Η Μάχη των Εθνών
"Είναι το έτος 451 μ.Χ. και η Ευρώπη ζει έναν εφιάλτην που ακούει εις το όνομα Αττίλας, «η μάστιξ του Θεού», ο οποίος μαζί με τις ορδές των Ούννων του λεηλατούν τα πάντα εις το πέρασμά τους. Οι Ούννοι είναι το πρώτον τουρκομογγολικόν φύλον που θα διεκπεραιωθεί εις την Ευρώπην, η οποία έχει βυθισθεί εις το χάος εξαιτίας της οσημέραι παρακμαζούσης Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το έτος αυτό άπασα η Ευρώπη κρατεί την αναπνοήν της, όταν αποφασίζει ο στρατηγός Φλάβιος Αέτιος, ο «έσχατος των Ρωμαίων», εις τα Καταλαυνικά Πεδία, εις την λεγομένην «Μάχην των Εθνών», να αντιμετωπίσει τους συνασπισμένους Ούννους, Οστρογότθους, Αλανούς, Σλαύους, Ουανδήλους. Την εσχάτην στιγμήν ο Θευδέριχος, βασιλεύς των Ουησιγότθων, τείνει χείρα βοηθείας εις τους συνασπισμένους Ρωμαίους, Γαλάτας και Βουργουνδούς. Η Ευρώπη επέτυχε να απαλλαγεί οριστικώς από τις ορδές των νομάδων της στέππας."
Ο 5ος αιώνας μ.Χ. βρήκε την Ευρώπη σε μεγάλη αναστάτωση. Μεγάλες ομάδες προσφύγων μετακινούνταν μαζικά από τις πεδιάδες της Ανατολής προς όλες τις κατευθύνσεις και ιδιαίτερα προς τα μεγάλα αστικά κέντρα. Οι φρουροί των βυζαντινών συνόρων αδυνατούσαν να συγκρατήσουν τα πεινασμένα καραβάνια των προσφύγων που διέσχιζαν τις γέφυρες του Δούναβη με προορισμό τον ασφαλή Νότο, οι ρωμαϊκές βίγλες στις κορυφές των Άλπεων έκαναν λόγο για εξαθλιωμένους και ρακένδυτους επαίτες, ενώ οι αναφορές από το Ρήνο κατέφθαναν η μια μετά την άλλη στις ευρωπαϊκές αυλές αφηγούμενες ιστορίες φρίκης και αποτροπιασμού σχετικά με ακρωτηριασμένα κορμιά, τυφλωμένους γέρους και ρινότμητα παιδιά.
Οι βασιλιάδες της Ευρώπης ήταν ήδη πληροφορημένοι για ό,τι συνέβαινε, μόνο που δεν είχαν ποτέ τους λογαριάσει την έκταση του φαινομένου: αιτία όλων των δεινών ήταν οι ορδές εκείνων των φοβερών και τρομερών Ούννων που καταλήστευαν τα χωριά σφάζοντας και πυρπολώντας. Αρχηγός τους ήταν ο Αττίλας, οξυδερκής και πολεμοχαρής ηγέτης που κατέλαβε την εξουσία δολοφονώντας τον ίδιο του τον αδερφό και που τώρα ζητούσε να εισβάλει στην Ιταλία. Ο βασιλιάς της Ανατολής ήταν υποτελής του: δύο χιλιάδες λίτρες χρυσάφι ετησίως κόστισε η “ειρήνη” στο Θεοδόσιο που είδε τις ορδές των Ούννων να κατακαίνε τη Θράκη και να φτάνουν έξω από την Κωνσταντινούπολη.
Αυτή τη φορά όμως τα πράγματα ήταν ακόμη πιο σοβαρά. Δεν επρόκειτο για απλές επιδρομές που μόνο στόχο είχαν τη λαφυραγωγία, αλλά για οργανωμένη εκστρατεία με σκοπό την κατάκτηση της Αιώνιας Πόλης, της Ρώμης, η οποία από καιρό έδειχνε ότι πνέει τα λοίσθια. Αυτοκράτορας ήταν ο Βαλεντινιανός ο Γ΄, ωστόσο ο πιο ισχυρός άντρας του κράτους ήταν ο στρατηγός Αέτιος. Γεννημένος στο Δορύστολο, όμηρος των Βησιγότθων του Αλάριχου, δοκιμασμένος στη μάχη και αγαπητός από το λαό, ο Αέτιος έφερε τον τίτλο του Δούκα των Ρωμαίων. Είχε φιλικές σχέσεις με τους Ούννους, έχοντας ζήσει μαζί τους και έχοντας χρησιμοποιήσει τις δυνάμεις τους στις εμφύλιες διαμάχες. Λέγεται ότι ο Αττίλας, προσωπικός φίλος του Αέτιου, είχε ζητήσει σε γάμο την Ονωρία, αδελφή του Βαλεντινιανού και ότι ο Αέτιος πρωτοστάτησε στην άρνηση του αυτοκράτορα, γι’ αυτό ο Ούννος ηγεμόνας εξοργίστηκε και αποφάσισε να τιμωρήσει το παραπαίον Δυτικό Ρωμαϊκό Κράτος.
Κάπως έτσι, στις αρχές του φθινοπώρου του 451 μ.Χ. οι δύο άντρες βρέθηκαν αντιμέτωποι. Για τη μάχη που διεξήχθη το τοπίο είναι αρκετά θολό: η τοποθεσία, τα Καταλαυνικά Πεδία, δεν είναι ακριβώς προσδιορισμένη, αν και οριοθετείται κάπου στη ΒΑ Γαλλία κοντά στην πόλη Τρουά. Από τη μια πλευρά, η Παλιά και η Νέα Ευρώπη: συνασπισμένοι Ρωμαίοι και Βησιγότθοι, υπό τον Φλάβιο Αέτιο, τον Θεοδώριχο και τον Μερόβιο. Από την άλλη, οι Ούννοι, οι Οστρογότθοι, οι Έρουλοι και οι Αλαμανοί, υπό τον Αττίλα, τον Βάλαμιρ, τον Αρδάριχο και τον Μπέρικ. Στήνοντας τα λάβαρα ψηλά, γυαλίζοντας ασπίδες και σπαθιά, προσευχόμενοι ο καθένας στο θεό του, οι άντρες των δύο στρατευμάτων ετοιμάζονταν να συναντήσουν τη μοίρα τους. Έχοντας πάρει ήδη τη θέση τους στη σκακιέρα, τα πιόνια κινούνταν μεθοδικά για να οδηγήσουν σε ένα προδιαγεγραμμένο αποτέλεσμα: την αρχή της πτώσης του Αττίλα και την εξύψωση του Αέτιου στον κολοφώνα της δόξας του. Ήταν 20 Ιουνίου 451 μ.Χ. και η Ευρώπη ετοιμαζόταν για τη Μάχη των Εθνών.
(Σημείωση: Η μάχη στα Καταλαυνικά Πεδία έλαβε χώρα στις 20 Ιουνίου ή στις 20 Σεπτεμβρίου 451 μ.Χ. σύμφωνα με άλλες μαρτυρίες. Τραγική ειρωνεία αποτελεί η κατάληξη του Αέτιου: ακριβώς τρία χρόνια αργότερα, στις 21 Σεπτεμβρίου 454, δολοφονήθηκε στη Ραβέννα. Τέλος, η ιστοριογραφία έχει ονομάσει ακόμη μια “Μάχη των Εθνών”: αυτή που διεξήχθη το 1813 ανάμεσα στη Γαλλία του Ναπολέοντα και το συνασπισμό Ρώσων, Πρώσων και Αυστριακών.)