Η Μαρία Φωκά, για τη νέα γενιά, είναι η αγαπημένη γιαγιά της τηλεόρασης, όμως για τους παλιότερους είναι μια αγωνίστρια, στη ζωή και στη δουλειά της.Την περίοδο της Κατοχής πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση, ενώ ήταν μέλος του ΚΚΕ και συμμετείχε στους αγώνες για την ελευθερία. Στα μεταπολεμικά χρόνια πέρασε από δίκη και θεωρήθηκε κατάσκοπος της Ελλάδας, επειδή τότε οι κομμουνιστές αντιμετωπίζονταν ως πράκτορες της Σοβιετική Ένωσης.
Την εποχή της παρανομίας του ΚΚΕ ήρθε σε επαφή με αριστερούς από το Παρίσι, οι οποίοι της έδωσαν χρήματα για να τα στείλει στο κόμμα στην Αθήνα, όμως επειδή ο άνθρωπος που έπρεπε να του δώσει τα χρήματα έλειπε, εκείνη του άφησε ένα σημείωμα.
Η αστυνομία όμως έκανε έφοδο στο αρτοποιείο όπου θα γινόταν η παράδοση των χρημάτων και βρήκε το σημείωμα, με αποτέλεσμα η νεαρή ηθοποιός να ενοχοποιηθεί. Φυσικά, αυτό αρκούσε για να την κατηγορήσουν για κατασκοπεία και για δράση κατά του έθνους. Το 1952 πήρε μέρος στη γνωστή δίκη των Νίκου Μπελογιάννη, Αργυριάδη, Μπάτση, Καλούμενου, Έλλης Παππά-Ιωαννίδου και πολλών άλλων, η οποία συμπεριέλαβε αρκετές εκτελέσεις. Στα πρακτικά της δίκης αναφέρεται με το επίθετο του τότε συζύγου της, Λυκούργου Καλλέργη, επίσης ηθοποιού, ενώ κρίθηκε ένοχη, με την ποινή της αρχικά να είναι η ισόβια φυλάκιση, η οποία τελικά μειώθηκε στα 10 χρόνια, ενώ της στερήθηκαν τα πολιτικά της δικαιώματα για 10 χρόνια.
Η καταδίκη αυτή έκανε την ηθοποιό να απέχει από το θεατρικό σανίδι για περίπου 8 έτη, ενώ επανήλθε το 1958-59, ως μέλος μιας περιοδείας του Λάμπρου Κωνσταντάρα. Γεννημένη στο Αργοστόλι, το 1916, η Μαρία Φωκά σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης «Κάρολος Κουν», ενώ πρώτη φορά εμφανίστηκε το 1944, στο έργο «Στέλλα Βιολάντη» του Γρ. Ξενόπουλου, υποδυόμενη τον ρόλο της Ασημίνας. Εκεί γνώρισε και τον σύζυγο της, Λυκούργο Καλλέργη, με τον οποίον έκαναν μια κόρη.
Η πολυαγαπημένη γιαγιά της ελληνικής τηλεόρασης έφυγε από τη ζωή στις 15 Ιουνίου του 2001, μετά από εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς στο νοσοκομείο St. Thomas του Λονδίνου και ο τάφος της βρίσκεται στο νεκροταφείο του Πόρτσμουθ, στη Νότια Αγγλία.
Περισσότερα αφιερώματα εδώ.