O Μάσλοου γεννήθηκε την 1η Απριλίου του 1908 στο Brooklyn της Νέας Υόρκης. Ήταν ο πρωτότοκος γιος μιας επταμελούς οικογένειας. Οι γονείς του τον ετοίμαζαν από μικρό για μια ακαδημαϊκή καριέρα. Σαν παιδί ήταν πολύ μοναχικός κι έβρισκε καταφύγιο στα βιβλία.
Στην αρχή σπούδασε νομική στη Νέα Υόρκη. Παντρεύτηκε την ξαδέρφη του Bertha Goodman, παρά τις αντιρρήσεις των δικών του, απέκτησαν 2 κόρες και μετακόμισαν στο Wisconsin.
Η επιστήμη της ψυχολογίας τον άγγιξε πολύ βαθιά κι αποφάσισε να σπουδάσει. Τελείωσε τις σπουδές του το 1934 κι επέστρεψε στη Νέα Υόρκη.
Δίδαξε στα Πανεπιστήμια του Wisconsin και του Brooklyn, και το 1935 -37 εργάστηκε στο Πανεπιστήμιο Columbia. Κατά τη διάρκεια της ζωής του, ήρθε σε επαφή με γνωστούς επιστήμονες όπως ο Adler, Fromm, Horney κ.α.
Το 1951, κατέλαβε τη θέση της ψυχολογίας στο Brandeis, για 10 χρόνια, όπου συνάντησε τον Kurt Goldstein, ο οποίος του παρουσίασε την ιδέα της αυτοπραγμάτωσης, κι έτσι ξεκίνησε τη δική του θεωρητική δουλειά. Τότε ξεκίνησε την εκστρατεία του για την ανθρωπιστική ψυχολογία. Το 1966 εξελέγη πρόεδρος του συνδέσμου Αμερικανών ψυχολόγων.
Τα τελευταία χρόνια τα πέρασε στην Καλιφόρνια, αφού είχε πλέον πάρει σύνταξη, και πέθανε στις 8 Ιουνίου του 1970 από καρδιακή προσβολή, μετά από πολλά χρόνια κακής υγείας.
Η προσφορά του έγκειται στο ότι προσπάθησε να μελετήσει και να προσαρμόσει στη δυτική επιστημονική νοοτροπία τις αρχαίες ανατολικές παραδοσιακές τεχνικές, π.χ. γιόγκα, διαλογισμό κ.λ.π.
Επίσης, υπήρξε ιδρυτής της Ανθρωπιστικής ψυχολογίας, η οποία ενδιαφέρεται κυρίως για το γίγνεσθαι του ανθρώπου, εφόσον αποτελεί δυναμική και ενεργή και όχι στατική και παθητική οντότητα. Αυτός ο τομέας της Ψυχολογίας συνέβαλε στην πληρέστερη κατανόηση του ατόμου. Υποστηρίζει ότι ο άνθρωπος επιδιώκει στόχους και αξίες, με σκοπό να αυτό - πραγματωθεί, δηλαδή να πραγματώσει (ολοκληρώσει) τον εαυτό του.
Επίσης, υπήρξε ιδρυτής της Ανθρωπιστικής ψυχολογίας, η οποία ενδιαφέρεται κυρίως για το γίγνεσθαι του ανθρώπου, εφόσον αποτελεί δυναμική και ενεργή και όχι στατική και παθητική οντότητα. Αυτός ο τομέας της Ψυχολογίας συνέβαλε στην πληρέστερη κατανόηση του ατόμου. Υποστηρίζει ότι ο άνθρωπος επιδιώκει στόχους και αξίες, με σκοπό να αυτό - πραγματωθεί, δηλαδή να πραγματώσει (ολοκληρώσει) τον εαυτό του.
Η Ανθρωπιστική Ψυχολογία δημιούργησε αρκετές διαφορετικές θεραπείες, στηριζόμενες όλες στην ιδέα ότι όλοι οι άνθρωποι κατέχουν τους εσωτερικούς πόρους για να αναπτυχθούν και να θεραπευτούν, και η ουσία της θεραπείας έγκειται στο να βοηθήσει τον άνθρωπο να απομακρύνει τα εμπόδια. Η πιο γνωστή τέτοιου τύπου θεραπεία είναι η πελατοκεντρική θεραπεία, που ιδρυτής της υπήρξε ο Carl Rogers.
Ο Μάσλοου είχε επηρεαστεί από την Υπαρξιακή Φιλοσοφία, που βλέπει τον άνθρωπο σαν μια ύπαρξη που ζει μέσα στον κόσμο και είναι υπεύθυνος για τη μοίρα του.Τα βασικά σημεία της θεωρίας του Μάσλοου είναι:
Α. Το άτομο δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί παρά μόνο ως ένα ενιαίο σύνολο.
Β. Δεν είναι επαρκής η έρευνα της ψυχολογίας των ζώων στην εξήγηση της ψυχολογίας του ανθρώπου.
Γ. Η φύση του ανθρώπου δεν είναι κακή ούτε καλή, αλλά ουδέτερη. Η άσχημη συμπεριφορά του ανθρώπου οφείλεται σε κακές επιδράσεις του περιβάλλοντος.
Δ. Υπάρχει στον άνθρωπο ένα έμφυτο δυναμικό δημιουργικότητας που κινδυνεύει να καταστραφεί με τον «εκπολιτισμό» του.
Ε. Κάθε άνθρωπος τείνει με φυσικό τρόπο προς την υγεία.
Ο Μάσλοου είχε την ιδέα να δημιουργήσει μια σκάλα αναγκών, που έγινε η διάσημη πυραμίδα των αναγκών. Έτσι, μίλησε για τις φυσιολογικές ανάγκες, τις ανάγκες ασφάλειας, τις ανάγκες κοινωνικής αποδοχής, αυτοεκτίμησης και αυτογνωσίας.
Ονόμασε φυσιολογικές ανάγκες τις βασικές ανάγκες που έχει ο άνθρωπος, όπως για παράδειγμα την ανάγκη για αέρα, τροφή, ύπνο κ.λ.π. Ονόμασε ανάγκες ασφάλειας τις ανάγκες που έχουμε για ένα σπίτι, για να προστατεύουμε το σώμα μας από διάφορες επιθέσεις, να είμαστε υγιείς, να έχουμε μια ψυχολογική προστασία. Τα δυο αυτά είδη αναγκών ικανοποιούν τα ζωικά ένστικτα. Οι επόμενες ανάγκες ονομάζονται ανάγκες κοινωνικής αποδοχής και έχουν σχέση με την ανάγκη να έχουμε ένα κύρος στην κοινωνία, έναν κύκλο που να μας αγαπά και να μας αποδέχεται, μέσα στον οποίο αισθανόμαστε καλά. Στη συνέχεια, στις ανάγκες αυτό - εκτίμησης ο άνθρωπος έχει ανάγκη να παίρνει πρωταγωνιστικό ρόλο στη ζωή, να βασίζεται στα πόδια του και να έχει δικές του ιδέες και πιστεύω.
Μίλησε επίσης για τα επίπεδα της ομοιόστασης. Ομοιόσταση είναι η αρχή με την οποία λειτουργεί ο θερμοστάτης: όταν ψυχραίνει, ανοίγει τη θερμότητα, κι όταν θερμαίνεται, την κλείνει. Με τον ίδιο τρόπο, το σώμα, όταν του λείπει μια ουσία, δημιουργεί πείνα για αυτήν. Όταν την αποκτήσει, σταματά να πεινάει. Έτσι, μετέφερε την ομοιόσταση στις ανάγκες του ανθρώπου.
Ο Μάσλοου είδε όλες αυτές τις ανάγκες ως απαραίτητες για την επιβίωση και την υγεία του ανθρώπου. Έλεγε ότι όλοι έχουμε «χτίσει» αυτές τις ανάγκες γενετικά, σαν ένστικτα, κι έτσι τις ονόμασε «ενστικτώδεις» ανάγκες.
Υποστήριξε ότι, αν ρωτήσουμε τους ανθρώπους για το ποια θα ήταν η δική τους ιδανική ζωή, μπορούμε να πάρουμε σημαντικές πληροφορίες για τις ανάγκες που δεν έχουν καλύψει.
Οι τελευταίες ανάγκες στην πυραμίδα είναι οι ανάγκες αυτοπραγμάτωσης. Οι ανάγκες αυτές περικλείουν την επιθυμία να εκπληρώσει ο άνθρωπος δυναμικά όλα αυτά που μπορεί να είναι, να γίνεται πιο ολοκληρωμένος, πιο «γεμάτος». Για να είναι κάποιος αυτοπραγματωμένος, χρειάζεται να έχει τις κάτω ανάγκες τακτοποιημένες. Υπολόγισε ότι το 2% του κόσμου είναι πραγματικά αυτό-πραγματωμένο.
Επέλεξε μια ομάδα ανθρώπων που σύμφωνα με τον ίδιο είχαν τα βασικά για την αυτόπραγμάτωση, όπως ο Abraham Lincoln, Thomas Jefferson, Mahatma Gandi, Albert Εinstein, Eleanor Roosvelt, William James, Benodict Spinoza κ.α Κοίταξε τις βιογραφίες τους, τα γραπτά τους, τις δραστηριότητές τους και πήρε συνεντεύξεις από αυτούς που τους γνώριζε προσωπικά. Έτσι, έφτιαξε μια λίστα με κοινά χαρακτηριστικά.
Είδε ότι αυτοί οι άνθρωποι έχουν κέντρο την πραγματικότητα, που σημαίνει ότι μπορούν να ξεχωρίσουν αυτό που είναι ψεύτικο κι ανέντιμο απο αυτό που είναι αληθινό κι αυθεντικό. Είχαν ως κέντρο τα προβλήματα, που σημαίνει ότι μεταχειρίζονταν τις δυσκολίες της ζωής σαν προβλήματα που απαιτούν λύσεις. Θεωρούσαν ότι οι σκοποί δε δικαιολογούν πάντα τα μέσα, ότι τα μέσα μπορεί να είναι και σκοποί και ότι τα μέσα συχνά είναι πιο σημαντικά από τους σκοπούς.
Είχαν ανάγκη για μοναξιά κι ένιωθαν άνετα να είναι μόνοι τους. Βασίζονταν στις δικές τους εμπειρίες και κρίσεις. Ήταν μη κομφορμιστές, είχαν δημοκρατικές αξίες. Ήταν «ανοιχτοί» στις εθνολογικές και ατομικές διαφορές. Είχαν την ικανότητα που ονομάζεται κοινωνικό ενδιαφέρον, συμπόνια κι ανθρωπισμός. Είχαν στενές προσωπικές σχέσεις με έναν μικρό «κλειστό» κύκλο φίλων και οικογενειακών μελών περισσότερο, παρά πολλές επιφανειακές σχέσεις με πολλούς ανθρώπους.
Δεν είχαν εχθρική αίσθηση του χιούμορ και προτιμούσαν να αστειεύονται σε δικό τους βάρος ή γενικά και ποτέ το χιούμορ τους δεν απευθυνόταν στους άλλους ανθρώπους. Αποδέχονταν τον εαυτό τους και τους άλλους και προσπαθούσαν να θεωρούν τους άλλους όπως πραγματικά είναι. Αν κάποια ικανότητά τους δεν ήταν επιβλαβής, την άφηναν να υπάρχει λέγοντας ότι ήταν μια προσωπική ιδιορρυθμία. Ήταν αυθόρμητοι και απλοί. Προτιμούσαν να είναι ο εαυτός τους από το να είναι προσποιητοί ή ψεύτικοι. Είχαν την ικανότητα να δουν ακόμη και τα καθημερινά πράγματα με θαυμασμό. Είχαν την ικανότητα να είναι δημιουργικοί κι εφευρετικοί και έτειναν να έχουν ακραίες εμπειρίες. Μια ακραία εμπειρία είναι αυτή που σε βγάζει από τον εαυτό σου, που σε κάνει να νιώθεις πολύ μικρός ή πολύ μεγάλος και, σ' ένα βαθμό, ένα με τη ζωή ή τη φύση του θεού. Σου δίνει το συναίσθημα ότι είσαι ένα μέρος του άπειρου εσωτερικού. Αυτές οι εμπειρίες αφήνουν τα ίχνη τους στους ανθρώπους, τους αλλάζουν προς το καλύτερο, και πολλοί άνθρωποι τις αναζητάμε. Ονομάζονται επίσης και μυστικιστικές εμπειρίες, και είναι ένα σημαντικό μέρος των θρησκευτικών και φιλοσοφικών παραδόσεων.
Ο Μάσλοου δεν πίστευε φυσικά ότι οι αυτό πραγματωμένοι άνθρωποι είναι τέλειοι. Είχαν ελαττώματα και ενοχές, αλλά με ρεαλιστικό άγχος, και είχαν ρεαλιστικές ενοχές περισσότερο παρά τοποθετημένες λανθασμένα ή νευρωτικές εκδοχές. Μερικοί ήταν αφηρημένοι ή υπερβολικά ευγενικοί και τελικά μερικοί είχαν κάποιες στιγμές ασπλαχνίας, «χειρουργικής» ψυχρότητας κι έχαναν το χιούμορ τους.
Ο Μάσλοου θέλησε να δει από τι συνίσταται η θετική πνευματική υγεία και ήταν αυτός που έφερε το ανθρώπινο ον πίσω στην ψυχολογία και στην προσωπικότητά του.
Υπήρξε ένας σπουδαίος ψυχολόγος και αναζητητής της αλήθειας, του οποίου η προσφορά στον τομέα της Ψυχολογίας και της Φιλοσοφίας και γενικότερα στην εξέλιξη και βελτίωση του ανθρώπου, υπήρξε μεγάλη κι αξιόλογη.
Ο Μάσλοου είχε επηρεαστεί από την Υπαρξιακή Φιλοσοφία, που βλέπει τον άνθρωπο σαν μια ύπαρξη που ζει μέσα στον κόσμο και είναι υπεύθυνος για τη μοίρα του.Τα βασικά σημεία της θεωρίας του Μάσλοου είναι:
Α. Το άτομο δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί παρά μόνο ως ένα ενιαίο σύνολο.
Β. Δεν είναι επαρκής η έρευνα της ψυχολογίας των ζώων στην εξήγηση της ψυχολογίας του ανθρώπου.
Γ. Η φύση του ανθρώπου δεν είναι κακή ούτε καλή, αλλά ουδέτερη. Η άσχημη συμπεριφορά του ανθρώπου οφείλεται σε κακές επιδράσεις του περιβάλλοντος.
Δ. Υπάρχει στον άνθρωπο ένα έμφυτο δυναμικό δημιουργικότητας που κινδυνεύει να καταστραφεί με τον «εκπολιτισμό» του.
Ε. Κάθε άνθρωπος τείνει με φυσικό τρόπο προς την υγεία.
Ο Μάσλοου είχε την ιδέα να δημιουργήσει μια σκάλα αναγκών, που έγινε η διάσημη πυραμίδα των αναγκών. Έτσι, μίλησε για τις φυσιολογικές ανάγκες, τις ανάγκες ασφάλειας, τις ανάγκες κοινωνικής αποδοχής, αυτοεκτίμησης και αυτογνωσίας.Ονόμασε φυσιολογικές ανάγκες τις βασικές ανάγκες που έχει ο άνθρωπος, όπως για παράδειγμα την ανάγκη για αέρα, τροφή, ύπνο κ.λ.π. Ονόμασε ανάγκες ασφάλειας τις ανάγκες που έχουμε για ένα σπίτι, για να προστατεύουμε το σώμα μας από διάφορες επιθέσεις, να είμαστε υγιείς, να έχουμε μια ψυχολογική προστασία. Τα δυο αυτά είδη αναγκών ικανοποιούν τα ζωικά ένστικτα. Οι επόμενες ανάγκες ονομάζονται ανάγκες κοινωνικής αποδοχής και έχουν σχέση με την ανάγκη να έχουμε ένα κύρος στην κοινωνία, έναν κύκλο που να μας αγαπά και να μας αποδέχεται, μέσα στον οποίο αισθανόμαστε καλά. Στη συνέχεια, στις ανάγκες αυτό - εκτίμησης ο άνθρωπος έχει ανάγκη να παίρνει πρωταγωνιστικό ρόλο στη ζωή, να βασίζεται στα πόδια του και να έχει δικές του ιδέες και πιστεύω.
Μίλησε επίσης για τα επίπεδα της ομοιόστασης. Ομοιόσταση είναι η αρχή με την οποία λειτουργεί ο θερμοστάτης: όταν ψυχραίνει, ανοίγει τη θερμότητα, κι όταν θερμαίνεται, την κλείνει. Με τον ίδιο τρόπο, το σώμα, όταν του λείπει μια ουσία, δημιουργεί πείνα για αυτήν. Όταν την αποκτήσει, σταματά να πεινάει. Έτσι, μετέφερε την ομοιόσταση στις ανάγκες του ανθρώπου.
Ο Μάσλοου είδε όλες αυτές τις ανάγκες ως απαραίτητες για την επιβίωση και την υγεία του ανθρώπου. Έλεγε ότι όλοι έχουμε «χτίσει» αυτές τις ανάγκες γενετικά, σαν ένστικτα, κι έτσι τις ονόμασε «ενστικτώδεις» ανάγκες.
Υποστήριξε ότι, αν ρωτήσουμε τους ανθρώπους για το ποια θα ήταν η δική τους ιδανική ζωή, μπορούμε να πάρουμε σημαντικές πληροφορίες για τις ανάγκες που δεν έχουν καλύψει.
Οι τελευταίες ανάγκες στην πυραμίδα είναι οι ανάγκες αυτοπραγμάτωσης. Οι ανάγκες αυτές περικλείουν την επιθυμία να εκπληρώσει ο άνθρωπος δυναμικά όλα αυτά που μπορεί να είναι, να γίνεται πιο ολοκληρωμένος, πιο «γεμάτος». Για να είναι κάποιος αυτοπραγματωμένος, χρειάζεται να έχει τις κάτω ανάγκες τακτοποιημένες. Υπολόγισε ότι το 2% του κόσμου είναι πραγματικά αυτό-πραγματωμένο.
Επέλεξε μια ομάδα ανθρώπων που σύμφωνα με τον ίδιο είχαν τα βασικά για την αυτόπραγμάτωση, όπως ο Abraham Lincoln, Thomas Jefferson, Mahatma Gandi, Albert Εinstein, Eleanor Roosvelt, William James, Benodict Spinoza κ.α Κοίταξε τις βιογραφίες τους, τα γραπτά τους, τις δραστηριότητές τους και πήρε συνεντεύξεις από αυτούς που τους γνώριζε προσωπικά. Έτσι, έφτιαξε μια λίστα με κοινά χαρακτηριστικά.
Είδε ότι αυτοί οι άνθρωποι έχουν κέντρο την πραγματικότητα, που σημαίνει ότι μπορούν να ξεχωρίσουν αυτό που είναι ψεύτικο κι ανέντιμο απο αυτό που είναι αληθινό κι αυθεντικό. Είχαν ως κέντρο τα προβλήματα, που σημαίνει ότι μεταχειρίζονταν τις δυσκολίες της ζωής σαν προβλήματα που απαιτούν λύσεις. Θεωρούσαν ότι οι σκοποί δε δικαιολογούν πάντα τα μέσα, ότι τα μέσα μπορεί να είναι και σκοποί και ότι τα μέσα συχνά είναι πιο σημαντικά από τους σκοπούς.
Είχαν ανάγκη για μοναξιά κι ένιωθαν άνετα να είναι μόνοι τους. Βασίζονταν στις δικές τους εμπειρίες και κρίσεις. Ήταν μη κομφορμιστές, είχαν δημοκρατικές αξίες. Ήταν «ανοιχτοί» στις εθνολογικές και ατομικές διαφορές. Είχαν την ικανότητα που ονομάζεται κοινωνικό ενδιαφέρον, συμπόνια κι ανθρωπισμός. Είχαν στενές προσωπικές σχέσεις με έναν μικρό «κλειστό» κύκλο φίλων και οικογενειακών μελών περισσότερο, παρά πολλές επιφανειακές σχέσεις με πολλούς ανθρώπους.
Δεν είχαν εχθρική αίσθηση του χιούμορ και προτιμούσαν να αστειεύονται σε δικό τους βάρος ή γενικά και ποτέ το χιούμορ τους δεν απευθυνόταν στους άλλους ανθρώπους. Αποδέχονταν τον εαυτό τους και τους άλλους και προσπαθούσαν να θεωρούν τους άλλους όπως πραγματικά είναι. Αν κάποια ικανότητά τους δεν ήταν επιβλαβής, την άφηναν να υπάρχει λέγοντας ότι ήταν μια προσωπική ιδιορρυθμία. Ήταν αυθόρμητοι και απλοί. Προτιμούσαν να είναι ο εαυτός τους από το να είναι προσποιητοί ή ψεύτικοι. Είχαν την ικανότητα να δουν ακόμη και τα καθημερινά πράγματα με θαυμασμό. Είχαν την ικανότητα να είναι δημιουργικοί κι εφευρετικοί και έτειναν να έχουν ακραίες εμπειρίες. Μια ακραία εμπειρία είναι αυτή που σε βγάζει από τον εαυτό σου, που σε κάνει να νιώθεις πολύ μικρός ή πολύ μεγάλος και, σ' ένα βαθμό, ένα με τη ζωή ή τη φύση του θεού. Σου δίνει το συναίσθημα ότι είσαι ένα μέρος του άπειρου εσωτερικού. Αυτές οι εμπειρίες αφήνουν τα ίχνη τους στους ανθρώπους, τους αλλάζουν προς το καλύτερο, και πολλοί άνθρωποι τις αναζητάμε. Ονομάζονται επίσης και μυστικιστικές εμπειρίες, και είναι ένα σημαντικό μέρος των θρησκευτικών και φιλοσοφικών παραδόσεων.
Ο Μάσλοου δεν πίστευε φυσικά ότι οι αυτό πραγματωμένοι άνθρωποι είναι τέλειοι. Είχαν ελαττώματα και ενοχές, αλλά με ρεαλιστικό άγχος, και είχαν ρεαλιστικές ενοχές περισσότερο παρά τοποθετημένες λανθασμένα ή νευρωτικές εκδοχές. Μερικοί ήταν αφηρημένοι ή υπερβολικά ευγενικοί και τελικά μερικοί είχαν κάποιες στιγμές ασπλαχνίας, «χειρουργικής» ψυχρότητας κι έχαναν το χιούμορ τους.
Ο Μάσλοου θέλησε να δει από τι συνίσταται η θετική πνευματική υγεία και ήταν αυτός που έφερε το ανθρώπινο ον πίσω στην ψυχολογία και στην προσωπικότητά του.
Υπήρξε ένας σπουδαίος ψυχολόγος και αναζητητής της αλήθειας, του οποίου η προσφορά στον τομέα της Ψυχολογίας και της Φιλοσοφίας και γενικότερα στην εξέλιξη και βελτίωση του ανθρώπου, υπήρξε μεγάλη κι αξιόλογη.
Περισσότερες βιογραφίες εδώ.