Ο διεθνής σήμερα όρος Τζιχάντ (αραβικά:جهاد, IPA: /ʤɪhæːd/) είναι αραβική λέξη που σημαίνει γενικά αγώνας, προσπάθεια, το να μοχθεί κανείς με όλες του τις δυνάμεις ή να αντιμάχεται οποιoδήποτε αντικείμενο αποδοκιμασίας. Όταν συνοδεύεται από τη φράση "φι σαμπίλ Αλλά[χ]", ( في سبيل الله), η οποία αποδίδεται "για το δρόμο του Θεού", αποκτά ιδιαίτερο νόημα και σημαίνει τον αγώνα για το Θεό. Αποτελεί ένα από τα κεντρικά δόγματα του Ισλάμ και αναφέρεται ορισμένες φορές ως ο έκτος πυλώνας του, χωρίς όμως να κατέχει πραγματικά μία τέτοια θέση. Ως θρησκευτικό καθήκον, η τζιχάντ θεωρείται πως ενισχύει την πίστη και αποτελεί ανάλογο της αφοσίωσης του μοναχού στην υπηρεσία του Θεού, όπως ισχύει στον χριστιανισμό. Σε ορισμένα χαντίθ αναφέρεται ως «μοναχισμός του Ισλάμ», «πράξη αγνής αφοσίωσης», καθώς και μία από τις «πύλες του παραδείσου».
Στο Κοράνιο αναφέρονται τέσσερις βασικές κατηγορίες τζιχάντ με την έννοια του αγώνα, η "τζιχάντ αλ-ναφς" (του ίδιου του εαυτού, - επί της ηθικής ζωής), η "τζιχάντ αλ-λισάν" (της γλώσσας, - επί της θεολογίας), η "τζιχάντ αλ-γιαντ" (του χεριού, - επί των πράξεων) και η "τζιχάντ αλ-σάιφ" (του ξίφους - η δια του πολέμου επβολή). Σύμφωνα με ένα χαντίθ, ο Μωάμεθ επιστρέφοντας από μία μάχη είπε στους συντρόφους του πως "Επιστρέψαμε από μία μικρή τζιχάντ (του ξίφους) στη μεγάλη τζιχάντ (του εαυτού)". Παρομοίως, η παράδοση των Σούφι αναγνώρισε ως υπέρτατη μορφή τζιχάντ τον πνευματικό αγώνα για επιβολή στα κατώτερα ένστικτα της ανθρώπινης φύσης, αν και συγχρόνως, βιογραφίες ασκητών της κοινότητας των Σούφι μαρτυρούν πως συμμετείχαν επίσης σε στρατιωτικές επιχειρήσεις, χωρίς να υποβαθμίζουν ή να αγνοούν τη μικρή τζιχάντ. Άτομο που εμπλέκεται σε τζιχάντ καλείται μουτζάχιντ (αν και στην καθημερινή χρήση συνήθως παρατονίζεται ως "μουτζαχίντ"), με τον πληθυντικό να είναι μουτζαχεντίν.
Παλαιότερα στον όρο τζιχάντ αποδίδονταν ο πόλεμος προσηλυτισμού για την εξάπλωση του Ισλαμισμού αν και η πλειονότητα των ερμηνευτών του Κορανίου δεν ασπάζονται την συναφή ερμηνεία ότι δηλαδή οι (ορθόδοξοι) μουσουλμάνοι θα πρέπει να διάγουν ολόκληρο το βίο τους διεξάγοντας συνεχείς ιερούς πολέμους. Ο όρος τζιχάντ αποδίδεται συχνά ως "ιερός πόλεμος", ωστόσο υποστηρίζεται ότι η απόδοση αυτή είναι λανθασμένη. Ο όρος ιερός πόλεμος δεν απαντάται στο Κοράνιο, ενώ κατά την ισλαμική θεώρηση, κανένας πόλεμος δεν είναι ιερός. Η αναγκαιότητα ένοπλης συμπλοκής αναφέρεται σε αρκετούς στίχους του Κορανίου. Ως ιδιαιτέρως ενδεικτικά αναφέρονται τα εδάφια 2:190-193 και 9:5. Σύμφωνα με την παραδοσιακή ερμηνεία, οι στίχοι αυτοί πρέπει να συσχετίζονται με το μήνυμα του Κορανίου στην ολότητά του. Στο Κοράνιο δεν απουσιάζουν αναφορές σε μια βίαιη μορφή τζιχάντ, ωστόσο με τον όρο αυτό δεν εννοείται πάντα η εχθροπραξία, ενώ χρησιμοποιείται αυτούσιος σχετικά λίγες φορές για να περιγράψει τη μάχη με το σώμα. Ορισμένοι στίχοι περιγράφουν έναν αμιγώς πνευματικό αγώνα (βλ. ενδεικτικά Κοράνιο 22:78), ωστόσο άλλοι τοποθετούν πνευματικά υψηλότερα όσους πολεμούν (βλ. ενδεικτικά Κοράνιο 4:95).
Από την εποχή του Μωάμεθ, οι λόγιοι του Ισλάμ διέκριναν συνολικά περισσότερες από 14 κατηγορίες τζιχάντ, με αποτέλεσμα η έννοιά της να μην ταυτίζεται απλοϊκά με εκείνη του πολέμου, όπως συχνά πιστεύεται σήμερα. Σύμφωνα με αρκετούς μελετητές η εχθροπραξία αποτελεί μόνο μία από τους διαφορετικούς τύπους τζιχάντ. Στη σύγχρονη εποχή, η τζιχάντ γίνεται αντιληπτή μέσα από ένα ευρύ φάσμα απόψεων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται συντηρητικές θεωρήσεις με βάση τον κλασικό ισλαμικό νόμο, καθώς και ακραίες τοποθετήσεις που προωθούν τη βία. H έννοια της τζιχάντ χρησιμοποιήθηκε τόσο για να προάγει την αφοσίωση των πιστών όσο και για τη διεξαγωγή πολέμου προς υπεράσπιση της θρησκείας ή τον προσηλυτισμό. Το σύγχρονο Ισλάμ αποδίδει έμφαση στον εσωτερικό πόλεμο του ανθρώπου και εγκρίνει τη σύρραξη με άλλα έθνη μόνο ως αμυντικό μέσο στην περίπτωση που κινδυνεύει η πίστη. Στη διάρκεια της ισλαμικής ιστορίας, πόλεμοι εναντίον μη Μουσουλμάνων ονομάζονταν τζιχάντ ώστε να αποκτήσουν θρησκευτική χροιά, αν και προωθούνταν για πολιτικούς σκοπούς.
Αρκετοί είναι οι στίχοι του Κορανίου και των παραδόσεων του Ισλάμ σύμφωνα με τους οποίους ο παράδεισος προσφέρεται σε όσους χάνουν τη ζωή του σε τζιχάντ. Πολλές ισλαμικές οργανώσεις έχουν επιλέξει ως τίτλο τη λέξη τζιχάντ. Γνωστότερες είναι το Κίνημα της Ισλαμικής Τζιχάντ στην Παλαιστίνη, η Αιγυπτιακή Ισλαμική Τζιχάντ, η Αλ Τζιχάντ της Υεμένης, η Αλ Τζιχάντ του Μπαγκλαντές και η Χαρακάτουλ Τζιχάντ του Πακιστάν.
Ο Τζιχαντισμός (επίσης γνωστός ως τζιχαντιστικό κίνημα ή κίνημα του τζιχάντ) είναι μια λοιπόν μια έννοια αναφερόμενη στο κοράνι, η οποία θεωρεί ότι οι μουσουλμάνοι έχουν καθήκον να μεταδώσουν τη μουσουλμανική θρησκεία με τη βία ή χωρίς τη βία.
Ο Τζιχαντισμός είναι η ιδεολογία των Μουτζαχεντίν (ενόπλων πολεμιστών) και των Ισλαμιστών τρομοκρατών, ενώ αυτή η ιδεολογία άκμασε από τα τέλη του 20ου αιώνα και έπειτα. Από την δεκαετία του 1990 αντιπροσωπεύεται από την τρομοκρατική οργάνωση Αλ Κάιντα, ενώ το τελευταίο διάστημα η οργάνωση Ισλαμικό Κράτος, που δρα στη Συρία και το Ιράκ, ακολουθεί ακόμα πιο ριζοσπαστικές μεθόδους με αποτέλεσμα να θεωρείται πιο ακραία και από την Αλ Κάιντα.
Οι τζιχαντιστές θεωρούν ως εχθρούς τους τους Χριστιανούς, τους Εβραίους, τους Παγανιστές, τους Άθεους, τους Ινδουιστές, τους Βουδιστές και άλλες διαφορετικές θρησκευτικές ομάδες, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις, όπως στο Συριακό Εμφύλιο Πόλεμο, στρέφονται εναντίον των Σιιτών μουσουλμάνων και των Αλεουιτών.