Με αυτό το στίχο αρχίζει το γ’ στάσιμο (στ. 781-805) της Αντιγόνης του Σοφοκλή. Μια φράση, ωδή στον έρωτα δύο νέων, που είναι γνωστή μέχρι σήμερα. Από τα πιο γνωστά αποσπάσματα αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, που καταφέρνει να στρέψει το ενδιαφέρον των μαθητών, όπου διδάσκεται και κάνει το μάθημα αυτομάτως πιο ενδιαφέρον.
Η φράση έρως ανίκατε μάχαν σημαίνει: "έρωτα ανίκητε στη μάχη".
Ολόκληρο το συγκεκριμένο απόσπασμα: Έρως ανίκατε μάχαν, Έρως, ός εν κτήμασι πίπτεις, ός εν μαλακαίς παρειαίς νεάνιδος εννυχεύεις, φοιτάς δ” υπερπόντιος εν τ” αγρονόμοις αυλαίς· καί σ” ούτ” αθανάτων φύξιμος ουδείς ούθ” αμερίων σέ γ” ανθρώπων. Ο δ” έχων μέμηνεν. Σύ καί δικαίων αδίκους φρένας παρασπάς επί λώβα, σύ καί τόδε νείκος ανδρών ξύναιμον έχεις ταράξας· νικά δ” εναργής βλεφάρων ίμερος ευλέκτρου νύμφας, τών μεγάλων πάρεδρος εν αρχαίς θεσμών. “Αμαχος γάρ εμπαίζει Θεός, Αφροδίτα. Νυν δ” ήδη “γώ κ’αυτός θεσμών έξω φέρομαι τά δ” ορών ίσχειν δ” ουκέτι πηγάς δύναμαι δάκρυ τόν παγκοίτην όθ” ορώ θάλαμον την δ” Αντιγόνην ανύτουσαν.
Μετάφραση στη δημοτική:Έρωτα ανίκητε στη μάχη Έρωτα, ανίκητε σε κάθε μάχη, συ που κυριαρχείς όπου κι αν πατήσεις, συ που ξενυχτάς τα κορίτσια με τα τρυφερά μάγουλα, που δρασκελάς πάν' από θάλασσες και τρυπώνεις στους κήπους, κανείς δε γλυτώνει από εσένα, μήτε Θεός μήτε θνητός. Όποιον αγγίξεις, τον επαλαβώνεις. Συ, άνθρωπο φρόνιμο εξωθείς στ' άδικο και στο χαμό, συ π' ανάβεις ταραχή κι αμάχη ανάμεσα σε γιο και πατέρα, νικά πόθος και λαχτάρα για τη γλυκομάτα νύφη, κόντρα σ” όλους τους μεγάλους νόμους. Σαν ατάραχος Θεός τους περιγελάς, ω Αφροδίτη. Ήδη τώρα κι εγώ παρανομώ που δε μπορώ να κρατήσω τα δάκρυα, βλέποντας τη δύστυχη Αντιγόνη να τη σέρνουν άκαιρα στον τάφο που μέσα του μια μέρα όλοι θα μπούμε....
Δείτε τι σημαίνουν περισσότερες αρχαίες ελληνικές φράσεις εδώ.
Για το e-didaskalia.blogspot.gr
Αποστόλης Ζυμβραγάκης
Φιλόλογος
Αποδέχομαι
ΑπάντησηΔιαγραφή