Δείτε ποιες πολεοδομικές καινοτομίες μεταμόρφωσαν ολόκληρες πόλεις και άφησαν παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.
Από το ναό του Σολομώντα μέχρι το σύστημα ύδρευσης της Νέας Υόρκης, αυτές είναι οι μεγαλύτερες κατασκευές που, σύμφωνα με τους αρχιτέκτονες και μηχανικούς, έχουν γίνει ποτέ στον κόσμο, αλλάζοντας ριζικά την εικόνα τους.
Καθώς ο πληθυσμός αυξήθηκε, οι νέοι κάτοικοι έπρεπε να δημιουργήσουν τις δικές τους στέρεες βάσεις. Μέχρι το 1.000 μ.Χ. περίπου, έμπηγαν συμπαγείς κορμούς βελανιδιάς – μήκους περίπου 5 μέτρων – στη μαλακή λάσπη και στη συνέχεια έχτιζαν πάνω τους.
«Το σύστημα ήταν εξαιρετικό», δήλωσε η Ντέμπορα Χάουαρντ, πρώην καθηγήτρια της ιστορίας της αρχιτεκτονικής στο Cambridge, η οποία έχει γράψει αρκετά βιβλία για τη Βενετία. «Καθώς μεγάλωνε η πόλη, υπήρχαν όλο και περισσότερα κτίσματα σε κάθε νησί, μέχρις ότου ενώθηκαν όλα μαζί».
ΤΑ ΚΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΒΕΝΕΤΙΑΣ
Η Βενετία μπορεί να είναι γνωστή ως η πόλη του νερού, αλλά στην πραγματικότητα είναι χτισμένη πάνω σε ξύλο. Αρχικά, οι πρώτοι κάτοικοι της Βενετίας έχτισαν στα ελάχιστα κομμάτια του στερεού εδάφους σε μια αλυσίδα από 70 περίπου ελώδη νησιά μιας ρηχής λιμνοθάλασσας.Καθώς ο πληθυσμός αυξήθηκε, οι νέοι κάτοικοι έπρεπε να δημιουργήσουν τις δικές τους στέρεες βάσεις. Μέχρι το 1.000 μ.Χ. περίπου, έμπηγαν συμπαγείς κορμούς βελανιδιάς – μήκους περίπου 5 μέτρων – στη μαλακή λάσπη και στη συνέχεια έχτιζαν πάνω τους.
«Το σύστημα ήταν εξαιρετικό», δήλωσε η Ντέμπορα Χάουαρντ, πρώην καθηγήτρια της ιστορίας της αρχιτεκτονικής στο Cambridge, η οποία έχει γράψει αρκετά βιβλία για τη Βενετία. «Καθώς μεγάλωνε η πόλη, υπήρχαν όλο και περισσότερα κτίσματα σε κάθε νησί, μέχρις ότου ενώθηκαν όλα μαζί».
ΟΙ ΥΠΟΝΟΜΟΙ ΤΟΥ ΠΑΡΙΣΙΟΥ
Πριν από τη δεκαετία του 1830, οι Παριζιάνοι πετούσαν τα απόβλητά τους όπως και οι κάτοικοι των άλλων μεγάλων πόλεων – είτε σε τρύπες κάτω από τα σπίτια τους είτε στο δρόμο.
Τα ανθρώπινα απόβλητα, τα ζωικά απόβλητα και τα απορρίμματα τροφίμων αναμιγνύονταν με τη λάσπη δημιουργώντας εστίες μολύνσεων μέχρι να τα ξεπλύνει μια ισχυρή βροχή. Στο Μεσαίωνα, περίπου το ένα τέταρτο του πληθυσμού της Ευρώπης πέθανε από ασθένειες που συνδέονταν με κακές συνθήκες υγιεινής.
Μετά από μια ιδιαίτερα σοβαρή επιδημία χολέρας, οι ηγέτες του Παρισιού διέταξαν την κατασκευή του αποχετευτικού συστήματος σε όλη την πόλη. Αν και πρότυπο για το αποχετευτικό δίκτυο υπήρξε το δίκτυο της αρχαίας Ρώμης, οι υπόνομοι του Παρισιού ήταν πολύ μεγαλύτεροι σε κλίμακα.
Είχαν πεζοδρόμια εκατέρωθεν του κεντρικού καναλιού και ήταν αρκετά ψηλοί για τους εργαζόμενους για να στέκονται όρθιοι. Πάνω από 300 μίλια είχαν κατασκευαστεί μέχρι το 1870, καθιστώντας το ένα από τα πρώτα σύγχρονα αποχετευτικά έργα μεγάλης κλίμακας.
Ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΣΟΛΟΜΩΝΤΑ
Ο Ναός του Σολομώντα ήταν ένας πρώιμος χώρος θρησκευτικής λατρείας- και μια αρχιτεκτονική καινοτομία.
Ήταν επίσης ένα πρώιμο παράδειγμα της συνεργασίας μεταξύ των δύο εθνικών κρατών σε μεγάλα αστικά έργα, καθώς οι Φοίνικες (εκεί που βρίσκεται σήμερα ο Λίβανος) βοήθησαν τους Εβραίους τόσο με υλικά όσο και με ανθρώπινο δυναμικό.
Πράγματι, ο ναός βρίσκεται στο Όρος του Ναού – μια ιερή τοποθεσία στην Ιερουσαλήμ, που έχει ήδη διεκδικηθεί από τουλάχιστον τρεις μεγάλες θρησκείες του κόσμου.
Ήταν επίσης ένα πρώιμο παράδειγμα της συνεργασίας μεταξύ των δύο εθνικών κρατών σε μεγάλα αστικά έργα, καθώς οι Φοίνικες (εκεί που βρίσκεται σήμερα ο Λίβανος) βοήθησαν τους Εβραίους τόσο με υλικά όσο και με ανθρώπινο δυναμικό.
Πράγματι, ο ναός βρίσκεται στο Όρος του Ναού – μια ιερή τοποθεσία στην Ιερουσαλήμ, που έχει ήδη διεκδικηθεί από τουλάχιστον τρεις μεγάλες θρησκείες του κόσμου.
ΤΑ ΡΩΜΑΙΚΑ ΥΔΡΑΓΩΓΕΙΑ
Οι Ρωμαίοι ήταν άριστοι τεχνίτες, και ανέβασαν το σύστημα ύδρευσης σε ένα εντελώς νέο επίπεδο. Χρησιμοποιώντας εξειδικευμένα εργαλεία για τη μέτρηση της απόστασης και των γωνιών, τουλάχιστον 11 υδραγωγεία χτίστηκαν στη Ρώμη.
Αξιοποιούσαν πηγές γλυκού νερού, όπως ποτάμια, λίμνες και πηγές από απόσταση μέχρι και 100 χιλιομέτρων.
Η δημιουργία εξαιρετικά ανθεκτικού σκυροδέματος που γινόταν με ηφαιστειακή τέφρα και η χρήση της αψίδας ήταν τεχνικές που τελειοποίησαν οι Ρωμαίοι για την ανάπτυξη της υποδομής των υδραγωγείων.
Αξιοποιούσαν πηγές γλυκού νερού, όπως ποτάμια, λίμνες και πηγές από απόσταση μέχρι και 100 χιλιομέτρων.
Η δημιουργία εξαιρετικά ανθεκτικού σκυροδέματος που γινόταν με ηφαιστειακή τέφρα και η χρήση της αψίδας ήταν τεχνικές που τελειοποίησαν οι Ρωμαίοι για την ανάπτυξη της υποδομής των υδραγωγείων.
TΑ ΦΡΑΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΟΛΛΑΝΔΙΑΣ
Περίπου το ένα τέταρτο της Ολλανδίας βρίσκεται κάτω από το επίπεδο της θάλασσας – συμπεριλαμβανομένων μεγάλων τμημάτων του Ρότερνταμ και του Άμστερνταμ.
Τα φράγματα προστάτευαν τα χωράφια από τη θάλασσα τουλάχιστον από τους ρωμαϊκούς χρόνους, αλλά η μεγάλης κλίμακας κατασκευή φραγμάτων σημειώθηκε περίπου το 1.000 μ.Χ., όταν οι άνθρωποι άρχισαν την αποστράγγιση ελών για να καλλιεργήσουν και να συλλέξουν την πλούσια σε ενέργεια τύρφη.
Η χώρα έφτασε να έχει πάνω από 1.800 χιλιόμετρα φραγμάτων, και ο στρατός μπορούσε να κληθεί ανά πάσα στιγμή να επανδρώσει αυτές τις οχυρώσεις.
Τα φράγματα προστάτευαν τα χωράφια από τη θάλασσα τουλάχιστον από τους ρωμαϊκούς χρόνους, αλλά η μεγάλης κλίμακας κατασκευή φραγμάτων σημειώθηκε περίπου το 1.000 μ.Χ., όταν οι άνθρωποι άρχισαν την αποστράγγιση ελών για να καλλιεργήσουν και να συλλέξουν την πλούσια σε ενέργεια τύρφη.
Η χώρα έφτασε να έχει πάνω από 1.800 χιλιόμετρα φραγμάτων, και ο στρατός μπορούσε να κληθεί ανά πάσα στιγμή να επανδρώσει αυτές τις οχυρώσεις.
Ο ΥΠΟΓΕΙΟΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΛΟΝΔΙΝΟΥ
Το μετρό του Λονδίνου εγκαινιάστηκε το 1863 και προηγήθηκε κατά πολλές δεκαετίες άλλων υπόγειων έργων μαζικής μεταφοράς στις περισσότερες άλλες μεγάλες πόλεις.
Ενώ τα πρώτα τρένα κινούνταν με ατμό, από το 1890 στις ράγες κυκλοφορούσαν ηλεκτρικές μηχανές.
Ήταν ο πρώτος ηλεκτρικός υπόγειος σιδηρόδρομος, και μείωσε σημαντικά τη ρύπανση στις σήραγγες.
Κατά τη διάρκεια του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου, οι σταθμοί λειτούργησαν ως αυτοσχέδια καταφύγια. Μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα, το σύστημα διακινούσε πάνω από ένα δισεκατομμύριο επιβάτες το χρόνο.
Ενώ τα πρώτα τρένα κινούνταν με ατμό, από το 1890 στις ράγες κυκλοφορούσαν ηλεκτρικές μηχανές.
Ήταν ο πρώτος ηλεκτρικός υπόγειος σιδηρόδρομος, και μείωσε σημαντικά τη ρύπανση στις σήραγγες.
Κατά τη διάρκεια του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου, οι σταθμοί λειτούργησαν ως αυτοσχέδια καταφύγια. Μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα, το σύστημα διακινούσε πάνω από ένα δισεκατομμύριο επιβάτες το χρόνο.
Η ΓΕΦΥΡΑ ΤΟΥ ΜΠΡΟΥΚΛΙΝ
Η γέφυρα του Μπρούκλιν, η οποία ολοκληρώθηκε το 1883, ήταν μια από τις πρώτες γέφυρες στον κόσμο που χρησιμοποίησε καλώδια ανάρτησης από χάλυβα για να συγκρατήσει το οδόστρωμα.
Τα καλώδια, σχεδόν 16 εκατοστά σε διάμετρο, ήταν υφασμένα από 5.434 μεμονωμένα σύρματα. Το αποτέλεσμα ήταν μια πολύ πιο ανθεκτική γέφυρα από εκείνες που χρησιμοποιούσαν δομές σιδήρου.
Η γέφυρα άνοιξε επίσης τον δρόμο για την ενοποίηση του Μπρούκλιν με το υπόλοιπο της Νέας Υόρκης – δημιουργώντας τελικά (και που παρέμεινε για δεκαετίες) τη μεγαλύτερη πόλη στον κόσμο.
Τα καλώδια, σχεδόν 16 εκατοστά σε διάμετρο, ήταν υφασμένα από 5.434 μεμονωμένα σύρματα. Το αποτέλεσμα ήταν μια πολύ πιο ανθεκτική γέφυρα από εκείνες που χρησιμοποιούσαν δομές σιδήρου.
Η γέφυρα άνοιξε επίσης τον δρόμο για την ενοποίηση του Μπρούκλιν με το υπόλοιπο της Νέας Υόρκης – δημιουργώντας τελικά (και που παρέμεινε για δεκαετίες) τη μεγαλύτερη πόλη στον κόσμο.
Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΑΙΦΕΛ
Μπορεί σήμερα να φαίνεται σαν ένα τουριστικό αξιοθέατο, αλλά όταν ολοκληρώθηκαν οι εργασίες για τον Πύργο του Άιφελ το 1889, ήταν ένα θαύμα της σύγχρονης μηχανικής.
Με ύψος περίπου 300 μέτρων, ήταν η ψηλότερη κατασκευή που είχε χτιστεί ποτέ – είχε δύο φορές το ύψος της Μεγάλης Πυραμίδας της Γκίζας.
Ο καμπυλωτός σχεδιασμός και το πλέγμα από σίδηρο του έργου δεν ήταν μόνο για την αισθητική – ήταν επαναστατικές τεχνικές εκείνη την περίοδο εγκαινίασαν τη σύγχρονη εποχή των ουρανοξυστών.
Με ύψος περίπου 300 μέτρων, ήταν η ψηλότερη κατασκευή που είχε χτιστεί ποτέ – είχε δύο φορές το ύψος της Μεγάλης Πυραμίδας της Γκίζας.
Ο καμπυλωτός σχεδιασμός και το πλέγμα από σίδηρο του έργου δεν ήταν μόνο για την αισθητική – ήταν επαναστατικές τεχνικές εκείνη την περίοδο εγκαινίασαν τη σύγχρονη εποχή των ουρανοξυστών.
TΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΥΟΡΚΗΣ
Η Νέα Υόρκη εισάγει το μεγαλύτερο μέρος του νερού από την περιοχή Catskill Mountain, περίπου 100 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της πόλης.
Σχεδόν ένα δισεκατομμύριο γαλόνια την ημέρα διοχετεύονται μέσω μιας σειράς από δεξαμενές, υδραγωγεία και σήραγγες, αποτελώντας ένα από τα μεγαλύτερα συστήματα ύδρευσης στον κόσμο.
Σχεδόν ένα δισεκατομμύριο γαλόνια την ημέρα διοχετεύονται μέσω μιας σειράς από δεξαμενές, υδραγωγεία και σήραγγες, αποτελώντας ένα από τα μεγαλύτερα συστήματα ύδρευσης στον κόσμο.
Η ΣΗΡΑΓΓΑ ΤΗΣ ΜΑΓΧΗΣ
Η σήραγγα που διατρέχει υποθαλάσσια τη Μάγχη – επίσης γνωστή ως Chunnel – είναι μία από τις λίγες διεθνείς σήραγγες και παρέχει απευθείας σιδηροδρομική σύνδεση μεταξύ Λονδίνου και Παρισιού.
Η ίδια η σήραγγα είναι στην πραγματικότητα τρεις σήραγγες – δύο για τρένα και μια για υπηρεσιακά οχήματα.
Έχει μήκος περίπου 47 χιλιόμετρα και μέσο βάθος 50 μέτρα κάτω από το βυθό της θάλασσας.
Τα ταχύτερα τρένα της γραμμής πιάνουν τα 270 χιλιόμετρα την ώρα. Αν και λειτούργησε για πρώτη φορά το 1994, η ιδέα υπήρχε εδώ και πολύ καιρό.
Είχε συζητηθεί από τον Ναπολέοντα το 1802, ο οποίος είχε προτείνει ένα τούνελ «για να παίρνουν μια ανάσα τα άλογα.»
Έχει μήκος περίπου 47 χιλιόμετρα και μέσο βάθος 50 μέτρα κάτω από το βυθό της θάλασσας.
Τα ταχύτερα τρένα της γραμμής πιάνουν τα 270 χιλιόμετρα την ώρα. Αν και λειτούργησε για πρώτη φορά το 1994, η ιδέα υπήρχε εδώ και πολύ καιρό.
Είχε συζητηθεί από τον Ναπολέοντα το 1802, ο οποίος είχε προτείνει ένα τούνελ «για να παίρνουν μια ανάσα τα άλογα.»
Η ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΥΠΑ ΤΗΣ ΒΟΣΤΩΝΗΣ
Το έργο της Κεντρικής Υπόγειας Αρτηρίας της Βοστώνης – κοινώς γνωστό ως η Μεγάλη Τρύπα – είναι ένα από τα μεγαλύτερα έργα αστικών αυτοκινητόδρομων που κατασκευάστηκαν ποτέ.
Αποτελείται από μια σήραγγα 12,5 χιλιομέτρων κάτω από το κέντρο της Βοστώνης, δύο γέφυρες, και τέσσερις ανισόπεδους κόμβους. Αυτό που καθιστά το έργο τόσο περίπλοκο – και ακριβό – είναι ότι χτίστηκε κάτω από μια λειτουργούσα πόλη.
Ο κεντρικός αυτοκινητόδρομος τον οποίο αντικατέστησε έπρεπε να παραμείνει σε λειτουργία καθ ‘όλη τη διαδικασία κατασκευής, όπως και οι σήραγγες του μετρό.
Για να ξεπεραστεί αυτό το πρόβλημα, οι μηχανικοί έπρεπε να χτίσουνε την προσωρινή υποστήριξη κάτω από τις υπάρχουσες υποδομές, και σε ορισμένες περιπτώσεις να «παγώσουν» το έδαφος, ώστε η πόλη να μην καταρρεύσει.
Αποτελείται από μια σήραγγα 12,5 χιλιομέτρων κάτω από το κέντρο της Βοστώνης, δύο γέφυρες, και τέσσερις ανισόπεδους κόμβους. Αυτό που καθιστά το έργο τόσο περίπλοκο – και ακριβό – είναι ότι χτίστηκε κάτω από μια λειτουργούσα πόλη.
Ο κεντρικός αυτοκινητόδρομος τον οποίο αντικατέστησε έπρεπε να παραμείνει σε λειτουργία καθ ‘όλη τη διαδικασία κατασκευής, όπως και οι σήραγγες του μετρό.
Για να ξεπεραστεί αυτό το πρόβλημα, οι μηχανικοί έπρεπε να χτίσουνε την προσωρινή υποστήριξη κάτω από τις υπάρχουσες υποδομές, και σε ορισμένες περιπτώσεις να «παγώσουν» το έδαφος, ώστε η πόλη να μην καταρρεύσει.
ΟΙ ΟΥΡΑΝΟΞΥΣΤΕΣ ΤΗΣ ΣΑΓΚΑΗΣ
Οι κινεζικές πόλεις αναπτύσσονται με ρυθμό και κλίμακα χωρίς προηγούμενο στην ανθρώπινη ιστορία. Μόνο στη Σαγκάη χτίστηκαν περισσότερα από 6.700 κτίρια 11 ορόφων ή ψηλότερα μεταξύ 1990 και 2004 – ένα μεγάλο μέρος αυτού γίνεται από κρατικά ελεγχόμενες κατασκευαστικές εταιρείες.
Διατρέχοντας υποθαλάσσια τα Στενά του Βοσπόρου, το 13 χιλιομέτρων τούνελ, προϋπολογισμού 1,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων, συνδέει την ευρωπαϊκή και την ασιατική πλευρά της Κωνσταντινούπολης.