Ο Κάρολος Λιναίος είναι γνωστός με τον τίτλο «πατέρας της ταξινόμησης». Το σύστημά του για την ονομασία και την ταξινόμηση των οργανισμών χρησιμοποιείται σήμερα ευρέως (με πολλές αλλαγές). «Ο Αιώνιος, ο Άπειρος, ο Παντογνώστης, ο Παντοδύναμος Θεός, πέρασε κοντά μου, δεν τον είδαν τα μάτια μου, δεν τον είδα πρόσωπο προς πρόσωπο, αλλά η ανταύγεια της θειότητος εγέμισε την ψυχή από άφωνο θαυμασμό, είδα τα ίχνη του Θεού στα έργα του».
Οι ιδέες του όσον αφορά στην ταξινόμηση επηρέασαν ολόκληρες γενιές βιολόγων τόσο κατά τη διάρκεια της ζωής του όσο και αργότερα. Επηρεάστηκαν από αυτόν ακόμη κι εκείνοι οι βιολόγοι που εναντιώνονταν στις φιλοσοφικές και θεολογικές του θέσεις, βάσει των οποίων ανέπτυξε το σύστημα ταξινόμησης. Γεννήθηκε στις 23 Μαΐου του 1707, σε μία επαρχιακή πόλη στη νότια Σουηδία.
Ο πατέρας του ήταν ιερέας αλλά και εξαίρετος κηπουρός και έτσι ο Κάρολος Λιναίος είχε από πολύ μικρός την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με τη φύση και ανέπτυξε μια βαθιά αγάπη και θαυμασμό για τον κόσμο των ζωντανών οργανισμών. Αν και οι γονείς του επιθυμούσαν να ακολουθήσει τα βήματα του πατέρα του και να γίνει ιερέας, αυτός προτίμησε να σπουδάσει ιατρική και το 1727 άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Lund. Ένα χρόνο αργότερα μεταγράφηκε στο Πανεπιστήμιο της Ουπσάλα.
Στην Ουπσάλα ο Κάρολος Λιναίος αφιέρωνε το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου του στην πραγματική του αγάπη δηλαδή στη συλλογή και μελέτη των φυτών. Το 1731 αν και βρισκόταν σε μεγάλη οικονομική δυσχέρεια χρηματοδότησε ένα βοτανολογικό και εθνογραφικό ταξίδι στη Λαπωνία. Το 1734 επανέλαβε την κίνηση αυτή με ένα ταξίδι στην κεντρική Σουηδία.
Το 1735 πήγε στην Ολλανδία με στόχο να ολοκληρώσει το πτυχίο του στην ιατρική. Ουσιαστικά, όμως, εξακολούθησε να ασχολείται με τη βοτανική. Γρήγορα κέρδισε το θαυμασμό και την υποστήριξη πλούσιων ανθρώπων, με μεγάλη επιρροή και μέσα σε ένα πάρα πολύ σύντομο διάστημα άρχισε να εκδίδει τα συγγράμματά του(1735 - Systema Naturae, 1736 - Fundamenta Botanica, 1737 - Hortus Cliffortianus, 1737 - Flora Lapponica, 1737 - Genera Plantarum, 1738 - Classes Plantarum). Επιστρέφοντας στη Σουηδία το 1738 άρχισε να εξασκεί την ιατρική, ειδικευόμενος στη θεραπεία της σύφιλης, δίνοντας παράλληλα διαλέξεις στη Στοκχόλμη.
Το 1741 έλαβε τη θέση του καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Ουπσάλα, όπου αναδιοργάνωσε το βοτανικό κήπο του Πανεπιστημίου, πραγματοποίησε εκπαιδευτικά ταξίδια σε διάφορες τοποθεσίες της Σουηδίας και ενέπνευσε πολλούς σπουδαστές. Το 1753 εξέδωσε το σύγγραμμά του Species Plantarum όπου συμπεριέλαβε 8.000 είδη φυτών από όλο τον κόσμο και το 1758 εξέδωσε τη 12η έκδοση του Systema Naturae όπου είχε καταγράψει 4.378 είδη ζώων. Ο Λιναίος προσπάθησε επίσης να κάνει τη Σουηδική οικονομία περισσότερο αυτόνομη, προσπαθώντας είτε να εγκλιματίσει χρήσιμα φυτά στο κλίμα της Σουηδίας είτε να βρει φυσικά υποκατάστατα.
Δυστυχώς οι προσπάθειές του να καλλιεργήσει κακάο, καφέ, τσάι, μπανάνες, ρύζι και μούρα στο ψυχρό κλίμα της Σουηδίας απέτυχαν όπως επίσης και η προσπάθειά του να προάγει την οικονομία με υποκατάστατα του καφέ, του αλευριού κλπ. Μεταξύ όλων αυτών των δραστηριοτήτων του, εξακολουθούσε να ασκεί την ιατρική και κάποια στιγμή έγινε ο προσωπικός γιατρός της βασιλικής οικογένειας της Σουηδίας. Το 1758 αγόρασε ένα κτήμα έξω από την Ουπσάλα, στο οποίο έχτισε ένα μικρό μουσείο για τη μεγάλη του προσωπική συλλογή.
Το 1761 του απένειμαν τον τίτλο του Φον. Πέθανε το 1778, μετά από μία σειρά μικρών εγκεφαλικών. Ταξινόμηση Οι προσπάθειες ταξινόμησης των φυτών ξεκινούν από το Θεόφραστο (370 – 286 π.Χ). Οι Ευρωπαίοι φυσιοδίφες, όμως, του 16ου – 17ου και 18ου αιώνα βρέθηκαν αντιμέτωποι με την ανάγκη κατηγοριοποίησης των φυτών και των ζώων καθώς διαπίστωναν ότι υπήρχαν πολλά φυτά και ζώα, τα οποία δεν είχαν συμπεριληφθεί σε καταλόγους και ο αριθμός τους συνεχώς αυξανόταν, αφού οι Ευρωπαίοι εξερευνητές επέστρεφαν από τα ταξίδια τους με νέα είδη.
Πολλοί ήταν αυτοί που προσπάθησαν να αναπτύξουν ένα φυσικό σύστημα ταξινόμησης για την οργάνωση των φυτών και των ζώων. Ο καθένας, όμως, χρησιμοποιούσε τη δική του λογική, η οποία αντικατόπτριζε και τη δική του καλή ή όχι σχέση με τη φύση. Τα συστήματα αυτά δεν ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένα γιατί συμπεριλάμβαναν πολλά χαρακτηριστικά του περιγραφόμενου είδους και ως εκ τούτου ήταν δύσχρηστα. Επίσης, στα συστήματα αυτά πολύ δύσκολα θα μπορούσαν να ενταχθούν νέα είδη φυτών και ζώων από αυτά που δεν ήταν ακόμη γνωστά.
Ο Λιναίος προσπάθησε να δοκιμάσει ένα διαφορετικό σύστημα ταξινόμησης αντιλαμβανόμενος ότι την εποχή εκείνη δεν είχαν ακόμη γίνει γνωστά όλα τα είδη της φυσικής χλωρίδας και πανίδας ώστε να αναπτυχθεί ένα πραγματικά αληθινό φυσικό σύστημα ταξινόμησης. Όσον αφορά τη βοτανολογία εργάστηκε με έναν εξαιρετικά απλό τρόπο ταξινόμησης των φυτών που βασιζόταν στον αριθμό και τη διευθέτηση των αναπαραγωγικών οργάνων τους - στους στήμονες (τα αρσενικά όργανα) και τους ύπερους (τα θηλυκά όργανα).
Το σύστημα αυτό αποδείχτηκε πολύ πρακτικό και χρήσιμο εργαλείο και βοήθησε στη μείωση της σύγχυσης που επικρατούσε μέχρι τότε στη μελέτη των οργανισμών. Επίσης, έδωσε ένα προσωρινό μέτρο ταξινόμησης μέχρι να αναπτυχθεί ένα πραγματικά φυσικό σύστημα. Έχοντας ως όπλο το σύστημα αυτό και με τη φιλοδοξία του να οργανώσει ολόκληρο το φυσικό κόσμο ο Λιναίος ανέπτυξε μια λογική μεθοδολογία, μια σταθερή ορολογία, έναν ξεκάθαρο και ακριβή τρόπο διάκρισης των οργανισμών: την περίφημη και παγκοσμίως αναγνωρισμένη διωνυμική ονοματολογία (των δύο ονομάτων).
Πριν από το Λιναίο η αγριοτριανταφυλλιά π.χ. ονομάστηκε από διαφορετικούς βοτανολόγους ως εξής: Rosa sylvestris inodora seu canina αλλά και Rosa sylvestris alba cum rubore, folio glabro. Ο Λιναίος χρησιμοποίησε ένα όνομα ως ενδεικτικό του γένους και ένα σύντομο όνομα ως ενδεικτικό του είδους. Τα δύο ονόματα δημιουργούσαν το διώνυμο. Π.χ. η αγριοτριανταφυλλιά ονομάστηκε Rosa canina. Για τον Λιναίο υπήρχαν πραγματικά είδη οργανισμών που μπορούσε να τα οργανώσει σε ευρύτερες κατηγορίες τις οποίες ονόμαζε γένη. Αυτό από μόνο του δε λέει τίποτε αφού από την εποχή του Αριστοτέλη και μετά, οι βιολόγοι ομαδοποιούσαν τους οργανισμούς σε γένη και αναζητούσαν την ειδοποιό διαφορά του κάθε τύπου οργανισμού. Εκείνο που μετράει είναι ο τρόπος με τον οποίο τα γένη αυτά έπρεπε να κατηγοριοποιηθούν. Σύμφωνα με το Λιναίο, τα γένη οργανώθηκαν σε σειρές, οι σειρές σε τάξεις και οι τάξεις σε βασίλεια. Και μπορεί ο τρόπος με τον οποίο ταξινομούσε τα είδη να μη χρησιμοποιείται σήμερα ευρέως καθώς οι ταξινομήσεις έχουν γίνει πιο σύνθετες, η μέθοδος, όμως, ονομασίας των οργανισμών εξακολουθεί να βρίσκεται σε ευρεία ισχύ.
Οι μελέτες του Λιναίου συμπεριλάμβαναν και το βασίλειο των ζώων. Στο σύγγραμμά του Systema Naturae ενσωμάτωσε τη δική του κατηγοριοποίηση και απαρίθμηση των ζώων. Εκεί ανέλυε ένα εξατάξιο σύστημα βασιζόμενο κατά ένα μέρος στους μονοοργανικούς οργανισμούς. Το σύστημα αυτό, όμως, ήταν λιγότερο λογικό από την ταξινόμηση των φυτών και μικρότερης αξίας. Με εξαίρεση τη μελέτη του επάνω στα έντομα, τα οποία κατηγοριοποίησε με βάση τον τύπο των φτερών, μελέτη που χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα.
Η ταξινόμηση των ορυκτών δεν ξέφυγε από τα ενδιαφέροντά του. Άρχισε να τον απασχολεί όταν επισκέφτηκε το 1734 τα ορυχεία στο Falun. Συνέλεξε δείγματα ορυκτών και ξεκίνησε την ταξινόμηση των ορυκτών βασιζόμενος περισσότερο στις κρυσταλλικές δομές τους παρά στη χημική τους σύσταση. Το σύστημα αυτό δεν είχε μεγάλη επιρροή. Ωστόσο ο Λιναίος δίδασκε ορυκτολογία και ανέλυε τη δομή των πετρωμάτων στο Πανεπιστήμιο της Ουπσάλα. Πολύ σημαντικό ρόλο στη συλλογή πληροφοριών για τις μελέτες του έπαιξαν τα ταξίδια και οι εξερευνητικές αποστολές που διοργάνωνε. Η επιτυχία του σε αυτόν τον τομέα ήταν πως υπήρξε ένας χαρισματικός δάσκαλος και ενέπνευσε πάρα πολλούς μαθητές του οι οποίοι θέλησαν να συμμετάσχουν σε τέτοιου είδους αποστολές. Δεν είναι τυχαίο που 19 μαθητές του Λιναίου ταξίδεψαν σε όλο τον κόσμο για να φέρουν πίσω πληροφορίες.
Ο πιο γνωστός μαθητής είναι ο Daniel Solander, ο οποίος συμμετείχε στο πρώτο ταξίδι του James Cook για το γύρο του κόσμου. Από αυτό το ταξίδι έφερε την πρώτη συλλογή φυτών από την Αυστραλία και το νότιο Ειρηνικό. Ο Pehr Kalm ταξίδεψε στις βορειοανατολικές πολιτείες της Αμερικής και παρέμεινε εκεί για τρία χρόνια μελετώντας την Αμερικάνικη χλωρίδα. Ο Carl Peter Thunberg, υπήρξε ο πρώτος δυτικός φυσιοδίφης που επισκέφτηκε την Ιαπωνία μετά από έναν αιώνα. Δε μελέτησε μόνο την γιαπωνέζικη χλωρίδα αλλά μετέδωσε και τις γνώσεις της δυτικής ιατρικής στους γιαπωνέζους θεραπευτές. Κάποιοι από τους μαθητές του ταξίδεψαν στην νότια Αμερική, στη νοτιοανατολική Ασία, στην Αφρική, στη Μέση Ανατολή.
Πολλοί ονομάζουν το Λιναίο επαναστάτη. Αφιέρωσε ολόκληρη τη ζωή του στην ανακάλυψη, καταγραφή, ονομασία και ταξινόμηση του φυσικού κόσμου. Οι πεποιθήσεις του τον οδήγησαν σ’ έναν κόσμο φυσικής θεολογίας. Πίστευε πως ο Θεός έχει δημιουργήσει τον κόσμο και ο μόνος τρόπος για να προσεγγίσουμε εμείς τη σοφία του Θεού είναι να μελετήσουμε τη δημιουργία του. Ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί η φύση είναι η δόξα του Θεού. Σ’ αυτόν τον τρόπο δεν υπάρχει τύχη, όλα ακολουθούν συγκεκριμένους ρυθμούς, υπάρχουν διαβαθμίσεις και αυτό που απομένει στους ανθρώπους είναι αυτή η θαυμάσια τάξη να αποκαλυφθεί. Η ονομασία των οργανισμών είναι η έκφραση του νόμου, της τάξης.
Ο Λιναίος έκανε παραλληλισμούς μεταξύ της συμπεριφοράς των φυτών και της ανθρώπινης ζωήςπιστεύοντας πως όλα διαπνέονται από τους ίδιους νόμους και κανόνες. Σε αντίθεση με το Δαρβίνο πίστευε πως τα είδη δεν αλλάζουν. Η μορφή τους παραμένει ίδια στο πέρασμα των χρόνων, σύμφωνα με εκείνη με την οποία πρωτοεμφανίστηκαν στη γη. Τα πειράματα που έκανε με την υβριδοποίηση των φυτών τον έκαναν να αλλάξει γνώμη ως προς την εξέλιξη των οργανισμών και την εμφάνιση νέων ειδών, εξακολούθησε όμως να πιστεύει πως κάθε οργανισμός εξελίσσεται σύμφωνα με το είδος του και δεν υπάρχει περίπτωση στην πορεία της ζωής να εξελιχθεί σε κάτι διαφορετικό.
Η επιστήμη του βασίστηκε στην εκτεταμένη παρατήρηση, στην εξαιρετική επικοινωνία του με τη φύση, στην ικανότητά του να οργανώνει και να συνθέτει τεράστιες ποσότητες πληροφοριών καθώς και στην ικανότητά του να δημιουργεί νέες μεθόδους και να θέτει τις βάσεις για τη μελέτη της διαφορετικότητας των ειδών. Βασίστηκε επίσης στην εμπνευσμένη του διδασκαλία, με την οποία κατάφερε να μεταδώσει τις ιδέες και τις μεθόδους του με τέτοιο πάθος ώστε οι μαθητές του να μοιραστούν το δικό του όνειρο, στα φιλόδοξα σχέδιά του για την περιγραφή και ταξινόμηση των τριών βασιλείων της φύσης (ορυκτά, φυτά, ζώα) και στην απέραντη αφοσίωσή του στην εργασία, στην οποία αφιέρωνε όλες τις ώρες του, ώστε να καταφέρει να ολοκληρώσει τις εγκυκλοπαιδικές του εκδόσεις. Οι συλλογές του, αποτελούμενες από δείγματα φυτών και ζώων διατηρούνται μέχρι σήμερα, κυρίως στο Λονδίνο και κάποιες στην Ουπσάλα και αποτελούν ζωτικά σημεία αναφοράς για βιολόγους και βοτανολόγους από όλο τον κόσμο.
Η επιστημονική του βιβλιοθήκη, το απαραίτητο συμπλήρωμα για τα δείγματά του, βρίσκεται και αυτή στο Λονδίνο κι ένα μικρό τμήμα της (μη επιστημονικό) στην Ουπσάλα. Λίγα χρόνια μετά το θάνατό του ιδρύθηκε στο Λονδίνο η Κοινότητα του Λιναίου, η οποία υφίσταται μέχρι σήμερα ως μία διεθνής κοινότητα για τη μελέτη της φυσικής ιστορίας.