Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι δεν μπορούμε να λύσουμε οριστικά το πρόβλημα των μαθησιακών δυσκολιών, αλλά μπορούμε να βοηθήσουμε αποτελεσματικά ένα παιδί, έτσι ώστε να παρουσιάσει σημαντική βελτίωση και μια ικανοποιητική σχολική επίδοση. Η αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών θα πρέπει να γίνεται με εξατομικευμένα προγράμματα, προσαρμοσμένα στις ανάγκες και στις ελλείψεις του παιδιού. Όσο μικρότερη είναι η ηλικία του, τόσο καλύτερα θα είναι τα αποτελέσματα που θα έχουμε με τα προγράμματα αποκατάστασης. Επομένως, όσο γρηγορότερα γίνει η διάγνωση, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η ωφέλεια για το παιδί. Για την αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών μπορεί να χρειαστεί μια πληθώρα ειδικών, όπως ειδικός παιδαγωγός, ψυχολόγος, λογοθεραπευτής, εργοθεραπευτής, ειδικευμένος εκπαιδευτικός, για να βοηθήσουν το παιδί σε όλους τους τομείς της ανάπτυξής του. Η συνεργασία των γονέων με τους ειδικούς είναι απαραίτητη, καθώς επίσης και η συνεργασία του δασκάλου.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί
- Ηρεμήστε το παιδί και εξηγήστε του τι ακριβώς συμβαίνει. Μπορεί να χρειαστεί κάποια βοήθεια για να μάθει να διαβάζει, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι έχει λιγότερες δυνατότητες από τα υπόλοιπα παιδιά. Η δική σας συμπαράσταση θα το βοηθήσει στο να προσπαθήσει.
- Βοηθήστε το παιδί σας σε εργασίες ή μαθήματα στα οποία δυσκολεύεται. Προσπαθήστε να του δώσετε το χρόνο που χρειάζεται κατανοώντας τους ρυθμούς του και ενθαρρύνοντας τις προσπάθειές του.
- Ανταμείψτε την πρόοδο του παιδιού σας. Είναι πολύ σημαντικό οι προσπάθειές του να βρίσκουν ανταπόκριση, αλλά και να νιώθει πως εσείς είστε περήφανοι γι’ αυτό.
- Προσφέρετε στο παιδί σας δραστηριότητες που αναδεικνύουν τις ικανότητές του. Κάποιες από αυτές μπορεί να είναι αθλητικές, μουσικές ή άλλες εξωσχολικές δραστηριότητες, στις οποίες το παιδί σας μπορεί ακόμα και να αριστεύσει.
- Ελέγχετε αν το παιδί έχει ολοκληρώσει τις εργασίες του, χωρίς να κάνετε τα σχολικά μαθήματα και οι υποχρεώσεις να φαίνονται σαν τιμωρία.
- Προσφέρετε έναν χώρο ήσυχο και οργανωμένο στο παιδί σας, έτσι ώστε να μπορεί να συγκεντρωθεί.
- Αν το παιδί δυσκολεύεται στην ανάγνωση, στη γραφή, στα μαθηματικά και η βοήθειά σας δεν είναι αρκετή με αποτέλεσμα κι εκείνο αλλά και εσείς να απογοητεύεστε, τότε καλό είναι να ζητήσετε τη βοήθεια κάποιου ειδικού.
- Αλλάξτε τον τρόπο ανταπόκρισης. Για τους μαθητές που έχουν δυσκολία με την λεπτή κινητικότητα (όπως είναι το γράψιμο), ο τρόπος ανταπόκρισης μπορεί να αλλάξει σε υπογράμμιση, σε άσκηση πολλαπλών επιλογών, ταξινόμηση ή μαρκάρισμα. Οι μαθητές με προβλήματα λεπτής κινητικότητας μπορούν να έχουν περισσότερο χώρο για να γράψουν τις απαντήσεις τους πάνω στα φύλλα εργασίας ή μπορεί να τους επιτραπεί να απαντήσουν πάνω σε ατομικούς πίνακες.
- Ενθαρρύνετε την χρήση νοητικών χαρτών. Ο νοητικός χάρτης περιλαμβάνει την οργάνωση υλικού με οπτική μορφή.
- Ενθαρρύνετε την χρήση βιβλίων με εργασίες ή ημερολογίων. Οι μαθητές μπορούν να χρησιμοποιούν ημερολόγια για να καταγράφουν τις προθεσμίες παράδοσης εργασιών, να κάνουν λίστες με τις δραστηριότητες που σχετίζονται με το σχολείο, να καταγράφουν ημερομηνίες διαγωνισμάτων και να προγραμματίζουν χρονοδιαγράμματα για τις εργασίες του σχολείου. Οι μαθητές πρέπει να έχουν φτιάξει ένα ειδικό τμήμα στο βιβλίο εργασιών ή το ημερολόγιο για να καταγράφουν τις εργασίες που τους ανατίθενται για το σπίτι.
- Μειώστε τον όγκο της αντιγραφής συμπεριλαμβάνοντας πληροφορίες ή δραστηριότητες σε φυλλάδια ή φύλλα εργασίας.
- Ζητήστε από τους μαθητές να γυρίσουν τα τετράδιά τους τα οποία έχουν γραμμές κάθετα για τα μαθηματικά. Το χαρτί με τις γραμμές μπορεί να γυριστεί κάθετα ώστε να βοηθήσει τους μαθητές να τοποθετήσουν τα νούμερα σε σωστές στήλες ενώ κάνουν υπολογισμούς για μαθηματικά προβλήματα.
- Χρησιμοποιήστε σύμβολα που να υποδηλώνουν την σημαντικότητα. Αστερίσκοι ή κουκίδες μπορεί να υποδηλώνουν ερωτήσεις ή δραστηριότητες που έχουν μεγάλη βαρύτητα για την αξιολόγηση. Αυτό βοηθάει τους μαθητές να ξοδεύουν τον χρόνο τους σωστά κατά την διάρκεια διαγωνισμάτων ή εργασιών.
- Φτιάξτε φύλλα εργασίας με ιεραρχίες. Ο δάσκαλος μπορεί να σχεδιάσει φύλλα εργασίας με προβλήματα τοποθετημένα από το ευκολότερο στο δυσκολότερο. Η γρήγορη επιτυχία βοηθά τους μαθητές να αρχίσουν να δουλεύουν.
- Επιτρέψτε την χρήση εκπαιδευτικών βοηθημάτων. Μπορούν να παρέχονται στους μαθητές λωρίδες με γράμματα και νούμερα για να τους βοηθούν στο να τα γράψουν σωστά. Γραμμές αριθμών, μετρητές και κομπιουτεράκια βοηθούν τους μαθητές να κάνουν υπολογισμούς μόλις κατανοήσουν τις μαθηματικές πράξεις.
- Μπορεί να χρησιμοποιηθεί η μεσολάβηση των συνομηλίκων με σκοπό τη μάθηση. Ο δάσκαλος μπορεί να φτιάχνει ζευγάρια με μαθητές διαφορετικών ικανοτήτων για να κάνουν επανάληψη τις σημειώσεις τους, να μελετήσουν για ένα διαγώνισμα, να διαβάσουν μεγαλόφωνα ο ένας στον άλλο, να γράψουν ιστορίες ή να διεξάγουν πειράματα στο εργαστήριο. Επίσης, το ένα μέλος του ζευγαριού μπορεί να διαβάσει ένα μαθηματικό πρόβλημα για να το λύσει ο μαθητής που μπορεί να έχει προβλήματα με την ανάγνωση.
- Χρησιμοποιήστε ευέλικτες ώρες εργασίας. Στους μαθητές που δουλεύουν αργά μπορεί να δίνεται επιπλέον χρόνος για να ολοκληρώσουν τις γραπτές εργασίες τους.
Βιβλιογραφία
Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο
*Πρόγραμμα εξειδίκευσης εκπαιδευτικών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στις δυσκολίες μάθησης
*Δραστηριότητες μαθησιακής ετοιμότητας
(Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, Αθήνα)
Πανεπιστήμιο Πατρών
(Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης - Εργαστήρια Γνωστικής Ανάλυσης της μάθησης, γλώσσας και δυσλεξίας – Ερευνητική Μονάδα Δυσλεξίας, Ανάγνωσης και Γραφής)
*Διαγνωστική Αξιολόγηση και Αντιμετώπιση των Μαθησιακών Δυσκολιών στο Σχολείο (Ανάγνωση, Ορθογραφία, Δυσλεξία, Μαθηματικά) Επιστημονικός Υπεύθυνος Έργου κ. Πόρποδας (Πάτρα, 2003)
*Εκπαιδευτικές Προσεγγίσεις και υλικό για την αξιολόγηση και αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών των μαθητών του δημοτικού σχολείου, Επιστημονικός Υπεύθυνος Έργου κ. Πόρποδας (Πάτρα, 2005)
Ποθητού Μαρία, Σύμβουλος Γονέων και Ανάπτυξης Παιδιού
Περισσότερα θέματα για μαθησιακές δυσκολίες εδώ.