Θες έναν αμόρφωτο λαό; Εξειδίκευσέ τον!
Δεν υπάρχει πιο τρομακτικό πράγμα στο εκπαιδευτικό μας σύστημα από την εξειδίκευση στο σχολείο. Τρομακτικό και συνάμα επικίνδυνο.
Αλήθεια, τι προσφέρει ένα τόσο εξειδικευμένο σχολείο; Σε τι αποσκοπεί ο μαθητής του Δημοτικού να έχει τόσο εξειδικευμένες γνώσεις; Μήπως ένα παιδί τελειώνοντας το Γυμνάσιο ή το Λύκειο κι έχοντας λάβει τόσο εξειδικευμένα μαθήματα, είναι ικανό να σταθεί στην κοινωνία;
Ας μη γελιόμαστε. Η εξειδίκευση, ο τεχνοκρατισμός στην εκπαίδευση και ο εξετασιοκεντρικός χαρακτήρας του σχολείου δεν ευνοούν τη μόρφωση, αλλά την αμορφωσιά μιας ολόκληρης κοινωνίας.
Στη χώρα μας υπάρχει το εξής παράδοξο: Στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση που την παρακολουθούν υποχρεωτικά όλοι, οι μαθητές φτάνουν να εξειδικεύονται τόσο πολύ, ώστε ένα μεγάλο ποσοστό από την Γ' κιόλας Γυμνασίου να μην μπορεί(!) να παρακολουθήσει και να κατανοήσει μια μεγάλη γκάμα μαθημάτων κι από την Α' Λυκείου η πλειοψηφία να αναζητά ενίσχυση μέσω των φροντιστηρίων. Αντίθετα, στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, στην οποία μόνο ένα ποσοστό μαθητών θα φτάσει, επικρατεί ένας χαλαρός ρυθμός -στα όρια του ωχαδερφισμού- που εν μέρει οδηγεί πολλούς φοιτητές στον πλήρη αποπροσανατολισμό από την ουσία των σπουδών τους, αλλά ταυτόχρονα προσφέρει και μια μεγάλη δυνατότητα σε αυτούς οι οποίοι θέλουν να εκμεταλλευτούν αυτά τα χρόνια και ν' ανοίξουν τους ορίζοντές τους σε πολλά και διάφορα ζητήματα.
Κι εδώ είναι ο παραλογισμός: Αντί το εκπαιδευτικό σύστημα να παρέχει σε όλους που θα περάσουν από τα Δημοτικά, τα Γυμνάσια και τα Λύκεια όμορφα, υγιή και χαλαρά χρόνια, κατά τα οποία θα ανοίγουν τους ορίζοντές τους, θα ψάχνονται για ό,τι τους απασχολεί, θα επιμορφώνονται με βιωματικές εργασίες, θα αναζητούν την αλήθεια και θα την κάνουν κτήμα τους, θα μάθουν να μαθαίνουν και θα αυξάνουν κάθε μέρα που περνάει την κριτική τους ικανότητα, τα φορτώνει με τόσο εξειδικευμένα και τεχνοκρατικά μαθήματα που το μόνο που καταφέρνει είναι να οδηγεί την πλειοψηφία των μαθητών σε αποστροφή για το σχολείο, για τους καθηγητές, για τα βιβλία, για τη μόρφωση.
Ας σταματήσουμε να γελιόμαστε μεταξύ μας. Όχι, δεν είναι σπουδαίο που το παιδί της ΣΤ' Δημοτικού έχει διδαχτεί μαθηματικά που τα παιδιά στη Σουηδία δεν τα κάνουν ούτε στο αντίστοιχο Γυμνάσιο. Σπουδαίο θα ήταν το παιδί της ΣΤ' Δημοτικού να κοιμάται το βράδυ και να αγωνιά να πάει την επόμενη μέρα στο σχολείο και να μάθει κάτι καινούργιο. Αντ' αυτού, το Ελληνόπουλο κοιμάται τα βράδια και αγωνιά μη τυχόν και την επόμενη μάθει στο σχολείο κάτι καινούργιο, γιατί ακόμα δεν έχει καταλάβει καλά-καλά τι -υποτίθεται πως- έμαθε στο προηγούμενο μάθημα.
Η εξειδίκευση, η υπερβολική ύλη, τα απανωτά διαγωνίσματα, οι εξετάσεις και οι βαθμοί δεν είναι μόρφωση. Είναι παραμόρφωση! Επιτέλους, πρέπει να παρέχουμε στα παιδιά μας το μέλλον που τους αναλογεί. Το άγχος και η πίεση που τους ασκεί η μακροχρόνια οικονομική ύφεση της χώρας είναι αρκετά και δε χρειάζεται το σχολείο να τους επιβαρύνει κι άλλο.
Επιβάλλεται το σχολείο να βγει από τη ναφθαλίνη και να αντικρίσει την κοινωνική πραγματικότητα. Η κοινωνία έχει αλλάξει, το ίδιο οφείλει να κάνει και το σχολείο. Γιατί να αποτελεί ταμπού να μιλήσεις στα παιδιά για τη σεξουαλική ζωή; Πώς θα τα προστατεύσεις; Από πού θα τα μάθουν; Γιατί δεν υπάρχει μάθημα, κατά το οποίο τα παιδιά να διδάσκονται τις ανθρωπιστικές αξίες; Την αξία της συνεργασίας, της αλληλεγγύης, της δημοκρατίας. Λέξεις σχεδόν άγνωστες για το σύνολο των μαθητών. Γιατί να μην μιλάει το σχολείο στα παιδιά για τους κινδύνους που κρύβει το διαδίκτυο, για τον εκφοβισμό, για τον ρατσισμό, τη διαφορετικότητα; Γιατί να μαθαίνουν να κάνουν παραγοντοποίηση αλγεβρικών παραστάσεων και να αγνοούν τι σημαίνει αξιοκρατία;
Είναι καιρός να παραδεχτούμε πως το παρόν το χάσαμε με το υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα. Οι κριτικές μας ικανότητες ως λαός είναι υπό του μηδενός και η ημιμάθειά μας, εξαιτίας του εξειδικευμένου σχολείου που ποτέ δεν μας άνοιξε τους ορίζοντες και ποτέ δεν μας προσέφερε μια γενική, ουσιαστική, αληθινή παιδεία, ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την κατάσταση που βιώνουμε σήμερα.
Κι αν οι "σοφοί του κράτους" επιμένουν πως αυτό είναι το σωστό σύστημα, έχουν τους λόγους τους. Αυτό το σύστημα και η αμορφωσιά μας τους θρέφουν! Ας κάνουμε λοιπόν την επανάσταση εμείς οι εκπαιδευτικοί. Ας προσφέρουμε -όσο μπορεί ο καθένας μας- μια ουσιαστική παιδεία στα παιδιά μας, στο μέλλον μας. Ας τα κάνουμε να αγαπήσουν το σχολείο, ας μην τα φορτώνουμε με ύλη και γνώσεις που θα τα διώξουν από την εκπαίδευση. Ας τα κρατήσουμε δίπλα μας και να τους δείξουμε τα λάθη μας. Τι πρέπει να αποφύγουν, τι πρέπει να κάνουν για να βελτιώσουν τη ζωή τους.
Παλαιότερα οι αλλαγές γίνονταν με επανάσταση στους δρόμους, με σφαίρες και όπλα. Σήμερα η αλλαγή θα γίνει μόνο με την επανάσταση στα σχολεία, με όπλα τους εκπαιδευτικούς και σφαίρες τους μαθητές.
Για το e-didaskalia.blogspot.gr
Αποστόλης Ζυμβραγάκης
Φιλόλογος
Δείτε περισσότερα άρθρα μου εδώ.
Δεν υπάρχει πιο τρομακτικό πράγμα στο εκπαιδευτικό μας σύστημα από την εξειδίκευση στο σχολείο. Τρομακτικό και συνάμα επικίνδυνο.
Αλήθεια, τι προσφέρει ένα τόσο εξειδικευμένο σχολείο; Σε τι αποσκοπεί ο μαθητής του Δημοτικού να έχει τόσο εξειδικευμένες γνώσεις; Μήπως ένα παιδί τελειώνοντας το Γυμνάσιο ή το Λύκειο κι έχοντας λάβει τόσο εξειδικευμένα μαθήματα, είναι ικανό να σταθεί στην κοινωνία;
Ας μη γελιόμαστε. Η εξειδίκευση, ο τεχνοκρατισμός στην εκπαίδευση και ο εξετασιοκεντρικός χαρακτήρας του σχολείου δεν ευνοούν τη μόρφωση, αλλά την αμορφωσιά μιας ολόκληρης κοινωνίας.
Στη χώρα μας υπάρχει το εξής παράδοξο: Στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση που την παρακολουθούν υποχρεωτικά όλοι, οι μαθητές φτάνουν να εξειδικεύονται τόσο πολύ, ώστε ένα μεγάλο ποσοστό από την Γ' κιόλας Γυμνασίου να μην μπορεί(!) να παρακολουθήσει και να κατανοήσει μια μεγάλη γκάμα μαθημάτων κι από την Α' Λυκείου η πλειοψηφία να αναζητά ενίσχυση μέσω των φροντιστηρίων. Αντίθετα, στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, στην οποία μόνο ένα ποσοστό μαθητών θα φτάσει, επικρατεί ένας χαλαρός ρυθμός -στα όρια του ωχαδερφισμού- που εν μέρει οδηγεί πολλούς φοιτητές στον πλήρη αποπροσανατολισμό από την ουσία των σπουδών τους, αλλά ταυτόχρονα προσφέρει και μια μεγάλη δυνατότητα σε αυτούς οι οποίοι θέλουν να εκμεταλλευτούν αυτά τα χρόνια και ν' ανοίξουν τους ορίζοντές τους σε πολλά και διάφορα ζητήματα.
Κι εδώ είναι ο παραλογισμός: Αντί το εκπαιδευτικό σύστημα να παρέχει σε όλους που θα περάσουν από τα Δημοτικά, τα Γυμνάσια και τα Λύκεια όμορφα, υγιή και χαλαρά χρόνια, κατά τα οποία θα ανοίγουν τους ορίζοντές τους, θα ψάχνονται για ό,τι τους απασχολεί, θα επιμορφώνονται με βιωματικές εργασίες, θα αναζητούν την αλήθεια και θα την κάνουν κτήμα τους, θα μάθουν να μαθαίνουν και θα αυξάνουν κάθε μέρα που περνάει την κριτική τους ικανότητα, τα φορτώνει με τόσο εξειδικευμένα και τεχνοκρατικά μαθήματα που το μόνο που καταφέρνει είναι να οδηγεί την πλειοψηφία των μαθητών σε αποστροφή για το σχολείο, για τους καθηγητές, για τα βιβλία, για τη μόρφωση.
Ας σταματήσουμε να γελιόμαστε μεταξύ μας. Όχι, δεν είναι σπουδαίο που το παιδί της ΣΤ' Δημοτικού έχει διδαχτεί μαθηματικά που τα παιδιά στη Σουηδία δεν τα κάνουν ούτε στο αντίστοιχο Γυμνάσιο. Σπουδαίο θα ήταν το παιδί της ΣΤ' Δημοτικού να κοιμάται το βράδυ και να αγωνιά να πάει την επόμενη μέρα στο σχολείο και να μάθει κάτι καινούργιο. Αντ' αυτού, το Ελληνόπουλο κοιμάται τα βράδια και αγωνιά μη τυχόν και την επόμενη μάθει στο σχολείο κάτι καινούργιο, γιατί ακόμα δεν έχει καταλάβει καλά-καλά τι -υποτίθεται πως- έμαθε στο προηγούμενο μάθημα.
Η εξειδίκευση, η υπερβολική ύλη, τα απανωτά διαγωνίσματα, οι εξετάσεις και οι βαθμοί δεν είναι μόρφωση. Είναι παραμόρφωση! Επιτέλους, πρέπει να παρέχουμε στα παιδιά μας το μέλλον που τους αναλογεί. Το άγχος και η πίεση που τους ασκεί η μακροχρόνια οικονομική ύφεση της χώρας είναι αρκετά και δε χρειάζεται το σχολείο να τους επιβαρύνει κι άλλο.
Επιβάλλεται το σχολείο να βγει από τη ναφθαλίνη και να αντικρίσει την κοινωνική πραγματικότητα. Η κοινωνία έχει αλλάξει, το ίδιο οφείλει να κάνει και το σχολείο. Γιατί να αποτελεί ταμπού να μιλήσεις στα παιδιά για τη σεξουαλική ζωή; Πώς θα τα προστατεύσεις; Από πού θα τα μάθουν; Γιατί δεν υπάρχει μάθημα, κατά το οποίο τα παιδιά να διδάσκονται τις ανθρωπιστικές αξίες; Την αξία της συνεργασίας, της αλληλεγγύης, της δημοκρατίας. Λέξεις σχεδόν άγνωστες για το σύνολο των μαθητών. Γιατί να μην μιλάει το σχολείο στα παιδιά για τους κινδύνους που κρύβει το διαδίκτυο, για τον εκφοβισμό, για τον ρατσισμό, τη διαφορετικότητα; Γιατί να μαθαίνουν να κάνουν παραγοντοποίηση αλγεβρικών παραστάσεων και να αγνοούν τι σημαίνει αξιοκρατία;
Είναι καιρός να παραδεχτούμε πως το παρόν το χάσαμε με το υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα. Οι κριτικές μας ικανότητες ως λαός είναι υπό του μηδενός και η ημιμάθειά μας, εξαιτίας του εξειδικευμένου σχολείου που ποτέ δεν μας άνοιξε τους ορίζοντες και ποτέ δεν μας προσέφερε μια γενική, ουσιαστική, αληθινή παιδεία, ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την κατάσταση που βιώνουμε σήμερα.
Κι αν οι "σοφοί του κράτους" επιμένουν πως αυτό είναι το σωστό σύστημα, έχουν τους λόγους τους. Αυτό το σύστημα και η αμορφωσιά μας τους θρέφουν! Ας κάνουμε λοιπόν την επανάσταση εμείς οι εκπαιδευτικοί. Ας προσφέρουμε -όσο μπορεί ο καθένας μας- μια ουσιαστική παιδεία στα παιδιά μας, στο μέλλον μας. Ας τα κάνουμε να αγαπήσουν το σχολείο, ας μην τα φορτώνουμε με ύλη και γνώσεις που θα τα διώξουν από την εκπαίδευση. Ας τα κρατήσουμε δίπλα μας και να τους δείξουμε τα λάθη μας. Τι πρέπει να αποφύγουν, τι πρέπει να κάνουν για να βελτιώσουν τη ζωή τους.
Παλαιότερα οι αλλαγές γίνονταν με επανάσταση στους δρόμους, με σφαίρες και όπλα. Σήμερα η αλλαγή θα γίνει μόνο με την επανάσταση στα σχολεία, με όπλα τους εκπαιδευτικούς και σφαίρες τους μαθητές.
Για το e-didaskalia.blogspot.gr
Αποστόλης Ζυμβραγάκης
Φιλόλογος
Δείτε περισσότερα άρθρα μου εδώ.