Ένας από τους σημαντικότερους εχθρούς των διανοητικών μας ικανοτήτων είναι το στρες που βιώνουμε σε καθημερινή βάση.
Είτε ένα πολύ έντονο γεγονός που προκαλεί στρες είτε πολλοί μικρότερης έντασης στρεσσογόνοι παράγοντες σε καθημερινή βάση είναι δυνατό να επηρεάσουν τις διανοητικές λειτουργίες.
Το αποτέλεσμα είναι ότι άνθρωποι έξυπνοι, ικανοί, συχνά σε υψηλές θέσεις ή με σημαντικά καθήκοντα, να μη μπορούν να λειτουργήσουν σε απλά έργα, τα οποία αντιμετώπιζαν με τις διανοητικές τους ικανότητες στο παρελθόν. Οι διανοητικές αυτές δυσκολίες μπορεί να εντοπίζονται στη μνήμη, στην προσοχή και συγκέντρωσης στη διανοητική «θολούρα» και μπέρδεμα και την οργάνωση.
Ερευνητικά δεδομένα πολλών ετών δείχνουν ότι αυτές τις δυσκολίες μπορεί κανείς να τις ξεπεράσει «ακονίζοντας» τις διανοητικές του ικανότητες και την αντίληψή του, ενώ παράλληλα μειώνει το στρες.
1. Κρατήστε Ημερολόγιο
Έρευνες δείχνουν ότι το να κρατάει κανείς ημερολόγιο έχει σημαντικά οφέλη σε διάφορους τομείς, όπως την ανακούφιση από το στρες αλλά και τη μείωση επεισοδίων σε ιατρικές καταστάσεις όπως είναι το άσθμα. Γράφοντας ημερολόγιο βοηθά κανείς τον εαυτό του να βελτιώσει την ικανότητα σκέψης του και να δημιουργήσει μια καλύτερη ζωή.
2. Ενδυναμώστε με έναν υπνάκο
Όταν κανείς δεν κοιμάται αρκετές ώρες (πράγμα συνηθισμένο για πολλούς ανθρώπους), έχει μειωμένες διανοητικές λειτουργίες και καθυστερημένες αντιδράσεις, αντίστοιχες με αυτές ενός μεθυσμένου οδηγού! Όταν μπορεί κανείς να κοιμηθεί για 30 λεπτά μέσα στην ημέρα, στην ουσία ενδυναμώνει όχι μόνο τη φυσική αλλά και τη διανοητική του κατάσταση.
3. Μειώστε την αρτηριακή πίεση
Πληθώρα μελετών δείχνει ότι υπάρχει συσχέτιση ανάμεσα στην υψηλή αρτηριακή πίεση και τη χαμηλή διανοητική απόδοση, όχι μόνο σε άτομα της τρίτης ηλικίας, αλλά και σε πολύ νεότερης ηλικίας πληθυσμό. Σωστή δίαιτα, άσκηση και μείωση του στρες μπορούν να συντελέσουν στη μείωση της αρτηριακής πίεσης και, επομένως, να δημιουργήσουν το κατάλληλο έδαφος για κοφτερές διανοητικές ικανότητες.
4. Τα οφέλη του διαλογισμού
Ο διαλογισμός είναι μια πρακτική που προέρχεται από τις φιλοσοφικές παραδόσεις της Ανατολής και δεν αποτελεί κάποια θρησκεία από μόνος του (αν και έχει χρησιμοποιηθεί ως πρακτική σε διαφορετικές μεταξύ τους θρησκείες).
Ερευνητικά πειράματα σε εργαστήρια δυτικών χωρών δείχνουν ότι αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους τρόπους για να εκγυμνάσει κανείς το νου και την ψυχή του, να μειώσει το στρες και να δρέψει και πολλά άλλα οφέλη στον τομέα της ψυχικής και σωματικής υγείας. Υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί τρόποι για να προσεγγίσει κανείς τον διαλογισμό και κάποιοι από αυτούς είναι ιδιαίτερα προσιτοί για αρχάριους.
5. Ασκηθείτε
Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μη γνωρίζει τα οφέλη της σωματικής άσκησης, αλλά ξέρατε ότι ανάμεσα σε αυτά συγκαταλέγεται και το αυξημένο I.Q. και οι καλύτερες ικανότητες σκέψης και αντίληψης; Έρευνες δείχνουν ότι η αεροβική άσκηση σχετίζεται με τη μείωση του στρες αλλά και τη βελτιωμένη διανοητική απόδοση.
6. Παιχνίδια του… μυαλού
Τα παιχνίδια του νου είναι πολύ ωφέλιμα! Και, προφανώς, δεν εννοούμε τα παιχνίδια που μας παίζει το μυαλό μας ή τα τερτίπια του νου όταν πρόκειται για ερωτικές ή κοινωνικές σχέσεις, πράγματα που όλοι απεχθανόμαστε.
Σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται τα παιχνίδια που εμπλέκουν την εγκεφαλική λειτουργία, που προκαλούν το νου να λάβει μέρος ενεργά, χωρίς να είναι παθητικός δέκτης κάποιων ερεθισμάτων. Τα παιχνίδια που βοηθούν τις διανοητικές λειτουργίες έχουν το ίδιο αποτέλεσμα στον εγκέφαλο όπως οι ασκήσεις στο σώμα.
Τα σταυρόλεξα, το sudoku, τα παζλ, η σύγκριση εικόνων με διαφορές, η ανάγνωση βιβλίων, η απαγγελία, η ενασχόληση με διάφορα χόμπι, όλα αυτά βοηθάνε στο να διατηρηθούν σε υψηλό επίπεδο οι διανοητικές ικανότητες.
7. Ο ρόλος της σωστής διατροφής
Ο ρόλος της σωστής διατροφής τονίζεται από τους ειδικούς κυρίως για τα αποτελέσματα που φέρνει σε σωματικό επίπεδο, αφού προστατεύει από καρδιοπάθειες, διάφορες μορφές καρκίνου και έχει αντιγηραντικές ιδιότητες.
Πέρα από αυτά τα πολύ σημαντικά οφέλη, η σωστή διατροφή μπορεί να βοηθήσει και στην καλή λειτουργία του εγκεφάλου, να βελτιώσει τις διανοητικές επιδόσεις και να βοηθήσει το άτομο να λειτουργήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Επειδή το στρες επιδεινώνει την όρεξη και τις επιλογές φαγητού που κάνει το άτομο, είναι σημαντικό να διατηρεί κανείς μια ισορροπημένη δίαιτα ακόμα και σε περιόδους έντονου στρες, ώστε σώμα και εγκέφαλος να ωφεληθούν.
8. Διαλέξτε ένα καλό βιβλίο
Το διάβασμα αποτελεί μια θαυμάσια απόδραση από το στρες και, από την άλλη, ασκεί τους διανοητικούς… μυς. Είτε πρόκειται για βιβλία αυτοβοήθειας σε κάποιο συγκεκριμένο τομέα, είτε για κάποιο μυθιστόρημα ή αστυνομικό, είτε για ποίηση ή για κάποιο βιβλίο που διδάσκει σε απλά βήματα πώς να κατακτήσετε ένα νέο χόμπι, σε κάθε περίπτωση το καλό βιβλίο αποτελεί μια μοναδική εμπειρία ψυχικού εμπλουτισμού.
Με αυτό τον τρόπο μπορεί κανείς να μειώσει το στρες του, να αποκτήσει νέες ιδέες για να τις χρησιμοποιήσει στη συζήτηση στην κοινωνική του ζωή, ενώ παράλληλα βελτιώνει τις διανοητικές του ικανότητες.
Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D. Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, Νευροψυχολόγος
Περισσότερα χρήσιμα θέματα εδώ.