1989-90 | Άρης | 27 | 1041 | (38,6) | 67% | 32% | 89% | 64 | (2,4) | 89 | (3,3) | 24 | (0,9) | 53 | (2,0) |
| 1990-91 | Άρης | 28 | 971 | (38,6) | 65% | 44% | 88% | 59 | (1,9) | 134 | (4,8) | 24 | (0,9) | 78 | (2,8) |
| 1991-92 | Άρης | 21 | 607 | (38,6) | 63% | 48% | 82% | 47 | (2,2) | 93 | (4,4) | 23 | (1,0) | 45 | (2,1) |
| 1992-93 | Παναθηναϊκός | 36 | 785 | (21,8) | 58% | 24% | 80% | 66 | (1,8) | 209 | (5,8) | 30 | (0,8) | 110 | (3,1) |
| 1993-94 | Παναθηναϊκός | 37 | 793 | (21,4) | 57% | 23% | 85% | 67 | (1,8) | 190 | (5,1) | 27 | (0,7) | 78 | (2,1) |
| 1994-95 | Παναθηναϊκός | 1 | 8 | (8,0) | 100% | - | 100% | 2 | (2,0) | 3 | (3,0) | 1 | (1,0) | 2 | (2,0) |
Οι δέκα αγώνες με τα μεγαλύτερα σκοραρίσματα, με την εθνική ομάδα
| Πόντοι | Ημερομηνία | Αντίπαλος | Τελικό Σκορ | Διοργάνωση |
|---|---|---|---|---|
| 53 | 5/7/1986 | Παναμάς | 110-81 | Παγκόσμιο Ανδρών 1986 |
| 52 | 10/9/1984 | Πολωνία | 88-89 | Προκριματικά Πανευρωπαϊκού Πρωταθλήματος |
| 49 | 20/7/1986 | Κίνα | 111-112 | Παγκόσμιο Ανδρών 1986 |
| 48 | 4/1/1981 | Φινλανδία | 101-92 | Διεθνές τουρνουά |
| 48 | 19/11/1989 | Δανία | 113-91 | Φιλικός |
| 47 | 29/11/1984 | Βουλγαρία | 91-84 | Προκριματικά Παγκοσμίου Πρωταθλήματος |
| 47 | 23/5/1982 | Βέλγιο | 97-72 | Προκριματικά Πανευρωπαϊκού Πρωταθλήματος |
| 46 | 20/6/1986 | Ολλανδία | 104-88 | Τουρνουά Ακρόπολις |
| 46 | 25/11/1989 | Ρουμανία | 97-77 | Προκριματικά Πανευρωπαϊκού Πρωταθλήματος |
| 45 | 24/6/1989 | Σοβιετική Ένωση | 81-80 | Ευρωμπάσκετ 1989 |
- Έπαιξε σε 854 επίσημα παιγνίδια και σημείωσε 25.995 πόντους, 30.4 κατά μέσο όρο.
- Σε 384 αγώνες στη μεγάλη κατηγορία του μπάσκετ σημείωσε 12.849 πόντους (33,4 κατά μέσο όρο) και είναι ο πρώτος σκόρερ όλων των εποχών.
- Αγωνίσθηκε 168 φορές με την Εθνική Ελλάδας, με μέσο όρο πόντων 30,46.
- Αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1986 και στα Ευρωπαϊκά του 1983, 1987, 1989 και 1991.
- Ρεκόρ πόντων σε ένα αγώνα: 62, στον αγώνα Άρη - Ιωνικού το 1981. Στον ίδιο αγώνα ο μελλοντικός του συμπαίκτης στον Άρη Παναγιώτης Γιαννάκης σημείωσε 73 πόντους για λογαριασμό της ομάδας της Νίκαιας.
- Ρεκόρ πόντων σε Ευρωπαϊκό Αγώνα: 57, το 1981, στον αγώνα Άρη-Βενέτσια για το κύπελλο Κόρατς.
Περισσότερες βιογραφίες σπουδαίων προσωπικοτήτων εδώ.
Περισσότερα αφιερώματα για τον αθλητισμό εδώ.
Περισσότερα θέματα για το μπάσκετ εδώ.