Ο Όμιλος Ερετών ιδρύθηκε στις 15 Ιουνίου του 1885 με την επωνυμία “Όμιλος Ερετών Φαλήρου” και το 1889 μετονομάσθηκε σε “Όμιλο Ερετών Πειραιώς” (Με το Φ.Ε.Κ. 104/27.4.1889).
Αυτός που εργάσθηκε για την ίδρυσή του ήταν ο Παύλος Δαμαλάς που μαζί με άλλα 52 μέλη, προσωπικότητες της εποχής εκείνης, αποτέλεσαν τα πρώτα ιδρυτικά του μέλη. Μεταξύ των πρώτων ιδρυτών συναντούμε τους: Γεώργιο Σκουζέ, Ιωάννη Μελετόπουλο, Θεόδωρο Ρετσίνα, Π. Νεγρεπόντες, Γ. Κουντουριώτη, Ν. Φιλάρετο, Π. Οριγώνη, Α. Ζαΐμη, Α. Τσαμαδό, Α. Ματζαβίνο και πολλές άλλες ιστορικές μορφές. Ο πρωτεργάτης του ομίλου Παύλος Δαμαλάς ήταν ο μετέπειτα Δήμαρχος Πειραιά (1903 – 1907).
Ο Όμιλος Ερετών εκτός από την πρωτιά που κατέχει ως το αρχαιότερο ελληνικό αθλητικό σωματείο, κατέχει επίσης και την πρωτιά διοργάνωσης των πρώτων εθνικών αγώνων όταν το 1886 διοργανώνει λεμβικούς αγώνες, που διοργανώνονται με την συμμετοχή λέμβων ελληνικών πολεμικών σκαφών, αφού δεν υπάρχουν άλλοι αθλητικοί όμιλοι!
Οι πρώτοι διεθνείς αγώνες λέμβων διοργανώνονται επίσης για πρώτη φορά από τον Όμιλο Ερετών το 1888 δεδομένου ότι σε αυτούς συμμετέχουν και λέμβοι από Αγγλικά, Γαλλικά και Ρώσσικα πολεμικά πλοία.
Ο Όμιλος Ερετών αρχικώς είχε την έδρα του στην παραλία της Ακτής Πρωτοψάλτη (σημερινή ονομασία), στην θέση που βρίσκονταν η γνωστή ταβέρνα “Λάμψη της Σελήνης”. Σε αυτή την θέση υπήρχε ένας μικρός μώλος από τον οποίο έριχναν τις λέμβους στην θάλασσα. Συνεπώς τόσο οι ελληνικοί αγώνες του 1886 όσο και οι“Διεθνείς” αγώνες του 1888, έγιναν στον κόλπο που κάποτε υπήρχε κάτω από τον απότομο λόφο της Καστέλλας και που σήμερα δεν υπάρχει λόγω της επιχωμάτωσης της παραλίας.
Ο Όμιλος Ερετών την εποχή που βρίσκονταν ακόμα στο Φάληρο, βεβαίως πολύ πριν από την επιχωμάτωση όλης της παραλίας.
Η θέση αυτή χρησιμοποιήθηκε από τον Όμιλο, συνεπεία παραχωρήσεως της κυρίας Πιερράκου έκτασης, για χρήση όμως δώδεκα (12) ετών και μόνο. Συνεπώς αυτή η θέση δεν θα μπορούσε να αποτελέσει μόνιμη βάση για τον Όμιλο. Εκτός αυτού ήταν μακριά από τον Πειραιά, στον οποίο ναυλοχούσαν σχεδόν μόνιμα ξένα και ελληνικά πλοία, τα πληρώματα των οποίων κατέβαζαν λέμβους για διενεργούσαν ασκήσεις στα νερά του Λιμένος της Ζέας.
Έτσι με την ευκαιρία της μετονομασίας του Ομίλου από “Φαλήρου” σε “Πειραιώς” το 1889, έγινε παράλληλα και η μετεγκατάσταση του Ομίλου στην θέση που βρίσκεται μέχρι και σήμερα. Οι εγκαταστάσεις αυτές σχεδιάστηκαν και εκτελέστηκαν από τον Μηχανικό του Δήμου Πειραιώς Γ. Ζίζηλα, γνωστού από πολλές άλλες κατασκευές στον Πειραιά. Ο Ζίζηλας προέβλεψε στην επιφάνεια της θάλασσας να κατασκευαστούν νεόσοικοι και από πάνω κτήριο για την διοίκηση (βλέπε πρώτη εικόνα ανάρτησης). Επίσης προέβλεψε και κατασκευή κυματοθραύστη ο οποίος διατηρείται έως και σήμερα.
Κορυφαία στιγμή στην ιστορία του Ομίλου Ερετών, αποτελεί η διοργάνωση των ναυτικών αθλημάτων των Πρώτων Σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων του 1896,αφού ανέλαβε επί το πλείστον όλο το βάρος διεξαγωγής των αγώνων αυτών. Χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα το 1948 τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών με χάλκινο Μετάλλιο. Στην αιτιολογία απονομής κύρια θέση κατείχε η διοργάνωση των αγώνων του 1896.