Την ημέρα της τελετής έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του 1948 στο Λονδίνο, ξεκίνησαν και οι αγώνες του Στόουκ Mάντεβιλ στην Αγγλία, όπου πραγματοποιήθηκε η πρώτη αθλητική διοργάνωση για αθλητές με αμαξίδιο. Τέσσερα χρόνια αργότερα, αθλητές με αναπηρία από την Ολλανδία συμμετείχαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες και έτσι γεννήθηκε το διεθνές κίνημα, που είναι γνωστό πλέον ως Παραολυμπιακό κίνημα. Οι πρώτοι επίσημα οργανωμένοι Αγώνες Ολυμπιακού χαρακτήρα για αθλητές με αναπηρία έγιναν το 1960 στην Ρώμη, αμέσως μετά από τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Αυτοί θεωρούνται ως οι πρώτοι Παραολυμπιακοί Αγώνες. Περίπου 400 αθλητές από 23 χώρες συμμετείχαν σε 8 αθλήματα, 6 από τα οποία εξακολουθούν να περιλαμβάνονται στο αγωνιστικό πρόγραμμα των Παραολυμπιακών Αγώνων (Τοξοβολία, Κολύμβηση, Ξιφασκία, Καλαθοσφαίριση, Επιτραπέζια αντισφαίριση, Στίβος). Από τότε, οι Παραολυμπιακοί Αγώνες διεξάγονται κάθε 4 χρόνια, πάντα την ίδια χρονιά με τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Το 1976 στο Τορόντο, προστέθηκαν και άλλες κατηγορίες αναπηρίας και γεννήθηκε η ιδέα της συγχώνευσης διαφορετικών κατηγοριών αθλητών με αναπηρία για τη συμμετοχή τους σε διεθνείς αθλητικές διοργανώσεις. Την ίδια χρονιά έγιναν και οι πρώτοι Παραολυμπιακοί Χειμερινοί Αγώνες στην Σουηδία. Οι Παραολυμπιακοί Αγώνες της Σεούλ (1988) ξεχώρισαν και από το γεγονός ότι οι Ολυμπιακοί και Παραολυμπιακοί Αγώνες φιλοξενήθηκαν στις ίδιες εγκαταστάσεις. Από τότε, οι Παραολυμπιακοί Αγώνες γίνονται πάντα στις ίδιες εγκαταστάσεις με τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Από το 1960, έχουν διοργανωθεί έντεκα (13) Θερινοί Παραολυμπιακοί Αγώνες και επτά (9) Χειμερινοί. Οι Παραολυμπιακοί Αγώνες εξελίχθηκαν στο δεύτερο μεγαλύτερο αθλητικό γεγονός μετά τους Ολυμπιακούς. Τα Παραολυμπιακά αθλήματα στην Ελλάδα άρχισαν να αναπτύσσονται κατά τη δεκαετία του '70 και η πρώτη συμμετοχή Έλληνα αθλητή σε Παραολυμπιακούς ήταν το 1976.
Παραολυμπιακοί Αγώνες: Πού, πώς, πότε; Ενδεικτικά για 40 χρόνια...
- 1960 I. Ρώμη, Ιταλία: 400 αθλητές από 23 χώρες
- 1964 II. Τόκιο, Ιαπωνία: 390 αθλητές από 22 χώρες
- 1968 III. Τελ Αβίβ, Ισραήλ: 750 αθλητές από 29 χώρες
- 1972 IV. Χαϊδελβέργη, Γερμανία: 1000 αθλητές από 44 χώρες
- 1976 V. Τορόντο, Καναδάς: 1600 αθλητές από 42 χώρες
- 1980 VI. 'Αρνεμ, Κάτω Χώρες: 2500 αθλητές από 42 χώρες
- 1984 VII. Στόουκ Μάντεβιλ, Η.Β.Νέα Υόρκη, ΗΠΑ: 4080 αθλητές από 42 χώρες
- 1988 VIII. Σεούλ, Κορέα: 3053 αθλητές από 61 χώρες
- 1992 IX. Βαρκελώνη, Ισπανία: 3020 αθλητές από 82 χώρες
- 1996 X. Aτλάντα, ΗΠΑ: 3195 αθλητές από 103 χώρες
- 2000 XI. Σύδνεϋ, Αυστραλία 3843: αθλητές από 123 χώρες
"Αγώνες πλάι στους Ολυμπιακούς"
Παραπληγία + Ολυμπιακοί Αγώνες = Παραολυμπιακοί Αγώνες
Ο όρος χρησιμοποιήθηκε στο Τόκυο το 1964. Υιοθετήθηκε από την Ολυμπιακή Επιτροπή επισήμως το 1988. Τότε, ίσχυσε το "παρά" = "πλησίον, ένας ακόμα" + "ολυμπιακός", δίνοντας νέα ερμηνεία στο νεολλογισμό: "Επιπρόσθετοι Αγώνες των Ολυμπιακών Αγώνων", "Αγώνες πλάι στους Ολυμπιακούς". Οι πρώτοι Αγώνες του είδους θεωρούνται αυτοί στη Ρώμη το 1960. Από το 1988 στη Σεούλ, οι Παραολυμπιακοί γίνονται στις ίδιες Εγκαταστάσεις με τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το 2001 θεσπίστηκε και τυπικά το καθεστώς αυτό. Κατά την ανακύρηξη των οικοδεσποτών των Αγώνων, σήμερα, απαιτείται οι πόλεις να θέτουν υποψηφιότητα τόσο για τους Ολυμπιακούς όσο και τους Παραολυμπιακούς Αγώνες.
Παραολυμπιονίκες
Παραολυμπιονίκες ονομάζονται οι αθλητές, που έχουν εισέλθει στην πρώτη οκτάδα, στην κατάταξη ενός Παραολυμπιακού αθλήματος.
Θερινά Αθλήματα
Το αγωνιστικό πρόγραμμα των Θερινών Παραολυμπιακών Αγώνων περιλαμβάνει πλέον 20 αθλήματα. Δεκαέξι από αυτά είναι κοινά με τους Ολυμπιακούς Αγώνες και τα υπόλοιπα τέσσερα είναι αποκλειστικά Παραολυμπιακά. Αυτά είναι τα Μπότσια, Γκόλμπολ, Άρση βαρών σε πάγκο και Ράγκμπι με αμαξίδιο. Στους Αγώνες της Αθήνας προστέθηκε το άθλημα του Ποδοσφαίρου 5x5, ενώ στο Πεκίνο για πρώτη φορά θα αγωνιστούν αθλητές στην Κωπηλασία.
Τα ρεκόρ που σημειώνονται στους Παραολυμπιακούς Αγώνες μπορούν να συγκριθούν με τα ρεκόρ των Ολυμπιακών αθλητών (όπως στα 100μ. ανδρών στο Στίβο) και σε ορισμένες περιπτώσεις (όπως στην Άρση βαρών σε πάγκο) τα Παραολυμπιακά ρεκόρ ξεπερνούν εκείνα των αθλητών χωρίς αναπηρία.
Σε κάποια αθλήματα συμμετέχουν αθλητές από όλες ή τις περισσότερες κατηγορίες αναπηρίας, ενώ σε άλλα από μια κατηγορία μόνο.
Αναλυτικά τα Παραολυμπιακά αθλήματα είναι:
Αντισφαίριση με αμαξίδιο
Άρση βαρών σε πάγκο
Γκόλμπολ (Goalball)
Επιτραπέζια Αντισφαίριση
Ιππασία
Ιστιοπλοΐα
Καλαθοσφαίριση με αμαξίδιο
Κολύμβηση
Μπότσια (Boccia)
Ξιφασκία με αμαξίδιο
Πετοσφαίριση (Καθιστών)
Ποδηλασία
Ποδόσφαιρο 5x5
Ποδόσφαιρο 7x7
Ράγκμπυ με αμαξίδιο
Σκοποβολή
Στίβος
Τζούντο
Τοξοβολία
Κωπηλασία (νέο άθλημα στο Πεκίνο)
Χειμερινά Αθλήματα
Αλπικό σκι
Δίαθλο
Κέρλινγκ με αμαξίδιο
Σκι αντοχής
Χόκεϊ επί πάγου με έλκηθρο
Παραολυμπιακά ρεκόρ! Άντε να τα πιάσεις...
Οι αθλητές των Παραολυμπιακών Αγώνων προπονούνται εξίσου σκληρά επί σειρά ετών, με τους αθλητές των Ολυμπιακών Αγώνων, για να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή τους σ' αυτούς. Επιλέγονται, μάλιστα, με τα ίδια αυστηρά κριτήρια και τα ρεκόρ που σημειώνουν μπορούν να συγκριθούν ευθέως με τα ρεκόρ των Ολυμπιακών Αγώνων. Για παράδειγμα, το 2004, το Ολυμπιακό ρεκόρ στα 100 μέτρα του Καναδού Donovan Bailey ήταν 9,84 δευτερόλεπτα. Την ίδια χρονιά, το Παραολυμπιακό ρεκόρ του Νιγηριανού αθλητή Ajibola Adoye, με ακρωτηριασμένο το άνω άκρο, στο ίδιο αγώνισμα, είναι 10,72 δευτερόλεπτα! Για να μη πούμε για τον Όσκαρ Πιστόριους, το μεγαλύτερο - κατά πολλούς - Παραολυμπιακό αθλητή σήμερα, που φέτος έτρεξε στην σκυταλοδρομία των 400 μέτρων, με την Ομάδα της Νότιας Αφρικής. Έγινε έτσι ο πρώτος αθλητής με αναπηρία που συμμετείχε σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Είναι γνωστός ως ο ταχύτερος άνθρωπος χωρίς πόδια ("fastest man on no legs), με το παρατσούκλι "Blade Runner" (σ.σ. Δρομέας με Λεπίδες). Στην Αρση Βαρών (σε πάγκο) σε ορισμένες κατηγορίες βάρους, τα Παραολυμπιακά ρεκόρ ξεπερνούν τα ρεκόρ των αρτιμελών αθλητών έως και 12 κιλά! Ο Αυστραλός αθλητής John Maclean, αθλητής με παραπληγία, ο οποίος αγωνίζεται στο στίβο, έχει κατακτήσει τρεις φορές τον τίτλο του "Ironman" (σ.σ. σιδερένιος άνθρωπος) στη Χαβάϊ (3,8 χλμ. κολύμπι, 180 χλμ. ποδηλασία και 42,2 χλμ. μαραθώνιο δρόμο) και είναι ο πρώτος αθλητής με παραπληγία που διέσχισε το στενό της Μάγχης!
Περισσότερα αφιερώματα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες εδώ.