Τα κοινά χαρακτηριστικά των δυο αρχαιολογικών ανακαλύψεων και ο… Λαομέδοντας
Σύμπτωση ή κάτι περισσότερο; Μπορεί να ακούγεται παράξενο άλλα τα ευρήματα από τον τάφο της Αμφίπολης που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας σήμερα κατά κάποιο τρόπο συνδέονται με την περίφημη «Σαρκοφάγο του Αλέξανδρου» (η οποία εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Κωνσταντινούπολης) που, σύμφωνα με αρκετούς αρχαιολόγους, δεν συνδέεται με τον Μακεδόνα στρατηλάτη αλλά με το σπουδαίο στρατηγό της Αμφίπολης Λαομέδοντα!
Τα γυάλινα και ξύλινα διακοσμητικά που βρέθηκαν στην ανασκαφή της Αμφίπολης είναι ολόιδια με αυτά που υπάρχουν πάνω στην «Σαρκοφάγο του Αλέξανδρου». Είναι τέτοια η ομοιότητα που πραγματικά ξαφνιάζει.
Ο Λαομέδων της Λέσβου (έζησε από τα παιδικά του χρόνια στην Αμφίπολη αλλά η καταγωγή του ήταν από την Μυτιλήνη και, μάλιστα, είχε και το προσωνύμιο Μυτιλινιός) ήταν διερμηνέας και φρουρός στις εκστρατείες του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Ασία. Σύμφωνα με τον ιστορικό Διογένη Λαέρτιο, ο Λαομέδων είχε αρχικά εξοριστεί από τον Φίλιππο Β' -πατέρα του στρατηλάτη- και επέστρεψε στη Μακεδονία όταν ανέβηκε στο θρόνο ο Μέγας Αλέξανδρος. Μετά το θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου, ο Λαομέδων κυβέρνησε μία μικρή σατραπεία στη Συρία. Κατά τη διάρκεια αλληλοεξοντωτικών πολέμων που έσπασαν την αυτοκρατορία του Αλέξανδρου, ο Λαομέδων εκδιώχθηκε από τον Νικάνορα. Αργότερα δραπέτευσε στην Καρία, με κάποιους ιστορικούς να πιστεύουν ότι στην Καρία ο Αλκέτας του προσέφερε την Αμφίπολη!
Συσχέτιση του Λαομέδοντα με το μνημείο του Λέοντος στην Αμφίπολη περιγράφεται και από τον πρώτο ανασκαφέα του χώρου, τον Δημήτρη Λαζαρίδη. Στο αφιέρωμα-έκδοση του υπουργείου Πολιτισμού «Αμφίπολις», ο Δημήτρης Λαζαρίδης σημειώνει: «Στην Αμφίπολη εγκαταστάθηκαν οι τρεις πιο αξιόλογοι ναύαρχοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου: ο Νέαρχος που καταγόταν από την Κρήτη, ο Ανδροσθένης από τη Θάσο και ο Λαομέδων από τη Λέσβο. Ο τελευταίος είναι ο αφοσιωμένος σύντροφος του Αλεξάνδρου, τριήραρχος και διοικητής των αιχμαλώτων αρχικά, σατράπης της Συρίας αργότερα. Στον Λαομέδοντα πιθανώς αποδίδεται το μνημείο και αυτού τη δόξα, την πολεμική αρετή και το θάρρος συμβόλιζε».
Πριν τον Δημήτρη Λαζαρίδη, ωστόσο, ένας ακόμα αρχαιολόγος είχε συνδέσει τον Τύμβο Κάστα με την τελευταία κατοικία του Στρατηγού Λαομέδοντα.
Πρόκειται για τον καθηγητή Oscar Broneer ο οποίος στο πόνημά του με τίτλο «The lion monument at Amphipolis» μιλάει και εκείνος για το πρόσωπο του μεγάλου εκείνου στρατηγού. Στηριζόμενος ο Oscar Broneer, στην υπόθεσή του, ότι το βάθρο του λιονταριού είχε τυπολογική μορφή προερχόμενη από τη Μικρά Ασία, έκανε τις ακόλουθες σκέψεις: «Με τη σκέψη μας στη φύση του μνημείου, ως του τάφου ενός επιφανούς ατόμου και ως πολεμικού μνημείου, καθώς και στη χρονολόγησή του, στο τέλος του 4ου αιώνα π.Χ., είναι φυσικό να υποθέσουμε ότι ένας από τους επιφανείς στρατηγούς στην εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου τιμήθηκε μ’ αυτό το πολυτελές μνημείο. Ένας απ’ αυτούς τους άνδρες, ο Λαομέδων, γιος του Λαρίχου, είχε μεταναστεύσει με την οικογένειά του από τη Μυτιλήνη στην Αμφίπολη και συχνά του έδιναν το όνομα του τόπου καταγωγής του, «Μυτιληνιός», παρόλο που είναι πιθανό να πέρασε τη νεότητά του και ίσως και τα παιδικά του χρόνια στην Αμφίπολη. Το μνημείο του μπορεί ν’ ανεγέρθηκε από την οικογένειά του ή, έστω, εν γνώσει και με τη συμμετοχή της οικογένειάς του κι αυτό θα μπορούσε να δώσει μια φυσική εξήγηση στην εισαγωγή μιας αρχιτεκτονικής φόρμας συνηθισμένης στην Ανατολή, αλλ’ άγνωστης στη Μακεδονία, (ο συγγραφέας αναφέρεται εδώ το υποθετικό βάθρο του μνημείου). Ο Λαομέδων, όπως κι ο αδελφός του ο Εριγύιος, ήταν στενός φίλος κι έμπιστος υποστηρικτής του Αλεξάνδρου. Είχε εξοριστεί από τον Φίλιππο, μαζί με άλλους φίλους του Αλεξάνδρου, αλά μετά το θάνατο του Φιλίππου ανακλήθηκε κι έγινε ένας από τους περίφημους «εταίρους» του Αλεξάνδρου.
Εξ αιτίας του ότι γνώριζε την περσική γλώσσα, ήταν υπεύθυνος για τους βάρβαρους αιχμαλώτους πολέμου και διορίστηκε τριήραρχος στη ναυμαχία στον ποταμό Υδάσπη, το 326 π.Χ. Μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου, ο Λαομέδων έγινε σατράπης της Συρίας, την οποία κράτησε μέχρι το 319, οπότε την Συρία κατέκτησε ο Πτολεμαίος και ο Λαομέδων συνελήφθη, αλλά κατάφερε να δραπετεύσει και να καταφύγει στην Καρία, δωροδοκώντας τους φρουρούς του. Μετά, όμως κι απ’ αυτό το περιστατικό, ο Λαομέδων εξαφανίζεται από την ιστορία και το ευλογοφανές συμπέρασμα που προκύπτει είναι πως συνάντησε τη μοίρα του στη διαμάχη ανάμεσα στο Αντίγονο και στους συνασπισμένους συμμάχους Πτολεμαίο, Λυσίμαχο και Κάσσανδρο».
Ήδη πάντως από το 1895 ο W. Judeich είχε υποστηρίξει πως ο κάτοχος, δηλαδή αυτός που ήταν θαμμένος μέσα στην καταπληκτική σαρκοφάγο που βρέθηκε στη Σιδώνα της Φοινίκης ήταν ο Λαομέδων ο Αμφιπολίτης, γιος του Λαρίχου. Για να οδηγηθεί, όμως, στο συμπέρασμα αυτό ο W. Judeich, ερμήνευσε τις ανάγλυφες παραστάσεις που απεικονίζονται στις τέσσερις πλευρές της, θεωρώντας ότι το πρόσωπο που διαδραματίζει κεντρικό ρόλο, τόσο σ’ εκείνες τις παραστάσεις, που παριστάνουν σκηνές από τις μάχες του μεγάλου κοσμοκατακτητή, αλλά και τον θάνατο του Μελέαγρου, όσο και σε κάποιες άλλες, που δεν σχετίζονται με κάποιο ιστορικό συμβάν, είναι, στην πραγματικότητα, ο «κάτοχος της σαρκοφάγου» Λαομέδων.
Τα γυάλινα και ξύλινα διακοσμητικά που βρέθηκαν στην ανασκαφή της Αμφίπολης είναι ολόιδια με αυτά που υπάρχουν πάνω στην «Σαρκοφάγο του Αλέξανδρου». Είναι τέτοια η ομοιότητα που πραγματικά ξαφνιάζει.
Ο Λαομέδων της Λέσβου (έζησε από τα παιδικά του χρόνια στην Αμφίπολη αλλά η καταγωγή του ήταν από την Μυτιλήνη και, μάλιστα, είχε και το προσωνύμιο Μυτιλινιός) ήταν διερμηνέας και φρουρός στις εκστρατείες του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Ασία. Σύμφωνα με τον ιστορικό Διογένη Λαέρτιο, ο Λαομέδων είχε αρχικά εξοριστεί από τον Φίλιππο Β' -πατέρα του στρατηλάτη- και επέστρεψε στη Μακεδονία όταν ανέβηκε στο θρόνο ο Μέγας Αλέξανδρος. Μετά το θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου, ο Λαομέδων κυβέρνησε μία μικρή σατραπεία στη Συρία. Κατά τη διάρκεια αλληλοεξοντωτικών πολέμων που έσπασαν την αυτοκρατορία του Αλέξανδρου, ο Λαομέδων εκδιώχθηκε από τον Νικάνορα. Αργότερα δραπέτευσε στην Καρία, με κάποιους ιστορικούς να πιστεύουν ότι στην Καρία ο Αλκέτας του προσέφερε την Αμφίπολη!
Συσχέτιση του Λαομέδοντα με το μνημείο του Λέοντος στην Αμφίπολη περιγράφεται και από τον πρώτο ανασκαφέα του χώρου, τον Δημήτρη Λαζαρίδη. Στο αφιέρωμα-έκδοση του υπουργείου Πολιτισμού «Αμφίπολις», ο Δημήτρης Λαζαρίδης σημειώνει: «Στην Αμφίπολη εγκαταστάθηκαν οι τρεις πιο αξιόλογοι ναύαρχοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου: ο Νέαρχος που καταγόταν από την Κρήτη, ο Ανδροσθένης από τη Θάσο και ο Λαομέδων από τη Λέσβο. Ο τελευταίος είναι ο αφοσιωμένος σύντροφος του Αλεξάνδρου, τριήραρχος και διοικητής των αιχμαλώτων αρχικά, σατράπης της Συρίας αργότερα. Στον Λαομέδοντα πιθανώς αποδίδεται το μνημείο και αυτού τη δόξα, την πολεμική αρετή και το θάρρος συμβόλιζε».
Πριν τον Δημήτρη Λαζαρίδη, ωστόσο, ένας ακόμα αρχαιολόγος είχε συνδέσει τον Τύμβο Κάστα με την τελευταία κατοικία του Στρατηγού Λαομέδοντα.
Πρόκειται για τον καθηγητή Oscar Broneer ο οποίος στο πόνημά του με τίτλο «The lion monument at Amphipolis» μιλάει και εκείνος για το πρόσωπο του μεγάλου εκείνου στρατηγού. Στηριζόμενος ο Oscar Broneer, στην υπόθεσή του, ότι το βάθρο του λιονταριού είχε τυπολογική μορφή προερχόμενη από τη Μικρά Ασία, έκανε τις ακόλουθες σκέψεις: «Με τη σκέψη μας στη φύση του μνημείου, ως του τάφου ενός επιφανούς ατόμου και ως πολεμικού μνημείου, καθώς και στη χρονολόγησή του, στο τέλος του 4ου αιώνα π.Χ., είναι φυσικό να υποθέσουμε ότι ένας από τους επιφανείς στρατηγούς στην εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου τιμήθηκε μ’ αυτό το πολυτελές μνημείο. Ένας απ’ αυτούς τους άνδρες, ο Λαομέδων, γιος του Λαρίχου, είχε μεταναστεύσει με την οικογένειά του από τη Μυτιλήνη στην Αμφίπολη και συχνά του έδιναν το όνομα του τόπου καταγωγής του, «Μυτιληνιός», παρόλο που είναι πιθανό να πέρασε τη νεότητά του και ίσως και τα παιδικά του χρόνια στην Αμφίπολη. Το μνημείο του μπορεί ν’ ανεγέρθηκε από την οικογένειά του ή, έστω, εν γνώσει και με τη συμμετοχή της οικογένειάς του κι αυτό θα μπορούσε να δώσει μια φυσική εξήγηση στην εισαγωγή μιας αρχιτεκτονικής φόρμας συνηθισμένης στην Ανατολή, αλλ’ άγνωστης στη Μακεδονία, (ο συγγραφέας αναφέρεται εδώ το υποθετικό βάθρο του μνημείου). Ο Λαομέδων, όπως κι ο αδελφός του ο Εριγύιος, ήταν στενός φίλος κι έμπιστος υποστηρικτής του Αλεξάνδρου. Είχε εξοριστεί από τον Φίλιππο, μαζί με άλλους φίλους του Αλεξάνδρου, αλά μετά το θάνατο του Φιλίππου ανακλήθηκε κι έγινε ένας από τους περίφημους «εταίρους» του Αλεξάνδρου.
Εξ αιτίας του ότι γνώριζε την περσική γλώσσα, ήταν υπεύθυνος για τους βάρβαρους αιχμαλώτους πολέμου και διορίστηκε τριήραρχος στη ναυμαχία στον ποταμό Υδάσπη, το 326 π.Χ. Μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου, ο Λαομέδων έγινε σατράπης της Συρίας, την οποία κράτησε μέχρι το 319, οπότε την Συρία κατέκτησε ο Πτολεμαίος και ο Λαομέδων συνελήφθη, αλλά κατάφερε να δραπετεύσει και να καταφύγει στην Καρία, δωροδοκώντας τους φρουρούς του. Μετά, όμως κι απ’ αυτό το περιστατικό, ο Λαομέδων εξαφανίζεται από την ιστορία και το ευλογοφανές συμπέρασμα που προκύπτει είναι πως συνάντησε τη μοίρα του στη διαμάχη ανάμεσα στο Αντίγονο και στους συνασπισμένους συμμάχους Πτολεμαίο, Λυσίμαχο και Κάσσανδρο».
Ήδη πάντως από το 1895 ο W. Judeich είχε υποστηρίξει πως ο κάτοχος, δηλαδή αυτός που ήταν θαμμένος μέσα στην καταπληκτική σαρκοφάγο που βρέθηκε στη Σιδώνα της Φοινίκης ήταν ο Λαομέδων ο Αμφιπολίτης, γιος του Λαρίχου. Για να οδηγηθεί, όμως, στο συμπέρασμα αυτό ο W. Judeich, ερμήνευσε τις ανάγλυφες παραστάσεις που απεικονίζονται στις τέσσερις πλευρές της, θεωρώντας ότι το πρόσωπο που διαδραματίζει κεντρικό ρόλο, τόσο σ’ εκείνες τις παραστάσεις, που παριστάνουν σκηνές από τις μάχες του μεγάλου κοσμοκατακτητή, αλλά και τον θάνατο του Μελέαγρου, όσο και σε κάποιες άλλες, που δεν σχετίζονται με κάποιο ιστορικό συμβάν, είναι, στην πραγματικότητα, ο «κάτοχος της σαρκοφάγου» Λαομέδων.
Περισσότερα νέα από την Αμφίπολη εδώ.