Με λέει ένα μυστικό, λένε οι βορειοελλαδίτες, μου λέει ένα μυστικό απαντούν οι νοτιοελλαδίτες και σε όλους γεννιέται η απορία: Ποια σύνταξη είναι η σωστή;
Καταρχάς να ξεκαθαρίσουμε ότι γλωσσολογικά και οι δύο συντάξεις είναι σωστές, μιας και το με ή μου λειτουργεί ως αντικείμενο και ως γνωστόν τα αντικείμενα μπαίνουν και σε αιτιατική (με) και σε γενική (μου) πτώση.
Συνεπώς η προσέγγιση που θα κάνουμε έχει να κάνει με την ιστορική εξέλιξη της χρήσης αυτής.
Αρχικά, οι αρχαίοι Έλληνες είχαν τη δοτική για να βάλουν το αντικείμενο τέτοιων φράσεων. Έλεγαν, π.χ. λέγω τῷ φίλῳ. Όταν σιγά-σιγά άρχισε να "σβήνει" η δοτική, αντικαταστάθηκε πρώτα και κυρίως από την αιτιατική κι έλεγαν λέγω τόν φίλον. Αργότερα, όμως, χρησιμοποιήθηκε και η γενική, λέγω τοῦ φίλου. Στην Κωνσταντινούπολη και στη Βόρεια Ελλάδα γενικότερα, επικράτησε η χρήση της αιτιατικής για να αντικατασταθεί η δοτική σε ρήματα που σημαίνουν λέω ή δίνω. Στην Πελοπόννησο και στα νησιά επικράτησε η χρήση της γενικής πτώσης για την αντικατάσταση της παλιάς δοτικής. Όταν, λοιπόν, συντάχτηκε η επίσημη Κοινή Νέα Ελληνική, κατά τη δημιουργία του νέου ελληνικού κράτους, οι φιλόλογοι στηρίχτηκαν κυρίως στη γλώσσα της απελευθερωμένης Πελοποννήσου, όπου υπήρξε και η πρωτεύουσα του κράτους. Έτσι, λοιπόν, γενικεύτηκε γενικεύτηκε στην Κοινή Ελληνική η χρήση τής γενικής αντί της αιτιατικής σε ρήματα που σημαίνουν λέω και δίνω.
Για το e-didaskalia.blogspot.gr
Αποστόλης Ζυμβραγάκης
Φιλόλογος
Περισσότερα γλωσσικά λάθη εδώ.
Στον πληθυντικό γιατί επικράτησε παντού η αιτιατική όμως;
ΑπάντησηΔιαγραφή