Υπόγειες τελετές, το μαστίγωμα των γυναικών και άλλοι ξεχωριστοί τρόποι εορτασμού
Το σούβλισμα του αρνιού και τα κόκκινα αυγά είναι δύο από τα χαρακτηριστικότερα έθιμα για εμάς τους Έλληνες, ο δικός μας τρόπος να γιορτάσουμε την Ανάσταση του Χριστού.
Όπως σε κάποιους λαούς το δικό μας έθιμο ίσως να φαντάζει περίεργο -ακόμα και βάρβαρο- με τον ίδιο τρόπο υποδεχόμαστε και εμείς το διαφορετικό εορτασμό του Πάσχα ανά τον κόσμο.
Η αναπαράσταση της Σταύρωσης στις Φιλιππίνες, με πραγματικά καρφιά και μαστιγώματα προκαλεί ανατριχίλα, αλλά για τους πιστούς είναι ο δικός τους τρόπος να τιμήσουν τα Πάθη του Χριστού.
Τα έθιμα βέβαια δεν περιλαμβάνουν όλα μόνο πόνο και θλίψη. Κάποιοι λαοί υποδέχονται το Πάσχα με γιορτές και μπουγελώματα, όπως στη Σλοβακία, κάποιοι ακόμα και στην παραλία, πετώντας χαρταετό όπως στις Βερμούδες.
Όσο όμως περίεργα και αν μας φαίνονται κάποια έθιμα, άλλο τόσο προκαλούν και το θαυμασμό μας. Και αν οι εποχές είναι δύσκολες για μακρινά ταξίδια, μια διαδικτυακή βόλτα στα Πάσχα του κόσμου είναι ο ωραιότερος τρόπος για γνωριμία με διαφορετικές κουλτούρες.
Το αυτομαστίγωμα στις Φιλιππίνες
Τίποτα δεν μπορεί να συγκριθεί με τον πόνο που βιώνουν οι Φιλιππινέζοι στο έθιμο του αυτομαστιγώματος της Μεγάλης Πέμπτης. Με τις πλάτες τους γεμάτες με αίμα και τα πρόσωπά τους καλυμμένα με κουκούλες, οι αφοσιωμένοι Καθολικοί εξιλεώνονται για τις αμαρτίες τους με το συγκεκριμένο τελετουργικό.
Οι ξυπόλυτοι μετανοούντες περπατούν στους δρόμους μαστιγώνοντας τους εαυτούς τους με αλυσίδες και δένουν τα χέρια τους πάνω σε ξύλα, σχηματίζοντας με το σώμα τους ένα σταυρό. Με αυτό το έθιμο επιδιώκουν μια καλύτερη ζωή ή δείχνουν την ευγνωμοσύνη τους για όσα έχουν στην κατοχή τους.
Κάθε χρόνο χιλιάδες τουρίστες και ντόπιοι σχηματίζουν ουρές στους δρόμους για να παρακολουθήσουν το έθιμο στην πόλη Σαν Φερνάντο, στα βόρεια της Μανίλας και στο προάστιο της Mandaluyong στα ανατολικά της.
Οι μετανοημένοι Φιλιππινέζοι περπατούν στους δρόμους, πληγωμένοι από το μαστίγωμα και καταλήγουν σε ένα λόφο όπου άλλοι άνδρες ντυμένοι σαν τον Χριστό καρφώνονται σε ξύλινους σταυρούς.
Η Καθολική εκκλησία έχει εκφράσει την αντίθεσή της για το μαρτυρικό έθιμο, προειδοποιώντας ότι τέτοιες εκφράσεις πίστης αποπροσανατολίζουν από το πραγματικό νόημα του Πάσχα.
Η υπόγεια τελετή σε αλατορυχείο στην Πολωνία
Οι πολωνοί ανθρακωρύχοι δίνουν το δικό τους χρώμα και στίγμα στη Μεγάλη Παρασκευή, με την υπόγεια πομπή στο αλατορυχείο Wieliczka.
Το έθιμο έχει επικρατήσει με το όνομα «η υπόγεια πορεία του Τιμίου Σταυρού» και πραγματοποιείται σε ένα από τα πιο παλιά αλατορυχεία παγκοσμίως, το οποίο χαρακτηρίστηκε από την UNESCO μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς το 1978.
Οι ανθρακωρύχοι έχουν φτιάξει κάτω από το έδαφος μια πόλη με τη δική της εκκλησία και εκεί πραγματοποιείται το τελετουργικό της Μεγάλης Παρασκευής, στο οποίο ντυμένοι με στολές και κρατώντας σταυρούς και φανάρια κάνουν πομπή.
Ο Πάπας Ιωάννης Παύλος ΙΙ έχει επισκεφτεί το ιδιαίτερο ιστορικό μνημείο, όπου η εξόρυξη γινόταν κιόλας από το Μεσαίωνα γι' αυτό και μέσα στο ναό Kinga υπάρχει ένα άγαλμα προς τιμήν του.
Το πέταγμα του χαρταετού στις Βερμούδες
Να και ένα μέρος που ο εορτασμός του Πάσχα και της Μεγάλης Εβδομάδας δεν σχετίζεται με τον εκκλησιασμό και τις παραδοσιακές τελετές, αλλά με την παραλία και το πέταγμα του χαρταετού. Και μπορεί σε εμάς να ακούγεται παράξενο, αλλά οι κάτοικοι των Βερμούδων γιορτάζουν με αυτό τον τρόπο την Ανάσταση του Χριστού.
Οι χαρταετοί δεν είναι απλά φτιαγμένοι και κάποιες φορές χρειάζονται ακόμα και εβδομάδες για να σχεδιαστούν και να ολοκληρωθεί η κατασκευή τους. Ποικίλλουν σε σχήμα (κάποιοι είναι εξάγωνοι και κάποιο οχτάγωνοι) και μέγεθος και συνήθως είναι φτιαγμένοι από πολύχρωμο χαρτί ή και ξύλο μπαμπού.
Το φεστιβάλ χαρταετού γίνεται τη Μεγάλη Παρασκευή στην Horseshoe Bay Beach συνήθως μετά τις τρεις το μεσημέρι, αν και τις γιορτινές μέρες τούς βλέπεις συχνά στον ουρανό, και τα βραβεία είναι αρκετά. Συχνά το πέταγμα του χαρταετού σταματά και οι οικογένειες συγκεντρώνονται για να φάνε σάντουιτς από ψαροκροκέτες στο παραδοσιακό στρογγυλό ψωμάκι, που στην επιφάνειά του έχει φτιαχτεί ένας σταυρός.
Οι εορταστικές πομπές στη Σεβίλλη
Η Μεγάλη Εβδομάδα στη Σεβίλλη εορτάζεται με ιδιαίτερη κατάνυξη και παραδοσιακές παρελάσεις, προσελκύοντας κάθε χρόνο τουρίστες από ολόκληρο τον πλανήτη. Η κορύφωσή της είναι τη Μεγάλη Πέμπτη με τις πομπές των pasos (από το passus που σημαίνει σκηνή στα λατινικά), των καθολικών επιτάφιων που είναι μεγάλα άρματα, πάνω στα οποία υπάρχουν αναπαραστάσεις από το Θείο Δράμα.
Τις πομπές οργανώνουν μέλη των θρησκευτικών αδελφοτήτων, που φορούν στολές σε διαφορετικά χρώματα ώστε να ξεχωρίζει η μία από την άλλη. Φορούν επίσης κουκούλες σε σχήμα κώνου και κουβαλούν προτομές του Χριστού και της Παναγίας, ενώ ακούγονται πένθιμα εμβατήρια και μουσική. Οι πομπές περιφέρονται στους δρόμους της Σεβίλλης για περίπου 14 ώρες και καταλήγουν στον Καθεδρικό ναό. Το έθιμο χρονολογείται από το Μεσαίωνα όταν οι πιστοί φόραγαν τις στολές και περιφέρονταν στους δρόμους.
Το μαστίγωμα των γυναικών και το μπουγέλωμα στη Σλοβακία
Δεν θα ήθελες να είσαι γυναίκα και να μένεις στη Σλοβακία, ιδίως την περίοδο των εορτών του Πάσχα, καθώς το αδύναμο φύλο γίνεται ο στόχος των παραδοσιακών εθίμων.
Οι γυναίκες μαστιγώνονται από τους άνδρες με αυτοσχέδια διακοσμημένα κλαδιά ιτιάς και περιλούζονται με νερό, αλλά στο πλαίσιο της διασκέδασης και όχι του μαρτυρίου, με στόχο να γίνουν πιο όμορφες και υγιείς. Κάποιες μάλιστα καταλήγουν στο ποτάμι από ενθουσιώδεις νεαρούς!
Το έθιμο πιστεύεται ότι εξαγνίζει την ψυχή και το σώμα, προηγείται του Χριστιανισμού, που έφτασε στη Σλοβακία τον 9ο αιώνα και συνδέθηκε με την παράδοση του Πάσχα στο πέρασμα των αιώνων.
Ο πλαστικός Ιησούς σε θεματικό πάρκο της Αργεντινής
Η πιο κιτς εκδοχή της αναπαράστασης της σταύρωσης του Χριστού υπάρχει και γίνεται σε ένα θρησκευτικό θεματικό πάρκο της Αργεντινής, όπου τις ημέρες του Πάσχα παρατηρείται κοσμοσυρροή από επισκέπτες.
Με έναν πλαστικό Ιησού, που ανασταίνεται κάθε 60 λεπτά και πλαστικά αγάλματα που αναπαριστούν τα Πάθη, αυτό το πάρκο αποτελεί ατραξιόν για τους πιστούς, που συγκεντρώνονται κατά εκατοντάδες για να δουν το άγαλμα του Χριστού να αναδύεται από έναν βράχο για να εποπτεύσει τους πιστούς.
Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας ηθοποιοί αναπαριστούν στο θεματικό πάρκο το μαρτύριο του Χριστού και τη σταύρωσή του από τους ρωμαίους στρατιώτες.
Η γιγάντια ομελέτα στη Γαλλία
Την επόμενη μέρα του Πάσχα η Τουλούζη της Γαλλίας μυρίζει... αυγά! Ένα τεράστιο τηγάνι στήνεται στην κεντρική πλατεία της πόλης και σεφ της πόλης, μαζί με τους κατοίκους ξεκινούν τη δημιουργία, για την οποία είναι απαραίτητα 15.000 αυγά.
Για να θεωρηθεί πετυχημένη η συνταγή το τηγάνι πρέπει να έχει διάμετρο 4 μέτρα, ενώ θα χρειαστούν περίπου 12 λίτρα λάδι και 4.000 συνεργάτες. Απαραίτητο συνοδευτικό το κρασί και η γιορτινή διάθεση, σε ένα έθιμο που ξεκίνησε το 1973 και από τότε επαναλαμβάνεται πιστά κάθε χρόνο.
Όπως σε κάποιους λαούς το δικό μας έθιμο ίσως να φαντάζει περίεργο -ακόμα και βάρβαρο- με τον ίδιο τρόπο υποδεχόμαστε και εμείς το διαφορετικό εορτασμό του Πάσχα ανά τον κόσμο.
Η αναπαράσταση της Σταύρωσης στις Φιλιππίνες, με πραγματικά καρφιά και μαστιγώματα προκαλεί ανατριχίλα, αλλά για τους πιστούς είναι ο δικός τους τρόπος να τιμήσουν τα Πάθη του Χριστού.
Τα έθιμα βέβαια δεν περιλαμβάνουν όλα μόνο πόνο και θλίψη. Κάποιοι λαοί υποδέχονται το Πάσχα με γιορτές και μπουγελώματα, όπως στη Σλοβακία, κάποιοι ακόμα και στην παραλία, πετώντας χαρταετό όπως στις Βερμούδες.
Όσο όμως περίεργα και αν μας φαίνονται κάποια έθιμα, άλλο τόσο προκαλούν και το θαυμασμό μας. Και αν οι εποχές είναι δύσκολες για μακρινά ταξίδια, μια διαδικτυακή βόλτα στα Πάσχα του κόσμου είναι ο ωραιότερος τρόπος για γνωριμία με διαφορετικές κουλτούρες.
Το αυτομαστίγωμα στις Φιλιππίνες
Τίποτα δεν μπορεί να συγκριθεί με τον πόνο που βιώνουν οι Φιλιππινέζοι στο έθιμο του αυτομαστιγώματος της Μεγάλης Πέμπτης. Με τις πλάτες τους γεμάτες με αίμα και τα πρόσωπά τους καλυμμένα με κουκούλες, οι αφοσιωμένοι Καθολικοί εξιλεώνονται για τις αμαρτίες τους με το συγκεκριμένο τελετουργικό.
Οι ξυπόλυτοι μετανοούντες περπατούν στους δρόμους μαστιγώνοντας τους εαυτούς τους με αλυσίδες και δένουν τα χέρια τους πάνω σε ξύλα, σχηματίζοντας με το σώμα τους ένα σταυρό. Με αυτό το έθιμο επιδιώκουν μια καλύτερη ζωή ή δείχνουν την ευγνωμοσύνη τους για όσα έχουν στην κατοχή τους.
Κάθε χρόνο χιλιάδες τουρίστες και ντόπιοι σχηματίζουν ουρές στους δρόμους για να παρακολουθήσουν το έθιμο στην πόλη Σαν Φερνάντο, στα βόρεια της Μανίλας και στο προάστιο της Mandaluyong στα ανατολικά της.
Οι μετανοημένοι Φιλιππινέζοι περπατούν στους δρόμους, πληγωμένοι από το μαστίγωμα και καταλήγουν σε ένα λόφο όπου άλλοι άνδρες ντυμένοι σαν τον Χριστό καρφώνονται σε ξύλινους σταυρούς.
Η Καθολική εκκλησία έχει εκφράσει την αντίθεσή της για το μαρτυρικό έθιμο, προειδοποιώντας ότι τέτοιες εκφράσεις πίστης αποπροσανατολίζουν από το πραγματικό νόημα του Πάσχα.
Η υπόγεια τελετή σε αλατορυχείο στην Πολωνία
Οι πολωνοί ανθρακωρύχοι δίνουν το δικό τους χρώμα και στίγμα στη Μεγάλη Παρασκευή, με την υπόγεια πομπή στο αλατορυχείο Wieliczka.
Το έθιμο έχει επικρατήσει με το όνομα «η υπόγεια πορεία του Τιμίου Σταυρού» και πραγματοποιείται σε ένα από τα πιο παλιά αλατορυχεία παγκοσμίως, το οποίο χαρακτηρίστηκε από την UNESCO μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς το 1978.
Οι ανθρακωρύχοι έχουν φτιάξει κάτω από το έδαφος μια πόλη με τη δική της εκκλησία και εκεί πραγματοποιείται το τελετουργικό της Μεγάλης Παρασκευής, στο οποίο ντυμένοι με στολές και κρατώντας σταυρούς και φανάρια κάνουν πομπή.
Ο Πάπας Ιωάννης Παύλος ΙΙ έχει επισκεφτεί το ιδιαίτερο ιστορικό μνημείο, όπου η εξόρυξη γινόταν κιόλας από το Μεσαίωνα γι' αυτό και μέσα στο ναό Kinga υπάρχει ένα άγαλμα προς τιμήν του.
Το πέταγμα του χαρταετού στις Βερμούδες
Να και ένα μέρος που ο εορτασμός του Πάσχα και της Μεγάλης Εβδομάδας δεν σχετίζεται με τον εκκλησιασμό και τις παραδοσιακές τελετές, αλλά με την παραλία και το πέταγμα του χαρταετού. Και μπορεί σε εμάς να ακούγεται παράξενο, αλλά οι κάτοικοι των Βερμούδων γιορτάζουν με αυτό τον τρόπο την Ανάσταση του Χριστού.
Οι χαρταετοί δεν είναι απλά φτιαγμένοι και κάποιες φορές χρειάζονται ακόμα και εβδομάδες για να σχεδιαστούν και να ολοκληρωθεί η κατασκευή τους. Ποικίλλουν σε σχήμα (κάποιοι είναι εξάγωνοι και κάποιο οχτάγωνοι) και μέγεθος και συνήθως είναι φτιαγμένοι από πολύχρωμο χαρτί ή και ξύλο μπαμπού.
Το φεστιβάλ χαρταετού γίνεται τη Μεγάλη Παρασκευή στην Horseshoe Bay Beach συνήθως μετά τις τρεις το μεσημέρι, αν και τις γιορτινές μέρες τούς βλέπεις συχνά στον ουρανό, και τα βραβεία είναι αρκετά. Συχνά το πέταγμα του χαρταετού σταματά και οι οικογένειες συγκεντρώνονται για να φάνε σάντουιτς από ψαροκροκέτες στο παραδοσιακό στρογγυλό ψωμάκι, που στην επιφάνειά του έχει φτιαχτεί ένας σταυρός.
Οι εορταστικές πομπές στη Σεβίλλη
Η Μεγάλη Εβδομάδα στη Σεβίλλη εορτάζεται με ιδιαίτερη κατάνυξη και παραδοσιακές παρελάσεις, προσελκύοντας κάθε χρόνο τουρίστες από ολόκληρο τον πλανήτη. Η κορύφωσή της είναι τη Μεγάλη Πέμπτη με τις πομπές των pasos (από το passus που σημαίνει σκηνή στα λατινικά), των καθολικών επιτάφιων που είναι μεγάλα άρματα, πάνω στα οποία υπάρχουν αναπαραστάσεις από το Θείο Δράμα.
Τις πομπές οργανώνουν μέλη των θρησκευτικών αδελφοτήτων, που φορούν στολές σε διαφορετικά χρώματα ώστε να ξεχωρίζει η μία από την άλλη. Φορούν επίσης κουκούλες σε σχήμα κώνου και κουβαλούν προτομές του Χριστού και της Παναγίας, ενώ ακούγονται πένθιμα εμβατήρια και μουσική. Οι πομπές περιφέρονται στους δρόμους της Σεβίλλης για περίπου 14 ώρες και καταλήγουν στον Καθεδρικό ναό. Το έθιμο χρονολογείται από το Μεσαίωνα όταν οι πιστοί φόραγαν τις στολές και περιφέρονταν στους δρόμους.
Το μαστίγωμα των γυναικών και το μπουγέλωμα στη Σλοβακία
Δεν θα ήθελες να είσαι γυναίκα και να μένεις στη Σλοβακία, ιδίως την περίοδο των εορτών του Πάσχα, καθώς το αδύναμο φύλο γίνεται ο στόχος των παραδοσιακών εθίμων.
Οι γυναίκες μαστιγώνονται από τους άνδρες με αυτοσχέδια διακοσμημένα κλαδιά ιτιάς και περιλούζονται με νερό, αλλά στο πλαίσιο της διασκέδασης και όχι του μαρτυρίου, με στόχο να γίνουν πιο όμορφες και υγιείς. Κάποιες μάλιστα καταλήγουν στο ποτάμι από ενθουσιώδεις νεαρούς!
Το έθιμο πιστεύεται ότι εξαγνίζει την ψυχή και το σώμα, προηγείται του Χριστιανισμού, που έφτασε στη Σλοβακία τον 9ο αιώνα και συνδέθηκε με την παράδοση του Πάσχα στο πέρασμα των αιώνων.
Ο πλαστικός Ιησούς σε θεματικό πάρκο της Αργεντινής
Η πιο κιτς εκδοχή της αναπαράστασης της σταύρωσης του Χριστού υπάρχει και γίνεται σε ένα θρησκευτικό θεματικό πάρκο της Αργεντινής, όπου τις ημέρες του Πάσχα παρατηρείται κοσμοσυρροή από επισκέπτες.
Με έναν πλαστικό Ιησού, που ανασταίνεται κάθε 60 λεπτά και πλαστικά αγάλματα που αναπαριστούν τα Πάθη, αυτό το πάρκο αποτελεί ατραξιόν για τους πιστούς, που συγκεντρώνονται κατά εκατοντάδες για να δουν το άγαλμα του Χριστού να αναδύεται από έναν βράχο για να εποπτεύσει τους πιστούς.
Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας ηθοποιοί αναπαριστούν στο θεματικό πάρκο το μαρτύριο του Χριστού και τη σταύρωσή του από τους ρωμαίους στρατιώτες.
Η γιγάντια ομελέτα στη Γαλλία
Την επόμενη μέρα του Πάσχα η Τουλούζη της Γαλλίας μυρίζει... αυγά! Ένα τεράστιο τηγάνι στήνεται στην κεντρική πλατεία της πόλης και σεφ της πόλης, μαζί με τους κατοίκους ξεκινούν τη δημιουργία, για την οποία είναι απαραίτητα 15.000 αυγά.
Για να θεωρηθεί πετυχημένη η συνταγή το τηγάνι πρέπει να έχει διάμετρο 4 μέτρα, ενώ θα χρειαστούν περίπου 12 λίτρα λάδι και 4.000 συνεργάτες. Απαραίτητο συνοδευτικό το κρασί και η γιορτινή διάθεση, σε ένα έθιμο που ξεκίνησε το 1973 και από τότε επαναλαμβάνεται πιστά κάθε χρόνο.
Περισσότερα πασχαλινά έθιμα εδώ.