Κείμενο 1
Η εθελοντική αιμοδοσία: Ένα δώρο ζωής
Με τον όρο αιμοδοσία εννοούμε τη χορήγηση αίματος με τη μετάγγιση και γενικά την όλη οργάνωση που έχει να κάνει με τη λήψη και τη συντήρηση του αίματος.
Στην Ελλάδα αναζητούνται κάθε χρόνο περί 700.000 μονάδες αίματος. Μόνο το 35% συλλέγεται από εθελοντές αιμοδότες , ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό συλλέγεται από συγγενείς και φίλους του ασθενή. Εθελοντές αιμοδότες μπορούν να γίνουν όλοι όσοι είναι άνω των 18 ετών μέχρι 65, άνω των 50 κιλών και είναι υγιείς και γενικά αυτοί που έχουν έναν υγιή τρόπο ζωής δηλαδή δεν πίνουν πάνω από το επιτρεπτό, δεν κάνουν χρήση ουσιών κ.λ.π.
Οι πρώτες μεταγγίσεις αίματος έγιναν το 1916 και το 1919 στην Πολυκλινική Αθηνών από τον καθηγητή Σπύρο Οικονόμου, ενώ αξίζει να σημειωθεί και η προσφορά του βοηθού του, γιατρού Μιχάλη Πατρικαλάκη, μιας και ήταν ο πρώτος αιμοδότης στην Ελλάδα.
Το 2005 με νόμο ιδρύεται το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας το Ε.ΚΕ.Α. που αποτελεί την πιο σοβαρή και αξιόπιστη προσπάθεια των τελευταίων δεκαετιών για την άρτια, σταδιακή και επιστημονικά αποδεκτή αναδιοργάνωση της αιμοδοσίας στην Ελλάδα.
Ποιες ανάγκες καλύπτει η αιμοδοσία;
Η χορήγηση αίματος είναι αναγκαία για τους χιλιάδες τραυματίες τροχαίων και άλλων ατυχημάτων.
Είναι αναγκαία για τους πάσχοντες με μεσογειακή Αναιμία η οποίοι στην πλειοψηφία τους είναι παιδιά.
Είναι αναγκαία για ασθενείς με ογκολογικά προβλήματα όπως λευχαιμία και ιδίως την περίοδο που βρίσκονται σε χημειοθεραπεία.
Είναι αναγκαία για αυτούς που πάσχουν από διάφορες αιματολογικές ασθένειες όπως η αιμορροφιλία.
Είναι αναγκαία κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης λόγω της αξιόλογης απώλειας αίματος καθώς και σε έγκυες γυναίκες που παρουσιάζουν προβλήματα κατά τη διάρκεια του τοκετού.
Ο όγκος αίματος που δίνεται είναι μόνο το 1/20 του συνολικού όγκου αίματος του οργανισμού περίπου 450 ml. Η αναπλήρωση του χαμένου όγκου γίνεται σε 10 λεπτά, ενώ ο όγκος του πλάσματος αποκαθίσταται σε 12 ώρες και τα ερυθρά αιμοσφαίρια σε 30 μέρες περίπου. Εξάλλου, η αιμοδοσία είναι ωφέλιμη για τον οργανισμό αφού κινητοποιείται έτσι ο Μυελός των Οστών για την παραγωγή νέων κυττάρων αίματος.
Στην Ελλάδα δεν έχει ακόμη παγιωθεί η συνείδηση του εθελοντή αιμοδότη, οι ανάγκες για αίμα εξακολουθούν να είναι μεγάλες σε βαθμό που γίνεται εισαγωγή αίματος από τον Ελβετικό Ερυθρό Σταυρό. Ιδίως την εποχή που διανεύουμε, την εποχή της πανδημίας, ο φόβος για τον covid-19 έχει μειώσει κατά πολύ τα αποθέματα αίματος .
Η 14η Ιουνίου έχει καθιερωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), τον Ερυθρό Σταυρό και την Ερυθρά Ημισέληνο ως η Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Αιμοδότη. Την ημέρα αυτή τιμάται ο ανώνυμος αιμοδότης και η απόλυτη πράξη αλτρουισμού.
Το αίμα δεν είναι ένα βιομηχανικό προϊόν. Προσφέρεται μόνο από τον υγιή άνθρωπο στον πάσχοντα συνάνθρωπο.
Η προσφορά αίματος είναι προσφορά ζωής και πολιτισμού.
Σίσυ Κλίτσα - Επισκέπτρια Υγείας MSc
Κείμενο 2
Παγκόσμια ημέρα εθελοντή αιμοδότη
Με το σύνθημα “Να είσαι εκεί για τον άλλον: Δώσε αίμα – Μοιράσου τη ζωή!” εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Αιμοδότη.
Ο εορτασμός επικεντρώνεται στην αξία του προσφερόμενου αίματος στους ασθενείς, όχι μόνο για τη διάσωση της ζωής, αλλά και για την παροχή βοήθειας στους συνανθρώπους μας, για να ζήσουν μια μακροβιότερη και πιο παραγωγική ζωή.
Όπως επισημαίνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας μία μονάδα αίματος μπορεί να σώσει μέχρι και τρεις ζωές. Κάθε χρόνο συγκεντρώνονται 92 εκατομμύρια μονάδες αίματος σε όλο τον κόσμο. Πολλοί ασθενείς, που χρειάζονται μετάγγιση, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες, δεν έχουν έγκαιρη πρόσβαση σε ασφαλές αίμα.
Η συλλογή αίματος από εθελοντές μη αμειβόμενους αιμοδότες είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για μια ασφαλή και επαρκή παροχή αίματος. Οι τακτικοί εθελοντές αιμοδότες είναι η ασφαλέστερη πηγή του αίματος, καθώς υπάρχουν λιγότερες μολύνσεις, που μεταδίδονται με το αίμα μεταξύ αυτών των δωρητών από ό,τι μεταξύ των ατόμων, που δίνουν αίμα για τα μέλη της οικογένειάς τους σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης ή που δίνουν αίμα έναντι πληρωμής.
Η παροχή ασφαλούς και επαρκούς αίματος μέσω καλά οργανωμένων, εθνικών συστημάτων αιμοδοσίας θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της εθνικής πολιτικής κάθε χώρας για τη φροντίδα της υγείας.
Στόχος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας είναι όλες οι χώρες να διαθέτουν αίμα προερχόμενο 100% από εθελοντές αιμοδότες.
Το Συντονιστικό Κέντρο Αιμοεπαγρύπνησης (ΣΚΑΕ) του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. συμμετέχει ενεργά στις εορταστικές εκδηλώσεις, προκειμένου να τιμήσει τον ανώνυμο εθελοντή αιμοδότη και προσκαλεί κάθε υγιή άνδρα και γυναίκα ηλικίας 18-65 ετών να προσφέρει αίμα σε οποιαδήποτε Υπηρεσία Αιμοδοσίας της χώρας μας.
Στο προσκλητήριο αυτό ζωής κεντρική θέση καταλαμβάνουν οι νέοι άνθρωποι, οι οποίοι με την ευγενική προσφορά τους αποδεικνύουν έμπρακτα τα αισθήματα αλληλεγγύης προς τον συνάθρωπο, που χρειάζεται αίμα.
Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας
Κείμενο 3
Εισαγωγικό σημείωμα: Ο "Άγιος Σάββας" είναι αντικαρκινικό - ογκολογικό νοσοκομείο στην Αθήνα. Στον 1ο όροφο του κεντρικού κτηρίου λειτουργεί το τμήμα εθελοντικής αιμοδοσίας.
Στον Άγιο Σάββα - Αποστόλης Ζυμβραγάκης
Κοίτα να δεις που νόμιζα
πως θα πονέσω
κι ούτε που κατάλαβα πώς έγινε.
Κοίτα να δεις που νόμιζα
πως θα καθυστερήσω
κι ούτε που κατάλαβα πότε τελείωσε.
Κοίτα να δεις που νόμιζα
πως θα χάσω
κι ούτε που κατάλαβα πως κέρδισα
μεγαλύτερη οικογένεια
αφού σε νέες φλέβες ρέει πια
το αίμα που έσωσε από τη λευχαιμία
εκείνον τον άγνωστο καινούργιο αδερφό.
Αποστόλης Ζυμβραγάκης
ΘΕΜΑΤΑ
Α. Να αποδώσετε συνοπτικά τα οφέλη της αιμοδοσίας σε 50-60 λέξεις, σύφωνα με το Κείμενο 1.
Μονάδες 15
Β1. Να χαρακτηρίσετε ως Σωστές ή Λανθασμένες τις παρακάτω προτάσεις και να τεκμηριώσετε την επιλογή σας με αναφορές στο περιεχόμενο των Κειμένων 1 και 2.
α. Λιγότεροι από 3 στους 10 ασθενείς βρίσκουν αίμα από εθελοντές αιμοδότες (Κείμενο 1).
β. Η Ελλάδα κάνει εξαγωγή αίματος στην Ελβετία (Κείμενο 1).
γ. Υπάρχουν ασθενείς που ενώ χρειάζονται αίμα, δε βρίσκουν (Κείμενο 2).
δ. Η πολιτική ηγεσία οφείλει να οργανώνει το σύστημα αιμοδοσίας (Κείμενο 2).
ε. Όλες οι χώρες διαθέτουν αίμα προερχόμενο αποκλειστικά από εθελοντές αιμοδότες (Κείμενο 2).
Μονάδες 10
Β2α. Να σχολιάσετε τον τίτλο του Κειμένου 1 ως προς τη σχέση του με το περιεχόμενο του κειμένου και ως προς το επικοινωνιακό του αποτέλεσμα.
Μονάδες 10
Β2β. Η συντάκτρια του Κειμένου 1 στη μέση περίπου του κειμένου αναρωτιέται "Ποιες ανάγκες καλύπτει η αιμοδοσία;". Να σχολιάσετε τη λειτουργία του ερωτήματος τόσο ως προς τη δομή του κειμένου όσο και ως προς το επικοινωνιακό αποτέλεσμα.
Μονάδες 5
Β3α. Η συντάκτρια του Κειμένου 1 ("Στην Ελλάδα...κ.λ.π.") χρησιμοποιεί ένα στατιστικό στοιχείο για το ποσοστό του αίματος που συλλέγεται από εθελοντές αιμοδότες. Ποια είναι η σκοπιμότητα της χρήσης αυτού του στατιστικού στοιχείου;
Μονάδες 10
Β3β. "Η παροχή ασφαλούς και επαρκούς αίματος μέσω καλά οργανωμένων, εθνικών συστημάτων αιμοδοσίας θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της εθνικής πολιτικής κάθε χώρας για τη φροντίδα της υγείας". Με ποιες γλωσσικές επιλογές ο συντάκτης του Κειμένου 2 δηλώνει τη στάση του απέναντι στο μήνυμα που μεταδίδει;
Μονάδες 5
Γ. Ποια είναι κατά τη γνώμη σας το θέμα του Κειμένου 3; Πώς ανταποκρίνεστε εσείς στο θέμα αυτό;
Μονάδες 15
Δ. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Αιμοδότη, καλείστε να γράψετε ένα άρθρο για το ιστολόγιο του σχολείου σας, στο οποίο να αναδεικνύετε την αναγκαιότητα της εθελοντικής αιμοδοσίας και να προτείνετε τρόπους με τους οποίους μπορεί να ενισχυθεί.
Μονάδες 30
Περισσότερα κριτήρια αξιολόγησης εδώ.
Επιμέλεια: Αποστόλης Ζυμβραγάκης, φιλόλογος - M.Ed. ειδικός παιδαγωγός, συγγραφέας.
Αναζητήστε το βιβλίο του: Όλη η ύλη των Νέων Ελληνικών Γ' Λυκείου μέσα από 100+ ερωτήσεις και απαντήσεις, Αποστόλης Ζυμβραγάκης, εκδόσεις 24 γράμματα, ISBN: 978-618-201-134-8, μέσα από το οποίο μπορείτε να βρείτε οδηγίες για το πώς απαντιούνται τα συγκεκριμένα ερωτήματα.
Στο βιβλίο που κυκλοφορεί παρουσιάζεται με έναν ευρηματικό τρόπο όλη η ύλη των Νέων Ελληνικών Γ' Λυκείου (συνεξέταση γλώσσας και λογοτεχνίας) μέσα από 100+ ερωτήσεις και απαντήσεις.
Πρόκειται για έναν πλήρη οδηγό, στον οποίο θα βρείτε με σαφή και εύστοχο τρόπο απαντήσεις και οδηγίες για όλα τα πιθανά θέματα των πανελλαδικών εξετάσεων στο μάθημα των Νέων Ελληνικών, πρακτικό οδηγό για πετυχημένη περίληψη, πρακτικό οδηγό για πετυχημένο ερμηνευτικό σχόλιο λογοτεχνίας, πρακτικό οδηγό για πετυχημένη παραγωγή λόγου σε κάθε επικοινωνιακή περίσταση, καθώς και όλα τα νέα κριτήρια αξιολόγησης του ΙΕΠ με τις απαντήσεις τους.
Είναι σίγουρο πως αυτός ο πρακτικός οδηγός Νέων Ελληνικών θα γίνει ένα απαραίτητο εργαλείο για εκπαιδευτικούς και υποψήφιους πανελλαδικών εξετάσεων.
ή και τηλεφωνικά στο 210 612 70 74 ,
με δωρεάν ταχυδρομικά έξοδα για όλη την επικράτεια.
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα: Ο Αποστόλης Ζυμβραγάκης είναι ένας από τους πλέον αναγνωρισμένους φιλολόγους της γενιάς του, δημιουργός του δημοφιλούς εκπαιδευτικού ιστολογίου "Ηλεκτρονική Διδασκαλία" (e-didaskalia.blogspot.gr), μέσα από το οποίο παρέχεται εκπαιδευτικό υλικό για όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες της χώρας. Όλη αυτή η γνώση πλέον συμπυκνώνεται σε έναν πλήρη και ταυτόχρονα πρακτικό οδηγό Νέων Ελληνικών -απαραίτητο μετά τις τελευταίες αλλαγές- για εκπαιδευτικούς και υποψήφιους πανελλαδικών εξετάσεων.
