Η λέξη "ιστορία" προέρχεται από το ουσιαστικό ίστωρ (με δασεία και οξεία στην πολυτονική περίοδο της ελληνικής γλώσσας). Ίστωρ ήταν εκείνος που κατείχε ένα θέμα καλά ή ήταν αυτόπτης μάρτυρας ενός γεγονότος, ο διαιτητής, ο κριτής. Ίστορες θεοί είναι οι μάρτυρες θεοί παρόντες όπως στον όρκο των Αθηναίων εφήβων «Ίστορες θεοί τούτων Άγλαυρος …Ηγεμόνη» .Η λέξη "ίστωρ" με τη σειρά της είχε προέλθει από τη ρίζα Fιδ- του αρχαίου ρήματος οίδα και είδα (το συναντάμε στα αρχαία κείμενα και με τις δύο μορφές) και το οποίο σήμαινε "γνωρίζω". Στην αρχική λέξη "ίδτωρ", το οδοντικό σύμφωνο το "δ" τράπηκε σε "σ" πριν από το επίσης οδοντικό "τ".
Έλκει την προέλευσή της από το ρήμα ίστημι και το ρήμα οίδα, με ό,τι η σύνθεση των δυο συνεπάγεται Δηλαδή τη ροή, τη γραφή, την καταγραφή της μαρτυρίας, την αρχειοθέτηση, τη μνήμη. Μούσα της ιστορίας θεωρείται η Κλειώ που εγγυάται την πιστότητα του αρχικού λόγου, διατηρώντας την ενότητά του στο διηνεκές προφορικά ή γραπτά, εφόσον «η φωνή ομηρεύουσα», αυτή που καθίσταται όμηρος του γραπτού λόγου είναι και λιγότερο επισφαλής σε αλλοιώσεις προϊόντος του χρόνου. Κατά τον Ησίοδο οι μούσες δίδαξαν την αφήγηση και η Κλειώ είναι η πρώτη καθώς τις απαριθμεί στη θεογονία το όνομα της οποίας αποκαλύπτει σημαντικές πτυχές της επιστήμης την οποία εποπτεύει. «Κλειώ ιστορίαν» αναφέρεται και σύμβολά της είναι το χειρόγραφο το οποίο εκτυλίσσει από τη θήκη του, η σάλπιγγα για να διαλαλεί τις αξιομνημόνευτες παραδειγματικές πράξεις και η κλεψύδρα όσον αφορά τη ροή και τη χρονική τάξη των γεγονότων.
Κλείω> Κλεϊζω, δοξάζω, λαμπρύνω και ακόμη, κλείνω, κλειδώνω, περικλείω. Το κλεός, η δόξα και η κλεις, το κλειδί έχουν άμεση σχέση με την Κλειώ και την ιστορία.
Η καταγραφή των ένδοξων πράξεων του παρελθόντος έδινε το κλειδί για την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων για τα μέλλοντα να συμβούν, έργο παιδευτικό κυρίως. Εξ ου και η φράση του Ησίοδου «τα τ’ εόντα προ τ’ εόντα τα τ’ εσόμενα» που συμπυκνώνει την ουσία της ιστορικής γνώσης. Ιστορία, η ιερή κλείς του ένδοξου κλεόυς, ασφαλής δικλίδα ασφαλείας και οδηγός μέλλοντος. Με άλλα λόγια η ιστορία κλείνει εντός λόγων, επών και έργων την ουσία της ζωής που οφείλει να ρέει αβίαστα εμποδίζοντας την λήθη και τρέφοντας το αειθαλές δέντρο της αλήθειας, μιας και μητέρα της Κλειούς, όπως και όλων των μουσών είναι η Μνημοσύνη.
Για το e-didaskalia.blogspot.gr
Αποστόλης Ζυμβραγάκης
Φιλόλογος
Δείτε περισσότερα θέματα φιλολογικού ενδιαφέροντος εδώ.
Έλκει την προέλευσή της από το ρήμα ίστημι και το ρήμα οίδα, με ό,τι η σύνθεση των δυο συνεπάγεται Δηλαδή τη ροή, τη γραφή, την καταγραφή της μαρτυρίας, την αρχειοθέτηση, τη μνήμη. Μούσα της ιστορίας θεωρείται η Κλειώ που εγγυάται την πιστότητα του αρχικού λόγου, διατηρώντας την ενότητά του στο διηνεκές προφορικά ή γραπτά, εφόσον «η φωνή ομηρεύουσα», αυτή που καθίσταται όμηρος του γραπτού λόγου είναι και λιγότερο επισφαλής σε αλλοιώσεις προϊόντος του χρόνου. Κατά τον Ησίοδο οι μούσες δίδαξαν την αφήγηση και η Κλειώ είναι η πρώτη καθώς τις απαριθμεί στη θεογονία το όνομα της οποίας αποκαλύπτει σημαντικές πτυχές της επιστήμης την οποία εποπτεύει. «Κλειώ ιστορίαν» αναφέρεται και σύμβολά της είναι το χειρόγραφο το οποίο εκτυλίσσει από τη θήκη του, η σάλπιγγα για να διαλαλεί τις αξιομνημόνευτες παραδειγματικές πράξεις και η κλεψύδρα όσον αφορά τη ροή και τη χρονική τάξη των γεγονότων.
Κλείω> Κλεϊζω, δοξάζω, λαμπρύνω και ακόμη, κλείνω, κλειδώνω, περικλείω. Το κλεός, η δόξα και η κλεις, το κλειδί έχουν άμεση σχέση με την Κλειώ και την ιστορία.
Η καταγραφή των ένδοξων πράξεων του παρελθόντος έδινε το κλειδί για την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων για τα μέλλοντα να συμβούν, έργο παιδευτικό κυρίως. Εξ ου και η φράση του Ησίοδου «τα τ’ εόντα προ τ’ εόντα τα τ’ εσόμενα» που συμπυκνώνει την ουσία της ιστορικής γνώσης. Ιστορία, η ιερή κλείς του ένδοξου κλεόυς, ασφαλής δικλίδα ασφαλείας και οδηγός μέλλοντος. Με άλλα λόγια η ιστορία κλείνει εντός λόγων, επών και έργων την ουσία της ζωής που οφείλει να ρέει αβίαστα εμποδίζοντας την λήθη και τρέφοντας το αειθαλές δέντρο της αλήθειας, μιας και μητέρα της Κλειούς, όπως και όλων των μουσών είναι η Μνημοσύνη.
Για το e-didaskalia.blogspot.gr
Αποστόλης Ζυμβραγάκης
Φιλόλογος
Δείτε περισσότερα θέματα φιλολογικού ενδιαφέροντος εδώ.