Οι 10 ισχυρότερες και πιο αδίστακτες μυστικές υπηρεσίες στην ιστορία, στο παρελθόν αλλά και σήμερα. Πώς αποσπούσαν τις πληροφορίες τους, πώς κατασκόπευαν. Η ελληνική ΕΑΤ-ΕΣΑ.
Μοσάντ, Στάζι, CIA, ΕΑΤ-ΕΣΑ και οι φίλοι τους. Οι μυστικές υπηρεσίες ασφάλειας, έχουν τη δική τους ανατριχιαστική ιστορία.
Τι είναι όμως οι μυστικές υπηρεσίες;
Στην ουσία μιλάμε για κυβερνητικές υπηρεσίες που είναι υπεύθυνες για την συλλογή πληροφοριών, αλλά και για την εποπτεία και προώθηση διαφόρων θεμάτων καθώς και για την παρακολούθηση υπόπτων “στόχων”.
Η κρυφή δράση των περισσότερων ήρθε στο φως χρόνια μετά την έναρξη της δράσης τους και αποκαλύπτει τους αδίστακτους τρόπους και τις πρακτικές που χρησιμοποιούσαν για να αποσπάσουν τις πληροφορίες που ήθελαν.
10. Στάζι
Στάζι ήταν το όνομα με το οποίο έγινε γνωστό το “Υπουργείο Κρατικής Ασφαλείας” της Ανατολικής Γερμανίας.
Ιδρύθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 1950 και στεγαζόταν σε ένα κτήριο στο Lichtenberg του Βερολίνου. Ανέπτυξε σταδιακά ένα τεράστιο δίκτυο επισήμων υπαλλήλων και πληροφοριοδοτών, οι οποίοι κατασκόπευαν και αρχειοθετούσαν κάθε πτυχή της ζωής εκατομμυρίων πολιτών της χώρας. Με την κατάρρευση του καθεστώτος, έγινε γνωστό ότι οι επίσημοι υπάλληλοι της Στάζι ανέρχονταν σε περίπου 91.000, οι ανεπίσημοι πληροφοριοδότες σε πάνω από 300.000, ενώ οι φάκελοι έφταναν τα δέκα εκατομμύρια.
Εκτός της κατασκοπείας των πολιτών της χώρας, το έργο της Στάζι περιελάμβανε κατασκοπεία δυτικών κρατών και ιδίως της Δυτικής Γερμανίας. Το έργο της περιελάμβανε ανακρίσεις και βασανισμούς κρατουμένων. Μετά την πτώση του καθεστώτος, βασανισθέντες αποκάλυψαν ότι υποβάλλονταν σε ακτινοβολίες εσκεμμένα στις φυλακές της Στάζι με ραδιενέργεια, προκειμένου να τους προξενηθεί καρκίνος.
9. ΕΑΤ-ΕΣΑ
Το ΕΑΤ-ΕΣΑ (Ειδικό Ανακριτικό Τμήμα της Ελληνικής Στρατιωτικής Αστυνομίας) ήταν η μυστική αστυνομία και το κύριο σώμα ασφαλείας κατά τη διάρκεια της δικτατορίας (1967-1974). Η ΕΣΑ δεν ήταν δημιούργημα της Δικτατορίας. Συστάθηκε το 1951, λίγο μετά το τέλος του Εμφυλίου λίγο πριν την είσοδο της χώρας στο ΝΑΤΟ.
Ως τότε, ο Στρατός Ξηράς δεν είχε ξεχωριστό σώμα στρατιωτικής αστυνομίας, και στρατονομικά καθήκοντα ασκούσε η Χωροφυλακή. Οι άνδρες της ΕΣΑ φορούσαν χαρακτηριστική στολή με γαλάζιο πηλήκιο και λευκά περιβραχιόνια ενώ έφεραν μεγάλα ξύλινα κλομπς.
Τον Απρίλιο του 1967, λίγο μετά την κατάληψη της εξουσίας μετά από πραξικόπημα, ο ηγέτης της χούντας, Γεώργιος Παπαδόπουλος διόρισε τον Δημήτριο Ιωαννίδη επικεφαλής της EΣA, η οποία μετατράπηκε στο πιο πιστό στη Χούντα σώμα ασφαλείας της Ελλάδας.
Όταν ο Παπαδόπουλος κήρυξε στρατιωτικό νόμο μετά το πραξικόπημα του 1967, αυξήθηκε η δύναμη της ΕΣΑ ακόμη περισσότερο, καθιστώντας τη χούντα επικεφαλής του βραχίονα του νόμου και της τάξης, καθώς και της καταστολής. Επί Ιωαννίδη, έφτασε να έχει δύναμη 20,000 ανδρών και έγινε μια πανίσχυρη παραστρατιωτική οργάνωση, που θα χρησιμοποιούσε ο επικεφαλής της το 1973 για να ανατρέψει τον Παπαδόπουλο.
Χιλιάδες πολιτικοί αντίπαλοι της χούντας συνελήφθησαν από την EΣA και στάλθηκαν σε ορισμένα από τα πιο έρημα νησιά του Αιγαίου. Σε πολλές από τις καταγγελίες για βασανιστήρια κρατουμένων στο πλαίσιο του καθεστώτος Παπαδόπουλου συμμετέχει η ΕΥΔ, και ιδίως στην ανάκριση το Ειδικόν Ανακριτικόν Τμήμα (ΕΑΤ).
Χρήση βασανιστηρίων από την ΕΣΑ κατά τη διάρκεια ανακρίσεων αναφέρθηκαν κατά τη διάρκεια της επταετίας. Ο Αλέξανδρος Παναγούλης ήταν ένα παράδειγμα ενός ατόμου σε βασανιστήρια από το ΕΑΤ-EΣA, ενώ ο πολιτικός Νίκος Κωνσταντόπουλος είναι ένα άλλο παράδειγμα. Χαρακτηριστική για την βιαιότητα τον βασανιστηρίων είναι η ιστορία του Σπύρου Μουστακλή, αξιωματικού του ελληνικού στρατού με αντιδικτατορική δράση, ο οποίος συνεπεία των βασανιστηρίων του ΕΑΤ-ΕΣΑ έμεινε για δύο χρόνια παράλυτος και δεν κατάφερε ποτέ να ξαναμιλήσει.
Η ΕΣΑ το 1975 μετονομάστηκε σε Στρατονομία με απόφαση του Ευάγγελου Αβέρωφ. Τα ηγετικά μέλη της ΕΣΑ που συμμετείχαν σε βασανιστήρια δικάστηκαν από στρατοδικείο και καταδικάστηκαν, αν και πολλοί δεν εξέτισαν το σύνολο της ποινής τους (Χατζηζήσης, Θεοφιλογιαννάκος, Πέτρου).
8. CSU, Φιλιππίνες
Η μυστική υπηρεσία της αστυνομίας των Φιλιππινών, θεωρείται μια από τις πιο αιμοσταγείς στον πλανήτη.
Η δικαιοσύνη είναι απρόσιτη για τα περισσότερα θύματα βασανιστηρίων στις Φιλιππίνες. Πρόσφατα ανακαλύφθηκε ένα μυστικό κέντρο κράτησης στο οποίο εργαζόμενοι στην αστυνομία του κράτους βασάνιζαν κρατουμένους “για διασκέδαση”. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι αστυνομικοί υπάλληλοι έκαναν χρήση του “τροχού των βασανιστηρίων”, όπως αναφέρθηκε, για να αποφασίσουν τυχαία την μέθοδο βασανισμού των κρατουμένων.
Η δημοσιοποίηση του περιστατικού από τα ΜΜΕ οδήγησε σε εσωτερική έρευνα, και την απόλυση κάποιων αστυνομικών υπαλλήλων. Ωστόσο, η Διεθνής Αμνηστία καλεί για μια εμπεριστατωμένη και αμερόληπτη έρευνα η οποία θα οδηγήσει στην ποινική δίωξη των αξιωματούχων οι οποίοι συμμετείχαν στα βασανιστήρια. Οι περισσότερες πράξεις βασανισμών από την αστυνομία στις Φιλιππίνες παραμένουν αδήλωτες και τα θύματα των βασανιστηρίων συνεχίζουν να υποφέρουν σιωπηλά, όπως αναφέρει η Διεθνής Αμνηστία.
7. Γκεστάπο
“Οι Ναζί μετέτρεψαν τη χώρα τους από μια κακή δημοκρατία σε μια φασιστική δικτατορία στην οποία τα δικαιώματα του ατόμου καταπατήθηκαν προς το συμφέρον του κράτους”. Τα παραπάνω αναφέρει ντοκιμαντέρ του History Channel για την Γκεστάπο.
Η Γκεστάπο ιδρύθηκε πρo του χιτλερικού καθεστώτος, ως αντίστοιχη των μυστικών υπηρεσιών ειδικής ασφαλείας άλλων ξένων χωρών. Ύστερα, όμως, από την ανάληψη της αρχής από τον Χίτλερ, η Γκεστάπο μετατράπηκε σε τρομοκρατική οργάνωση, στρεφόμενη κατά παντός ενάντιου, εμφανώς δεδηλωμένου, στο καθεστώς ή και υποτιθέμενου “εχθρού” του γερμανικού εθνικοσοσιαλιστικού καθεστώτος.
Το προσωπικό της υπηρεσίας αυτής αυξήθηκε σημαντικά, τόσο με την πρόσληψη εμπίστων και φανατικών χιτλερικών όσο και με αποσπάσεις οπαδών από άλλες πολιτικές και περισσότερο στρατιωτικές υπηρεσίες. Η Γκεστάπο προέβαινε σε συλλήψεις, βασανισμούς και εγκλεισμούς των αντιδρώντων σε φυλακές και στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Επικεφαλής της Γκεστάπο ήταν επί σειρά ετών ο Ράινχαρντ Χάιντριχ, ένας από τους πλέον αφοσιωμένους αλλά και απάνθρωπους οπαδούς του Χίτλερ, ο οποίος τελικά δολοφονήθηκε το 1942 στην Πράγα. Υπό την ηγεσία του αλλά και την έμπνευση του Αρχηγού των Σωμάτων Ασφαλείας του Ράιχ Χίμλερ, η Γκεστάπο εκτέλεσε σωρεία μεμονωμένων και ομαδικών εγκλημάτων καθώς και την εξόντωση των Εβραίων και άλλων μειονοτήτων όχι μόνον εντός της Γερμανίας αλλά και στις χώρες της Ευρώπης που είχαν περιέλθει υπό γερμανική κατοχή.
Μεταξύ των χιλιάδων Ελλήνων που βασανίστηκαν στα κρατητήρια της Γκεστάπο της οδού Μέρλιν στο Κολωνάκι ή στα “υπόγεια του μαρτυρίου” της οδού Κοραή 4 όπου στεγαζόταν τα κρατητήρια της ναζιστικής διοίκησης, δηλαδή της Κομμαντατούρ ή στο Στρατόπεδο συγκέντρωσης Χαϊδαρίου στην Αθήνα και στις άλλες πόλεις και των χιλιάδων που εκτελέστηκαν χωρίς ή με υποτυπώδη δίκη στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής ή αλλού, οι περισσότεροι υπήρξαν θύματα της Γκεστάπο και όχι θύματα πολέμου. Η υπηρεσία αυτή είχε την εντολή από τους ηγέτες της να μη φείδεται την ανθρώπινη ζωή και να μη δειλιάζει έναντι οποιουδήποτε εγκλήματος προς παραδειγματισμό, με μοναδικό στόχο τη διατήρηση του Χίτλερ στην εξουσία.
Οι πράκτορες της Γκεστάπο, μεταξύ των οποίων ήταν και πολλοί που κατείχαν τη γλώσσα των χωρών στις οποίες υπηρετούσαν, (είτε στις υπό κατοχή είτε όχι) παρακολουθούσαν κάθε κίνηση και κάθε εκδήλωση επεμβαίνοντας αμέσως, και ειδικά στις χώρες υπό κατοχή, άνευ οίκτου και σοβαρής εξέτασης.
Μετά τη συντριβή και της τελευταίας γερμανικής αντίστασης, ο ανώτατος αρχηγός της Γκεστάπο Χίμλερ επεδίωξε να δραπετεύσει από τη Γερμανία εφοδιασμένος με πλαστά έγγραφα πλην όμως αναγνωρίσθηκε από τους Άγγλους στρατιώτες οι οποίοι και τον συνέλαβαν στις 21 Μαΐου 1945. Δύο ημέρες όμως αργότερα όπως δηλώθηκε ή αυτοκτόνησε κατά την ανάκρισή του ή βρέθηκε νεκρός στη φυλακή του που είχε αυτοκτονήσει με δραστικό δηλητήριο που έκρυβε σε μικρή αμπούλα κάτω από τη γλώσσα του.
Στη Διάσκεψη του Πότσδαμ των Αρχηγών των Μεγάλων Δυνάμεων (Τρούμαν, Τσώρτσιλ και Άττλη και Στάλιν) αποφασίστηκε, μεταξύ των άλλων, η πλήρης διάλυση της Γκεστάπο, η κατάσχεση του αρχείου της και η δίωξη των κυριοτέρων παραγόντων αυτής ως εγκληματιών πολέμου.
6. SAVAK, Ιράν
Τη δεκαετία του ’70, η μυστική υπηρεσία SAVAK βασάνιζε κόσμο και εξάπλωνε ένα κλίμα τρομοκρατίας και φόβου στους κόλπους της ιρανικής κοινωνίας. Ο ίδιος ο Σάχης, στην τελευταία συνέντευξη του που παραχώρησε στον David Frost στον Παναμά ενώ βρισκόταν εξόριστος, τον Μάρτιο του 1980, είχε πει πως η SAVAK είχε τη δύναμη να αυθαιρετεί και το διέπραττε. Ούτε ο ίδιος δεν μπορούσε να τους σταματήσει.
Σύμφωνα με τον Σάχη Μοχάμμαντ Ρεζά Παχλαβί, η SAVAK ήταν επιφορτισμένη με την ευθύνη να εξασφαλίζει την εσωτερική ασφάλεια της χώρας, καταπνίγοντας κάθε παράγοντα αναταράξεων που μπορεί να υποκινούταν από εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς (Κομμουνιστικό Κόμμα Τουντέχ, ισλαμικός κλήρος από τις θεολογικές σχολές του Ιράκ). Ωστόσο η SAVAK υπερέβη κατά πολύ τον ρόλο του απλού προστάτη και δρούσε εγκληματικά ακόμα και κατά αθώων και ανυποψίαστων ανθρώπων. Εν ολίγοις προκαλούσε μεγαλύτερο εσωτερικό αναβρασμό στο Ιράν από ότι υποτίθεται ότι προλάμβανε, αμαυρώνοντας τη μοναρχία και προκαλώντας το μίσος του απλού κόσμου προς τον Σάχη. Ο έμπιστος υπουργός Εξωτερικών και μετέπειτα πρέσβης του Ιράν στις ΗΠΑ, Αρντεσίρ Ζαχεντί είχε μεταβιβάσει τις ανησυχίες του στον Σάχη ότι η SAVAK με αφορμή τους εορτασμούς της Περσέπολης το 1971, είχε συλλάβει χιλιάδες αθώους ανθρώπους προκειμένου να αποφύγει οποιοδήποτε επεισόδιο αναταραχής. Ο Σάχης απλώς σιώπησε.
5. MVSN, Αϊτή
Η μυστική υπηρεσία της Αϊτής, εκτέλεσε πάνω από 60.000 ανθρώπους. Πολλοί από αυτούς σκοτώθηκαν δια λιθοβολισμού ή κάηκαν ζωντανοί.
Ο ηγέτης της, Luckner Cabronne πούλησε τα πτώματα των θυμάτων και το αίμα τους στις ΗΠΑ, παρέχοντας 6.000 λίτρα από πλάσμα αίματος τον μήνα.
Ο ίδιος ήταν το 1972 υπουργός εσωτερικών και του Υπουργείου Άμυνας της χώρας και εκχώρησε τα δικαιώματα εκμετάλλευσης του πετρελαίου της Αϊτής σε εταιρείες αμερικανικών συμφερόντων.
Το ψευδώνυμο του ήταν “το βαμπίρ της Καραϊβικής”. Το 1972 διέφυγε στις ΗΠΑ και πέθανε στις 24 Σεπτεμβρίου του 2006.
4. Υπηρεσίες κατασκοπείας της Βορείου Κορέας
Σύμφωνα με εκτιμήσεις δυτικών αλλά και με πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ, υπάρχουν περίπου 150.000-200.000 άτομα που ζουν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Βόρεια Κορέα και όσοι έχουν καταφέρει να αποδράσουν από αυτά διηγούνται πως οι κρατούμενοι υποσιτίζονται και δουλεύουν μέχρι να πεθάνουν από την εξάντληση.
Οι άνθρωποι αναγκάζονταν να τρώνε ζωοτροφές ή ακόμα και σπόρους που βρίσκονταν στις κοπριές των ζώων, σύμφωνα με την μαρτυρία του πρώην στρατιωτικού Τζο Κιμ.
Στα στρατόπεδα – γνωστά και ως αποικίες εργασίας πολιτικών κρατουμένων – βρίσκονται υπό κράτηση 3 γενιές της ίδιας οικογένειας συχνά με βάση το ότι ένα μέλος της οικογενείας κάποτε διέπραξε κάποιο έγκλημα κατά του καθεστώτος.
Ακριβώς όπως και στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης δεκαετίες πριν, οι κρατούμενοι εργάζονται απίστευτα σκληρά με αντάλλαγμα μια αξιοθρήνητη, πενιχρή, μερίδα φαγητού, με αποτέλεσμα πολλοί από αυτούς να τρώνε ο,τι βρούνε.
Η Βόρεια Κορέα ανακοινώνει πάντως πως απορρίπτει “κατηγορηματικά και πλήρως” τις εκθέσεις του ΟΗΕ, τις οποίες αποκάλεσε “προϊόν πολιτικοποίησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την πλευρά της ΕΕ και της Ιαπωνίας σε συμμαχία με την εχθρική πολιτική των ΗΠΑ”.
Η εξόντωση πολιτικών κρατουμένων από τη Βόρεια Κορέα κατά τις πέντε περασμένες δεκαετίες μπορεί να ισοδυναμεί με γενοκτονία, αναφέρεται στην τελευταία σχετική έκθεση του ΟΗΕ, παρόλο που ο νομικός ορισμός της γενοκτονίας αφορά κανονικά την εξόντωση μεγάλων τμημάτων εθνικών, εθνοτικών ή θρησκευτικών ομάδων.
Οι βορειοκορεάτες μετανάστες και λιποτάκτες που επαναπατρίζονται από την Κίνα αντιμετωπίζουν βασανιστήρια, κράτηση, εκτελέσεις με συνοπτικές διαδικασίες και υποχρεωτικές αμβλώσεις, αναφέρεται στην έκθεση.
3. Λαϊκό Κομισαριάτο Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΣΣΔ
Το Λαϊκό Κομισαριάτο Εσωτερικών Υποθέσεων ή Eν Κα Βε Ντέ, (ρωσικά: “НКВД-Народный комиссариат внутренних дел СССР”) ήταν η διαβόητη μυστική αστυνομία της Ε.Σ.Σ.Δ την εποχή του Στάλιν. Αποτελεί ουσιαστικά τη συνέχεια του περιβόητου Τρίτου Τμήματος επί τσαρικού καθεστώτος, της Οχράνα των τελευταίων χρόνων του τσαρισμού, διαδεχόμενη την Τσεκά των χρόνων του Λένιν.
Επρόκειτο για το κεντρικό όργανο της κρατικής διοίκησης της ΕΣΣΔ στα χρόνια 1934-1946, με στόχο την καταπολέμηση της εγκληματικότητας και τη διατήρηση της κοινωνικής ευταξίας.
Στη συνέχεια η NKVD μετεξελίχθηκε στο σημερινό Υπουργείο Εσωτερικών Υποθέσεων, MVD (ρωσ.: Министерство Внутренних Дел), στο οποίο υπάγεται η αστυνομία της Ρωσίας.
Έγινε περισσότερο γνωστή από τα γκουλάγκ όπου οι άντρες της ασκούσαν καθήκοντα φρουρών και ανακριτών, περίοδος όπου διαπράχθηκαν πολλές θηριωδίες εκ μέρους της. Έπαιξε ακόμα το ρόλο στρατιωτικής αστυνομίας στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο και ήταν ο φόβος και τρόμος των λιποτακτών και προδοτών. Στρεφόταν όμως και εναντίον αντιφρονούντων, παίζοντας το ρόλο θεματοφύλακα του συστήματος.
Οι αξιωματικοί της στο Ανατολικό Μέτωπο απολάμβαναν εξουσία πάνω στη ζωή και το θάνατο. Ακόμα και κατώτεροι αξιωματικοί της μπορούσαν να εκτελέσουν υψηλόβαθμους άλλων σωμάτων αν κρίνονταν ένοχοι λιποταξίας ή προδοσίας.
Στις μεγάλες κυκλωτικές κινήσεις των γερμανικών πάντσερ στις αρχές του πολέμου, όταν πολλές ρωσικές στρατιές εγκλωβίσθηκαν σπεύδοντας να εγκαταλείψουν άρον άρον τις συνοριακές πόλεις, η NKVD αναλάμβανε τη διάσωση των δημόσιων αρχείων μένοντας συχνά τελευταία μέχρι να εκκενωθεί εντελώς η περιοχή. Πολλές φορές επιτηρούσαν την κίνηση των στρατιωτών στις οδικές αρτηρίες, επιβλέποντας για την ορθή εκτέλεση των εντολών του κόμματος.
2. DINA, Χιλή
Τον Αύγουστο του 2014, το εφετείο του Σαντιάγο επιβεβαίωσε τις ποινές φυλάκισης που επεβλήθησαν σε πέντε αξιωματούχους επί των ημερών της δικτατορίας στη Χιλή για την υπόθεση της εξαφάνισης, το 1974, ενός Γάλλου φοιτητή, του Αλφόνς Σανφρό, στα χέρια του καθεστώτος Πινοσέτ.
Το εφετείο επικύρωσε τις ποινές κάθειρξης 10 ετών που είχαν επιβληθεί τον Μάιο του 2013 σε βάρος τεσσάρων πρώην πρακτόρων της DINA, της διαβόητης μυστικής αστυνομίας της δικτατορίας της Χιλής—του Μανουέλ Κοντρέρας Σεπούλβεδα, του Μαρσέλο Μορέν Μπρίτο, του Μιγκέλ Κρασνόφ Μαρτσένκο και του Ρικάρδο Λόρενς Μίρες.
Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Πινοσέτ στη λατινοαμερικάνικη αυτή χώρα ο επίσημος απολογισμός κάνει λόγο για πάνω από 3.200 νεκρούς και εξαφανισμένους.
Εκτός από τις ειδικές κατασκευές χώρων και εργαλείων για τους βασανισμούς, στους πράκτορες της DINA άρεσε να πετούν κόσμο από αεροπλάνα ή ελικόπτερα. Τουλάχιστον 12 μηχανικοί παραδέχθηκαν ότι έκαναν περισσότερες από 40 πτήσεις πάνω από τον Ειρηνικό με πτώματα ή ζωντανούς, κλεισμένους σε σακιά.
Για να σιγουρευτούν ότι θα έμεναν στον πάτο της θάλασσας και δεν θα τους έβρισκε κανείς τους έδεναν με σιδερένιες μπάρες. Υπολογίζεται ότι περίπου πεντακόσιοι αντικαθεστωτικοί κατέληξαν στη θάλασσα, αφού πρώτα βασανίστηκαν από αξιωματικούς της DINA.
Στη διαβόητη βίλα Γκριμάλντι που ήταν η “Μέκκα” των βασανιστηρίων, έβαζαν τους κρατούμενους να ξαπλώνουν στο πάρκινγκ και περνούσαν από πάνω με φορτηγά, συνθλίβοντας τα πόδια τους. Στο ρεπερτόριό τους ήταν επίσης οι απαγωγές, οι εξαφανίσεις, οι δολοφονίες και οι βιασμοί γυναικών.
1. Κόκκινοι Χμερ
Οι Κόκκινοι Χμερ και ο ηγέτης τους Πολ Ποτ επέβαλαν στην Καμπότζη μια ακραία μορφή κοινωνικής μεταρρύθμισης: πήγαν να μετατρέψουν με τη βία τον πληθυσμό ολόκληρης της χώρας σε αγροτικό- τη μοναδική κοινωνική ομάδα που παραδέχονταν ως “ιδανικούς κομμουνιστές” και την αποκαλούσαν “παλαιούς ανθρώπους”.
Άνδρες, γυναίκες και παιδιά ήταν αναγκασμένοι να εργάζονται σε κολεκτίβες 12 ώρες τη μέρα με ελάχιστη τροφή. Αν για κάποιον υπήρχαν υποψίες για “ανάμειξη σε δραστηριότητες της ελεύθερης αγοράς”, εκτελούνταν επί τόπου. Συχνά οι δήμιοι ήταν έφηβοι- «για να γίνουν καλοί επαναστάτες».
Η ειρωνεία είναι ότι ο ίδιος ο Πολ Ποτ και τα πρωτοπαλίκαρά του ανήκαν στους “νέους ανθρώπους”: είχαν σπουδάσει στη Γαλλία με υποτροφίες του γαλλικού κράτους. Εκεί ήρθαν σε επαφή με το έργο του Καρλ Μαρξ και επηρεάστηκαν από το γαλλικό ΚΚ.
Στα τέσσερα χρόνια που παρέμειναν στην εξουσία οι Κόκκινοι Χμερ “κατήργησαν” μεταξύ άλλων: τα βιβλία, τα σχολεία, τα χρήματα, τις τράπεζες, τα νοσοκομεία, τη θρησκεία. Εκτέλεσαν σχεδόν σύσσωμη την πνευματική ελίτ. Ακόμη και μια απλή κίνηση όπως το κόψιμο άγριων φρούτων από κάποιον που λιμοκτονούσε το θεωρούσαν “ιδιωτική πρωτοβουλία” και το τιμωρούσαν με θάνατο. Τους ανέτρεψε ο βιετναμέζικος στρατός που εισέβαλε στη χώρα το 1979, επέζησαν όμως ως αντάρτικο στη Δυτική Καμπότζη ως τα τέλη της δεκαετίας του ΄90. Ο ηγέτης τους, Πολ Ποτ πέθανε το 1998 χωρίς να λογοδοτήσει ποτέ.
Από το 1984, 155 χώρες- έχουν επικυρώσει την Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών ενάντια στα Βασανιστήρια, από τις οποίες και για τις 142 από αυτές έχει δημοσιεύσει έρευνες η Διεθνής Αμνηστία. Το 2014 η Διεθνής Αμνηστία διαπίστωσε ότι τουλάχιστον 79 από τα κράτη αυτά εξακολουθούν να χρησιμοποιούν την τακτική των βασανιστηρίων, περισσότερες από τα μισά συμβαλλόμενα στην Σύμβαση κράτη, για τα οποία η οργάνωση πραγματοποιεί έρευνες.
Επιπλέον, 40 κράτη-μέλη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, δεν έχουν υπογράψει την Σύμβαση ενάντια στα βασανιστήρια, παρά την ύπαρξη διεθνών νομικών απαγορεύσεων οι οποίες δεσμεύουν τα κράτη μέλη να σταματήσουν οποιαδήποτε απάνθρωπη κακομεταχείριση.
Το έργο της Διεθνούς Αμνηστίας ενάντια στα Βασανιστήρια συνεχίζεται παγκοσμίως, ωστόσο το ενδιαφέρον επικεντρώνεται σε πέντε χώρες στις οποίες η χρήση βασανιστηρίων είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη, και η οργάνωση θεωρεί ότι έχει την δυνατότητα να επιφέρει κάποια σημαντική βελτίωση.
Βασικός άξονας της νέας αυτής εκστρατείας είναι η ουσιαστική αναφορά με συγκεκριμένες συστάσεις για την κάθε χώρα.
- Στο Μεξικό, η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι τα βασανιστήρια αποτελούν την εξαίρεση και όχι τον κανόνα, στην πραγματικότητα όμως η κατάχρηση εξουσίας από την αστυνομία και τις δυνάμεις ασφαλείας είναι ευρύτατη και παραμένει ατιμώρητη. Η Miriam López Vargas, μια γυναίκα 31 ετών και μητέρα τεσσάρων παιδιών απήχθη στην πόλη Ensenada στην οποία ζούσε, από δύο στρατιώτες ενδεδυμένους με πολιτικά και μεταφέρθηκε σε ένα στρατόπεδο. Κρατήθηκε εκεί για περίπου μια εβδομάδα, στην διάρκεια της οποίας κακοποιήθηκε σεξουαλικά τρείς φορές, υποβλήθηκε σε διάφορες τεχνικές στέρησης οξυγόνου όπως και ηλεκτροπληξίας, με στόχο να αναγκαστεί να ομολογήσει ότι είχε εμπλακεί σε αδικήματα που σχετίζονται με τα ναρκωτικά. Τρία χρόνια μετά, κανείς από τους δράστες αυτού του περιστατικού δεν έχει τιμωρηθεί.
- Η δικαιοσύνη είναι απρόσιτη για τα περισσότερα θύματα βασανιστηρίων στις Φιλιππίνες. Πρόσφατα ανακαλύφθηκε ένα μυστικό κέντρο κράτησης στο οποίο εργαζόμενοι στην αστυνομία του κράτους βασάνιζαν κρατουμένους «για διασκέδαση». Σύμφωνα με πληροφορίες, οι αστυνομικοί υπάλληλοι έκαναν χρήση του «τροχού των βασανιστηρίων», όπως αναφέρθηκε, για να αποφασίσουν τυχαία την μέθοδο βασανισμού των κρατουμένων. Η δημοσιοποίηση του περιστατικού από τα ΜΜΕ οδήγησε σε εσωτερική έρευνα, και την απόλυση κάποιων αστυνομικών υπαλλήλων. Ωστόσο, η Διεθνής Αμνηστία καλεί για μια εμπεριστατωμένη και αμερόληπτη έρευνα η οποία θα οδηγήσει στην ποινική δίωξη των αξιωματούχων οι οποίοι συμμετείχαν στα βασανιστήρια. Οι περισσότερες πράξεις βασανισμών από την αστυνομία στις Φιλιππίνες παραμένουν αδήλωτες και τα θύματα των βασανιστηρίων συνεχίζουν να υποφέρουν σιωπηλά.
- Στο Μαρόκο και τη Δυτική Σαχάρα, οι αρχές σπανίως εξετάζουν καταγγελίες για βασανιστήρια. Οι Ισπανικές αρχές εξέδωσαν τον Ali Aarrass στο Μαρόκο παρά τους φόβους ότι θα υποστεί βασανιστήρια. Συνελήφθη από αξιωματικούς των μυστικών υπηρεσιών και μεταφέρθηκε σε ένα μυστικό κέντρο κράτησης στο οποίο, όπως αναφέρει, υπέστη ηλεκτροπληξία στα γεννητικά του όργανα, σοβαρούς τραυματισμούς στα πέλματα των ποδιών, και παρέμεινε για ώρες κρεμασμένος από τους καρπούς των χεριών. Όπως ανέφερε, οι υπάλληλοι του κέντρου τον ανάγκασαν να ομολογήσει ότι βοήθησε μια τρομοκρατική ομάδα. Ο Ali Aarrass καταδικάστηκε σε 12 χρόνια φυλάκισης βάση της «ομολογίας» του. Οι ισχυρισμοί του περί βασανιστηρίων δεν έχουν διερευνηθεί ακόμα.
- Στην Νιγηρία, τα βασανιστήρια είναι πλέον ρουτίνα για τους εργαζόμενους στην αστυνομία και τον στρατό. Όταν ο Moses Akatugba συνελήφθη από τον στρατό ήταν μόλις 16 ετών. Όπως ανέφερε, τον κακοποίησαν και τον πυροβόλησαν στο χέρι. Στην συνέχεια, σύμφωνα με τον Moses, μεταφέρθηκε στην αστυνομία όπου παρέμεινε κρεμασμένος για ώρες από τα άκρα του . Ο Moses ισχυρίζεται ότι βασανίστηκε για να υπογράψει την «ομολογία» ότι είχε εμπλακεί σε μια ληστεία. Ο ισχυρισμός του ότι η ομολογία του ήταν αποτέλεσμα των βασανιστηρίων, δεν ερευνήθηκε ποτέ σε βάθος. Τον Νοέμβριο του 2013, μετά από 8 χρόνια αναμονής για μια ετυμηγορία, ο Moses καταδικάστηκε σε θάνατο.
- Στο Ουζμπεκιστάν, τα βασανιστήρια αποτελούν μια ευρύτατα διαδεδομένη πρακτική, ενώ ελάχιστοι δράστες έχουν βρεθεί ενώπιον της δικαιοσύνης. Η Διεθνής Αμνηστία δεν έχει πρόσβαση στη χώρα. Η Dilorom Abdukadirova παρέμεινε στην εξορία για πέντε χρόνια έπειτα από την επίθεση που δέχτηκε από τις δυνάμεις ασφαλείας σε μια διαμαρτυρία στην οποία συμμετείχε. Κατά την επιστροφή της στο Ουζμπεκιστάν τέθηκε ξανά υπό κράτηση, της απαγορεύτηκε να δει την οικογένεια της, και κατηγορήθηκε για ανατροπή της κυβέρνησης. Κατά την διάρκεια της δίκης της φαινόταν αδυνατισμένη με μώλωπες στο πρόσωπο της. Η οικογένεια της είναι πεπεισμένη ότι έχει βασανιστεί.
Διαβάστε την έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας για την “κουλτούρα κακομεταχείρισης και ατιμωρησίας στην Ελληνική Αστυνομία”.