Μερικοί από τους πιο διάσημους αρχιτεκτονικούς θησαυρούς του κόσμου είναι τόσο εικονικοί, που μπορεί να μοιάζουν άφθαρτοι. Οι δυνάμεις της φύσης, αλλά και ο άνθρωπος, έχουν αποδείξει όμως το αντίθετο και παρά τις (μερικές φορές πολλές) επιθέσεις που έχουν δεχτεί, κατάφεραν και παραμένουν στη θέση τους.
Παρθενώνας
Λίγο-πολύ η ιστορική πορεία του Παρθενώνα ακολουθεί εκείνη της Ακρόπολης ως σύνολο, αν και οι περισσότερες μαρτυρίες επικεντρώνεται στο επιβλητικό κεντρικό μνημείο. Ο Ναός της Αθηνάς πάνω στην Ακρόπολη αναφέρεται από τον Όμηρο τον 8ο αι. π.Χ. Ο παλιότερος αρχαιολογικά βεβαιωμένος ναός είναι ένας πώρινος ναός της Αθηνάς Πολιάδος, του οποίου τα θεμέλια βρέθηκαν ανάμεσα στο Ερέχθειο και το μεταγενέστερο Παρθενώνα και είναι σήμερα σκεπασμένα. Αυτός ο ναός χρονολογείται το αργότερο γύρω στο 525 π.Χ. Αυτός ο ναός καταστράφηκε το 480 π.Χ. από τους Πέρσες. Το 454 π.Χ. πηγές αναφέρουν ότι μεταφέρθηκε στο σηκό αυτού του ναού το ταμείο της Αθηναϊκής Συμμαχίας από τη Δήλο, άρα θα πρέπει να ήταν επισκευασμένος και να λειτουργούσε.
Αμέσως μετά τη μάχη του Μαραθώνα αρχίζει να χτίζεται ο Παρθενώνας (Προπαρθενών Ι) το 490 π.Χ., έμεινε όμως ημιτελής. Το 480-479 π.Χ. καταστρέφεται από τους Πέρσες μαζί με τα άλλα μνημεία της Ακρόπολης. Μετά την επιστροφή των Αθηναίων στην πόλη οι σπόνδυλοι του κατεστραμμένου ναού χρησιμοποιήθηκαν ως οικοδομικό υλικό στο βόρειο τείχος της Ακρόπολης, όπου είναι μέχρι σήμερα ορατοί για τον επισκέπτη που κοιτάζει το βράχο από την πλευρά της οδού Αθηνάς και το Μοναστηράκι.
Αμέσως μετά ο Κίμων ανέθεσε την κατασκευή ενός δεύτερου Παρθενώνα στον αρχιτέκτονα Καλλικράτη (Προπαρθενών ΙΙ). Και αυτό το εγχείρημα όμως έμεινε ημιτελές με το θάνατο του Κίμωνα το 450 π.Χ.
Ο Παρθενώνας διατηρήθηκε άθικτος έως και τους Μακεδονικούς χρόνους. Μάλιστα, μετά τον Γρανικό, αναρτήθηκαν στον Παρθενώνα ως τρόπαια χρυσές ασπίδες, λάφυρα της νίκης του Αλέξανδρου. Οι πρώτες καταστροφές έγιναν επί Λάχαρη, τον οποίο όρισε τύραννο των Αθηνών ο Κάσσανδρος. Αυτός απέσπασε τις ασπίδες από τον Παρθενώνα, το χρυσάφι και τα κοσμήματα από το χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς. Καταστροφές υπέστη και ο οπισθόδομος του ναού, όταν τον χρησιμοποίησε ως προσωπικό του κατάλυμα ο Δημήτριος ο Πολιορκητής.
Στους Ρωμαϊκούς χρόνους δεν καταγράφονται αλλαγές στον Παρθενώνα. Στους Βυζαντινούς χρόνους -αν και γλύτωσε ο Παρθενώνας την καταστροφή από τα διατάγματα του Θεοδοσίου Β'- έγινε η πρώτη μετατροπή του ναού σε χριστιανική εκκλησία της Αγίας Σοφίας, τα εγκαίνια της οποίας έγιναν επί αυτοκρατορίας Ιουστινιανού του Μέγα. Επί Φραγκοκρατίας ο περί τον Παρθενώνα χώρος γίνεται τόπος ενδιαίτησης του πρώτου Φράγκου άρχοντα των Αθηνών ενώ η Ακρόπολη γίνεται η έδρα της φραγκικής βαρωνίας. Ο Παρθενώνας αποδίδεται στη Ρωμαϊκή εκκλησία και γίνεται ναός Λατινικός, τιμώμενος στο όνομα της Θεοτόκου. Στη Νοτιοδυτική γωνία προστέθηκε ένα κωδωνοστάσιο, που επί Τουρκοκρατίας έγινε μιναρές. Επί Ενετοκρατίας δεν παρατηρήθηκαν και δεν καταγράφτηκαν αλλαγές στο μνημείο.
Επί Τουρκοκρατίας η Ακρόπολη έπεσε στα χέρια των Τούρκων το 1458, οπότε και την επισκέφθηκε ο Μωάμεθ Β' ο Πορθητής. Κατά τον 17ο αιώνα είναι πλέον τζαμί και έχει μιναρέ, που καταστράφηκε το 1687.
Κατά την εκστρατεία του Φραγκίσκου Μοροζίνη κατά των Αθηνών το 1687, ο Παρθενώνας υπέστη και το μεγαλύτερο πλήγμα το βράδυ της 16ης Σεπτεμβρίου, όταν οβίδα τίναξε την πυριτιδαποθήκη που είχε εγκαταστήσει ο Αλή αγάς, διοικητής του φρουρίου στον ναό. Το μεγαλύτερο τμήμα του ναού προς την ανατολική του πλευρά κατέρρευσε. Έκτοτε και μέχρι να παραδοθεί το μνημείο στην αρχαιολογία λεηλατήθηκε συστηματικά κυρίως από τον Λόρδο Έλγιν, ενώ υπέστη σημαντικές καταστροφές κατά την περίοδο της ελληνικής επανάστασης του 1821 και την πολιορκία του βράχου από τον Κιουταχή Μπέη.
Ο Πύργος του Άιφελ
Ο Πύργος του Άιφελ, ίσως το πιο εμβληματικό παριζιάνικο ορόσημο, παραλίγο να μην κατασκευαστεί ποτέ. Οι πολίτες του Παρισιού διαμαρτυρήθηκαν για το οικοδόμημα πριν από την κατασκευή, ανησυχώντας τόσο για τόσο το κόστος και όσο για το ότι θα ήταν μια αηδία στο ορίζοντα της πόλης. Τελικά ολοκληρώθηκε το 1889 και μετά από 20 χρόνια θα γκρεμιζόταν. Αλλά εκτιμήθηκε ως σταθμός ραδιοτηλέγραφου και τελικά σώθηκε, μέχρι τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν εμφανίστηκε ξανά η απειλή.
Σύμφωνα με τον Ναζί διοικητή του Παρισιού, στρατηγό Dietrich von Choltitz, είχε διαταγές από τον Χίτλερ να ισοπεδώσει το Παρίσι, μαζί και τον Πύργο. Τελικά, δεν υπάκουσε τις διαταγές, αν και κάποιοι ιστορικοί αμφισβητούν την ιστορία. Αν και αρχικά οι Παριζιάνοι διαμαρτυρήθηκαν για τον Πύργο του Άιφελ, το μνημείο είχε γίνει μέχρι τότε αγαπητό. Η πόλη προσπάθησε να υπερασπιστεί τον Πύργο από τους Ναζί. Οι Γάλλο αντιστασιακοί έκοψαν τα καλώδια του ανελκυστήρα ώστε οι Γερμανοί να χρησιμοποιούν τις σκάλες για τις ραδιοεπικοινωνίες τους ή για να υψώσουν τη σημαία τους κατά τη διάρκεια της κατοχής της πόλης. Ο Χίτλερ, όταν επισκέφτηκε τον Πύργο, αποχώρησε από την σκάλα των 1710 σκαλοπατιών.
Το Μνημείο του Ουάσιγκτον
Ένας σεισμός και μια πολιτική αναταραχή του 19ου αιώνα προσπάθησαν να γκρεμίσουν -και απέτυχαν- το Washington Monument. Στις 23 Αυγούστου του 2011, ένας σεισμός εντάσεως 5,8 άφησε πολλά σπασίματα στον πύργο. Κανείς δεν τραυματίστηκε κατά τη διάρκεια του σεισμού, αλλά ο πύργος έκλεισε για επισκευές για σχεδόν τρία χρόνια.
Πριν απ' αυτό, σχεδόν 150 χρόνια πριν, ένα αντι-καθολικό και αντι-μεταναστευτικό πολιτικό κόμμα γνωστό ως Know Nothing προσπάθησαν να αποτρέψουν το χτίσιμο του μνημείου. Ενώ ήταν υπό κατασκευή το 1854, η ομάδα, γνωστή για τις αντι-μεταναστευτικές της απόψεις, έκλεψε μια πέτρα, που είχε δωρήσει ο Πάπας Πίος Θ' και το Βατικανό για να βοηθήσει στον εσωτερικό διάκοσμο του μνημείου. Η πέτρα, που την πέταξαν στον ποταμό Πότομακ, ήταν από τα ερείπια του Ναού της Ομόνοιας (Concord) στη Ρώμη.
Τον επόμενο χρόνο, το κίνημα απέκτησε τον έλεγχο της Επιτροπής για το Μνημείο μέσω παράνομων εκλογών και χρεοκόπησαν την επιτροπή, έχοντας προσθέσει μόνο λίγα μάρμαρα (κακής ποιότητας) που αργότερα αφαιρέθηκαν. Η κατασκευή του μνημείου σταμάτησε για 20 χρόνια και όταν άρχισαν και πάλι οι εργασίες χρησιμοποιήθηκε μάρμαρο από διαφορετικό λατομείο, μια αλλαγή που είναι ορατή στη διχρωμία στην πέτρα του μνημείου.
Το Κολοσσαίο
Είναι ένα από τα πιο διάσημα κτίρια του κόσμου, παρά το ότι είναι διαλυμένο κατά τα 2/3 του. Μετά την κατασκευή του, κατά τη διάρκεια του 1ου αιώνα μ.Χ., το 217 χτυπήθηκε από έναν καταστροφικό κεραυνό, ο οποίος έκαψε το ξύλινο πάτωμα της αρένας. Το Κολοσσαίο χτυπήθηκε και πάλι από κεραυνό το 320, χωρίς να καεί αυτήν την φορά.
Και ο άνθρωπος όμως συνέβαλε στην καταστροφή του Κολοσσαίου στην πάροδο των χρόνων. Τον 6ο αιώνα μ.Χ., μετά την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, το ορόσημο λεηλατήθηκε για τα δομικά υλικά του. Μόλις τον 18ο αιώνα, ο Πάπας Βενέδικτος ΙΔ' εγκαινίασε το Κολοσσαίο ως εκκλησία και η αργή κατεδάφισή του σταμάτησε.
Το Παλάτι του Μπάκιγχαμ και ο Καθεδρικός του Αγίου Παύλου
Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου το Λονδίνο δέχτηκε 71 αεροπορικές επιθέσεις μέσα σε 267 ημέρες και προκλήθηκαν σημαντικές ζημιές. Το ανάκτορο του Μπάκιγχαμ χτυπήθηκε από επτά βόμβες, ενώ 10 άλλες εκρήξεις χτύπησε τον καθεδρικό ναό του Αγίου Παύλου. Τον Σεπτέμβριο του 1940 ο Καθεδρικός επλήγη από μια βόμβα με χρονοκαθυστέρηση.
Το Τατζ Μαχάλ
Είναι γνωστό ότι πρόκειται για ένα σύμβολο αγάπης (αναπτύσσεται γύρω από το μαυσωλείο που ανήγειρε ο Σαχ Γιαχάν Μογγόλος αυτοκράτορας προκειμένου να τιμήσει τη πολυαγαπημένη του σύζυγο Μουμτάζ Μαχάλ που πέθανε το 1631 κατά τη διάρκεια τοκετού), αλλά αυτό δεν απέτρεψε τις διάφορες προσπάθειες για την καταστροφή του. Φημολογούνταν (και από τότε έχει διαψευσθεί) ότι το 1830 το Τατζ Μαχάλ είχε σχεδόν κατεδαφιστεί υπό τις διαταγές του Άγγλου Κυβερνήτη της Ινδίας, Λόρδου William Bentinck, ο οποίος σχεδίαζε να δημοπρατήσει το μάρμαρο του στη βρετανική ανώτερη τάξη. Αν και πρόκειται για μια αβάσιμη φήμη, το κτίριο όντως υπέστη βανδαλισμούς από τους Βρετανούς στρατιώτες και τους κυβερνητικούς αξιωματούχους. Κατά τη διάρκεια της ινδική εξέγερσης το 1857 λεηλατήθηκαν οι πολύτιμοι λίθοι και τα λάπις λάζουλι από τα τοιχώματα του.
Ο Πύργος της Πίζα
Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, οι Αμερικανοί υποπτευόντουσαν ότι οι Γερμανοί χρησιμοποιούσαν τον Πύργο της Πίζας ως παρατηρητήριο. Ο Leon Weckstein, ένας 23χρονος Αμερικανός στρατιώτης ήταν επιφορτισμένος με την επικίνδυνη αποστολή να φτάσει όσο πιο κοντά στον πύργο και να δει αν πράγματι ήταν κατεχόμενος. με το πρόσταγμά του "Εδώ Able George One. Πυρ", οι Αμερικανοί θα άνοιγαν πυρ εναντίον του μνημείου. Αργότερα, ο Weckstein αναφέρει στο βιβλίο του "Through My Eyes: 91st Infantry Division in the Italian Campaign" αναφέρει ότι η ομορφιά του κτιρίου και ο φόβος του (καθώς και ο ζεστός αέρας που δεν επέτρεπε την καλή ορατότητα) τον απέτρεψαν από το να δώσει την εντολή.
Η Σφίγγα
Η Σφίγγα έχει υποστεί και αυτήν καταστροφές στα 4.500 χρόνια της ύπαρξής της. Το μνημείο βυθίστηκε σχεδόν εντελώς στην άμμο. Μόνο το κεφάλι παρέμεινε ακάλυπτο, κερδίζοντας το παρατσούκλι από τους ντόπιους ως ο "Πατέρας του τρόμου". Τελικά ανασκάφηκε μεταξύ του 1925 και του 1936.
Υπάρχει και ένας μύθος για την εξαφανισμένη γενειάδα και τη μύτη του αγάλματος. Σύμφωνα με το Smithsonian, μια ανεπιβεβαίωτη ιστορία ισχυρίζεται ότι ένας Σούφι μουσουλμάνος ονόματι Muhammad Sa'im al-Dahr κατέστρεψε τη μύτη τον 14ο αιώνα, σε αντίποινα όσων έκαναν προσφορές στην Σφίγγα. Αργότερα λέγεται ότι εκτελέστηκε γι' αυτόν τον βανδαλισμό.
Περισσότερα αφιερώματα εδώ.