Η ιστορία της λέξης ψήφος

Αποστόλης Ζυμβραγάκης
0
Λέξη γένους θηλυκού (η ψήφος).
Αρχική σημασία: μικρός λίθος, λιθάριον, λείον καί απεστρογγυλωμένον εκ της τριβής, οία τά εν ταις κοίταις των ποταμών ή εν ταις παραλίαις.

Η λέξη ετυμολογείται από το ρήμα ψάω/ ψέω ( = τρίβω, λειαίνω).
Έκφραση της προσωπικής προτίμησης κάποιου, αλλά και το μέσον με το οποίο κάποιος επιλέγει τα πρόσωπα ή/και τον σχηματισμό που θα τον/την εκπροσωπήσει σε ένα συγκεκριμένο οργανισμό ή τη διακυβέρνηση της χώρας.
Με σημασία βότσαλο για αρίθμηση, συναντούμε τη λέξη στον Πίνδαρο, ενώ ο Ηρόδοτος μας την παραδίδει με τη σημερινή έννοια της έκφρασης προτίμησης για ένα θέμα ή για πρόσωπο.
Πλήθος είναι τα παράγωγα και σύνθετα: ψηφίζω, καταψηφίζω, συμψηφίζω, ψηφοδέλτιο(μετάφραση από το αγγλικό ballotpaper), ψηφοφόρος, ψηφοφορία, ψήφιση, καταψήφιση, συμψηφισμός, ψηφοθηρία και άλλα.
Τα μικρά βότσαλα, τα κουκιά, αλλά και τα θραύσματα αγγείων (όστρακα) χρησιμοποιήθηκαν στην αρχαιότητα αρχικά για την καταμέτρηση και στη συνέχεια, στην περίοδο της δημοκρατίας για την έκφραση της γνώμης των πολιτών και την λήψη αποφάσεων για τα πράγματα της πολιτείας. Ψήφος δινόταν επίσης, όπως άλλωστε και σήμερα, και με ανάταση του χεριού.
Στις νεότερες εποχές, ήδη πριν από την Αναγέννηση (Ενετική Δημοκρατία) τόσο στη Δύση, όσο και στην Ελλάδα χρησιμοποιήθηκαν σφαιρίδια (pallota στα Ιταλικά) διαφορετικού χρώματος .για την αρνητική ψήφο τα σφαιρίδια είχαν μαύρο χρώμα. Απ’ εδώ προέρχονται και οι εκφράσεις«έφαγε μαύρο», «τον/την μαύρισαν», καθώς και το επιφωνηματικό «μαύρο στον/στην…!».
Στη χρήση σφαιριδίων οφείλεται και η έκφραση «δαγκωτό»: οι φανατικοί ψηφοφόροι, για να δείξουν την αφοσίωσή τους στον υποψήφιο της προτίμησής τους συνήθιζαν να δαγκώνουν το σφαιρίδιο πριν το ρίξουν στην κάλπη, ως δημόσια επιβεβαίωση της προτίμησής τους.

Ετυμολογία
ψήφος < αρχαία ελληνική ψῆφος < ψάω που σημαίνει τρίβω, κάνω κάτι λείο

Σημασία
1. μικρή πέτρα που έχει λειανθεί με τριβή, όπως λιθάρι, χαλίκι, βότσαλο, πολύτιμος λίθος
2. οποιοδήποτε υλικό μέσον με το οποίο επιχειρείται ψηφοφορία, αυτό μπορεί να είναι σφαιρίδιο, ή ειδικό δελτίο από χαρτί που έχει προηγούμενα οριστεί, (ψηφοδέλτιο), ή άλλο υλικό (π.χ. όστρακο), ή ακόμα και η ανάταση του χεριού του ψηφοφόρου.
3. η γνώμη που εκφράζεται με τη ψήφο σε ψηφοφορία,
4. το δικαίωμα συμμετοχής σε ψηφοφορία

Δημοσίευση σχολίου

0Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου (0)