Η Μαλθουσιανή Παγίδα, που οφείλει το όνομά της στον καθηγητή της πολιτικής οικονομίας Τόμας Ρόμπερτ Μάλθους, είναι μια θεωρία που υπαινίσσεται ότι για το μεγαλύτερο μέρος της ανθρώπινης ιστορίας, το εισόδημα ήταν εν πολλοίς στάσιμο επειδή οι τεχνολογικές ανακαλύψεις και πρόοδοι συντέλεσαν μόνο στην αύξηση του πληθυσμού, παρά σε βελτιώσεις στο γενικό επίπεδο διαβίωσης. Είναι μόνο με την απαρχή της Βιομηχανικής επανάστασης γύρω στο 1800, που το εισόδημα ανά άτομο αυξάνεται δραματικά σε μερικές χώρες, και είναι αυτές που ξεφεύγουν από την παγίδα. Έχει αποδειχθεί θεωρητικά, εντούτοις, ότι η διαφυγή από την Μαλθουσιανή παγίδα μπορεί επίσης να δημιουργήσει σοβαρές πολιτικές ανακατατάξεις.
Το θεωρητικό επιχείρημα του Μάλθους
Ήταν ο Τόμας Μάλθους που πρώτος επικαλέστηκε το επιχείρημα ότι σε "κάθε εποχή και σε κάθε κράτος" οι αυξήσεις του πληθυσμού είναι περιορισμένες από τα μέσα διαβίωσης, και ότι όταν αυτά τα μέσα διαβίωσης αυξάνονται, ο πληθυσμός επίσης θα αυξηθεί, και ότι η αύξηση του πληθυσμού θα είναι περιορισμένη από τη "φτώχεια και εξαθλίωση." Αυτή η πεσσιμιστική άποψη της αδυνατότητας της αληθινής προόδου διατυπώθηκε για πρώτη φορά το 1798, ειρωνικά, καθώς ακριβώς εκείνη την εποχή η βιομηχανική επανάσταση είχε ήδη αρχίσει να εξελίσσεται.
Στοιχεία
Σε συμφωνία με την θεωρία, στοιχεία απ' όλη τη χώρα παρέχουν ενδείξεις ότι η τεχνολογική ανωτερότητα και η υψηλότερη παραγωγικότητα της γης είχαν σημαντικές θετικές επιπτώσεις στην πυκνότητα του πληθυσμού αλλά ασήμαντα αποτελέσματα στο επίπεδο διαβίωσης, κατά την περίοδο 1-1500 μ.Χ. >ref>(Ashraf and Galor, 2010).</ref> Επιπροσθέτως, ακαδημαϊκοί, έχουν αναφερθεί στην έλλειψη σημαντικής τάσης διακύμανσης των μισθών σε διάφορα μέρη σε όλον τον κόσμο και για πολύ μεγάλα χρονικά διαστήματα. Στη Βαβυλωνία κατά την περίοδο από το 1800 έως το 1600 π.χ., για παράδειγμα, ο ημερήσιος μισθός ενός συνηθισμένου εργάτη ήταν αρκετός για να αγοράσει περίπου 15 λίβρες σίτου. Στην Κλασσική Αθήνα περίπου το 328 π.χ., ο αντίστοιχος μισθός θα μπορούσε να αγοράσει περίπου 24 λίβρες σίτου. Στην Αγγλία το 1800 μ.χ. ο μισθός αντιστοιχούσε περίπου σε 13 λίβρες σίτου. Παρά τις τεχνολογικές προόδους ανάμεσα σε αυτές τις κοινωνίες, ο καθημερινός μισθός μόλις και μετά βίας διαφοροποιούνταν. Στη Βρετανία ανάμεσα στο 1200 και το 1800, μόνο σχετικά μικρής σημασίας διακυμάνσεις του μέσου όρου σε πραγματικούς μισθούς συνέβησαν στη Βρετανία. Έφτασαν στο υψηλότερο σημείο τους γύρω στο 1450 και το 1800 ήταν στην πραγματικότητα σημαντικά χειρότεροι.
Θεωρίες για την διαφυγή
Οι αιτίες για την Μαλθουσιανή παγίδα και οι θεωρίες για τις αιτίες της Βιομηχανικής Επανάστασης έχουν υπάρξει ποικίλες όσο και οι θεωρίες της πτώσης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η μετάβαση από την Μαλθουσιανή εποχή σε μια περίοδο διατηρήσιμης οικονομικής μεγέθυνσης έχει γίνει αντικείμενο έρευνας από την Ενοποιημένη θεωρία της μεγέθυνσης. Ένας κλάδος της Ενοποιημένης θεωρίας της μεγέθυνσης είναι αφιερωμένος στην αλληλεπίδραση ανάμεσα στην ανθρώπινη εξέλιξη και την οικονομική ανάπτυξη. Κάποιοι διατείνονται ότι η φυσική επιλογή κατά την διάρκεια της Μαλθουσιανής εποχής επέλεξε επωφελή χαρακτηριστικά για την διαδικασία μεγέθυνσης και έφερε έτσι την Βιομηχανική Επανάσταση. Δεδομένα συναφή με τη θεωρία δείχνουν την επιβίωση των πλουσιοτέρων στην Αγγλία στη διάρκεια του 17ου αιώνα.
Μια παγίδα κατά την διαφυγή από την Μαλθουσιανή Παγίδα
Προσφάτως έχει προταθεί η άποψη ότι η ανάδυση μεγάλων κοινωνικοπολιτικών αναστατώσεων κατά την διαφυγή από την Μαλθουσιανή παγίδα δεν είναι ένα ανώμαλο, αλλά ένα κανονικό φαινόμενο.
Περισσότερα αφιερώματα εδώ.