Φωτογραφίες που συγκλονίζουν!
Αρχές Μαϊου, η Ελλάδα κλείνει 4 χρόνια Μνημονίου. Αναμφίβολα, δεν πρόκειται να είναι μία ημερομηνία που επιθυμούμε να γιορτάσουμε με τον οποιονδήποτε τρόπο.
Ο φωτογράφος Δημήτρης Μιχαλάκης, συγκέντρωσε 40 φωτογραφίες που καταδεικνύουν την φύση της ελληνικής πραγματικότητας στην επι-μνημονιακή περίοδο. Το υλικό αυτό αναφέρεται σε μερικά από τα μεγαλύτερα κοινωνικά ζητήματα που έχουν προκύψει από την πολιτικο-οικονομική κρίση. Το μνημόνιο και η κρίση μας μάθανε καινούριους όρους -που βασικά δεν είναι καινούριοι, αλλά μάλλον είχαμε επιλέξει να αγνοήσουμε -όπως διπολικότητα, κατάρρευση του κομματικού μας συστήματος, μνημονιακοί όροι, δανειστές, κυριαρχία.
Φωτογραφίες: Δημήτρης Μιχαλάκης
Η αναβίωση του αμερικάνικου όρου «Great Depression» στην σύγχρονη Ελλάδα. Η οικονομική κρίση αναδιάρθρωσε τους όρους παραγωγής και κατανάλωσης, διέρρηξε τον κοινωνικό ιστό και σκιαγράφησε το πορτρέτο μιας χώρας σε μαζική κατάθλιψη.
Οι διαδηλώσεις στην Αθήνα καταλήγουν σε βίαιες συγκρούσεις. Ζημιές σε κτίρια μεγάλης ιστορικής και αρχιτεκτονικής αξίας με τους δρόμους της πόλης να θυμίζουν βομβαρδισμένο τοπίο.
Οι πολίτες διαφωνούν με τα μέτρα λιτότητας στην Αθήνα και τις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας. Αντιμετωπίζονται από την αστυνομία με καταστολή και άκρατη ρίψη χημικών που δημιουργεί αναπνευστικά προβλήματα και μία αποπνικτική ατμόσφαιρα στην πόλη.
Οι ελληνικές κυβερνήσεις για να αντιμετωπίσουν τη λαϊκή δυσαρέσκεια επιστρατεύουν την Αστυνομία. Τις μέρες των μεγάλων διαδηλώσεων χιλιάδες αστυνομικοί βρίσκονται στους δρόμους και η Αθήνα μετατρέπεται σε εμπόλεμη ζώνη, ενώ και οι ίδιοι οι αστυνομικοί έχουν υποστεί μειώσεις στους μισθούς τους εξαιτίας του Μνημονίου.
Οι διαδηλώσεις συχνά καταλήγουν σε βίαιες συγκρούσεις με την Αστυνομία. Φωτιές και χημικά πνίγουν την πόλη με αποτέλεσμα να προκαλούνται ζημιές σε κτίρια, ορισμένα από τα οποία αποτελούν σπάνια δείγματα αρχιτεκτονικής αξίας.
Οι αυτοκτονίες στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατακόρυφα. Πάνω από 3000 άνθρωποι αποπειράθηκαν ή αυτοκτόνησαν την περίοδο του Μνημονίου. Στην πλειονότητά τους ήταν άνεργοι ή υπερχρεωμένοι επιχειρηματίες. Η αυτοκτονία του συνταξιούχου Δημήτρη Χριστούλα τον Απρίλη του 2012 στην πλατεία Συντάγματος ήταν χαρακτηριτικό παράδειγμα ύστατης πολιτικής διαμαρτυρίας. Στο σημείωμά του έγραφε: «Δεν αυτοκτονώ, με σκοτώνουν».
Κάθε ελληνική οικογένεια βιώνει με τον δικό της τρόπο την κρίση. Ανεργία, μειώσεις μισθών και συντάξεων, χαράτσια, φόροι και αυξήσεις στα βασικά αγαθά έχουν προκαλέσει απόγνωση στις ελληνικές οικογένειες.
439.000 παιδιά στην Ελλάδα ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, σε νοικοκυριά που δηλώνουν αδυναμία ικανοποιητικής θέρμανσης και αντίστοιχα αδυναμία κάλυψης των βασικών αναγκών διαβίωσης.
Η οικονομική κρίση κατέστρεψε τη μεσαία τάξη που αποτελούσε τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας και τώρα οδηγείται σε βίαιη φτωχοποίηση. Τα εισοδήματα συρρικνώνονται και ολοένα και πλατύτερα κοινωνικά στρώματα καταδικάζονται στην εξαθλίωση.
Aπό το 2012 και μετά, οι επιθέσεις και το ρατσιστικό μίσος εναντίον των Ρομά έχουν ενταθεί και συνοδεύονται από συνθήματα και κραυγές για εκκαθαρίσεις. Τον Αύγουστο του 2012 στο Αιτωλικό Aιτωλοακαρνανίας ομάδα 80 ατόμων, με επικεφαλείς τοπικά στελέχη της Χρυσής Αυγής έκαψαν σπίτια Ρομά. Από τις επιθέσεις δεν γλιτώνουν ούτε μικρά παιδιά. Τον περασμένο Μάιο, μάλιστα, είχε αφισοκολληθεί κείμενο που έγραφε μεταξύ άλλων «Εξω οι γύφτοι, τελευταία ημέρα παραμονής τους σήμερα 31 Μαΐου 2013». Ένα από τα θύματα αυτής της επίθεσης είναι η Μαρία και η οικογένεια της.
Μετανάστες δουλεύουν και ζουν κάτω απο άθλιες συνθήκες. Για την συγκομιδή ενός τόνου πορτοκαλιών πληρώνονται απο 8 εως 12 ευρώ. Πολλές φορές μένουν απλήρωτοι και απειλούνται με απέλαση.
Σύμφωνα με στοιχεία μη κυβερνητικών οργανώσεων, στην Αθήνα μόνο, υπάρχουν πάνω απο 25.000 άστεγοι. Παγκάκια, χαρτόκουτα ή οτιδήποτε άλλο βρεθεί χρησιμοιούνται σαν ‘στέγαστρο’, παρά τον βαρύ χειμώνα. Ο Δήμος Αθηναίων αρνείται να στηρίξει αυτή τη μεινότητα παρέχοντας τους κάποιο από τα χιλιάδες άδεια σπίτια της Αθήνας.
Ο Γιώργος, αγρότης και κτηνοτρόφος με τα τρία του παιδιά και την γυναίκα του ζεί σε μια αγροτική περιοχή στο νομό Αρκαδίας. Στα προβλήματα που αντιμετωπίζει σε σχέση με την υψηλή τιμή στο πετρέλαιο για το τραχτέρ και στις επίσης υψηλές τιμές των ζωοτροφών, τα τελευταία χρόνια έχει προστεθεί και η αδυναμία του να πουλήσει την παραγωγή του. Δουλέυει 12 με 15 ώρες κάθε μέρα και το εισόδημα του εχει συρρικνωθεί κατά 70% μέσα σε τέσσερα χρόνια.
Η Σταματία είναι μακροχρόνια άνεργη, ανασφάλιστη και με καμμία πρόσβαση στο σύστημα υγείας. Πληρώνεται μερικά ευρώ για να καθαρίζει σπίτια. Η μόνη βοήθεια για τα απολύτως απαραίτητα που έχει προέρχεται από τους γείτονές της. Ο άντρας της, και αυτός άνεργος, δούλευε σε οικοδομές, μια δραστηριότητα που από το 2011 και μετά έχει σταματήσει σχεδόν σε όλη την χώρα.
Η γενιά του πατέρα μου (64) είναι η τελευταία γενιά που έχει δωρεάν ιατρική περίθαλψη στην Ελλάδα. Το εθνικό σύστημα υγείας έχει συρρικνωθεί σημαντικά.
Το παλιό παντζούρι έγινε τοίχος. Τα κιβώτια καναπές. Οι καλαμιές από το διπλανό ρέμα, ταβάνι. Αντί για κουρτίνες, νάιλον. Αυτό είναι το αυτοσχέδιο σπίτι του Νίκου που έμεινε άστεγος μέσα στην κρίση. Συμβασιούχος υπάλληλος του ευρύτερου δημόσιου τομέα, που ζούσε στα βόρεια προάστια της Αθήνας. Τώρα ζει σε ένα ύψωμα της παραλίας, 100 μέτρα από τα κύματα.
H οικογένειες στην Ελλάδα έχουν κάνει τεράστιες περικοπές σε είδη ρουχισμού και υποδημάτων, στις μεγάλες πόλεις αλλά και στην ύπαιθρο, ενώ 7 στους 10 Έλληνες το 2013 δεν πήγαν ούτε μια μέρα διακοπές.
Τον Γενάρη του 2014 οι μικρομεσαίοι αγρότες ξεκίνησαν κινητοποιήσεις, αντιδρώντας στην άγρια φορολόγησή τους, στις νέες περικοπές στις επιδοτήσεις, στις αυξήσεις των τιμών στο ρεύμα και το πετρέλαιο καθώς και την μεγαλη αύξηση στο κόστος παραγωγής σε σχέση με την τεράστια πτώση σταδιακά τα τελευταία χρόνια στις τιμές των προιόντων τους. Το μπλόκο της Νίκαιας, με Ιστορία 40 χρόνων, αποτελεί επίκεντρο των αγροτικών κινητοποιήσεων.
Τους μήνες που έχουν δουλειά στα χωράφια η αστυνομία δεν ασχολείται μαζί τους και σε συνεννόηση με τους γαιοκτήμονες αδιαφορεί. Όταν όμως τελειώσει η συγκομιδή, οι χιλιάδες μετανάστες αναγκάζονται να ζουν κυριολεκτικά μαέσα στα δάσοι κρυμμένοι απο την αστυνομία και από τον φόβο της απέλασης.
Τα καροτσάκια είναι συχνό θέαμα στους δρόμους της Αθήνας. Μετανάστες και Έλληνες ψάχνουν τους κάδους για σίδερο και μεταλλικά υλικά , τα οποία τα μεταπωλούν σε σιδεράδες για να βρουν ένα μεροκάματο.
Σε μια έρευνα του 2012, σε δείγμα 214 ατόμων, το 64,8% είναι άστεγοι για λιγότερο από δύο χρόνια, δηλαδή από τα τέλη του 2010, μια περίοδο που συμπίπτει με την έναρξη της κρίσης. Σε ποσοστό 89,7% είναι Έλληνες και το 10,3% είναι αλλοδαποί. Σε ποσοστό 82,2% είναι άνδρες, το 60,7% είναι μεταξύ των ηλικιών 41 – 55, ενώ το 26,40% είναι μεταξύ των ηλικιών 26 έως 40. Ένας στους πέντε έχει μια πανεπιστημιακή ή τριτοβάθμια εκπαίδευση και το 40% έχουν τελειώσει το λύκειο. Ο Κώστας είναι 57 ετών και ανάπηρος. Έχει χάσει το σπίτι του. Τα βράδια κοιμάται στο αυτοκίνητό του και κατά τη διάρκεια της ημέρας συλλέγει παλιοσίδερα.
Οι μοναδικές επιχειρήσεις που ανθίζουν την εποχή της κρίσης, είναι αυτές που αγοράζουν χρυσό. Οι έλεγχοι που έχουν γίνει δείχνουν ότι οι περισσότερες δεν πληρούν τις νόμιμες διαδικασίες λειτουργίας, ενώ υπάρχουν υπόνοιες ότι συνδέονται με κλοπές και ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Απελπισμένοι πολίτες καταφεύγουν σε αυτές πουλώντας σε εξευτελιστικές τιμές κοσμήματα, οικογενειακά κειμήλια ακόμα και δόντια.
Περίπου 12 στους 100 κατοίκους της χώρας βρέθηκαν να πληρούν τα κριτήρια της κατάθλιψης σε πανελλαδική έρευνα για την επίδραση της οικονομικής κρίσης στην ψυχική υγεία των κατοίκων. Οι ομάδες του πληθυσμού στις οποίες καταγράφηκε μεγαλύτερη επικράτηση κλινικής κατάθλιψης ήταν γυναίκες, ηλικιακές ομάδες των 35-44 και των 55-64 ετών, τα άτομα με χαμηλό εκπαιδευτικό επίπεδο, τα άτομα με εισόδημα 0-400 ευρώ, άνεργοι και υποαπασχολούμενοι. Αναφορικά με το φύλο, οι γυναίκες φαίνεται πως πλήττονται από κατάθλιψη σε μεγαλύτερο ποσοστό (15,6%) σε σχέση με τους άνδρες (9%). Το 2008 τα ποσοστά στην χώρα ήταν στο 3,3%, και καθώς η οικονομική κρίση παρατείνεται και βαθαίνει η κατάθλιψη αναδεικνύεται σε μείζον πρόβλημα.
To 13,1% των Ελλήνων μαθητών εγκαταλείπει το σχολείο για να βοηθήσει οικονομικά τις οικογένειες τους αναζητώντας δουλειά και την ίδια στιγμή τα δύο τρίτα των νέων ανθρώπων είναι επισήμως άνεργοι.
O αριθμός των χρηστών ηρωίνης στην Ελλάδα ανέρχεται στις 100.000 ενώ το 1980 ήταν μόνο 2.000. Από τους χρήστες το 58,9% είναι άνεργοι και το 22,8% έχει σταθερή ή περιστασιακή εργασία.
Ναρκωτικά,πορνεία και παραβατικότητα αποτελούν τη θλιβερή διέξοδο της ελληνικής νεολαίας που νιώθει οργή για τις παλιότερες γενιές, δεν εμπιστεύεται το πολιτικό σύστημα και τα συλλογικά οράματα και νιώθει το μέλλον της υποθηκευμένο.
Η πορνεία στην Ελλάδα, με αμέτρητους οίκους ανοχής πλέον είναι ανεξέλεγκτη και έχει αυξηθεί δραματικά κατά τη διάρκεια της κρίσης. Τα στοιχεία της έρευνας από το ΕΚΕΦΕ (Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών) δείχνουν αύξηση της πορνείας κατά 1.500% μέχρι τις αρχές του 2012. Η ανεργία, η φτώχεια και η κοιωνική περιθωριοποίηση αποτελούν βασικές αιτίες που οδηγούν νέους άνδρες και γυναίκες στην πορνεία απλώς για να επιβιώσουν.
2000 μερίδες φαγητού για το μεσημεριανό γεύμα και 2000 το απόγευμα προσφέρει ο Δήμος Αθηναίων, για τους άστεγους και τα άτομα με ανύπαρκτο εισόδημα.
Το Πέραμα βρίσκεται στην δυτική πλευρά της Αθήνας. 50 χρόνια πριν, οι κάτοικοι του Περάματος διέμεναν σε καλύβες. Έπειτα από μία σύντομη περίοδο ευημερίας και ανάπτυξη στην περιοχή κατά τις δεκαετίες του 1980 και 1990, η κατάσταση έχει γυρίσει μισό αιώνα πίσω.
Οι συνταξιούχοι βλέπουν διαρκώς τις συντάξεις τους να μειώνονται και τις αποταμιεύσεις μιας ζωής να εξανεμίζονται. Χιλιάδες καλούνται να ζήσουν σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας, εξαθλίωσης και επαιτείας, χωρίς να μπορούν να πληρώσουν ενοίκιο, ΔΕΗ, τηλέφωνο, νερό, κοινόχρηστα, θέρμανση και φάρμακα.
Στην Ελλάδα το 27% των οικογενειών δε μπορεί να καλύψει βασικές υλικές ανάγκες. Όλο και περισσότεροι πολίτες προστρέχουν στα συσσίτια που διοργανώνει η Εκκλησία, οι ΜΚΟ ή οι πρωτοβουλίες αλληλεγγύης για να συντηρηθούν.
Eκτός από τις αυξανόμενες ώρες μαύρης εργασίας και τους πολύ χαμηλούς μισθούς -με ποσοστά μειώσεων να αγγίζουν από 30 εως 40% – ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά στην Ελλάδα σήμερα είναι οι σχεδόν ανύπαρκτοι κανόνες υγιεινής και ασφάλειας. Οι εργοδότες ειδικά στην βιομηχανία αρνούνται να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας. Πιστεύουν ότι με αυτό τον τρόπο μειώνουν το κοστος.
Στη Χαλυβουργία Ελλάδος, μία από τις 3 μεγαλύτερες βιομηχανίες χάλυβα, η εργοδοσία, με το επιχείρημα της οικονομικής κρίσης, ζήτησε εκβιαστικά από τους εργαζόμενους να υπογράψουν μειώσεις αποδοχών και ξεκίνησε απολύσεις. Η παραγωγή σταμάτησε και το εργοστάσιο νέκρωσε για 272 μέρες. Οι γυναίκες των απεργών, προερχόμενες κι αυτές από φτωχά λαικά στρώματα και ζώντας σε νοικοκυριά που δεν υπήρχε δεύτερος μισθός, στήριξαν μέχρι τέλους τον αγώνα τους.
Κάποτε, σε αυτά τα ναυπηγεία, δούλευαν 6.000εργάτες. Xαρακτηρίστηκε ο μεγαλύτερος ασθενής της Ελληνικής οικονομίας, μια μακροχρόνια αγοραπωλησία μεταξύ των κυβερνήσεων και ξένων επενδυτών. Έχουν γραφτεί εκατοντάδες κείμενα για σκάνδαλα και υποβρύχια κακής κατασκευής που έγερναν. Τον Οκτώβριο του 2013, τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά σταμάτησαν επίσημα την λειτουργία τους με 1100 εναπομείναντες εργαζόμενους να βρίσκονται στον δρόμο.
Στην Ελλάδα η λέξη «εργαζόμενος» έχει δώσει τη θέση της στη λέξη «απασχολούμενος». Είναι μια γλώσσα που χρησιμοποιείται από την κυβέρνηση και τα μέσα ενημέρωσης.
Αποδρομολόγήσεις πλοίων, απολύσεις, χαμηλότατοι μισθοί και εργάσιμες ώρες που ξεπερνούσαν το 15ωρο είναι μερικές μόνο από τις αιτίες που τα τελευταία 3 χρόνια ναυτεργάτες μαζί με πλήθος άλλων εργαζομένων απεργούν στο λιμάνι του Πειραιά. Σε μια χώρα που κατέχει μια απο τις πρώτες θέσεις στην παγκόσμια εμπορική ναυτιλία.
56 ναυτεργάτες, πλήρωμα του επιβατηγού-οχηματαγωγού «Πηνελόπη Α» στο λιμάνι της Ραφήνας βρίσκονται σε επίσχεση εργασίας, παραμένουν απλήρωτοι και εγκαταλειμμένοι από την πλοιοκτήτρια εταιρεία. Όσοι είναι από την επαρχία σχεδόν αδυνατούν να δουν τις οικογένειες τους, αφού δεν έχουν ούτε τα χρήματα για να πάνε πίσω. Όσοι από αυτούς είχαν σχέση με το λογιστήριο ισχυρίζονται οτι το τελευταίο καλοκαίρι τα έσοδα του πλοίου ήταν 1,4 εκατομμύρια ευρώ απο το καθημερινό δρομολόγιο, Ραφήνα-Άνδρος-Τήνος-Μύκονος.
Οι άνεργοι εργάτες των ναυπηγείων περνανε την ώρα τους ψαρεύοντας. Δεν είναι μόνο η οικονομική κρίση ο λόγος για τον οποίο δεν έχουν δουλειά, αλλά και ο αποκλεισμός τους από τα ναυπηγεία Περάματος εξαιτίας οργανωμένης σωματειακής δράσης τους.
Στην Βορειοανατολική Χαλκιδική, το νερό του δικτύου ύδρευσης είναι ακατάλληλο προς χρήση λόγω των υψηλών συγκεντρώσεων αρσενικού. Τρία μεταλλεία, Μαντέμ Λάκκο, Μαύρες Πέτρες και Ολυμπιάδα. 27 κάτοικοι της περιοχής, κατηγορούμενοι και προφυλακισμένοι για σύσταση εγκληματικής οργάνωσης λόγω των αντιδράσεων και των κινητοποιήσεων εναντίων των εταιριών Ελληνικός Χρυσός και Eldorado Gold που υπολογίζουν τα προσδοκώμενα κέρδη από την εξώρυξη χρυσού, να ανέρχονται στα 13 δις ευρώ.
Αρρώστιες που έχουν αντιμετωπιστεί εδώ και χρόνια από την επιστήμη και έχουν εξαλειφθεί στο δυτικό κόσμο εμφανίστηκαν ξανά στην Ελλάδα του 2012. Στον Έβρο και τη Σκάλα Λακωνίας καταγράφηκαν κρούσματα ελονοσίας. Οι περικοπές δαπανών είχαν σαν αποτέλεσμα να μη γίνουν οι αναγκαίοι ψεκασμοί και να επανεμφανιστεί η ελονοσία.
Πηγή: vice.com