Στο σημερινό αφιέρωμα οι υποψήφιοι θα ενημερωθούν για τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να αναπτύξουν τις απαντήσεις σε διάφορα μαθήματα, για τα στοιχεία που συνεκτιμούν οι καθηγητές στη διάρκεια της βαθμολόγησης των γραπτών κ.λπ.
Νεοελληνική Γλώσσα
Ο μαραθώνιος των Πανελλαδικών Εξετάσεων ξεκινάει με το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας στο οποίο εξετάζονται όλοι οι υποψήφιοι και των τριών Κατευθύνσεων.
Πρόκειται για ένα μάθημα που αποτελεί βαρόμετρο για την εισαγωγή σε πολλά τμήματα της ανώτατης εκπαίδευσης. Τα υψηλά ποσοστά αναβαθμολογήσεων, άλλωστε, που παρατηρούνται κάθε χρόνο αποδεικνύουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι υποψήφιοι αλλά και οι ίδιοι οι βαθμολογητές, καθώς η βαθμολόγηση των γραπτών στο συγκεκριμένο μάθημα είναι σε έναν βαθμό υποκειμενική.
ΠΩΣ ΕΞΕΤΑΖΕΤΑΙ: Δίνεται στους μαθητές σε φωτοαντίγραφο απόσπασμα κειμένου (δοκιμιακού, λογοτεχνικού, άρθρου κ.τ.λ.) μίας έως δύο σελίδων από βιβλίο, εφημερίδα ή περιοδικό (ή κατασκευασμένο για τον σκοπό της αξιολόγησης) που αναφέρεται σε κοινωνικά, πολιτικά, πολιτιστικά, επιστημονικά ή άλλα θέματα της καθημερινής ζωής και έχει νοηματική πληρότητα. Το κείμενο αυτό ανταποκρίνεται στην αντιληπτική ικανότητα των μαθητών και σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με θεματικούς κύκλους οικείους στους μαθητές από τη σχολική διδασκαλία. Οι μαθητές καλούνται:
- Να δώσουν μια σύντομη περίληψη αυτού του κειμένου, της οποίας η έκταση καθορίζεται ανάλογα με την έκταση και το νόημα του κειμένου (25 μονάδες).
- Να απαντήσουν σε ερωτήσεις (35 μονάδες), με τις οποίες ελέγχονται: α) η κατανόηση του κειμένου (ιδεολογικά σημεία του κειμένου, επιχειρήματα συγγραφέα, προβλήματα που θέτει κ.τ.λ.), β) η οργάνωση του λόγου (διάρθρωση, δομή διαίρεση και τιτλοφόρηση ενοτήτων, αντοχή, ενότητα, συλλογιστική κ.τ.λ.), γ) τα σημασιολογικά στοιχεία (σημασία λέξεων, συνώνυμα – αντώνυμα, κατασκευή φράσεων ή παραγράφων με ορισμένες λέξεις, αντικατάσταση λέξεων ή φράσεων κ.τ.λ.), δ) η ικανότητά τους να αναγνωρίζουν τη λειτουργία των μορφοσυντακτικών δομών, καθώς και να χειρίζονται αυτές τις δομές, ανάλογα με τους επικοινωνιακούς στόχους του κειμένου.
- Να συντάξουν ένα κείμενο, ενταγμένο σε επικοινωνιακό πλαίσιο, με το οποίο κρίνουν κάποια σημεία ή αναπτύσσουν προσωπικές απόψεις, παίρνοντας αφορμή από το κείμενο. Η έκταση αυτής της ανάπτυξης καθορίζεται κατά προσέγγιση, χωρίς να υπερβαίνει τις 600 λέξεις (40 μονάδες).
Οι αρχές που πρέπει να τηρούν οι υποψήφιοι
Τους βασικούς κανόνες που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι υποψήφιοι όσο αφορά στα θέματα που θα κληθούν να απαντήσουν στις Πανελλαδικές, παρουσιάζει το «ΕΘΝΟΣ ΠΑΙΔΕΙΑ».
Ερωτήσεις ανάπτυξης
Οι ερωτήσεις ανάπτυξης που πλην της Γλώσσας αφορούν σχεδόν όλα τα μαθήματα Θεωρητικής Κατεύθυνσης (Αρχαία, Ιστορία, Λατινικά, Λογοτεχνία), απαιτούν απαντήσεις με τεχνική που θα πείθει για τη συγκρότηση και το επίπεδο μελέτης και κατανόησης του διαγωνιζόμενου. Συγκεκριμένα, αξιολογούνται:
- Η ορθότητα και η σαφήνεια των απαντήσεων
- Η συνθετική και δημιουργική ικανότητα των μαθητών και
- Η συνολική συγκρότηση του γραπτού.
Ερωτήσεις σύντομης απάντησης
Αφορούν ολόκληρη τη σειρά των υπό εξέταση μαθημάτων όλων των Κατευθύνσεων. Τα βασικά στοιχεία που λαμβάνονται υπόψη είναι τα εξής:
- Η ευστοχία και η ακρίβεια στη ζητούμενη απάντηση.
- Η αποφυγή περιττών στοιχείων,
- Η πυκνότητα και ο πλούτος των νοημάτων.
- Η ικανότητα του μαθητή να εκφράζει με λίγα λόγια αυτό που θέλει να πει.
Οι υποψήφιοι των πανελλαδικών πριν προσέλθουν σε κάθε εξέταση, θα πρέπει να γνωρίζουν όλα τα στοιχεία που συνεκτιμούν οι βαθμολογητές όταν διορθώνουν τα γραπτά.
Είναι προφανές ότι για την άριστη βαθμολογία οι υποψήφιοι θα πρέπει να έχουν κοπιάσει όλη τη χρονιά. Έτσι, το τρίωρο της εξέτασης θα πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα, καθώς ένα θέμα βαθμολογείται με την ανώτατη βαθμολογία όταν:
- Έχει αναπτυχθεί με πληρότητα, σύμφωνα με το αντίστοιχο διδακτικό βιβλίο (συμφωνία με το νόημα και όχι με το γράμμα του βιβλίου)
- Δεν παρουσιάζει επιστημονικά σφάλματα
- Παρουσιάζει ορθή δομή
- Χαρακτηρίζεται από σαφήνεια και ακριβολογία
- Περιέχει τα απαραίτητα σχήματα, επεξηγηματικά διαγράμματα, κ.λπ. (όπου αυτά είναι αναγκαία).
Το «άριστα» στις ασκήσεις
Για να βαθμολογηθεί η επίλυση μιας άσκησης στα Μαθηματικά, τη Φυσική, τη Χημεία και τη Βιολογία με την ανώτατη βαθμολογία πρέπει:
- Να έχει ορθή αφετηρία και λογική επεξεργασία
- Να περιέχει επαρκή και ορθή αιτιολόγηση
- Να φθάνει σε σωστό αριθμητικό αποτέλεσμα συνοδευόμενο με τις ορθές μονάδες
- Να περιέχει τα απαραίτητα σχήματα ορθά και πλήρη
- Να χαρακτηρίζεται από σαφήνεια και ακριβολογία.
- Η ορθή αφετηρία και επεξεργασία μιας άσκησης, έστω και αν αυτή δεν ολοκληρώθηκε επιτυχώς.
- Τα σωστά και πλήρη σχήματα, εφόσον αποδεικνύουν κατανόηση του αντικειμένου.
Όπου γίνεται αξιολόγηση ορθογραφικών σφαλμάτων, ως σοβαρότερα θεωρούνται αυτά που αναφέρονται:
- Στις καταλήξεις
- Στις συνηθισμένες και εύχρηστες λέξεις και
- σε κανόνες της γραμματικής.
- Ως δευτερεύοντα λάθη θεωρούνται όσα αναφέρονται στον συλλαβισμό ή τη στίξη, καθώς και σε λέξεις που δεν είναι συνήθεις στον νεοελληνικό λόγο, εφόσον δεν παραβιάζονται θεμελιώδεις γραμματικοί κανόνες.
- Μόλις το 1% των υποψηφίων που συμμετείχαν στις περσινές πανελλαδικές, κατάφερε να αριστεύσει στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας συγκεντρώνοντας βαθμολογία από 18 έως 20.
- Όπως φαίνεται από τα περσινά στατιστικά στοιχεία, η πλειονότητα των υποψηφίων (6 στους 10) βρέθηκε στη βαθμολογική κλίμακα 12-17,9, ενώ 1 στους 5 δεν κατάφερε να πιάσει τη βάση.
Η εξέταση στα Μαθηματικά, τη Φυσική, τη Χημεία, γενικά σε μαθήματα της Θετικής και της Τεχνολογικής Κατεύθυνσης χρειάζεται μια ειδική επισήμανση, προκειμένου να γίνουν κάποιες ιδιαίτερες και σημαντικές υποδείξεις, ώστε να μην υπάρχει σύγχυση για τον τρόπο βαθμολόγησης.
Εάν το θέμα είναι χωρισμένο σε υποερωτήματα, τότε είναι δυνατόν σε ένα από τα αρχικά στάδια να υπάρξει κάποιο λάθος αριθμητικό ή άλλο. Στη συνέχεια, ο μαθητής πραγματεύεται σωστά το υπόλοιπο θέμα, χρησιμοποιώντας όμως το λάθος που προηγήθηκε.
Οι οδηγίες που έχει δώσει η κεντρική επιτροπή εξετάσεων, για τα συγκεκριμένα ζητήματα είναι η εξής: ο μαθητής χάνει μόρια μόνο στο υποερώτημα, στο οποίο έκανε το λάθος, ενώ τα μόρια των υπόλοιπων ερωτήσεων δεν επηρεάζονται από το λάθος αυτό.
Τα συνήθη λάθη
Ακολουθεί ένας μίνι οδηγός για τα συνήθη λάθη που κάνουν οι υποψήφιοι των πανελλαδικών εξετάσεων, τα οποία πολλές φορές οφείλονται σε υπερβολική σιγουριά.
- Λάθη εκφραστικά ή διατύπωσης. Παρατηρούνται κυρίως στα γλωσσικά μαθήματα.
- Λάθη από κατανόηση ή παρεξήγηση του ζητουμένου (σύγχυση εννοιών ή σχέσεων εννοιών, σύγχυση συνθηκών στην Ιστορία, φιλοσοφικών θεωριών κ.λπ.).
- Λάθη πρόσημων στις ασκήσεις των Μαθηματικών και της Φυσικής.
- Λάθη στις χημικές αντιδράσεις του μαθήματος της Χημείας.
Όσο οι μέρες πλησιάζουν προς την έναρξη των Πανελλαδικών Εξετάσεων, το άγχος των υποψηφίων κορυφώνεται με δεδομένο ότι όλοι επιθυμούν για τον εαυτό τους το καλύτερο αποτέλεσμα.
Όσο οι μέρες πλησιάζουν προς την έναρξη των Πανελλαδικών Εξετάσεων, το άγχος των υποψηφίων κορυφώνεται με δεδομένο ότι όλοι επιθυμούν για τον εαυτό τους το καλύτερο αποτέλεσμα. Το άγχος αυτό, όμως, είναι που πρέπει πριν από όλα να καταπολεμηθεί, γιατί διαφορετικά μπορεί να δημιουργήσει πολλά και σοβαρά προβλήματα.
Ο υποψήφιος οφείλει να κατανοήσει ότι οι εξετάσεις είναι μία μόνο από τις πολλές μάχες που θα δώσει στη ζωή του και πρέπει να κοιτά το μέλλον με αισιοδοξία, να διατηρεί αμείωτη την προσπάθειά του, να είναι πειθαρχημένος και να μην απαιτεί από τον εαυτό του την τελειότητα. Άλλωστε, είναι δεδομένο ότι οι υψηλές επιδόσεις στις εξετάσεις απαιτούν πειθαρχία, οργάνωση και μικρές αλλά διαρκείς θυσίες, χωρίς υπερβολές.
Ομως η μεγιστοποίηση της απόδοσης των υποψηφίων στις γραπτές τους εξετάσεις απαιτεί τον έλεγχο του άγχους και την αποτελεσματική διαχείριση του χρόνου που απομένει μέχρι τις εξετάσεις. Πώς όμως είναι δυνατόν να το επιτύχουν αυτό οι υποψήφιοι;
Τεχνικές μελέτης
Οργάνωση χρόνου
Η πιο σημαντική τεχνική είναι η οργάνωση του χρόνου και των κύκλων επανάληψης και η καταγραφή με μολύβι και χαρτί του προγράμματος μελέτης που θα ακολουθήσει ο υποψήφιος αυτή την περίοδο μέχρι και την τελευταία ημέρα των Πανελλαδικών Εξετάσεων. Το ιδανικό θα ήταν στο πρόγραμμα αυτό να καταγράφεται αναλυτικά ο χρόνος που πρόκειται να αφιερώσει ο υποψήφιος σε κάθε μάθημα.
Η τήρηση του προγράμματος από μόνη της αποτελεί το καλύτερο ελιξίριο για τη βελτίωση της ψυχολογίας των υποψηφίων, καθώς δημιουργεί αίσθημα ικανοποίησης.
Θετική σκέψη
Λάθος στο οποίο πολύ συχνά υποπίπτουν οι υποψήφιοι αυτή την περίοδο είναι να επικρίνουν τον εαυτό τους για όσα μέχρι στιγμής δεν πέτυχαν, να «κολλούν» επικριτικές ταμπέλες στον εαυτό τους και ενίοτε να προδικάζουν το μέτριο ή αρνητικό αποτέλεσμα των εξετάσεων.
Πρόκειται για το λάθος της «αυτοεκπληρούμενης προφητείας», δηλαδή της αρνητικής πρόβλεψης που οι ίδιοι οι υποψήφιοι πραγματοποιούν για το μέλλον τους. Η αυτοεκπληρούμενη προφητεία αποτελεί ένα είδος αυθυποβολής και ως έναν βαθμό φαίνεται ότι επηρεάζει το αποτέλεσμα. Ποια είναι η σωστή στάση; Η θετική σκέψη! Η σκέψη η οποία μας προετοιμάζει να περιμένουμε θετικές εξελίξεις.
Συνθήκες μελέτης
Πληθώρα επιστημονικών μελετών υποδεικνύει ότι οι κατάλληλες συνθήκες μελέτης μεγιστοποιούν την αποτελεσματικότητά της.
Από τις μελέτες αυτές φαίνεται ότι οι πρωινές ώρες είναι κατάλληλες για μελέτη ύλης που περιέχει θεωρία, γεγονότα, λεπτομέρειες και έννοιες.
Το απογευματινό και βραδινό διάβασμα είναι καλύτερο για επαναλήψεις και για ύλη που δεν περιέχει λεπτομέρειες, ενώ οι βραδινές ώρες ευνοούν την κριτική επεξεργασία.
Η βραδινή μελέτη συγκρατείται καλύτερα στη μνήμη, όταν ακολουθεί αμέσως μετά ο ύπνος χωρίς να παρεμβάλλεται άλλη δραστηριότητα.
Επίσης, η στάση του σώματος κατά τη διάρκεια της μελέτης επηρεάζει πολύ τη φυσιολογία του ανθρώπινου οργανισμού, την αναπνευστική λειτουργία και την κυκλοφορία του αίματος, με αποτέλεσμα να ενισχύει ή να περιορίζει την πνευματική διαύγεια και την εγκεφαλική λειτουργία.
Συστήνεται στους υποψηφίους να μελετούν διατηρώντας όσο το δυνατό πιο όρθια τη σπονδυλική τους στήλη, να μη σκύβουν και περιστασιακά να διακόπτουν για λίγα λεπτά τη μελέτη τους για λίγες ασκήσεις και κίνηση, που θα βελτιώσει την οξυγόνωση του εγκεφάλου και την κυκλοφορία.
Πριν αρχίσεις τη μελέτη, απάλλαξε τον εγκέφαλό σου από αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα. Ακολούθησε μια τεχνική αυτοσυγκέντρωσης και χαλάρωσης διάρκειας μόλις λίγων λεπτών.
Κάθισε αναπαυτικά στην καρέκλα, κλείσε τα μάτια και για τα επόμενα δύο λεπτά μη σκέφτεσαι παρά μόνο ευχάριστα θέματα. Το επόμενο λεπτό άρχισε το διάβασμα!
Υπνος – Διατροφή
Επιπλέον, η μεγιστοποίηση του αποτελέσματος της μελέτης απαιτεί σωστό ύπνο και καλή διατροφή. Για την καλή λειτουργία του εγκεφάλου απαιτούνται περί τις 6 ώρες ύπνου κάθε ημέρα, οι οποίες δεν πρέπει να κατανέμονται τυχαία κατά τη διάρκεια του 24ώρου αλλά να είναι νυχτερινές ώρες, ξεκινώντας περίπου από τα μεσάνυχτα. Μεγάλης διάρκειας μεσημεριανός ύπνος δεν συστήνεται, καθώς φαίνεται ότι 20 μόνο λεπτά χαλάρωσης μετά το μεσημεριανό γεύμα προσφέρουν βαθιά αναζωογόνηση και κυρίως εύκολη επαναφορά του υποψηφίου στο πρόγραμμα της μελέτης του.
Οχι στην αποστήθιση…
Μια συνηθισμένη ερώτηση των υποψήφιων αυτή την περίοδο είναι κατά πόσο θα θυμούνται όλη την ύλη που μελετούν την ώρα της γραπτής εξέτασής τους στην περίοδο των Πανελλαδικών. Η εμπειρία δείχνει ότι μαθητές που διάβασαν ουσιαστικά και δεν περιορίστηκαν στη στείρα αποστήθιση ανακαλούν στη μνήμη τους ό,τι χρειάζεται για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της εξέτασής τους. Η μνήμη μπορεί να ενισχυθεί αφενός με την κατανόηση σε βάθος των ενοτήτων που μελετά ο υποψήφιος, αλλά και με τη σύνδεση της κάθε ενότητας με άλλες από την εξεταστέα ύλη ή ακόμη και με παραστάσεις από την καθημερινότητα, που είναι καταγεγραμμένες στον εγκέφαλο.
Περισσότερα θέματα για τις εξετάσεις εδώ.