Οι εγκέφαλοι των παιδιών είναι πολύ πιο ευαίσθητοι στην ηλεκτρονική χρήση από όσο συνειδητοποιούν οι μεγαλύτεροι.
Μάλιστα, σε αντίθεση με τα όσα πιστεύουν οι περισσότεροι, δεν είναι απαραίτητη η υπερβολική έκθεση ενός παιδιού σε οθόνες και άλλα ηλεκτρονικά μέσα, προκειμένου να επηρεαστεί σημαντικά ο εγκέφαλός του.
Επίσης, πολλοί γονείς πιστεύουν λανθασμένα, ότι η διάδραση του παιδιού με την, καθόσον είναι συνδεδεμένη στο διαδίκτυο, ή η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ή ενημέρωσης, των γραπτών μηνυμάτων, του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και των βιντεοπαιχνιδιών δεν είναι επιβλαβή, ειδικά σε σύγκριση με την παθητική στάση που έχει το παιδί, όταν απλά βλέπει τηλεόραση.
Στην πραγματικότητα, η διάδραση μπροστά σε μια οθόνη είναι πιο πιθανό να προκαλέσει προβλήματα στον ύπνο, την διάθεση και τη γνωστική ικανότητα, επειδή είναι πιο πιθανό να προκαλέσει υπερδιέγερση και ψυχαναγκαστική χρήση.
Δείτε πέντε σημαντικές επιπτώσεις που έχει η έκθεση σε οθόνες στους εγκεφάλους των παιδιών:
- Η διάρκεια έκθεσης σε οθόνες διαταράσσει τον ύπνο και αποσυγχρονίζει το εσωτερικό “ρολόι” του οργανισμού: Επειδή το φως από συσκευές με οθόνη “μιμείται” το φυσικό φως της ημέρας, καταστέλλει την παραγωγή μελατονίνης, της “ορμόνης του ύπνου”, η οποία αυξάνεται όσο νυχτώνει και ο εγκέφαλος μπαίνει σε διαδικασία ύπνου. Μόλις μερικά λεπτά μπροστά σε μια οθόνη μπορεί να καθυστερήσει την απελευθέρωση μελατονίνης για αρκετές ώρες και να απορυθμίσει το εσωτερικό ρολόι του σώματος. Μόλις γίνει αυτό, συμβαίνουν διάφορες μη-κανονικές αντιδράσεις στον οργανισμό, όπως ορμονική ανισορροπία και φλεγμονή του εγκεφάλου. Επιπλέον, η αυξημένη εγκεφαλική διέγερση δεν επιτρέπει τον βαθύ ύπνο, ο οποίος είναι απαραίτητος για την φυσική “επούλωση” του εγκεφάλου των παιδιών.
- Η διάρκεια έκθεσης σε οθόνες απορυθμίζει το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου: Η διάδραση του παιδιού με τα βιντεοπαιχνίδια κάνουν τον οργανισμό τους να απελευθερώνει πολύ ντοπαμίνη, την ορμόνη που μας κάνει να αισθανόμαστε καλά. Αλλά όταν τα εγκεφαλικά μονοπάτια ανταμοιβής υπερδραστηριοποιούνται, γίνονται λιγότερο ευαίσθητα και, έτσι, σταδιακά ο εγκέφαλος χρειάζεται ολοένα και περισσότερη διέγερση, για να βιώσει ευχαρίστηση. Εν τω μεταξύ, η ντοπαμίνη είναι κρίσιμη για την ικανότητα του παιδιού να εστιάζει σε ένα σκοπό και να βρίσκει κίνητρο για να ολοκληρώσει ένα πρότζεκτ. Είναι φυσικά περιττό να πούμε, ότι, ακόμη και μικρές αλλαγές στην ευαισθησία της ντοπαμίνης, μπορεί να επιφέρουν μεγάλες αλλαγές στα συναισθήματα και την εγκεφαλική λειτουργία του παιδιού.
- Οι οθόνες μπορεί να επιφέρουν συμπτώματα κατάθλιψης: Το φως που παράγουν οι οθόνες τη νύχτα έχει συνδεθεί με την κατάθλιψη και ακόμα και τις τάσεις αυτοκτονίας σε πολλές μελέτες. Στην πραγματικότητα, μελέτες σε ζώα δείχνουν ότι η έκθεση σε φως οθόνης, πριν, ή κατά τη διάρκεια του ύπνου, προκαλεί κατάθλιψη, ακόμα και όταν το ζώο δεν κοιτάζει απευθείας την οθόνη, αλλά το φως της οθόνης απλά διαχέεται στο δωμάτιο. Μερικές φορές οι γονείς είναι απρόθυμοι να περιορίσουν την χρήση ηλεκτρονικών συσκευών με οθόνες στην κρεβατοκάμαρα ενός παιδιού, επειδή ανησυχούν ότι το παιδί θα αναστατωθεί, αλλά στην πραγματικότητα η πλήρης απουσία φωτισμού από οθόνες τη νύχτα είναι ευεργετική για το παιδί.
- Η έκθεση στο φως από τις οθόνες αυξάνει το στρες: Τόσο το οξύ, όσο και το χρόνιο στρες, προκαλούν αλλαγές στην χημεία του εγκεφάλου και των ορμονών, που μπορούν να αυξήσουν την ευερεθιστότητα. Η κορτιζόλη, η ορμόνη του στρες, φαίνεται να είναι τόσο μια από τις αιτίες όσο και το αποτέλεσμα της κατάθλιψης, δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο. Επιπλέον, τόσο η υπερδιέγερση του εγκεφάλου, όσο και άλλες αλλαγές καταστέλλουν την λειτουργία του μετωπιαίου λοβού, της περιοχής όπου γίνεται η ρύθμιση της ψυχικής διάθεσης.
- Η έκθεση στις οθόνες επιβαρύνει το αισθητήριο σύστημα, αποσπάει την προσοχή και εξαντλεί τα ψυχικά αποθέματα: Οι ειδικοί λένε ότι συχνά πίσω από μια εκρηκτική και επιθετική συμπεριφορά, κρύβεται η αδυναμία του παιδιού να εστιάσει σε αυτό που κάνει. Όταν πλήττεται η ικανότητα του παιδιού να διατηρήσει την προσοχή του σε κάτι, το ίδιο χάνεται και η ικανότητά του να επεξεργάζεται τα συναισθήματά του, με αποτέλεσμα η κάθε μικρή του επιθυμία, να γίνεται “μέγα θέμα” για εκείνο. Η έκθεση στις οθόνες μειώνει τα αποθέματα ψυχικής ενέργειας του παιδιού και ένας τρόπος για να την αυξήσει προσωρινά ο εγκέφαλος είναι ο θυμός και τα ξεσπάσματα, που γίνονται ένας φυσικός μηχανισμός αντιμετώπισης.
Περισσότερα θέματα υγείας εδώ.