Πρόγραμμα άσκησης εγκεφάλου: γύμνασέ τον!

Εκατοντάδες πειράματα έχουν δείξει ότι η βελτίωση του μνημονικού μας μπορεί να έχει διάρκεια έως και 10 χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι αν το εξασκείς καθημερινά κάνοντας μικρές κινήσεις και χωρίς κόστος, θα έχεις μυαλό ξυράφι για πολλά πολλά χρόνια.

– Αύξησε την «καλή» χοληστερόλη σου Σε έρευνα που έγινε στο University College του Λονδίνου βρέθηκε ότι διατηρώντας σε ικανοποιητικά επίπεδα την HDL ή «καλή» χοληστερόλη στην ουσία βοηθάς τη μνήμη και προστατεύεσαι απέναντι σε διάφορες μορφές άνοιας όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ. Ο καλύτερος τρόπος αύξησης της HDL είναι η τακτική άσκηση. Μάλιστα, το περπάτημα για 30 λεπτά ημερησίως βελτιώνει τη μνήμη. Ακόμη, η διατήρηση κανονικού βάρους, η μεσογειακή διατροφή με έμφαση στην κατανάλωση ψαριών και τη μέτρια κατανάλωση κόκκινου κρασιού (1 ποτήρι ημερησίως).

– Εφάρμοσε την τεχνική της νοητικής απεικόνισης Ορισμένες λειτουργίες ελέγχονται από τον μετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου. Με την αύξηση της ηλικίας αυτός υποχωρεί και σμικρύνεται, με αποτέλεσμα να ξεχνάμε πράγματα. Για σκοπούς μνήμης και υπενθύμισης, η τεχνική της νοητικής απεικόνισης μπορεί να βοηθήσει. Αυτή ελέγχεται από περιοχές που εμπλέκονται στις αυτοματοποιημένες αντιδράσεις οι οποίες δεν αλλοιώνονται σε σημαντικό βαθμό λόγω ηλικίας. Πώς το κάνεις: πάρε βαθιές αναπνοές, ηρέμησε και σκέψου τι πρέπει ή τι θέλεις να κάνεις σχηματίζοντας στο μυαλό σου την εικόνα που θέλεις να πετύχεις. Με αυτό τον τρόπο και σύμφωνα με τη θεωρία των ερευνητών, μπορείς να εξασκήσεις τον εγκέφαλό σου να θυμάται ό,τι έχει προγραμματίσει να κάνει.

– Χαμογέλα! Έρευνες έχουν δείξει ότι όσοι υποφέρουν από χρόνιο στρες παρουσιάζουν συνήθως αρνητικά συναισθήματα, όπως θυμό, κατάθλιψη, στενοχώρια, με επιβλαβείς συνέπειες στον εγκέφαλό τους και τις νοητικές ικανότητες, ενώ κινδυνεύουν από απώλεια μνήμης και διάφορες γνωσιακές μειονεξίες. Αντιμετώπισε το στρες με τη βοήθεια ενός ειδικού ψυχολόγου. Η κορτιζόνη που απελευθερώνεται σε καταστάσεις χρόνιου στρες προκαλεί ατροφία των κέντρων μνήμης του εγκεφάλου. Προσπάθησε να βλέπεις την αστεία πλευρά των πραγμάτων. Ακόμη κι όταν κάτι δεν είναι αστείο, όπως να το να κολλήσεις στην κίνηση, αντί να κατσουφιάσεις, το γέλιο θα προστατέψει τις λειτουργίες του εγκεφάλου σου. Υπάρχει, μάλιστα, και μια θεωρία στο πλαίσιο της οποία αναφέρεται ότι η μεταβολή των μυών του προσώπου μπορεί να επιφέρει τα οφέλη του αυθεντικού γέλιου. Μην παίρνεις υπερβολικά στα σοβαρά τον εαυτό σου. Οι βιολόγοι έχουν διατυπώσει θεωρίες ότι το γέλιο διεγείρει την παραγωγή κατεχολαμινών και ενδορφινών στον εγκέφαλο, κάτι που επηρεάζει τα επίπεδα των ορμονών που σχετίζονται με την καλή διάθεση και την ευφορία. Αυτά ενισχύουν το ανοσοποιητικό και την καλή λειτουργία του εγκεφάλου.

– Κάνε σχέσεις! Ο εγκέφαλός μας έχει έμφυτη την κοινωνικότητα. Επομένως, όσο πιο κοινωνική είσαι τόσο καλύτερα για τον εγκέφαλό σου. Πάρε μέρος σε μια ομάδα εθελοντών, πρόσφερε στο κοινωνικό σύνολο και διεύρυνε το φιλικό σου κύκλο. Σύσφιξε τις σχέσεις με τους συναδέλφους σου προτείνοντας να βγείτε για φαγητό ή ποτό, μη χάνεις τις επαφές σου με τους φίλους σου, ακόμη κι όταν πνίγεσαι στη δουλειά.

– Απόκτησε νέες συνήθειες Κάθε φορά που υποχρεώνεις τον εαυτό σου να κάνει κάτι καινούργιο στην ουσία ενισχύεις τον εγκέφαλό σου. Άλλαξε τη διάταξη των επίπλων στο σπίτι, κούμπωσε το πουκάμισό σου με το αριστερό χέρι (αν είσαι δεξιόχειρας και αντίστροφα), κλείσε τα μάτια και γεύσου το φαγητό σου, χρησιμοποίησε το ποντίκι του υπολογιστή με το άλλο χέρι.

Κάποια χρήσιμα εργαλέια

Ζούμε σε μια εποχή όπου βομβαρδιζόμαστε συνεχώς από πληροφορίες. Όμως η κάθε πληροφορία που δεχόμαστε έχει την ικανότητα να ορίζει τις προτεραιότητες που θέτουμε στην καθημερινότητα μας.

Το μυστικό δεν βρίσκεται τόσο στην ταχύτητα όπου επεξεργαζόμαστε πληροφορίες αλλά στην ποιότητα που το κάνουμε. Γι’ αυτό και είναι τόσο σημαντική η προσοχή που δίνουμε στις πληροφορίες και με ποιον τρόπο στην εστιάζουμε.

Η προσοχή δουλεύει καλύτερα όταν βρίσκεται όσο το δυνατόν περισσότερο κάτω από τον έλεγχο μας. Συνήθως, υπάρχουν αρκετές πληροφορίες όπου είναι αρκετά ελκυστικές και φυσικά μας τραβούν την προσοχή. Αποκτώντας τις απαραίτητες ικανότητες να επεξεργαζόμαστε πληροφορίες που πραγματικά αξίζουν την προσοχή μας είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο.

Εργαλείο #1: Γίνε Ειδικός σε Πολλούς Τομείς

Στην σημερινή κοινωνία είναι πολύ χρήσιμο να ξέρουμε πολλά για ένα αντικείμενο γνώσεις και λίγα για αρκετά. Όμως τι σημαίνει αυτό;

Στην πράξη

Ο νέος τομέας με τον οποίο ασχολούνται οι επιστήμες που ειδικεύονται στην ανθρώπινη μάθηση ονομάζεται polyspecialism. Είναι η ικανότητα να γνωρίζουμε πολλές πληροφορίες για ένα συγκεκριμένο αντικείμενο και ταυτόχρονα να έχουμε λίγες πληροφορίες για ακόμα περισσότερα.

Ο εξαιρετικά επιτυχημένος καρτουνίστας Scott Adams είχε πει:

Αν θέλεις μια κανονική ζωή δεν χρειάζεται πολύ σχεδιασμό. Απλά μείνε έξω από μπελάδες, πήγαινε σχολείο και κάνε αίτηση σε δουλειές που σου αρέσουν. Αν όμως θέλεις να γίνεις εξαιρετικά πετυχημένος, χρειάζεσαι να επιλέξεις ανάμεσα σε δύο μονοπάτια:

Να γίνεις ο καλύτερος σε έναν και μόνο τομέα.
Να γίνεις πολύ καλός( top 25%) σε 2 ή περισσότερους τομείς.
Ουσιαστικά, αυτό που αναφέρει ο Scott είναι πως είναι πολύ χρήσιμο να αναπτύξεις όχι μόνο μια ικανότητα αλλά τουλάχιστον δύο. Αν αυτές οι ικανότητες συνδυάζονται τότε στο σύνολο τους θα σου προσφέρουν πολύ υψηλές αποδόσεις.

Επομένως, χρειάζεται να απαντήσεις σε μια απλή αλλά πολύ σημαντική ερώτηση: Ποιες είναι οι ικανότητες που έχεις που ταιριάζουν σε διαφορετικούς τομείς;

Πώς δουλεύει

Σύμφωνα με μελέτες τελευταίων ετών, ο κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικά είδη νοημοσύνης. Αυτό σημαίνει πως επεξεργάζεται διαφορετικά πληροφορίες από ανθρώπους που μπορεί να βρίσκονται στον ίδιο τομέα με αυτόν.

Εργαλείο #2: Άλλαξε γωνία στις ιδέες σου

Συνήθως δεν είμαστε καλοί όταν πρόκειται να επιλέξουμε ανάμεσα σε πολλές, παρόμοιες, επιλογές. Ο τρόπος με τον οποίο δίνει αξία το μυαλό μας στην διαδικασία στην οποία θα στηριχτεί ώστε να πάρει μια απόφαση είναι εξαιρετικά πολύπλοκη.

Το συγκεκριμένο εργαλείο σου προσφέρει την δυνατότητα να δημιουργείς mini – επιλογές ώστε να προκαλείς τις καλύτερες επιλογές να έρθουν στην επιφάνεια. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσεις να επεξεργαστείς την οποιαδήποτε πληροφορία γρήγορα και αποτελεσματικά.

Στην Πράξη

Αυτό το εργαλείο βοηθά σε μεγάλο βαθμό όταν βρίσκεσαι σε μια κατάσταση όπου χρειάζεται να αποφασίσεις ανάμεσα σε τρεις ή περισσότερες επιλογές. Με αυτή την διαδικασία, πρόκειται να χωρίσεις την απόφαση σε μικρότερα σετ από πληροφορίες και επιλογές και να χρησιμοποιήσεις τα αποτελέσματα ώστε να επιλέξεις την νικητήρια επιλογή.

Ας δημιουργήσουμε ένα απλό παράδειγμα. Θέλεις να δεις 4 ταινίες, οι οποίες είναι:

The Hobbit (TH)

The Judge (TJ)

The Theory of Everything (TTE)

The Imitation Game (TIG)

Βήμα #1

Παίρνουμε την πρώτη επιλογή και την αντιγράφουμε όσες είναι και οι υπόλοιπες ταινίες που θέλουμε να δούμε. Δηλαδή τρεις.

TH
TH
TH

Βήμα #2

Στις ίδιες γραμμές βάζουμε δίπλα στην αρχική ταινία τις υπόλοιπες τρεις, ώστε να δημιουργήσουμε την πρώτη σύγκριση.

TH – TJ
TH – TTE
TH – TIG

Βήμα #3

Ακριβώς κάτω από την δομή που φτιάξαμε παραπάνω, βάζουμε την δεύτερη ταινία(επιλογή) δύο φορές. Όσες είναι και οι ταινίες που μένουν μετά την δεύτερη επιλογή.

TH – TJ
TH – TTE
TH – TIG
TJ
TJ

Βήμα #4

Δίπλα από τις δύο νέες επιλογές που δημιουργήσαμε, τοποθετούμε τις υπόλοιπες δύο ταινίες που έμειναν.

TH – TJ
TH – TTE
TH – TIG
TJ – TTE
TJ – TIG

Βήμα #5

Όπως και παραπάνω, συνεχίζουμε με τον ίδιο τρόπο και για την τρίτη ταινία/επιλογή.

TH – TJ
TH – TTE
TH – TIG
TJ – TTE
TJ – TIG
TTE

Βήμα #6

Δίπλα από την τελευταία επιλογή που δημιουργήσαμε, τοποθετούμε την τελευταία ταινία.

TH – TJ
TH – TTE
TH – TIG
TJ – TTE
TJ – TIG
TTE – TIG
Στο τέλος, συγκρίνουμε τις δύο ταινίες/επιλογές της κάθε στήλης βάζοντας ένα σκορ είτε 1- 0 είτε 0-1. Δηλαδή ποια ταινία θέλουμε να δούμε περισσότερο στο μέτρο σύγκρισης που μας προσφέρει η κάθε μια από τις έξι στήλες. Αφού τελειώσουμε, παρατηρούμε ποια ταινία έχει συλλέξει το μεγαλύτερο σκορ.

Πώς δουλεύει

Η συγκεκριμένη τεχνική είναι γνωστή ως pairwise comparison. Εφευρέθηκε αρχικά από τον Nicolas de Caritat το 1785. Ήταν μαθηματικός και προσπαθούσε να δημιουργήσει ένα δίκαιο σύστημα εκλογής μεταξύ υποψηφίων για εκλογές.

Το ξεχωριστό με την συγκεκριμένη τεχνική είναι πως μπορεί και δημιουργεί μια δίκαιη αναμέτρηση ανάμεσα στις υποψήφιες επιλογές που θέτεις κάθε φορά. Ακόμα, η συγκεκριμένη τεχνική συνδέεται και με αρκετές Ψυχολογικές Θεωρίες για το πώς οι άνθρωποι παίρνουν αποφάσεις.

Ο εγκέφαλος σου μπορεί να διαλέξει πολύ πιο εύκολα ανάμεσα σε δύο επιλογές απ’ ότι σε τέσσερις ή έξι. Γι’ αυτό φρόντισε να χρησιμοποιήσεις από την αρχή το κατάλληλο εργαλείο. 

Περισσότερα θέματα για τον εγκέφαλο εδώ.