ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ

25/9/22

Κουίζ: Φτιάξε τη δική σου ελληνική σειρά κι εμείς θα σου πούμε αν θα πετύχει

Περισσότερα κουίζ εδώ.

Πρέπει να βοηθάμε τα παιδιά με τα σχολικά τους μαθήματα;

Οι συμβουλές των ειδικών δεν βρίσκουν πάντα εφαρμογή στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Αποτέλεσμα; Οι γονείς καταλήγουν να κάνουν τα μαθήματα μαζί με τα παιδιά τους. Πώς θα βοηθήσουμε τα παιδιά, ώστε να μην μας έχουν ανάγκη;

Δεν θα ξεχάσω ποτέ την πρώτη μέρα της κόρης μου στο δημοτικό σχολείο. Είχα διαβάσει ένα σωρό άρθρα για το ότι δεν πρέπει να βοηθάμε τα παιδιά μας στα μαθήματα του σχολείου. Είχα στις δικές μου αποσκευές μια παιδική ηλικία που σχεδόν ποτέ κανένας δεν με βοήθησε. Ήμουν σίγουρη ότι έτσι θα γινόταν και τώρα.

Αντιθέτως, αυτό που κατάλαβα από την πρώτη συνάντηση με τη δασκάλα ήταν ότι όχι μόνο θα έπρεπε να τη βοηθήσω, αλλά και ότι δεν γίνεται αλλιώς. Οι εργασίες των επόμενων ημερών, μηνών και σχολικών ετών απλώς το επιβεβαίωσαν. Τελικά πρέπει ή όχι να βοηθάμε τα παιδιά στα μαθήματα του σχολείου; Πόσο «συμφωνεί» το ελληνικό σύστημα εκπαίδευσης με τους ειδικούς; Και πώς πρέπει να ισορροπήσουμε εμείς ως γονείς για να βοηθήσουμε ουσιαστικά τα παιδιά;

Γιατί τα παιδιά πρέπει να διαβάζουν μόνα τους τα μαθήματα

Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι δεν πρέπει να βοηθάμε τα παιδιά στα μαθήματα που έχουν για το σπίτι. Το σχολείο σηματοδοτεί την είσοδο του παιδιού στον έξω κόσμο, μακριά από την ασφάλεια του σπιτιού. Στο σχολείο, το παιδί καλείται να διαχειριστεί μόνο του πολλές καινούργιες εμπειρίες. Μία από αυτές είναι το διάβασμα. Τι μήνυμα του δίνουμε αν διαχειριζόμαστε εμείς τις δικές του υποχρεώσεις;

«Η είσοδος στο δημοτικό εντείνει και την είσοδο στην υπευθυνότητα, στην αυτορρύθμιση, στη διαχείριση του χρόνου, των συναισθημάτων και της συμπεριφοράς», εξηγεί η παιδοψυχολόγος Έλλη Γιαννοπούλου. «Αν είμαστε δίπλα στο παιδί ανά πάσα στιγμή για να το βοηθήσουμε, εκείνο λαμβάνει το μήνυμα ότι δεν μπορεί να τα καταφέρει μόνο του. Αυτό επηρεάζει και την αυτοπεποίθησή του, αλλά και τη διάθεσή του να προσπαθεί».

iStock

Χειρότερη συνέπεια είναι η απώλεια της σχέσης γονιού παιδιού. «Ο γονιός, επιστρέφοντας από την εργασία του, νιώθει ότι έχει ο ίδιος διάβασμα. Αγχώνεται και ασυναίσθητα μεταφέρει το άγχος στο παιδί. Έχει μεγαλύτερες προσδοκίες για τις επιδόσεις του παιδιού, αφού επενδύει και ο ίδιος τον χρόνο και την προσπάθειά του. Δημιουργούνται πολλές συγκρούσεις, ο γονιός μπορεί να νιώσει θυμό και ενοχές. Συχνά, το παιδί αισθάνεται ότι οι γονείς του ενδιαφέρονται κυρίως για τις επιδόσεις του και όχι για το ίδιο».

Η σχολική μελέτη στο ελληνικό σχολείο

Στην ελληνική πραγματικότητα, το να διαβάζει το παιδί χωρίς τη βοήθεια κάποιου ενήλικα συχνά μοιάζει μη ρεαλιστικό. Η κ. Γιαννοπούλου θυμάται ακόμη την πρώτη της ομιλία σε γονείς και εκπαιδευτικούς με θέμα Σχέση σχολείου και οικογένειας: «Πολύ γρήγορα η συζήτηση επικεντρώθηκε στη μελέτη των παιδιών στο σπίτι. Όταν είπα ότι τα παιδιά είναι καλό να ενθαρρύνονται να διαβάζουν μόνα τους, οι δάσκαλοι αντέδρασαν έντονα. Υποστήριξαν ότι αν οι γονείς δεν βοηθούν τα παιδιά, τότε οι μαθητές θα πηγαίνουν στο σχολείο αδιάβαστοι».

Γιατί συμβαίνει αυτό; Γνωρίζουμε όλοι πολλούς δασκάλους που ξέρουν ποιο είναι το σωστό. Συχνά όμως δεν το εφαρμόζουν στην πράξη και ζητάνε την αρωγή των γονέων. Μια δασκάλα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, μητέρα η ίδια μαθητών δημοτικού, δίνει τη δική της εξήγηση: «Η διδακτέα ύλη έχει διαφοροποιηθεί σε σχέση με το παρελθόν. Τα παιδιά εισάγονται σε ορισμένες έννοιες σε μικρότερη ηλικία από ό,τι εμείς. Έχουν προστεθεί μαθήματα, όπως για υπολογιστές και ξένες γλώσσες. Τις πιο πολλές φορές, όμως, είναι οι γονείς που εμπλέκονται στη μελέτη. Θέλοντας τα παιδιά να μάθουν όσα περισσότερα γίνεται ώστε να έχουν εφόδια, παρακολουθούν επισταμένως τη μελέτη τους. Αυτό επηρεάζει και τους δασκάλους, που δίνουν περισσότερες ή πιο απαιτητικές εργασίες».

Με την τηλεκπαίδευση που επέβαλε η πανδημία, οι γονείς κλήθηκαν να εμπλακούν με έναν πρωτόγνωρο τρόπο στη μαθησιακή διαδικασία. Αρχικά για τεχνικούς λόγους, να ρυθμίζουν δηλαδή τον υπολογιστή, την κάμερα, το μικρόφωνο κ.λπ., αλλά και για πιο ουσιαστικούς. Τα παιδιά ήταν δύσκολο να κάθονται τόσες ώρες απερίσπαστα στην οθόνη, οπότε η προσοχή τους μειώθηκε. Κατά συνέπεια και η δυνατότητα κατανόησης.

Οι γονείς κλήθηκαν να εξηγούν από την αρχή πολλές φορές όσα ο δάσκαλος παρέδωσε, να εκτυπώνουν τις ανάλογες εργασίες, να βοηθούν τα παιδιά να τις ολοκληρώσουν και να στέλνουν e-mail.

Πώς θα βοηθήσουμε ουσιαστικά τα παιδιά με τη σχολική μελέτη;

«Όπως σε όλα τα στάδια της ανάπτυξης, τα υποστηρίζουμε χωρίς να εμποδίζουμε την αυτονομία τους», συμβουλεύει η ειδικός. «Κάποτε τα κρατούσαμε από τα δύο χέρια για να κάνουν τα πρώτα του βήματα, μετά από το ένα, στη συνέχεια ήμασταν διακριτικά πίσω τους και μετά τα βλέπαμε να τρέχουν και να απομακρύνονται. Ανάλογη πρέπει να είναι η υποστήριξή μας στο διάβασμα, σεβόμενοι βέβαια πάντα τον ρυθμό και τις ιδιαιτερότητες του κάθε παιδιού».

Πιο συγκεκριμένα:

Είμαστε δίπλα στο παιδί στην αρχή του δημοτικού για να του δείξουμε τον τρόπο να μελετά. Ενθαρρύνουμε το παιδί, δίνουμε παραδείγματα, επεξηγούμε, απλοποιούμε, και μετά το αφήνουμε μόνο του να ολοκληρώσει τα καθήκοντά του.
Δημιουργούμε θετικό κλίμα και όμορφο περιβάλλον. Πρέπει να είμαστε γελαστοί, υπομονετικοί και ενθαρρυντικοί, όταν προσφέρουμε βοήθεια. Δείχνουμε στο παιδί πώς να κάνει μικρά διαλείμματα με διατάσεις, χορευτικές κινήσεις, κάποιο ενεργειακό σνακ. Όλα αυτά βοηθάνε στην εκτόνωση και στη συγκέντρωση.
Είναι πολύ σημαντικό να αξιολογήσουμε πρώτα τις δυνατότητες και τις ενδεχόμενες αδυναμίες του παιδιού μας σε συνεργασία με τη δασκάλα του. Αν ένα παιδί λύνει άνετα τις ασκήσεις των μαθηματικών στην τάξη, αλλά στο σπίτι αρνείται λέγοντας ότι δεν καταλαβαίνει, τότε δεν πρόκειται για αντιληπτική αλλά για συναισθηματική δυσκολία.

5 πρακτικές συμβουλές για το διάβασμα στο σπίτι

Στην πρώτη δημοτικού, τον πρώτο καιρό, καλό είναι να καθόμαστε μαζί με το παιδί. Να του διαβάζουμε τι ζητάει η άσκηση (εφόσον δεν ξέρει ακόμη να διαβάζει). Να το καθοδηγούμε στον τρόπο που θα την κάνει, αφού όμως πρώτα ακούσουμε από το ίδιο τι έχει πει ο δάσκαλος/ η δασκάλα. Έτσι, θα ενισχύσουμε όχι μόνο την εμπιστοσύνη στον/στην εκπαιδευτικό, αλλά και τη σχέση του μαζί της/του. Εκείνη/ον πρέπει να συμβουλεύεται για τα μαθήματα, όχι εμάς.
Όσον αφορά τις διορθώσεις, καλό είναι να το διευκρινίσουμε με τον δάσκαλο ή τη δασκάλα. Άλλοι ζητάνε να επεμβαίνουμε και να διορθώνουμε τον τρόπο γραφής και άλλοι όχι.
Ανάλογα με την ετοιμότητα του παιδιού και εφόσον η διδασκαλία της αλφαβήτου έχει ολοκληρωθεί, ο γονιός θα μπορούσε να αποσυρθεί ακόμη και στην πρώτη δημοτικού από το δωμάτιο.
Η απομάκρυνση πρέπει να γίνει σταδιακά. Στην αρχή, αφήνουμε το παιδί να ολοκληρώσει μια άσκηση μόνο του, στη συνέχεια περισσότερες. Δηλώνουμε πάντα ότι είμαστε διαθέσιμοι για απορίες, αλλά πλέον δεν βρισκόμαστε στον ίδιο χώρο. Συνεχίζουμε να το υποστηρίζουμε με την παρουσία μας σε πιο δύσκολες στιγμές, όπως επαναλήψεις κεφαλαίων για διαγωνίσματα στις επόμενες τάξεις. Σταδιακά, το αφήνουμε μόνο του.
Σταδιακή είναι και η απομάκρυνση από τον έλεγχο των καθηκόντων. Στην πρώτη δημοτικού μοιάζει ανέφικτο να μην τον έχουμε. Από τη δευτέρα, όμως, αυτό μπορεί να αλλάξει.

iStock

Πώς διαχειρίζεται ένα παιδί τον χρόνο του;

Ένα συνηθισμένο πρόβλημα είναι η αναβλητικότητα πολλών παιδιών να ξεκινήσουν τη μελέτη. Τόσο αυτή όσο και ο υπερβολικός χρόνος πάνω από τα βιβλία υποδεικνύουν μια συναισθηματική δυσκολία.

«Το κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό και τις δικές του ανάγκες. Επίσης η κάθε τάξη έχει διαφορετικές απαιτήσεις, αλλά και η κάθε ηλικία έχει τις δικές της… αντοχές. Για ένα παιδί της πρώτης τάξης του δημοτικού σχολείου, 15–20 λεπτά συγκέντρωσης είναι το μέγιστο των δυνατοτήτων του. Αν η μελέτη του απαιτεί περισσότερο χρόνο, φροντίζουμε να κάνει διάλειμμα.

»Στις μεγαλύτερες τάξεις του δημοτικού, από την τρίτη κι έπειτα, 2 ώρες συνήθως είναι αρκετές. Συζητήστε με τον εκπαιδευτικό πόσες ώρες μελέτης απαιτούνται και μιλήστε του για τυχόν δυσκολίες. Πολύ σημαντικό είναι να εντοπίσουμε ποιες ώρες το παιδί λειτουργεί καλύτερα. Συνήθως, όσο νωρίτερα στη διάρκεια της ημέρας, τόσο καλύτερα. Βοηθητικό είναι να υπάρχει μια σταθερή ώρα μελέτης», σχολιάζει η ειδικός.

Χρειάζεται και το παιχνίδι

Το παιχνίδι αποτελεί το κλειδί της επιτυχίας και για τη σχολική μελέτη. Χρειάζεται καθημερινά, ώστε να μπορεί το παιδί να συγκεντρώνεται αποτελεσματικά. Σύμφωνα με τους ειδικούς, το παιχνίδι δεν είναι απλώς ένα αναπτυξιακό επίτευγμα ή ένα μέσο για να περάσει το παιδί την ώρα του. Είναι σημαντικό, γιατί απηχεί τις προσπάθειες του παιδιού να συμφιλιωθεί με τα συγκινησιακά του βιώματα. Το παιχνίδι πρέπει να βρίσκει πάντα χρόνο μέσα στην ημέρα. Καλλιεργεί σημαντικές δεξιότητες της ζωής και αποφορτίζει. Μην το αμελείτε!

Περισσότερα θέματα για γονείς εδώ.

Πέντε σκοτεινές στιγμές στην ιστορία που προσπάθησαν να μας κρύψουν

Μια κοινή παραδοχή είναι πως η ιστορία μας βοηθά να εξερευνήσουμε τις αληθινές μας ρίζες. Ωστόσο, στα σχολεία και στην ακαδημαϊκή εκπαίδευση, δε διδασκόμαστε όλες τις πλευρές της ιστορίας. Και δε μιλάμε μόνο για εκείνη που "γράφουν οι νικητές", αλλά για γεγονότα που εκουσίως αποσιωπήθηκαν σε βάθος χρόνου.

Παρακάτω απαριθμούμε πέντε από τις -αρκετές- σκοτεινές πτυχές της παγκόσμιας ιστορίας, που έμειναν μακριά από τις καταγραφές και τα βιβλία ή αποτυπώθηκαν μερικώς.

ΤΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΤΟΥ VIPEHOLM

Η τερηδόνα ήταν γνωστή στις ΗΠΑ από τα τέλη του 1890, όταν οι άνθρωποι είχαν βεβαίως, ελάχιστη φροντίδα για τη στοματική υγιεινή. Τη δεκαετία του 1940 έλαβαν χώρα στη Σουηδία τα περιβόητα "πειράματα του νοσοκομείου Vipeholm" στο Λουντ. Τα πειράματα χρηματοδοτήθηκαν από τη βιομηχανία ζάχαρης της χώρας και από την οδοντιατρική κοινότητα, σε μια προσπάθεια να προσδιοριστεί εάν οι υδατάνθρακες επηρέασαν τον σχηματισμό κοιλοτήτων.
Οι άνθρωποι που "εξετάστηκαν" ήταν ασθενείς με νοητικές αναπηρίες, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα τα εν λόγω πειράματα να θεωρηθεί πως έχουν παραβιάσει τις αρχές της ιατρικής δεοντολογίας.
Μέχρι τότε υπήρχε η υποψία πως οι δίαιτες που ήταν πλούσιες σε ζάχαρη, μπορούσαν να προκαλέσουν τερηδόνα, χωρίς όμως να υπάρχει επιστημονική απόδειξη. Μέχρι το 1947, οι υπάλληλοι του νοσοκομείου συμμετείχαν στα πειράματα, ωστόσο αυτό σταμάτησε στη πορεία. Οι εξετάσεις ξεκίνησαν το 1945 επισήμως ως "δοκιμές βιταμίνων" και είχαν εγκριθεί από την κυβέρνηση, ωστόσο από το 1947 και μετά τροποποιήθηκαν. Οι ερευνητές αποφάσισαν, σε συνεννόηση με το Ιατρικό Συμβούλιο, να αρχίσουν να χρησιμοποιούν ζάχαρη, δοκιμάζοντας μια διατροφή πλούσια σε αυτή.
Από το 1947 έως το 1949, μια ομάδα ασθενών χρησιμοποιήθηκαν ως υποκείμενα σε ένα πείραμα μεγάλης κλίμακας που σχεδιάστηκε για να προκαλέσει τερηδόνα. Τους παρείχαν γλυκά και ειδικές καραμέλες, ειδικά διαμορφωμένες για να κολλάει καλύτερα στα δόντια, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα σταδιακά να καταστρέφονται.
Το 1949, οι δοκιμές αναθεωρήθηκαν ξανά, ωστόσο τα δόντια περίπου 50 από τους 660 "συμμετέχοντες", είχαν καταστραφεί πλήρως. Μέσα στο επόμενο διάστημα, οι ασθενείς που εξετάστηκαν ξεπέρασαν τους 1000.
Ένα από τα πρακτικά αποτελέσματα της μελέτης ήταν η σύσταση ότι είναι καλύτερο για τα δόντια των παιδιών να τρώνε γλυκά μία φορά την εβδομάδα, από το να τρώνε μικρότερη συνολική ποσότητα στο μεγαλύτερο μέρος της εβδομάδας. Ακόμη και σήμερα πολλοί γονείς στη Σουηδία, επιτρέπουν στα παιδιά τους να τρώνε γλυκά μόνο το Σάββατο.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε τελικά το 1953 και καθυστέρησε διότι υπήρξαν αντιδράσεις σχετικά με τα ευρήματα από τη βιομηχανία ζάχαρης που είχε χρηματοδοτήσει την έρευνα. Την εποχή εκείνη δεν ανέκυψε καμία αντίδραση γύρω από την ηθική των ίδιων των πειραμάτων, με αντιδράσεις να προκύπτουν τη δεκαετία του 1990. Η Elin Bommenel, ιστορικός, ήταν η πρώτη που απέκτησε πρόσβαση στα πρωτότυπα έγγραφα από την πειραματική περίοδο στο Vipeholm.

ΤΑ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ

Κατά την έναρξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, στις ΗΠΑ δημιουργήθηκαν πολλά εργοστάσια για παραγωγή ρολογιών και στρατιωτικών καντράν, που βάφονταν με υλικά που περιείχαν ράδιο. Εκατοντάδες νεαρές γυναίκες αποφάσισαν να εργαστούν στα εργοστάσια αυτά, καθώς οι θέσεις εργασίας πληρώνονταν καλά. Οι γυναίκες αυτές, έβαφαν τα ρολόγια σε μια διαδικασία που απαιτούσε λεπτοδουλειά.
Το ράδιο είχε ανακαλυφθεί μόλις 20 χρόνια νωρίτερα από τους Γάλλους φυσικούς Marie Curie και Pierre Curie και οι ιδιότητές του δεν ήταν καλά γνωστές. Οι γυναίκες που προσλαμβάνονταν για να ζωγραφίζουν καντράν έγιναν γνωστές ως "κορίτσια φαντάσματα" επειδή η σκόνη ραδίου που χρησιμοποιούσαν καθημερινά, έκανε τα ρούχα, τα μαλλιά και το δέρμα τους να λάμπουν, κυριολεκτικά. Κάποιες έβαζαν τη μπογιά στα δόντια τους για να έχουν "λαμπερά" χαμόγελα.
Οι διευθυντές των εργοστασίων διαβεβαίωναν τους υπαλλήλους πως το ράδιο ήταν "απολύτως ασφαλές". Φυσικά, αυτό δεν ήταν αλήθεια. Η ίδια η Marie Curie υπέστη εγκαύματα από την ακτινοβολία ενώ το χειριζόταν και τελικά πέθανε από έκθεση στην ακτινοβολία.
Δεν πέρασε πολύς καιρός πριν τα "Radium Girls" να αρχίσουν να βιώνουν σωματικά συμπτώματα από την έκθεσή τους στην ουσία. Μεταξύ των πρώτων θυμάτων ήταν η Amelia ("Mollie") Maggia, η οποία ζωγράφιζε ρολόγια για την Radium Luminous Materials Corp. (αργότερα United States Radium Corp.) στο New Jersey. Το πρώτο σύμπτωμα της Maggia ήταν ένας πονόδοντος, ο οποίος απαιτούσε την αφαίρεση του δοντιού. Σύντομα έπρεπε να εξαχθεί και το διπλανό δόντι. Επώδυνα έλκη, και αιμορραγία, αναπτύχθηκαν εκεί που ήταν τα δόντια της.
Η μυστηριώδης ασθένεια εξαπλώθηκε σε όλο το στόμα και την κάτω γνάθο της Maggia, και στη συνέχεια σε όλο το σώμα της. Η Maggia πέθανε στις 12 Σεπτεμβρίου 1922 με τους γιατρούς να πιστεύουν πως πέθανε από σύφιλη.
Μέσα στο επόμενο διάστημα και άλλα κορίτσια αρρώστησαν βαριά, βιώνοντας ανάλογα συμπτώματα. Τον πρώτο καιρό οι εργοδότες αρνούνταν την οποιαδήποτε συσχέτιση των θανάτων με το ράδιο. Η United States Radium Corp. ζήτησε τελικά μια ανεξάρτητη μελέτη για το θέμα, η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι εργαζόμενοι είχαν πεθάνει από τις επιπτώσεις της έκθεσης στο ράδιο. Αρνούμενη να αποδεχθεί τα ευρήματα της έκθεσης, η εταιρεία ζήτησε περισσότερες μελέτες που κατέληξαν σε άλλα ευρήματα.
Το 1925 ο παθολόγος Harrison Martland απέδειξε οριστικά ότι το ράδιο είχε δηλητηριάσει τους εργαζόμενους, με τους εργάτες και τις εργάτριες στη βιομηχανία ρολογιών να ξεσηκώνονται.
Το 1927 ο δικηγόρος Raymond Berry ανέλαβε την εκπροσώπησή τους. Οι εμπειρίες και τα συμπτώματά τους, έγιναν πρωτοσέλιδο στις εφημερίδες της εποχής. Τελικά, η βιομηχανία αποδέχθηκε την επικινδυνότητα του υλικού το 1938, όταν μια ετοιμοθάνατη εργάτρια ονόματι Catherine Wolfe Donohue, μήνυσε επιτυχώς τη Radium Dial Co. για την ασθένειά της.
Η υπόθεση των Radium Girls είναι ίσως η πρώτη παγκοσμίως κατά την οποία μια εταιρεία θεωρήθηκε υπεύθυνη για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων της και οδήγησε σε ποικίλες μεταρρυθμίσεις, καθώς και στη δημιουργία της "Υπηρεσίας Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία" των ΗΠΑ.

Η ΜΑΥΡΗ ΠΑΝΟΥΚΛΑ ΦΤΑΝΕΙ ΣΤΟ ΣΑΝ ΦΡΑΝΣΙΣΚΟ

Το 1900, η βουβωνική πανώλη εντοπίστηκε στην Chinatown του Σαν Φρανσίσκο. Ένα χρόνο πριν, το 1889, ένα δημοσίευμα ανέφερε πως η βουβωνική πανώλη, η ασθένεια που κάποτε εξολόθρευσε τον μισό πληθυσμό της Ευρώπης, έχει φτάσει στη Χαβάη. Λίγους μήνες μετά, υπήρξαν αναφορές για κρούσματα στη Καλιφόρνια, με τη κυβέρνηση των ΗΠΑ να προσπαθεί να αποκρύψει το γεγονός.
Τον Ιούνιο του 1900 η Καλιφόρνια μπήκε σε καραντίνα, μέχρι ο κυβερνήτης Henry Gage να μεταπείσει την ομοσπονδιακή κυβέρνηση για να προχωρήσει σε άρση του μέτρου. Παρά τα αιτήματα του Gage, η πανώλη άρχισε να αποτελεί εθνική απειλή για την αμερικανική υγεία, με τη κυβέρνηση να αποφασίζει να ξοδέψει μεγάλα ποσά για να αποτρέψει την εξάπλωση της ασθένειας. Το ίδιο διάστημα, οι Κινέζοι δαιμονοποιήθηκαν καθώς θεωρήθηκαν "υπεύθυνοι" για την ασθένεια.
Συνολικά στο Σαν Φρανσίσκο μολύνθηκαν 280 άνθρωποι από τη παραλλαγή της βουβωνικής πανώλης, με 172 να πεθαίνουν. Μέχρι το 1902, μόνο το Associated Press αναφερόταν στη πραγματική επικινδυνότητα της νόσου, με τις περισσότερες εφημερίδες να την αποσιωπούν, τουλάχιστον σε πρώτο χρόνο. Οι πολιτειακές κυβερνήσεις του Κολοράντο, του Τέξας και της Λουιζιάνα επέβαλαν καραντίνες. Οι δημόσιες αρνήσεις του Gage για το ξέσπασμα της πανώλης δεν σταμάτησαν ποτέ.
Στις γενικές εκλογές του 1902, οι Ρεπουμπλικανοί αποφάσισαν να μην υποστηρίξουν την υποψηφιότητα του Gage, με τον κατ' επάγγελμα γιατρό George Pardee, να παίρνει το χρίσμα.
Στην τελευταία του ομιλία, στο νομοθετικό σώμα της Πολιτείας της Καλιφόρνια, στις αρχές Ιανουαρίου 1903, ο Gage συνέχισε να αρνείται τη πανδημία, κατηγορώντας το Συμβούλιο Υγείας του Σαν Φρανσίσκο "για την καταστροφή της οικονομίας της πολιτείας".

THE MAGDALENE SISTERS

Τα άσυλα της Μαγδαληνής, επίσης γνωστά ως "πλυντήρια" της Μαγδαληνής, ήταν ιδρύματα από τον 18ο έως τον 20ο αιώνα, τα οποία επισήμως, είχαν σκοπό την προστασία των γυναικών που "υπέπεσαν" σε αμαρτίες, αλλά στη συνέχεια μετάνιωσαν. Πρόκειται για τον όρο "fallen women" που συνηθιζόταν την εποχή εκείνη. Με τον όρο αυτό χαρακτήριζαν τη "γυναικεία σεξουαλική ασυδοσία" ή το επάγγελμα της πορνείας.
Τέτοια άσυλα, λειτουργούσαν σε όλη την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική για το μεγαλύτερο μέρος του δέκατου ένατου, αλλά και στον εικοστό αιώνα, με το τελευταίο από αυτά να κλείνει το 1996.
Τα περισσότερα όμως εξ αυτών λειτούργησαν στην Ιρλανδία, εκεί όπου περίπου 30.000 γυναίκες διαβίωσαν υπό περιορισμό. Οι συνθήκες ήταν άθλιες, με κακή σίτιση, κακές υποδομές και ανύπαρκτη ιατρική παρακολούθηση.
Οι γυναίκες εργάζονταν στα "πλυντήρια" της Μαγδαληνής και αναγκάζονταν να έρχονται σε επαφή με χημικές ουσίες. Τα ποσοστά θνησιμότητας ήταν εξαιρετικά υψηλά με πολλές κοπέλες να θάβονται σε κοινούς τάφους χωρίς καταγραφή ή κάποιο στοιχείο.
Μάλιστα, το 1933 ανακαλύφθηκε μαζικός τάφος με 155 πτώματα σε ένα από τα πλυσταριά του μοναστηριού στο βόρειο Δουβλίνο. Η ερευνήτρια, Catherine Corless, αποκάλυψε το 2014 πως σε πρώην Ρωμαιοκαθολικό μοναστήρι της Ιρλανδίας, βρέθηκαν λείψανα περίπου 800 παιδιών σε ένα "παράλληλο" σκάνδαλο που αποσταθεροποίησε τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Πρόκειται για μοναστήρι που στο παρελθόν διοικούσε το τάγμα των Αδελφών του Ελέους και στο οποίο 796 παιδιά πέθαναν κατά το διάστημα 1925-1961.
Στο ορφανοτροφείο, το οποίο διοικούνταν από το 1926 έως το 1961 από καλόγριες, πέθαναν εκατοντάδες παιδιά λόγω κακής διατροφής, παραμέλησης και μεταδοτικών ασθενειών, όπως ιλαρά, φυματίωση και πνευμονία. Τα μωρά θάβονταν χωρίς φέρετρο, απλώς τυλιγμένα σε σάβανο, σε μία μολυσμένη δεξαμενή.
Οι ανύπαντρες γυναίκες και τα παιδιά τους θεωρούνταν στίγμα για την εικόνα της Ιρλανδίας ως αυστηρής καθολικής χώρας.
Τα ιδρύματα που "φιλοξενούσαν" τις "αμαρτωλές" ή τα ορφανά, διοικούνταν από μοναχές, αλλά λάμβαναν κρατική επιχορήγηση. Λειτουργούσαν ως κέντρα υιοθεσίας και λόγω αυτής της ιδιότητάς τους τελούσαν υπό κρατικό έλεγχο.
Το Φεβρουάριο του 2013 η ιρλανδική κυβέρνηση αναγκάστηκε να ζητήσει συγγνώμη από τις γυναίκες - σκλάβους των ιδρυμάτων αυτών. Το θέμα ήρθε στην επιφάνεια, όταν δόθηκε στη δημοσιότητα μια έκθεση 1000 σελίδων, στην οποία αναφέρονται λεπτομερώς οι τρόποι κακοποίησης των γυναικών μέσα στα, διοικούμενα από καλόγριες, πλυντήρια. Ο γερουσιαστής Μάρτιν Μακλίς, συντάκτης της έκθεσης, ανακάλυψε ότι το ιρλανδικό κράτος ήταν συνένοχο στον εγκλεισμό τους. Την ίδια χρονιά, το 2013 δηλαδή, η κυβέρνηση της Ιρλανδίας διέθεσε 50 εκατομμύρια λίρες ως αποζημίωση στους επιζήσαντες των Magdaline Laundries.
Οι θρησκευτικές αρχές που διοικούσαν τα πλυσταριά, αρνήθηκαν να συνεισφέρουν οικονομικά παρόλες τις απαιτήσεις των ακτιβιστών.
Για το θέμα των ιδρυμάτων της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας έχουν γυριστεί ταινίες όπως η Philomena του βρετανού Στίβεν Φρίαρς, ή η η ταινία του Πίτερ Μούλαν (2002) με τίτλο "Οι κόρες της Ντροπής".

Ο ΤΖΕΝΓΚΙΣ ΧΑΝ ΣΚΟΤΩΣΕ ΤΟΣΟΥΣ ΠΟΛΛΟΥΣ ΑΓΡΟΤΕΣ ΠΟΥ ΜΕΙΩΣΕ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ΣΤΗΝ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ

Κατά τη διάρκεια της 21χρονης βασιλείας του, οι καταστροφικοί στρατοί του Τζένγκις Χαν ήταν υπεύθυνοι για το θάνατο έως και 40 εκατομμυρίων ανθρώπων.
Οι σφαγές του, είχαν ως αποτέλεσμα τεράστιες εκτάσεις να μείνουν ακαλλιέργητες και τελικά να αναπτυχθούν ξανά σε αυτές, δάση. Υπολογίζεται ότι 700 εκατομμύρια τόνοι άνθρακα εξαφανίστηκαν από την ατμόσφαιρα μέσα σε αυτά τα χρόνια, κάτι που αντιστοιχεί στην ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που παράγεται σε ένα χρόνο, μέσω της παγκόσμιας κατανάλωσης βενζίνης.
Με το θέμα ασχολήθηκε η Julia Pongratz του τμήματος Παγκόσμιας Οικολογίας του Carnegie Institution, σύμφωνα με την οποία είναι "μια κοινή παρανόηση ότι η ανθρώπινη επίδραση στο κλίμα ξεκίνησε με τη μεγάλης κλίμακας καύση άνθρακα και πετρελαίου στη βιομηχανική εποχή. Στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι άρχισαν να επηρεάζουν το περιβάλλον χιλιάδες χρόνια πριν, αλλάζοντας τα γεωφυσικά τοπία της Γης όταν "καθαρίσαμε" τα δάση για τη γεωργία".
Όταν οι ορδές των Μογγόλων εισέβαλαν στην Ασία, τη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη, άφησαν πίσω τους έναν τεράστιο αριθμό πτωμάτων ερημώνοντας πολλές περιοχές.
Η Pongratz με την ομάδα της παρακολούθησαν στενά τέσσερα ιστορικά γεγονότα, τα οποία θεώρησαν ότι θα μπορούσαν να είχαν επηρεάσει το κλίμα. Αυτά ήταν ο Μαύρος Θάνατος στην Ευρώπη (τέλη του 14ου αιώνα), η πτώση της δυναστείας Μινγκ της Κίνας, κατάκτηση της Αμερικής (16ος και 17ος αιώνας) και η εισβολή των Μογγόλων τον 13ο και 14ο αιώνα.
"Διαπιστώσαμε ότι κατά τη διάρκεια των γεγονότων όπως ο Μαύρος Θάνατος και η κατάρρευση της Δυναστείας Μινγκ, η εκ νέου ανάπτυξη των δασών δεν ήταν αρκετή. Αλλά η εισβολή των Μογγόλων είχε ως αποτέλεσμα τα δάση να αναπτυχθούν εκ νέου και να απορροφήσουν σημαντικές ποσότητες άνθρακα. Με βάση τις γνώσεις που έχουμε αποκτήσει από το παρελθόν, είμαστε τώρα σε θέση να λάβουμε αποφάσεις για τη χρήση γης που θα μειώσουν τον αντίκτυπο στο κλίμα και στον κύκλο του άνθρακα. Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τη γνώση που έχουμε αποκτήσει", ανέφερε η ερευνητική ομάδα στην έκθεση που δημοσίευσε. Επί του παρόντος, περίπου το 10% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου προέρχεται από την αποψίλωση των δασών.
Η "σκοτεινή" οικολογική πλευρά της όλης ιστορίας εδώ, πέραν από τις σφαγές εκατομμυρίων ανθρώπων, είναι πως σήμερα, περισσότερο από το 70% της μογγολικής γης έχει ήδη υποβαθμιστεί (σε σχέση με τις παραδοσιακές χρήσεις από τον ντόπιο πληθυσμό). Ο διπλασιασμός του αριθμού των παραγωγικών ζώων εντείνει την περιβαλλοντική πίεση και η κατάσταση οδεύει προς μεγαλύτερη καταστροφή, καθώς η υπερβόσκηση και η ανυπαρξία διαχείρισης πόρων έχει δημιουργήσει ένα φαύλο κύκλο. Ολόκληρες περιοχές χάνουν σε βιοποικιλότητα, καθώς ορισμένα από τα τοπικά φυτικά είδη, μαζί και κάποια ξένα, βρίσκουν την ευκαιρία να αναπτυχθούν σε βάρος των υπολοίπων. Το έδαφος ξεραίνεται, διαβρώνεται, απελευθερώνει το βιολογικό του περιεχόμενο με τη μορφή διοξειδίου του άνθρακα και αρχίζει να ερημοποιείται.
Οι αναγκαστικές μετακινήσεις των κατεστραμμένων παραδοσιακών αγροτών της Μογγολίας αυξάνονται. Οι νομάδες στην Ουλάν Μπατόρ φτάνουν ήδη τους 750.000, δηλαδή το 60% του συνολικού πληθυσμού της και περισσότερο από το ένα τέταρτο του πληθυσμού ολόκληρης της χώρας. Και φυσικά, το παραπάνω δεν αφορά μονάχα τη Μογγολία.

Περισσότερα αφιερώματα εδώ.

Γιατί το παιδί σου αναβάλλει το διάβασμα και πώς να το βοηθήσεις

Αν το παιδί σας αναβάλλει το διάβασμα, υπάρχει τουλάχιστον ένα συναισθηματικό εμπόδιο πίσω από αυτή τη συμπεριφορά. Ανακαλύψτε ποιο είναι και βοηθήστε το αποτελεσματικά.

Συμβαίνει και στις καλύτερες οικογένειες: Το παιδί επιστρέφει από το σχολείο και επιστρατεύει όλη του τη φαντασία για να κάνει οτιδήποτε άλλο εκτός από το διάβασμα για τα μαθήματά του. Οι ώρες περνούν και το απόγευμα σάς βρίσκει να τρέχετε στις διάφορες δραστηριότητες, με τη μελέτη να περιμένει πίσω στο σπίτι. Η αναβλητικότητα του παιδιού να διαβάσει μπορεί να εκφραστεί κι αλλιώς: Το να είναι πολλές ώρες πάνω από τα βιβλία, χωρίς όμως να ολοκληρώνει τίποτα, είναι ένας ακόμη χαρακτηριστικός τρόπος.

Το πρόβλημα με την αναβλητικότητα είναι ότι προκαλεί άγχος για όσα δεν έγιναν και πρέπει να γίνουν. Προκαλεί, επίσης, έλλειψη αυτοπεποίθησης. Το παιδί νιώθει όλο και πιο αδύναμο απέναντι σε κάτι που διογκώνεται καθώς περνούν οι ώρες. Ακόμη χειρότερα, η καθημερινή αναβλητικότητα δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο μειωμένης αυτοεκτίμησης. Όταν δεν αντιμετωπίζω κάτι, στο τέλος δεν μπορώ να φέρω εις πέρας. Οι επιδόσεις πέφτουν και, τελικά, το παιδί νιώθει ανίκανο.

Οι αιτίες που ένα παιδί αναβάλλει το διάβασμα

Τα καλά νέα είναι ότι ξέρουμε πως, όταν τα παιδιά αναβάλλουν το διάβασμα, αντιμετωπίζουν κάποιο συναισθηματικό εμπόδιο. Το εμπόδιο μπορεί να έχει να κάνει με το μάθημα, με τον δάσκαλο, τους συμμαθητές ή και τον ίδιο τους τον εαυτό. Είναι σημαντικό να το εντοπίσουμε, ώστε να μπορέσουμε να το βοηθήσουμε. Πώς μπορούμε να διαχειριστούμε την αναβλητικότητα;

Αν το παιδί φοβάται την κρίση του δασκάλου για τα «λάθη» του: Ενθαρρύνετέ το να απευθυνθεί στον δάσκαλο και να κάνει πολλές ερωτήσεις για οτιδήποτε δεν καταλαβαίνει. Σταδιακά, θα πρέπει το διάβασμα να περάσει στα δικά του χέρια. Ο δάσκαλος γρήγορα θα αντιληφθεί ότι το παιδί προσπαθεί πραγματικά και θα το επιβραβεύσει.
Αν φοβάται την κρίση των συμμαθητών: Συμβουλεύστε το να μην συζητάει με τους συμμαθητές του τους βαθμούς του. Εξηγήστε του ξανά και ξανά ότι κανένας δεν είναι καλός σε όλα. Η άριστη συμμαθήτρια στα μαθήματα ίσως δυσκολεύεται στη γυμναστική ή τα καλλιτεχνικά. Βοηθήστε το να εντοπίσει τα μειονεκτήματα των άλλων και τα δικά του δυνατά σημεία.
Αν φοβάται την επίκριση των γονιών: Επαναλάβετε πως οι βαθμοί δεν έχουν σημασία για εσάς, αλλά η προσπάθεια. Προσπαθήστε να το πιστέψετε και οι ίδιοι. Δεν πρέπει δηλαδή να ρωτάτε: «Τι βαθμό πήρες;» Βοηθήστε το να συγκροτήσει μια μέθοδο για διάβασμα που να ενισχύει την προσπάθεια και να του επιτρέπει να βλέπει την πρόοδό του συγκριτικά με αυτή.
Αν νιώθει ότι δεν τα καταφέρνει: Αρχικά, αναγνωρίστε του πόσο επώδυνο είναι αυτό το συναίσθημα. Διηγηθείτε μία ή περισσότερες φορές που νομίσατε ότι εσείς δεν θα τα καταφέρνατε. Τονίστε πως κανείς δεν είναι τέλειος και πως με την προσπάθεια πετύχατε ό,τι έχετε καταφέρει. Αναφερθείτε σε αστείες στιγμές για να χαλαρώσετε και οι δύο. Ενισχύστε του την αυτοτπεποίθηση, στρέφοντας την προσοχή σε όσες φορές προσπάθησε και πέτυχε.
Αν νιώθει εξαντλημένο: Επανεξετάστε την καθημερινή ρουτίνα του. Μήπως είναι πραγματικά φορτωμένο; Θέστε προτεραιότητες. Απαλλάξτε το από περιττές δραστηριότητες. Φτιάξτε μαζί ένα πρόγραμμα και «σπάστε» τους στόχους σε μικρότερα κομμάτια. Δείξτε του ότι μπροστά του δεν έχει ένα βουνό υποχρεώσεων, αλλά μικρά λοφάκια που μπορεί να υπερπηδήσει.

iStock

Χρήσιμες συμβουλές

Από τη στιγμή που θα εντοπίσετε τι στρεσάρει το δικό σας παιδί, μπορείτε να περιορίσετε οτιδήποτε το αποσπά. Αν είναι τα μηνύματα με τους φίλους του στα social media, απομακρύνετε κινητά και tablet. Εξηγήστε του ότι η ώρα που θα χάσει μιλώντας εμβόλιμα με τους φίλους του θα επιβαρύνει σημαντικά τη μελέτη του. Αφού ολοκληρώσει, θα μπορέσει να «μιλήσει» ή να παίξει όσο θέλει. Φτιάξτε μαζί ένα πρόγραμμα, κατακερματίζοντας τον χρόνο και τις υποχρεώσεις του. Θα νιώσει ασφάλεια μέσα σε ένα σαφές πλαίσιο εργασίας. Μετά από λίγο θα μπορεί να το βάζει μόνο του.

Δώστε έμφαση στα αρνητικά συναισθήματα που θα το κατακλύσουν ως αποτέλεσμα της αναβλητικότητας. Θυμίστε του ότι, αν παίξει πριν από το διάβασμα, μετά θα αγχωθεί πολύ περισσότερο. Καλύτερα να αντιμετωπίσει άμεσα αυτό που νομίζει ότι είναι δύσκολο. Θα «πονέσει» λιγότερο.

Να είστε ειλικρινείς όσον αφορά τις εξηγήσεις σας. Αν το παιδί γκρινιάζει επειδή δεν καταλαβαίνει σε τι θα του χρησιμεύσει η άλγεβρα, πείτε του την αλήθεια. Η άλγεβρα αυτή καθαυτή μπορεί να μην του χρησιμεύσει σε τίποτα. Ο τρόπος όμως που πρέπει να σκεφτεί για να λύσει τις ασκήσεις της θα το βοηθήσει να λύνει πολύπλοκα προβλήματα, σπάζοντάς τα σε μικρότερα κομμάτια.

Το να μάθει ένα παιδί να διαβάζει μόνο του, χωρίς βοήθεια από τους γονείς, είναι ο δρόμος για την ακαδημαϊκή και, κυρίως, την προσωπική του αυτονομία. Στηρίξτε το συναισθηματικά, αν βλέπετε πως ζορίζεται. Στη συνέχεια, φτιάξτε μαζί ένα ευέλικτο πρόγραμμα που θα μπορεί να ακολουθήσει και μόνο του.

Περισσότερα θέματα για γονείς εδώ.

Το σπίτι του Καβάφη στην Αλεξάνδρεια και το "νέο του σπίτι" στην Αθήνα

Η οικία στην οποία έζησε ο Κωνσταντίνος Καβάφης στην Αλεξάνδρεια ανακαινίζεται, ενώ το Αρχείο Καβάφη αποκτά έναν σύγχρονο χώρο μελέτης-έρευνας στην Αθήνα.

Πολύβουη Αλεξάνδρεια. Με τις μυρωδιές των μπαχαρικών από τη souk να την κατακλύζουν. Με την θαλασσινή αύρα σιγά σιγά να χάνεται, καθώς απομακρύνομαι από το λιμάνι. Η συνοικία του Ατταρίν με καλωσορίζει. Παρατηρώ τα άλλοτε εξαιρετικά κακόφημα στενάκια, αυτά που περπατούσε κάθε μέρα για 30 χρόνια ο Κωνσταντίνος Καβάφης, πηγαίνοντας κι επιστρέφοντας από τη δουλειά του στην Υπηρεσία Αρδεύσεων της Αιγύπτου. Τα κτίρια μοιάζουν σαν να έχουν παραμείνει σε μια άλλη εποχή, ενώ πλήθος από νέον ταμπέλες και γκράφιτι κάνουν τη σύνδεση με το παρόν.

Καθώς με προσπερνούν ξύλινα καρότσια με λογής λογής πραμάτειες, στη γωνία της Rue C.P. Cavafy (πρώην Lepsius) και Sharm El Sheik εμφανίζεται και το οίκημα που έψαχνα. Χαραγμένο κι αυτό από την πατίνα του χρόνου. Στη μαρμάρινη ταμπέλα, διαβάζω και στα ελληνικά: «Το σπίτι του Καβάφη». Κοιτάζω ψηλά: στο δεύτερο πάτωμα ξεπροβάλλει το μπαλκονάκι όπου συνήθιζε να κάθεται ο ποιητής. Κάτω από τα πόδια του, η πόλη-σύμβολο που τον διαμόρφωσε, σταθερή πρωταγωνίστρια στην ποίησή του.

Ανοίγω την βαριά ξύλινη πόρτα της εισόδου. Οι σκάλες με οδηγούν στο ευρύχωρο διαμέρισμα όπου ο Κωνσταντίνος Καβάφης (1863-1933) έζησε και έγραψε μερικά από τα σημαντικότερα ποιήματά του. Κάθε δωμάτιο κουβαλάει κομμάτια της ζωής και της έμπνευσής του, φόβους, πάθη, απογοητεύσεις, μυστικά.

Σε λίγους μήνες, ο σπουδαίος Αλεξανδρινός μας ποιητής θα έχει δύο σημαντικά αποκαλυπτήρια: η οικία του στην Αλεξάνδρεια ανακαινίζεται ριζικά και αναβαθμίζεται με σύγχρονα τεχνολογικά μέσα, ενώ αποκτάμε και στην Αθήνα, στην καρδιά της πόλης, έναν σύγχρονο χώρο μελέτης-έρευνας, το Αρχείο Καβάφη, που θα στεγάσει το πολύτιμο αρχείο του, όπως και προσωπικά του αντικείμενα.

Το Ίδρυμα Ωνάση –που έχει στην κατοχή του και το αρχείο του ποιητή εδώ και μια δεκαετία– έχει αναλάβει και τα δύο εγχειρήματα, που υλοποιούνται χώρα ταυτόχρονα και αναμένεται να ολοκληρωθούν μέσα στο 2023. Για την οικία Καβάφη, το Ίδρυμα Ωνάση συνεργάζεται με το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, το οποίο τη διαχειρίζεται.

Ο Καβάφης στην Αλεξάνδρεια

Τι πρόκειται, λοιπόν, να αλλάξει στην Οικία στην Αλεξάνδρεια; «Το ζητούμενο ήταν και είναι να κρατηθεί η ατμόσφαιρα που υπάρχει στο σπίτι, αλλά να εκσυγχρονιστούν οι υποδομές του με έναν διακριτικό και αθέατο τρόπο», μου λέει η Εύα Μανιδάκη, η οποία μαζί με τον Θανάση Δεμίρη και το γραφείο τους Flux Office είναι οι αρχιτέκτονες που διαμορφώνουν και τους δύο χώρους. «Η οικία λειτουργεί περισσότερο σαν κέλυφος που μας βάζει στον κόσμο του ποιητή», σημειώνει.

Το σπίτι είχε καταφέρει να μετατρέψει σε μουσείο το 1992 ο Κωστής Μοσκώφ, μορφωτικός ακόλουθος της ελληνικής πρεσβείας στην Αίγυπτο, φιλοξενώντας σε αυτό αντίγραφα των επίπλων του ποιητή, καθώς και περιοδικές εκθέσεις.

Μετά την ανακαίνιση, οι επισκέπτες θα μπορούν να περιηγηθούν στην ψηφιακή συλλογή, να λάβουν μέρος σε μικρής κλίμακας αναγνώσεις και σε διαδικτυακά συνέδρια, όπως και να μελετήσουν το χρονολόγιο της ζωής του Καβάφη, σπάνιες εκδόσεις για τον ίδιο και μεταφράσεις του έργου του σε πολλές γλώσσες.

«Σε αυτό τον χώρο ο Κωνσταντίνος Καβάφης οργάνωνε και συγκέντρωνε τα έγγραφα που συγκροτούν το αρχείο του. Λειτουργούσε ο ίδιος δηλαδή ως αρχειονόμος και αρχειοθέτης του έργου του», μου διευκρινίζει η Έφη Τσιότσιου, εκτελεστική διευθύντρια και διευθύντρια παιδείας του Ιδρύματος Ωνάση, και συμπληρώνει: «Για εμάς, η Οικία Καβάφη είναι ο χώρος ο οποίος συνδέεται περισσότερο με τον ίδιο τον ποιητή, το εργαστήριό του, ο χώρος όπου γεννήθηκε η ποίησή του. Αυτός ο χώρος, λοιπόν, θα αναβαθμιστεί, ώστε να πληροί τις απαραίτητες προδιαγραφές για να υποδέχεται ανθρώπους από διαφορετικές χώρες που αγαπούν και διαβάζουν τον Καβάφη».

Συναντά κάποια πρόκληση η αρχιτεκτονική ομάδα καθώς καταπιάνεται με την οικία Καβάφη; ρωτώ την κ. Μανιδάκη. «Η μεγαλύτερη πρόκληση στην Οικία Καβάφη είναι να διατηρηθεί το “sabi”, το σημάδι του χρόνου, όπως το συναντάμε συχνά και στα κείμενα του Ιάπωνα συγγραφέα Tανιζάκι. Είναι αυτό που διαμορφώνει τα αντικείμενα προσθέτοντας τους μια επιπλέον γοητεία, εκείνη της διατήρησης της μνήμης».

Το Αρχείο Καβάφη στην Αθήνα

Πίσω στα καθ’ ημάς, περπατώ στην οδό Φρυνίχου, στην Πλάκα. Στον αριθμό 16 θα βρίσκεται ο επί αθηναϊκού εδάφους χώρος που θα αφιερωθεί στον Έλληνα ποιητή, ο οποίος χαίρει παγκόσμιας φήμης.

Στο όμορφο νεοκλασικό κτίριο όπου θα στεγαστεί το Αρχείο Καβάφη –στο ισόγειο– εκτελούνται πυρετωδώς οι εργασίες ανακαίνισης και διαμόρφωσης. Δίπλα είναι το θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν, ενώ κοντά βρίσκονται η Ωνάσειος Βιβλιοθήκη και το νέο υπαίθριο θέατρο Onassis Mandra. «Σχεδιάζουμε τον χώρο όχι ως ένα κλασικό είδος μουσείου, αλλά ως μια πηγή διαλόγου και συνδιαμόρφωσης ανάμεσα στο παρελθόν και στο παρόν, στην γνώση και την επεξεργασία της», εξηγεί η αρχιτέκτων κ. Μανιδάκη.

Εδώ θα στεγαστεί το πολύτιμο αρχείο του ποιητή, το οποίο θα μπορούν να μελετούν οι επισκέπτες στο αναγνωστήριο που θα διαμορφωθεί. Ξεχωριστή θέση θα έχει και η παρουσίαση προσωπικών αντικειμένων και κειμηλίων. «Ανάμεσα σε αυτά συγκαταλέγονται το γραφείο, η πολυθρόνα και ο καθρέφτης του ποιητή, οικογενειακά κειμήλια, οικογενειακά πορτρέτα, και άλλα έπιπλα», σημειώνει η κ. Τσιότσιου.

Στο Αρχείο Καβάφη θα φιλοξενούνται επίσης πολιτιστικές δράσεις και εκθέσεις με αναφορά στον ποιητή. Η Έφη Τσιότσιου τονίζει: «Αντιλαμβανόμαστε τον χώρο περισσότερο ως έναν πολιτιστικό κόμβο που συνδέει εμπειρίες και διανοητικές διαδρομές ανθρώπων των γραμμάτων και των τεχνών, αλλά και απλών επισκεπτών, που εκκινούν από την δύναμη της ποίησης του διαχρονικού αυτού ποιητή».

Από το φωτεινό αναγνωστήριο, βγαίνοντας στον κήπο του Αρχείου θα ερχόμαστε ένα βήμα πιο κοντά στην Αλεξάνδρεια. «Ο κήπος θα είναι γεμάτος με δέντρα και φυτά της Αλεξάνδρειας –πλουμέριες, ανθούρια, κυπείρους εδώδιμους– δημιουργώντας έτσι έναν κοινό τόπο ανάμεσα στις δύο πόλεις», μου λέει η κ. Μανιδάκη.

Αυτός ο «κοινός τόπος», η σύνδεση τους με μια αόρατη κλωστή είναι και το στοίχημα των δύο χώρων, καθώς ο ένας θα τροφοδοτεί τον άλλο, και οι δύο μαζί θα διατηρούν το έργο του ποιητή ζωντανό και ανοιχτό σε όλους. Ραντεβού την ερχόμενη άνοιξη, λοιπόν, κάτω από τα αλεξανδρινά δέντρα στην αυλή της Φρυνίχου, και νοερά, στον δεύτερο όροφο της Rue C.P. Cavafy 4, στο Ατταρίν της Αλεξάνδρειας.