| Μάχη της Ηλεκτρικής | |||
|---|---|---|---|
| Β' Παγκόσμιος Πόλεμος | |||
| Ημερομηνία | 13 Οκτωβρίου 1944 | ||
| Τόπος | Εργοστάσιο Ηλεκτρικής στο Κερατσίνι | ||
| Έκβαση | Νίκη του ΕΛΑΣ, σωτηρία των υποδομών ηλεκτρισμού. | ||
| Εμπλεκόμενες πλευρές | |||
| |||
| Δυνάμεις | |||
| |||
| Απώλειες | |||
| |||
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Η μάχη της Ηλεκτρικής που διαδραματίστηκε στις 13 Οκτωβρίου 1944 ήταν ένοπλη σύγκρουση στο πλαίσιο προστασίας των υποδομών της πρωτεύουσας από τους υποχωρούντες Γερμανούς κατακτητές. Οι αντιστασιακές οργανώσεις του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ συγκρούστηκαν με την υποστήριξη ένοπλων πολιτών και εργατών, με τους Γερμανούς.
Τα γεγονότα της μάχης
Τη νύχτα της 11 Οκτωβρίου 1944 δυνάμεις του 6ού Συντάγματος αχρήστευσαν τρία φρεάτια υπομόνευσης με εκρηκτικά που είχαν στόχο την ανατίναξη του λιμανιού του Πειραιά.
Στις 12 Οκτωβρίου 1944 οι 60 Γερμανοί φρουροί του εργοστασίου της Ηλεκτρικής προχώρησαν σε διαπραγματεύσεις με στελέχη του ΕΛΑΣ και την εργοστασιακή επιτροπή του ΕΑΜ. Η συμφωνία ήταν να μη πραγματοποιηθεί επίθεση του ΕΛΑΣ στους Γερμανούς με αντάλλαγμα την μη καταστροφή των υποδομών του εργοστασίου καθώς και την απελευθέρωση των εγκλωβισμένων Ελλήνων εργατών από τους υποχωρούντες Γερμανούς. Οι Γερμανοί φρουροί όντως υποχώρησαν χωρίς να χτυπηθούν και ο ΕΛΑΣ ανάπτυξε φρουρά γύρω του εργοστασίου. Όμως την επομένη μέρα οι Γερμανοί κατέστρεψαν εγκαταστάσεις υγρών καυσίμων της Shell στο Πέραμα ενώ η φρουρά των 60 Γερμανών της Ηλεκτρικής επέστρεφε για να καταστρέψει το εργοστάσιο. 4 Λόχοι του Ι/6 Τάγματος του ΕΛΑΣ Πειραιά κινήθηκαν εναντίον των Γερμανών, ομάδες ένοπλων πολιτών του ΕΑΜ έκοβαν τηλεφωνικούς στύλους. Σε βοήθεια των μαχητών του ΕΛΑΣ ήρθαν οπλισμένοι εργάτες του εργοστασίου της Ηλεκτρικής υπό τον μηχανικό υπηρεσίας Βενιζέλο Αποστολίδη. Οι Γερμανοί εγκλωβίστηκαν σε κλοιό έξω από το εργοστάσιο της Ηλεκτρικής, ενώ και ομάδα αστυφυλάκων υπό τον ταξίαρχο Παυσανία Κατσώτα κινήθηκε προς το Κερατσίνι προς βοήθεια των Ελλήνων αντιστασιακών, ενώ και το ΙΙ/6 Τάγμα Κοκκινιάς του ΕΛΑΣ κάλυπτε τα νώτα των αμυνομένων στη περιοχή της Νίκαιας με το Αιγάλεω.
Μετά από πέντε ώρες μάχης οι Γερμανοί εξοντώθηκαν, ενώ χάρη στην μάχη σώθηκε ο ηλεκτροφωτισμός της πρωτεύουσας. Ο ταξίαρχος Κατσώτας καθώς και οι Βρετανοί εξέφρασαν την ευαρέσκεια τους στη διοίκηση του 6ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ. Την επομένη ημέρα της μάχης έγιναν οι κηδείες των μαχητών με πάνδημη συμμετοχή. Οι Γερμανοί αιχμάλωτοι παραδόθηκαν στους Βρετανούς μετά από μερικές μέρες. Το σχέδιο της μάχης το είχε σχεδιάσει η διοίκηση του 6ού ανεξάρτητου Συντάγματος Πειραιά υπό τον καπετάνιο Νίκανδρο Κεπέση και τον στρατιωτικό διοικητή Ταγματάρχη Σωτήρη Κύβελλο.
Μεταξύ άλλων στη μάχη της Ηλεκτρικής πήρε μέρος ως μέλος του ΕΛΑΣ και υπάλληλος της εταιρείας, ο πατέρας του Θανάση Βέγγου, Βασίλης Βέγγος.
Έλληνες νεκροί στη μάχη της Ηλεκτρικής
Αντώνης Καλαποθάκος (γραμματέας της εργοστασιακής οργάνωσης του ΕΑΜ) , Νικος Γεωργιάδης (εργάτης της Ηλεκτρικής), Δημήτρης Μαργαρώνης, Ιωάννης Ηλιόπουλος, Παναγιώτης Κοσμίδης, Γρηγόρης Μεγγίσογλου, Συρίγος Παπάζογλου, Γιώργος Γκιόρδας, Ανδρέας Κουνούπας, Παναγιώτης Μαυρομμάτης, Ακρίτας Τοροσιάδης.
Υστεροφημία
Ο Δήμος Κερατσινίου για να τιμήσει τους πεσόντες και τους αγωνιστές ανέγειρε μνημείο στον χώρο του εργοστασίου ενώ κάθε χρόνο πραγματοποιείται κατάθεση στεφάνου από τις τοπικές αρχές και από τους συλλόγους αντιστασιακών.