Καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του, ο Νέλσον Μαντέλα δεν υπαναχώρησε από την πίστη του στις αξίες της Δημοκρατίας, της Ισότητας, της ειρήνης και της διαρκούς μάθησης και παρά τις τρομερές προκλήσεις που δέχθηκε, ποτέ δεν "απάντησε" στον ρατσισμό με ρατσισμό.
Ο Νέλσον Μαντέλα, ο πρώτος μαύρος πρόεδρος της Νοτίου Αφρικής, βραβευμένος με Νόμπελ Ειρήνης, άφησε την τελευταία του πνοή, σε ηλικία 95 ετών, αργά το βράδυ της Πέμπτης, 5 Δεκεμβρίου.
Αυτές είναι ορισμένες από τις πιο ιστορικές φράσεις του:
* "Πάντα κάτι φαίνεται αδύνατο, μέχρι να πραγματοποιηθεί".
* "Αν υπάρχουν όνειρα για μία όμορφη Νότιο Αφρική, τότε υπάρχουν και οι δρόμοι που οδηγούν στον στόχο τους. Οι δύο από αυτούς τους δρόμους, θα μπορούσαν να ονομάζονται 'καλοσύνη' και 'συγχώρεση'".
* "Είμαι βαθιά αισιόδοξος. Αν αυτό προέρχεται από τη φύση ή την ανατροφή μου, δεν το ξέρω. Υπήρξαν πολλές σκοτεινές στιγμές, κατά τις οποίες η πίστη μου στην ανθρωπότητα δοκιμάστηκε σημαντικά, αλλά δεν μπορούσα να επιτρέψω στον εαυτό μου να παραδοθεί στην απελπισία. Αυτός ο δρόμος οδηγεί στην ήττα και τον θάνατο".
* "Ένα καλό μυαλό και μία καλή καρδιά είναι πάντα ένας τρομερός συνδυασμός".
* "Αν μιλήσεις σε κάποιον σε γλώσσα που καταλαβαίνει, μιλάς στο μυαλό του. Αν μιλήσεις στη γλώσσα του, μιλάς στην καρδιά του".
* "Κανείς δεν γεννιέται, μισώντας κάποιον για το χρώμα του δέρματος, την καταγωγή ή τη θρησκεία του. Οι άνθρωποι πρέπει να μάθουν να μισούν κι αν μπορούν να διδαχθούν το μίσος, μπορούν να διδαχθούν και την αγάπη, γιατί η αγάπη έρχεται πιο φυσικά στην ανθρώπινη καρδιά, παρά το αντίθετο".
* "Έμαθα, ότι το θάρρος δεν είναι η έλλειψη φόβου, αλλά ο θρίαμβος επί του φόβου. Γενναίος δεν είναι εκείνος, που δεν νιώθει φόβο, αλλά εκείνος που τον υπερνικά".
* Όταν ανέβει κανείς ένα μεγάλο βουνό, καταλαβαίνει ότι έχει μπροστά του πολλά ακόμη να ανέβει".
* "Αν θέλεις να κάνεις ειρήνη με τον εχθρό σου, πρέπει να δουλέψεις μαζί του. Και τότε, γίνεται σύμμαχός σου".
* "Η ελευθερία δεν θα είχε κανένα νόημα, χωρίς ασφάλεια στα σπίτια και τους δρόμους".
* "Δεν υπάρχει τίποτα, που να με φοβίζει περισσότερο, από το να ξυπνήσω μία μέρα χωρίς πρόγραμμα, που θα με βοηθούσε να δώσω λίγη ευτυχία σε εκείνους που δεν έχουν εισοδήματα, στους φτωχούς, τους αγράμματους, εκείνους που κλυδωνίζονται από ανίατες ασθένειες".
* "Είναι προτιμότερο, να ηγείσαι από την πίσω γραμμή και να αφήνεις άλλους να φαίνονται, ειδικά όταν γιορτάζεις την νίκη κάθε φορά που κάτι καλό συμβαίνει. Στην πρώτη γραμμή μπαίνεις μόνο, όταν υπάρχει κίνδυνος. Τότε και οι άνθρωποι εκτιμούν την ικανότητα ηγεσίας σου".
* "Δεν υπήρξα Μεσσίας, αλλά ένας συνηθισμένος άνθρωπος, που έγινε ηγέτης, κάτω από εξαιρετικές συνθήκες".
* "Είναι σοφό, το να πείθεις τους ανθρώπους να κάνουν πράγματα, κάνοντάς τους να πιστεύουν ότι ήταν δική τους ιδέα".
Τον Οκτώβριο του 1963, ο Μαντέλα και 9 ακόμη κατηγορήθηκαν για δολοπλοκία, με στόχο τη βίαιη πτώση της κυβέρνησης, στη δίκη που έμεινε γνωστή ως "Rivonia Trial".
Αντιμέτωπος με τη θανατική ποινή, αυτά τα λόγια είπε ενώπιον του δικαστηρίου:
"Πολέμησα κατά της κυριαρχίας των λευκών και πολέμησα κατά της κυριαρχίας των μαύρων. Ονειρεύομαι το ιδανικό μίας δημοκρατικής και ελεύθερης κοινωνίας, όπου όλοι οι άνθρωποι θα ζουν μαζί, σε αρμονία και με ίσες ευκαιρίες. Είναι ένα ιδανικό, για το οποίο ελπίζω να ζήσω και να πετύχω. Αν όμως αυτό χρειάζεται, είναι ένα ιδανικό, για το οποίο είμαι προετοιμασμένος να πεθάνω".