Πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί ένα παιδί που έχει την τάση να διακόπτει και πώς πρέπει να διαχειριστούν οι γονείς το παιδί που παριστάνει ότι δεν ακούει; Τέσσερα φαινομενικά ασήμαντα προβλήματα παιδική συμπεριφοράς βρίσκουν λύση, για να βάλετε τα θεμέλια μιας ισορροπημένης προσωπικότητας.
Τι να κάνετε όταν το παιδί (κάνει ότι) δεν σας ακούει
Σίγουρα έχει συμβεί και σε εσάς. Του μιλάτε, δίνοντας του οδηγίες, ζητώντας του κάτι ή προσπαθώντας να σταματήσετε μια συμπεριφορά και το παιδί προσποιείται ότι δεν σας ακούει συνεχίζοντας αμέριμνο ό,τι κάνει.
Γιατί πρέπει να δώσετε σημασία: Λέγοντας στο παιδί μία, δύο, τρεις, τέσσερις φορές να κάνει κάτι –όπως να μαζέψει το δωμάτιό του, να δώσει στο αδερφάκι του ένα παιχνίδι ή να μπει στο αυτοκίνητο- δημιουργείτε την εντύπωση ότι δεν πειράζει να σας αγνοεί και ότι εκείνο είναι που παίρνει τις αποφάσεις, όχι εσείς. Ο Kevin Leman ψυχολόγος συμβουλεύει να υπενθυμίζουμε συνέχεια στα παιδιά ότι θέλουμε να μας απαντούν την πρώτη φορά που τους λέμε κάτι -«Το να σας αγνοεί είναι για εκείνο ένα “παιχνίδι εξουσίας” και αν αφήσετε τη συμπεριφορά αυτή να συνεχιστεί το παιδί θα γίνει χειριστικό.»
Πώς να το σταματήσετε: Αντί να φωνάζετε στο παιδί απ’ την άλλη άκρη του δωματίου, πηγαίνετε κοντά του και ζητήστε/ πείτε αυτό που θέλετε. Κοιτάξτε τον γιο ή την κόρη σας στα μάτια, σκύβοντας ή γονατίζοντας κοντά του/της ή ακουμπώντας ελαφρά τον ώμο του/ της. Αν συνεχίζει να μην ανταποκρίνεται, κάντε τη φωνή σας πιο έντονη και, τέλος, παίξτε το (αγαπημένο) παιχνίδι «θα μετρήσω μέχρι το 3».
Τι να κάνετε όταν το παιδί σας διακόπτει
Τα περισσότερα παιδιά έχουν την τάση να διακόπτουν τη μαμά και τον μπαμπά τους, όταν μιλούν, διεκδικώντας την προσοχή τους. Πρόκειται όμως για μια συνήθεια που πρέπει να κοπεί, χωρίς φωνές και πανικό.
Γιατί πρέπει να δώσετε σημασία: Το παιδί είναι πολύ ενθουσιασμένο και θέλει να μοιραστεί μαζί σας κάτι ή θέλει επειγόντως να σας κάνει μια ερώτηση –και οι δύο περιπτώσεις είναι θεμιτές. Το να σας διακόπτει όποτε θέλει, δεν είναι δείγμα αυτοσυγκράτησης, ούτε σεβασμού. Αν αφήσετε τη συμπεριφορά να καθιερωθεί, θα δείξετε στο παιδί ότι έχει τη δικαιοδοσία να διεκδικεί όποτε θέλει την προσοχή των άλλων και δεν θα το βοηθήσετε να μάθει να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του με ωριμότητα, γράφει η ψυχολόγος Jerry Wyckoff, συγγραφέας του βιβλίου “Το παιδί σας απ’ το όχι, στο ναι”.
Πώς να το σταματήσετε: Αν το παιδί σας έχει την κακή συνήθεια να σας διακόπτει όταν μιλάτε, πρέπει να αφιερώσετε λίγο χρόνο για να το «εκπαιδεύσετε» διαφορετικά, μιας και οι κακές συνήθειες δεν κόβονται εύκολα. Θα πρέπει, λοιπόν, αρχικά, πριν φτάσετε στο σπίτι/ μαγαζί που πρόκειται να συναντήσετε την παρέα σας ή όταν αρχίσετε ένα τηλεφώνημα, να του εξηγήσετε ότι χρειάζεται να είναι όσο πιο ήσυχη/ος μπορεί και να μη σας διακόπτει.
Τα παιδιά δεν μπορούν να καθίσουν υπομονετικά παρέα με τις σκέψεις για πολλή ώρα, όμως, επομένως για να μην είναι η απαίτησή σας τρελή πρέπει να το βοηθήσετε να απασχοληθεί με κάτι, ούτως ώστε να έχει λιγότερους λόγους να ζητήσει την προσοχή σας. Δώστε του ένα μπλοκ ζωγραφικής ή το αγαπημένο του παιχνίδι και επαναλάβετε ότι «δεν πρέπει να διακόπτουμε». Aν, παρόλα αυτά, το παιδί σας διακόψει, τότε ακουμπήστε το χέρι σας στο δικό του, κάντε του νόημα με το χέρι σας ότι σε 2 λεπτά θα έχει την προσοχή σας και συνεχίστε κανονικά την κουβέντα σας.
Τι να κάνετε όταν το παιδί παραποιεί την αλήθεια
Για πολλούς, τα παιδικά ψέματα είναι ακίνδυνα και χαριτωμένα. Πρέπει όμως να αφήνουμε τα παιδιά να διαστρεβλώνουν την αλήθεια;
Γιατί πρέπει να δώσετε σημασία: Γενικά επικρατεί η άποψη ότι είναι λογικό τα μικρά παιδιά να λένε ψέματα. Είτε για να καλύψουν κάποια αταξία ή μικρό παράπτωμα, είτε από υπερβολικό ενθουσιασμό, πράγματι κάποια παιδιά συνηθίζουν να παραποιούν ή να μεγαλοποιούν την αλήθεια. Οι γονείς πρέπει να είναι σε επιφυλακή για να περιορίσουν το φαινόμενο, καθώς το παιδί κινδυνεύει να μάθει ότι υπάρχει ένας εύκολος τρόπος να γλιτώνει τις συνέπειες ή να αποφεύγει τις ευθύνες ή να κάνει τον εαυτό του να μοιάζει πιο συμπαθητικό κι ενδιαφέροντα. Είναι, λοιπόν, σημαντικό να δείξετε στο παιδί ότι το ψέμα δεν είναι η λύση ποτέ.
Πώς να το σταματήσετε: Όταν αντιληφθείτε ότι παιδί έχει πει ένα ψέμα ή έχει παραποιήσει ηθελημένα την αλήθεια, καθίστε επί τόπου και συζητήστε το. Εξηγήστε του ότι, αν δεν λέει την αλήθεια, οι άνθρωποι δεν θα τον παίρνουν στα σοβαρά και ότι τα ψέματα είναι πάντοτε η χειρότερη επιλογή, αφού δεν μας αφήνουν να λύσουμε τα προβλήματά μας και μας κάνουν ανειλικρινείς απέναντι στους ανθρώπους. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να προσπαθήσετε να βρείτε την αιτία για την οποία το παιδί κρύβει ή διαστρεβλώνει την αλήθεια –συχνά, όταν λέγεται ένα ψέμα, ο αποδέκτης του ευθύνεται εξίσου με αυτόν που το λέει. Μήπως το παιδί φοβάται να σας πει όλη την αλήθεια; Και, αν ναι, γιατί; Εντοπίστε την αιτία και αυτή θα σας οδηγήσει στη λύση. Ίσως χρειαστεί να αναλάβετε ένα μερίδιο ευθύνης.
Όλες οι συμπεριφορές, οι πρακτικές και οι επιλογές των παιδιών χρειάζονται την προσοχή μας. Με τον ίδιο τρόπο που οι γονείς ενθουσιάζονται με κάθε επίτευγμα και κάθε στοιχείο εξέλιξης του παιδιού, πρέπει και να βρίσκονται σε επιφυλακή για κάθε κακή συμπεριφορά. Τίποτα δεν είναι ασήμαντο κι όλα αξίζουν το ενδιαφέρον μας -με υπομονή και καλή διάθεση κάθε «λάθος», μπορεί να γίνει «σωστό»!