Η Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών των ΗΠΑ, γνωστότερη ως CIA (Σι-Άι-Έι ή ΣΙΑ αγγλικά: CentralIntelligence Agency), είναι η κύρια κρατική υπηρεσία συλλογής, επεξεργασίας και ανάλυσης πληροφοριών που μπορεί να αφορούν οποιονδήποτε, οτιδήποτε και οπουδήποτε εκτός της επικράτειας των Η.Π.Α.. Πρόκειται για τη σημαντικότερη υπηρεσία του είδους της στον κόσμο με το μεγαλύτερο υφιστάμενο δίκτυο συλλογής πληροφοριών.
Η βασική αποστολή της υπηρεσίας είναι η συλλογή, ανάλυση και διακόμιση ξένων πληροφοριών βοηθώντας τον Πρόεδρο και ανώτερα στελέχη της κυβέρνησης να λάβουν αποφάσεις για την εθνική ασφάλεια της χώρας και όχι μόνο. Η CIA δεν ασκεί πολιτική, είναι μια ανεξάρτητη υπηρεσία που ως δεξαμενή προηγουμένως πλήθους πληροφοριών καθίσταται στη συνέχεια πηγή αυτών δίνοντας την ορθότερη δυνατή κατεύθυνση σ' αυτούς που ασκούν εξωτερική πολιτική με το μέγιστο δυνατό όφελος. Επίσης, η CIA μπορεί να αναλάβει μυστικές συγκαλυμμένες αποστολές μόνο με την υπόδειξη του Προέδρου και σύμφωνα με αποφάσεις του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ στο οποίο και συμμετέχει ο εκάστοτε διευθυντής της CIA.
Η CIA έχει δικαιοδοσία μόνο εκτός των συνόρων των Η.Π.Α. και όχι εντός.
Αντίστοιχες υπηρεσίες είναι η SIS (MI6) του Ηνωμένου Βασιλείου, η Mossad του Ισραήλ, η KGB της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, και η ελληνική Ε.Υ.Π.
Ιστορία
Η υπηρεσία δημιουργήθηκε το 1947 από τον πρόεδρο Χάρρυ Τρούμαν με την απόφαση Εθνικής Ασφάλειας του Κογκρέσου. Η CIA είναι μετεξέλιξη της υπηρεσίας OSS (Office of Strategic Services) που έδρασε κατά την περίοδο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Πρώτος της διευθυντής ήταν ο Sidney Souers. Τη περίοδο του Ψυχρού Πολέμου ο ρόλος της ήταν η ανατροπή κομμουνιστικών (κυρίως)κυβερνήσεων και η κατασκοπεία σε βάρος της Ανατολικής Γερμανίας και της Ρωσίας.Eπίσης έπαιξε ενεργό ρόλο στον πόλεμο της Κορέας (1950-1953)όπου έχασε κάποιους πράκτορές της. Μία από τις πρώτες μεγάλες επιτυχίες της CIA ήταν το πραξικόπημα στο Ιράν σε βάρος του Μοχάμεντ Μοσαντέκ στις 15 Αυγούστου του 1953. Η επιχείρηση είχε κωδικό όνομα "TP-Ajax" και πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την Αγγλική ΜΙ6. Το 1954 ανέτρεψε την κυβέρνηση στη Γουατεμέλα .
Δομή
Η υπηρεσία χωρίζεται σε 4 ξεχωριστές διοικητικές μονάδες: την Διεύθυνση Πληροφοριών, την Διεύθυνση Επιστήμης & Τεχνολογίας, την Διεύθυνση Υποστήριξης και την Εθνική Κρυφή Υπηρεσία (πρώην Διεύθυνση Επιχειρήσεων).
Διεύθυνση Πληροφοριών
Η διεύθυνση αυτή είναι υπεύθυνη για την ανάλυση των πληροφοριών που συλλέγουν τα μέλη της Διεύθυνσης Ενεργειών.
Διεύθυνση Επιστήμης & Τεχνολογίας
Είναι η διεύθυνση που ευθύνεται για την ανάλυση ξένων τεχνολογιών, τη δημιουργία αντικειμένων και τεχνολογιών προς χρήση της υπηρεσίας.
Διεύθυνση Υποστήριξης
Υπεύθυνη για τη μηχανογράφηση, την ασφάλεια, το λογιστήριο κ.λπ.
Εθνική Κρυφή Υπηρεσία
Το τμήμα της Υπηρεσίας που κάνει γνωστή τη CIA στο ευρύτερο κοινό. Τα μέλη του είναι αυτά που αναλαμβάνουν τις αποστολές της Υπηρεσίας ανά τον κόσμο και κατά κύριο λόγο κρατούν την ταυτότητά τους μυστική. Μέχρι τον Οκτώβρη του 2005 το τμήμα αυτό είχε την ονομασία «Διεύθυνση Επιχειρήσεων» (Directorate of Operations).