Τα Χριστούγεννα θεωρούνται η λαμπρότερη θρησκευτική γιορτή στην χριστιανική Δύση, σε αντίθεση με την ορθόδοξη Ανατολή που έχει ως λαμπρότερη γιορτή το Πάσχα (Λαμπρή).
Σύνθετη λέξη που στα ελληνικά απαντάται πάντοτε στο ουδέτερο και στον πληθυντικό αριθμό, παράγεται από τις λέξεις Χριστός και γέννα. Το Χριστός είναι ρηματικό επίθετο του χρίω της αρχαίας ελληνικής που σημαίνει «αλείφω με μύρο ή με αρωματικό έλαιο», αλλά και «αναγορεύω κάποιον σε αξίωμα». Η ετυμολογία της λέξης είναι προβληματική: θεωρείται ότι ίσως προέρχεται από το *χρισ-(γ)ω, ή ακόμη από το χραύω=αγγίζω, χαράζω. Το επίθετο Χριστός, στην ελληνιστική περίοδο αποτελεί μεταφραστικό δάνειο από την αραμαϊκή της Παλαιάς Διαθήκης και αποδίδει τοmesῑhᾱ(mᾱsῑhᾱστα εβραϊκά)=Μεσσίας που έχει την ίδια σημασία, δηλαδή «χρισμένος από το Θεό ως σωτήρας».
Το ουσιαστικό γέννα είναι παράγωγο του ρήματος γεννώ που προέρχεται από την ινδοευρωπαϊκή ρίζα *gena-και απαντάται με πλήθος μορφών και παραγώγων τόσο στην ελληνική, ήδη από την αρχαία εποχή, όσο και σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες.
Η λέξη Χριστούγεννα είναι μεσαιωνική και απαντάται για πρώτη φορά τον 10ο αιώνα σε κείμενο του αυτοκράτορα Κων/νου Ζ΄Πορφυρογέννητου (Μπαμπινιώτης). Στη λαϊκή παράδοση Χριστούγεννα, εκτός από την εορτή, αποκαλούνται και τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα.
Πλήθος παραδόσεις, δοξασίες και τελετές συνδέονται με τη γιορτή των Χριστουγέννων, όπως ο στολισμός του δένδρου, μια συνήθεια που ήλθε στην Ελλάδα από τους Βαυαρούς, τα χοιροσφάγια λίγες ημέρες πριν τα Χριστούγεννα, η παρασκευή γλυκών ειδικών για τις ημέρες αυτές, η άποψη ότι η ευχή που κάνει κανείς τα μεσάνυχτα των Χριστουγέννων θα εκπληρωθεί γιατί τότε «οι ουρανοί είναι ανοιχτοί» κλπ.
Περισσότερα χριστουγεννιάτικα θέματα εδώ.