Τι Είναι Η Δίαιτα Atkins;
Μπριζόλα με σάλτσα, αυγά και μπέικον, τυρί τσένταρ στην ομελέτα, ντρέσινγκ με ροκφόρ και σούπα αβοκάντο με πραγματική κρέμα; Αυτά τα πλούσια τρόφιμα αποτελούν μέρος μιας αμφιλεγόμενης δίαιτας, που περιγράφεται από τον Δρ. Atkins βιβλίο του «Μια νέα επαναστατική δίαιτα», το οποίο έγινε μπεστ σέλερ, και ακολούθησαν και πολλά άλλα βιβλία, όπως το 2010 το «Νέος Atkins για ένα Νέο Εαυτό».
Η διαιτα Ατκινς υπόσχεται όχι μόνο ότι θα χάσετε κιλά, χωρίς να πεινάσετε, με μια χαμηλή σε υδατάνθρακες διατροφή, αλλά ότι θα βελτιώσετε την καρδιαγγειακή σας λειτουργία και την μνήμη σας και θα αποκτήσετε και άλλα πλεονεκτήματα σε επίπεδο υγείας.
Η δίαιτα στηρίζεται στην θεωρία ότι τα παχύσαρκα άτομα τρώνε πολλούς υδατάνθρακες. Το σώμα μας καίει και λιπαρά και υδατάνθρακες για παραγωγή ενέργειας, αλλά οι υδατάνθρακες χρησιμοποιούνται πρώτοι. Με την δραστική μείωση τους και με την κατανάλωση πρωτεϊνών και λιπαρών, το σώμα μας χάνει φυσικά βάρος καίγοντας το αποθηκευμένο λίπος πιο αποτελεσματικά.
Αν και οι ισχυρισμοί για απώλεια βάρους που προέρχονται από τις επιτυχημένες ιστορίες που εκτίναξαν τις πωλήσεις του βιβλίου στα ύψη, το Κέντρο της Συμπληρωματικής Ιατρικής στη Νέα Υόρκη (που δημιούργησε ο Atkins) υποστηρίζει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι ακολουθούν την δίαιτα Ατκινς για να διατηρήσουν το σωματικό τους βάρος, την καλή υγεία και να αποφύγουν τις ασθένειες.
Πως Δουλεύει η Διαιτα Ατκινς
Όταν μειωθεί δραστικά η ποσότητα υδατανθράκων που καταναλώνεται, ο οργανισμός αναγκάζεται να μπει σε μια κατάσταση κέτωσης, το οποίο σημαίνει ότι χρησιμοποιεί το λίπος του ως καύσιμο. Το άτομο που βρίσκεται σε κατάσταση κέτωσης παίρνει την ενέργεια του από τις κετόνες, οι οποίες είναι οργανικές ενώσεις που περιέχουν τη χαρακτηριστική ομάδα καρβονύλιο στην αλυσίδα τους, και αποτελούν τα καύσιμα που δημιουργούνται από τη διάσπαση των λιπών. Όταν ο οργανισμός βρίσκεται σε κέτωση, νιώθετε λιγότερη πείνα, οπότε και είναι πιθανό να τρώτε και λιγότερο. Παρόλα αυτά η κέτωση μπορεί να προκαλέσει και μια πληθώρα δυσάρεστων παρενεργειών (όπως ασυνήθιστη μυρωδιά στην αναπνοή και δυσκοιλιότητα σε ένα μικρό αριθμό ανθρώπων).
Σαν αποτέλεσμα το σώμα σας μετατρέπεται από μηχανή καύσης υδατανθράκων σε μια μηχανή καύσης λίπους. Έτσι αντί να στηρίζεστε στα τρόφιμα που είναι πλούσια σε υδατάνθρακες, σαν πηγή ενέργειας, και αφήνοντας τις αποθήκες λίπους σας όπως είναι (ψωμάκια, κοιλίτσα, μηροί, τυπικά σημεία εναπόθεσης λίπους), μετατρέπεται αυτές τις αποθήκες σε πρωταρχική πηγή ενέργειας. Και το φιλόδοξο αποτέλεσμα: απώλεια κιλών.
Με περισσότερες λεπτομέρειες, σκεφτείτε τι συμβαίνει όταν τρώτε ένα πλούσιο γεύμα σε υδατάνθρακες. Τα σάκχαρα από τους υδατάνθρακες εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος. Για να διατηρήσει σταθερό το επίπεδο γλυκόζης στο αίμα ο οργανισμός εκλύει ινσουλίνη. Η ινσουλίνη επιτρέπει στο πλεόνασμα της γλυκόζης να αποθηκεύεται στο συκώτι και στους μύες ως γλυκογόνο, αλλά αυτές οι αποθήκες γεμίζουν πολύ γρήγορα. Οπότε η ινσουλίνη μετατρέπει τα επιπλέον σάκχαρα σε λίπος, αυτό δηλαδή που προσπαθείτε τόσο δύσκολα να χάσετε.
Σύμφωνα με την θεωρία του Atkins, εάν το σώμα συνεχίσει να παράγει πολύ ινσουλίνη, σαν προσπάθεια να διαχειριστεί τα υπερβολικά σάκχαρα, δεν θα μπορεί να ανταποκρίνεται τόσο άμεσα και τελικά μπορεί προκληθεί μια μεταβολική διαταραχή, ο διαβήτης. Η θεωρία Atkins υποστηρίζει ότι αυτό θα πρέπει να χαρακτηρίζεται σαν «ασταθή επίπεδα γλυκόζης στο αίμα» καθώς τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα αυξάνονται και μετά μειώνονται απότομα.
«Το πρώτο βήμα σε ένα ασταθή μεταβολισμό οδηγεί στα πρώιμα στάδια του διαβήτη». Παρόλα αυτά ένας οργανισμός σε κέτωση καίει με επιτυχία λίπος και σε βάθος χρόνου, σύμφωνα με την θεωρία του Atkins, επιστρέφει σε κανονική μεταβολική λειτουργία. Όλα τα λιπαρά σε αυτή την δίαιτα μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα χοληστερίνης, κάτι που αποτελεί προσωρινό γεγονός, καθώς και η χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια θα μειωθούν μόνα τους με την ελάττωση του σωματικού βάρους, όπως τουλάχιστον υποστηρίζει η θεωρία αυτή.
Για τα περισσότερα άτομα η κατανάλωση υδατανθράκων δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 40 γραμμάρια την ημέρα, ώστε να ξεκινήσει να λειτουργεί η συγκεκριμένη βιοχημική διαδικασία. Αν και δεν τονίζει την σωματική άσκηση, η θεωρία του Atkins υποστηρίζει ότι κάποια άτομα μπορεί να χρειαστεί να προσθέσουν κάποια σωματική δραστηριότητα ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία της κέτωσης. Θα πρέπει επίσης τα άτομα που ακολουθούν την συγκεκριμένη δίαιτα να λαμβάνουν και συμπληρώματα βιταμινών καθώς δεν θα μπορούν να τις παίρνουν από άλλες πηγές όπως τα φρούτα και τα λαχανικά.
Το πρόγραμμα επιτρέπει την κατανάλωσης τροφών που όσοι κάνουν δίαιτα τα ονειρεύονται μόνο. Η δίαιτα αυτή πετυχαίνει ακόμα και σε περιπτώσεις που έχουν αποτύχει άλλες δίαιτες. Η δίαιτα Atkins με μια ματιά:
- Θέτει λίγους περιορισμούς στην ποσότητα των τροφών που μπορείτε να καταναλώσετε αλλά περιορίζει το είδος των τροφίμων που επιτρέπονται: όχι επεξεργασμένη ζάχαρη, γάλα, λευκό ρύζι και λευκό αλεύρι
- Σας επιτρέπει να τρώτε φαγητά που πάντα χαρακτηρίζονταν σαν παχυντικά όπως: κρέας, αυγά , τυρί και άλλα
- Υποστηρίζει ότι μειώνει την όρεξη κατά την πορεία.
Στην δίαιτα Atkins τρώτε σχεδόν αποκλειστικά καθαρή πρωτεΐνη και λιπαρά. Μπορείτε να καταναλώσετε κόκκινο κρέας, ψάρια (και οστρακόδερμα), πουλερικά, κανονικό τυρί (όχι διαίτης). Μπορείτε να μαγειρεύετε με βούτυρο, να τρώτε μαγιονέζα με τον τόνο σας και να χρησιμοποιείται ελαιόλαδο στην σαλάτα σας.
Από την άλλη οι υδατάνθρακες περιορίζονται (περίπου 20 γραμμάρια καθαρό βάρος την ημέρα, το οποίο σημαίνει το σύνολο των υδατανθράκων μείον των ινών) τις δύο πρώτες εβδομάδες, το οποίο μεταφράζεται σε 3 κούπες σαλάτας ή 2 κούπες σαλάτας με 2-3 κούπες συγκεκριμένα λαχανικά μαγειρεμένα κάθε μέρα.
Δεν υπάρχουν εξαιρέσεις σε αυτούς του κανόνες για τις δύο πρώτες εβδομάδες γιατί η μείωση της πρόσληψης υδατανθράκων (όχι φρούτα και μόνο μερικά πράσινα φυλλώδη λαχανικά) υποτίθεται ότι θα ενεργοποιήσουν τη βιοχημική διαδικασία για την απώλεια βάρους. Δεν μετράτε θερμίδες (στην πραγματικότητα μπορεί να καταναλώνετε περισσότερες θερμίδες από πριν).
Αργότερα η κατανάλωση υδατανθράκων αυξάνεται με πλούσιες σε ίνες τροφές, αλλά δεν μπορείτε να τρώτε επεξεργασμένη ζάχαρη (ούτε ως επιδόρπιο), γάλα, λευκό ρύζι, λευκό ψωμί, λευκές πατάτες, ή ζυμαρικά που φτιάχνονται με λευκό αλεύρι. Όλα αυτά θα αποτελέσουν την λίστα με τις απαγορευμένες απολαύσεις για μια ζωή.
Η δίαιτα επιτρέπει την προσθήκη φρούτων, λαχανικών, προϊόντων ολικής άλεσης μετά την περίοδο των δύο πρώτων εβδομάδων.
Μετά, με την πάροδο του χρόνου, η μετάβαση από την απώλεια κιλών στην διατήρηση κιλών θα είναι ομαλή, με την σταδιακή αύξηση των υδατανθράκων για όσο διάστημα όμως το σωματικό βάρος διατηρείται σταθερό.
Η σωματική άσκηση σαν μέρος ενός υγιεινού τρόπου ζωής τονίζεται τώρα περισσότερο από ότι στην αρχή της δίαιτας.
Τι Λένε Οι Ειδικοί Για Την Δίαιτα Atkins
Τόσο στην Αμερική όσο και στην Ευρώπη η διαιτα Ατκινς είναι αμφιλεγόμενη.
Μελέτες που έγιναν το 2002 αποδεικνύουν ότι μια δίαιτα χαμηλή σε υδατάνθρακες, όπως η δίαιτα Ατκινς, επιδεικνύει κάποια πλεονεκτήματα στην επίτευξη της απώλειας βάρους, σε σύγκριση με άλλες δίαιτες .
Αλλά πολλοί ειδικοί στην υγεία ανησυχούν. Θεωρούν ότι η δίαιτα Atkins χρειάζεται περισσότερη μελέτη, παρόλο που επιτυγχάνει την απώλεια σωματικού βάρους και βελτίωση των τιμών της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων.
Αλλά ανησυχούν για την ασφάλεια της δίαιτας σε βάθος χρόνου.
Οι ειδικοί δεν προβληματίζονται για το εάν η δίαιτα Atkins καταφέρνει να ελαττώσει το σωματικό βάρος και να το διατηρήσει μειωμένο. Ανησυχούν ότι προωθεί τις καρδιακές παθήσεις, για το εάν αποτρέπει καρδιακά επεισόδια, εγκεφαλικά και καρκίνο. Υπάρχει επίσης πιθανότητα απώλειας οστικής μάζας, καθώς και άτομα που έχουν ηπατικά και νεφρικά προβλήματα να έχουν επιπτώσεις λόγω υψηλών επιπέδων πρωτεΐνης στη συγκεκριμένη δίαιτα.
Επίσης πιστεύουν ότι ο οργανισμός χρειάζεται μια ελάχιστη ποσότητα υδατανθράκων για την υγιή λειτουργία του η οποία κυμαίνεται στα 150 γραμμάρια ημερησίως. Κάτω από αυτή την ποσότητα η κανονική μεταβολική λειτουργία διαταράσσεται.
Ο εγκέφαλος χρειάζεται γλυκόζη για να λειτουργήσει αποτελεσματικά, και χρειάζεται πολύς χρόνος ώστε το διασπώμενο λίπος και οι πρωτεΐνες να φτάσουν στον εγκέφαλο. Οι υδατάνθρακες, ειδικά με τη μορφή λαχανικών, σιτηρών και φρούτων μετατρέπονται πιο αποτελεσματικά σε γλυκόζη. Και αυτή η αποτελεσματική χρήση της γλυκόζης είναι αποτέλεσμα διεργασίας αιώνων. Όπως λένε και οι ειδικοί, τα φρούτα και τα μούρα αποτέλεσαν την πρώιμη διατροφή των ανθρώπων και όχι η κατανάλωση σκέτης πρωτεΐνης, και δεν έχουμε αλλάξει πολύ στη φυσιολογία μας από τότε.
Επίσης αναφέρετε από διαιτολόγους, ότι η δίαιτα Atkins δεν απέδειξε με καμία μελέτη, ότι είναι κάτι μαγικό. Συνίσταται απλά στον περιορισμό των θερμίδων. Είναι καθοδηγητική και περιοριστική, και μειώνει στο μισό τις επιλογές των τροφών που καταναλώνουμε κανονικά. Σε τελική ανάλυση δεν είναι ούτε λίπος, ούτε πρωτεΐνες, ούτε υδατάνθρακες. Είναι θερμίδες. Μπορούμε να χάσουμε κιλά με οποιοδήποτε τρόπο καταφέρουμε να τρώμε λιγότερο, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι είναι καλό για τον οργανισμό μας.
Τροφή για σκέψη
Η δίαιτα Atkins άλλαξε και βελτιώθηκε με τα χρόνια ώστε να αυξήσει την ποικιλία των τροφών, περιλαμβάνοντας καθαρή πρωτεΐνη, λαχανικά, φρούτα, ξηρούς καρπούς, όσπρια και σε μερικές περιπτώσεις προϊόντα ολικής άλεσης και καλά λιπαρά.
Περισσότερες δίαιτες εδώ.