Μέσω του παιχνιδιού τα παιδιά ανακαλύπτουν τον κόσμο γύρω τους, μαθαίνουν για τους εαυτούς τους και το περιβάλλον τους.
Βιώνουν νέες καταστάσεις, μαθαίνουν να εκφράζουν τους εαυτούς τους και να αναπτύσσουν μία ποικιλία δεξιοτήτων (π.χ. κοινωνικές δεξιότητες: μαθαίνουν να συνεργάζονται και να σέβονται τους κανόνες, σωματικές δεξιότητες: εξασκούν το κινητικό τους σύστημα στην αντοχή, στην ευλυγισία, στο συντονισμό των κινήσεων, στην ισορροπία, πνευματικές δεξιότητες: να συγκεντρώνονται, να σκέπτονται, να βρίσκουν λύσεις και να καταλήγουν σε λογικά συμπεράσματα, να κατηγοριοποιούν, συναισθηματικές δεξιότητες: να εκφράζουν τα συναισθήματά τους, να επεξεργάζονται και να κατανοούν τις κοινωνικές σχέσεις μέσα από παιχνίδια δραματοποίησης ρόλων) οι οποίες θα βοηθήσουν τη περαιτέρω μάθησή τους. Για κάθε ηλικία υπάρχουν και διαφορετικά παιχνίδια που μπορεί να παίξει ένα παιδί σύμφωνα με το στάδιο ανάπτυξης που βρίσκεται.
Aπό τον Αναπτυξιακό εργοθεραπευτή Στέλιο Μαντούδη
Μάθηση και παιχνίδι
Είναι σημαντικό ότι το παιχνίδι είναι μία διασκεδαστική εμπειρία για τα παιδιά έτσι ώστε να υποκινηθούν να μάθουν και να αναπτύξουν νέες δεξιότητες. Για κάποια παιδιά το παιχνίδι ίσως να είναι περισσότερο δύσκολο και ίσως να χρειάζονται περισσότερη βοήθεια προκειμένου να βρουν με ενεργό τρόπο νέους τρόπους να παίξει.
Πως μπορώ να ενθαρρύνω το παιδί μου να μάθει μέσω του παιχνιδιού;
• Να έχετε μία ποικιλία παιχνιδιών διαθέσιμα στο παιδί σας, αλλά να μην έχετε πολλά έξω κάθε φορά. Ενθαρρύνετε το παιδί σας να σας βοηθήσει να βάλουν στη θέση τους παιχνίδια με τα έχουν παίξει.
• Παιχνίδια που προκαλούν θόρυβο, που έχουν διαφορετικές υφές και είναι διασκεδαστικά στο να τα βλέπεις, είναι πολύ πιθανόν να τραβήξουν τη προσοχή του παιδιού σας περισσότερο.
• Ενθαρρύνετε το παιδί σας να περνά ήρεμες στιγμές μαζί σας, για παράδειγμα, να κοιτάτε τις φωτογραφίες στα βιβλία, εναλλάσσοντας.. Ελαχιστοποιήστε άλλους περισπασμούς τη στιγμή εκείνη, π.χ. κλείστε τη τηλεόραση, απομακρύνετε άλλα παιχνίδια.
• Η τοποθέτηση παιχνιδιών, το στοίβαγμα κυπέλλων, η διαμόρφωση ταξινομήσεων και η απλή κατασκευή παιχνιδιών είναι ιδανικές για να ενθαρρύνουν το διερευνητικό παιχνίδι.
• Δραστηριότητες με δύο χέρια, όπως τίναγμα παιχνιδιών, λεπτές δοκιμασίες δεξιοτεχνίας ή το γύρισμα των σελίδων στα βιβλία θα βοηθήσει το παιδί σας να χρησιμοποιεί τα δύο του χέρια μαζί καλά
• Χρησιμοποιείστε κοντόχοντρα παστέλ ή μαρκαδόρους με παχύ μύτη για να ενθαρρύνετε τη πρώιμη γραφή αφού είναι πιο εύκολο στα μικρά παιδιά να κάνουν ίχνη με αυτά.
• Παιχνίδια που είναι «βρώμικα», όπως να ζωγραφίζει με τα δάκτυλα, παίζοντας με τη ζύμη, την άμμο, το νερό μπορεί επίσης να βοηθήσει τις χειρονακτικές δεξιότητες του παιδιού σας να αναπτυχθούν.
• Απλά παιχνίδια με τη μπάλα, παζλ, μουσικά όργανα παιχνίδια παρέχουν μια διασκεδαστική εμπειρία οπτικο-κινητικού συντονισμού.
• Τα παιχνίδια έξω από το σπίτι ή τα σωματικά είναι σημαντικά για την ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων. Ενθαρρύνετε το παιδί σας να βιώσει την κίνηση στην παιδική χαρά π.χ. στην κούνια, στο κήπο π.χ. να σπρώχνει ή να τραβά παιχνίδια , ή στο σπίτι π.χ. να περπατά στα τέσσερα μέσα/έξω/διαμέσου κουτιών ή κάτω ή πάνω από τις καρέκλες.
• Παιχνίδια με λεκτικές οδηγίες όπως τυφλόμυγα, ‘‘αγαλματάκια ακούνητα’’ μπορεί να βοηθήσουν το παιδί σας με τη προσχεδιασμένη κίνηση καθώς επίσης να το βοηθήσουν να αναπτύξει εγρήγορση του σώματός τους σε σχέση με άλλα αντικείμενα.
Χρειάζεται να αγοράσω ακριβά παιχνίδια;
Υπάρχουν πολλά πράγματα στο σπίτι με τα οποία μπορείτε με ασφάλεια να αφήσετε τα παιδιά σας να παίξουν, και τα οποία θα τα βοηθήσουν να μάθουν και να αναπτύξουν τις ικανότητές τους.
Παρακάτω είναι κάποιες προτάσεις:
• Κατσαρόλες και τηγάνια – κάνουν ένα ενδιαφέρον θόρυβο αν χτυπιούνται ελαφρά με ένα κουτάλι/χέρι ή αν αντικείμενα πετάγονται μέσα σε αυτά.
• Παρέχετε πλαστικές τσάντες, κουτιά ή ένα άδειο κουτί από παπούτσια, έτσι ώστε το παιδί να μπορεί να βγάζει πράγματα.
• Χρησιμοποίησε ένα εύρος δοχείων στο μπάνιο για να ενθαρρύνετε το άδειασμα και το γέμισμα. Τα σφουγγάρια μπορεί να είναι πολύ διασκεδαστικά και να βοηθήσουν στην ανάπτυξη των χειρονακτικών δεξιοτήτων.
• Το τσαλακωμένο χαρτί κάνει ένα καλό απλό παιχνίδι, αλλά βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας δε το καταπίνει. Μπορεί να το τσαλακώσει έτσι ώστε να δημιουργήσει μία μπάλα και να τη χρησιμοποιήσει ως παιχνίδι πετώντας την ή πιάνοντάς την, η πετώντας την σε κάποιους στόχους, όπως σε ένα καλάθι ή σε ένα δοχείο.
• Κάντε το δικό σας παιχνίδι με ένα ζυμάρι όπου το παιδί μπορεί να τσιμπά/ τραβά/ ζουλά/ανοίγει και έτσι να βοηθηθεί να αναπτύξει χειρονακτικές δεξιότητες.
• Να έχετε έξω ένα κουβαδάκι για την άμμο. Μέσα στο σπίτι μπορείτε να χρησιμοποιείτε ρύζι ή αλεύρι σε ένα δοχείο. Ενθαρρύνετε τη χρήση εργαλείων όπως τα κουτάλια, τα φτυάρια, τα φλιτζάνια και τα μπολ.
• Ζωγραφίζοντας σχέδια, σχήματα, εικόνες στην άμμο και ξυρίζοντας τον αφρό μπορεί να βοηθήσει το παιδί σας να αναπτύξει τις ικανότητες προγραφής.
• Άγρια παιχνίδια και παιχνίδια πτώσης είναι πολύ διασκεδαστικά και μπορεί να τα διδάξει σχετικά με το σώμα τους στο χώρο και τη κίνηση. Το βάδισμα μετ’ εμποδίων και τα παιχνίδια με εμπόδια, όπως η τυφλόμυγα μπορεί επίσης να τα βοηθήσουν να αναπτύξουν επίγνωση των μερών του σώματός τους και των τοποθεσιών.
• Μάθετε στο παιδί σας ζωηρά τραγούδια με ομοιοκαταληξία.
• Το να κοιτάτε μαζί βιβλία με εικόνες μπορεί να βοηθήσει το παιδί σας να αναπτύξει πολλές σημαντικές δεξιότητες, όπως την παρατηρητικότητα, την ακρόαση και τη προσοχή.
• Κάντε φυσαλίδες με απορρυπαντικό υγρό, χρησιμοποιείστε ένα κομμάτι σωλήνα ή ένα λουρί τσάντας για να κάνετε ένα κύκλο διαμέσου του οποίου να φυσάτε.
• Το να σας βοηθά με τις δουλειές του σπιτιού, όπως το να βάλει άπλυτα στο πλυντήριο, το δίπλωμα των ρούχων μπορεί να είναι καλή μαθησιακή εμπειρία για το παιδί. Μιλήστε τους σχετικά με το τι κάνετε ώστε να αναπτύξετε τις γλωσσικές δεξιότητες.
• Τοποθετήστε μία ποικιλία διαφορετικής υφής αντικειμένων μπροστά στο παιδί σας, όπως κλειδί, κουμπί, μπάλα σε ένα κουτί, προκειμένου να αισθανθεί και να μαντέψει το αντικείμενο με τα μάτια κλειστά.
Και μη ξεχνάτε:
• Είναι σημαντικό το παιδί να τελειώνει πάντα το παιχνίδι που άρχισε.
• Είναι σημαντικό το παιχνίδι που ασχολείται το παιδί σας να έχει ένα τελικό στόχο, ένα αποτέλεσμα, π.χ. παίζω με τα τουβλάκια και φτιάχνω ένα πύργο.
Μάθηση και παιχνίδι
Είναι σημαντικό ότι το παιχνίδι είναι μία διασκεδαστική εμπειρία για τα παιδιά έτσι ώστε να υποκινηθούν να μάθουν και να αναπτύξουν νέες δεξιότητες. Για κάποια παιδιά το παιχνίδι ίσως να είναι περισσότερο δύσκολο και ίσως να χρειάζονται περισσότερη βοήθεια προκειμένου να βρουν με ενεργό τρόπο νέους τρόπους να παίξει.
Πως μπορώ να ενθαρρύνω το παιδί μου να μάθει μέσω του παιχνιδιού;
• Να έχετε μία ποικιλία παιχνιδιών διαθέσιμα στο παιδί σας, αλλά να μην έχετε πολλά έξω κάθε φορά. Ενθαρρύνετε το παιδί σας να σας βοηθήσει να βάλουν στη θέση τους παιχνίδια με τα έχουν παίξει.
• Παιχνίδια που προκαλούν θόρυβο, που έχουν διαφορετικές υφές και είναι διασκεδαστικά στο να τα βλέπεις, είναι πολύ πιθανόν να τραβήξουν τη προσοχή του παιδιού σας περισσότερο.
• Ενθαρρύνετε το παιδί σας να περνά ήρεμες στιγμές μαζί σας, για παράδειγμα, να κοιτάτε τις φωτογραφίες στα βιβλία, εναλλάσσοντας.. Ελαχιστοποιήστε άλλους περισπασμούς τη στιγμή εκείνη, π.χ. κλείστε τη τηλεόραση, απομακρύνετε άλλα παιχνίδια.
• Η τοποθέτηση παιχνιδιών, το στοίβαγμα κυπέλλων, η διαμόρφωση ταξινομήσεων και η απλή κατασκευή παιχνιδιών είναι ιδανικές για να ενθαρρύνουν το διερευνητικό παιχνίδι.
• Δραστηριότητες με δύο χέρια, όπως τίναγμα παιχνιδιών, λεπτές δοκιμασίες δεξιοτεχνίας ή το γύρισμα των σελίδων στα βιβλία θα βοηθήσει το παιδί σας να χρησιμοποιεί τα δύο του χέρια μαζί καλά
• Χρησιμοποιείστε κοντόχοντρα παστέλ ή μαρκαδόρους με παχύ μύτη για να ενθαρρύνετε τη πρώιμη γραφή αφού είναι πιο εύκολο στα μικρά παιδιά να κάνουν ίχνη με αυτά.
• Παιχνίδια που είναι «βρώμικα», όπως να ζωγραφίζει με τα δάκτυλα, παίζοντας με τη ζύμη, την άμμο, το νερό μπορεί επίσης να βοηθήσει τις χειρονακτικές δεξιότητες του παιδιού σας να αναπτυχθούν.
• Απλά παιχνίδια με τη μπάλα, παζλ, μουσικά όργανα παιχνίδια παρέχουν μια διασκεδαστική εμπειρία οπτικο-κινητικού συντονισμού.
• Τα παιχνίδια έξω από το σπίτι ή τα σωματικά είναι σημαντικά για την ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων. Ενθαρρύνετε το παιδί σας να βιώσει την κίνηση στην παιδική χαρά π.χ. στην κούνια, στο κήπο π.χ. να σπρώχνει ή να τραβά παιχνίδια , ή στο σπίτι π.χ. να περπατά στα τέσσερα μέσα/έξω/διαμέσου κουτιών ή κάτω ή πάνω από τις καρέκλες.
• Παιχνίδια με λεκτικές οδηγίες όπως τυφλόμυγα, ‘‘αγαλματάκια ακούνητα’’ μπορεί να βοηθήσουν το παιδί σας με τη προσχεδιασμένη κίνηση καθώς επίσης να το βοηθήσουν να αναπτύξει εγρήγορση του σώματός τους σε σχέση με άλλα αντικείμενα.
Χρειάζεται να αγοράσω ακριβά παιχνίδια;
Υπάρχουν πολλά πράγματα στο σπίτι με τα οποία μπορείτε με ασφάλεια να αφήσετε τα παιδιά σας να παίξουν, και τα οποία θα τα βοηθήσουν να μάθουν και να αναπτύξουν τις ικανότητές τους.
Παρακάτω είναι κάποιες προτάσεις:
• Κατσαρόλες και τηγάνια – κάνουν ένα ενδιαφέρον θόρυβο αν χτυπιούνται ελαφρά με ένα κουτάλι/χέρι ή αν αντικείμενα πετάγονται μέσα σε αυτά.
• Παρέχετε πλαστικές τσάντες, κουτιά ή ένα άδειο κουτί από παπούτσια, έτσι ώστε το παιδί να μπορεί να βγάζει πράγματα.
• Χρησιμοποίησε ένα εύρος δοχείων στο μπάνιο για να ενθαρρύνετε το άδειασμα και το γέμισμα. Τα σφουγγάρια μπορεί να είναι πολύ διασκεδαστικά και να βοηθήσουν στην ανάπτυξη των χειρονακτικών δεξιοτήτων.
• Το τσαλακωμένο χαρτί κάνει ένα καλό απλό παιχνίδι, αλλά βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας δε το καταπίνει. Μπορεί να το τσαλακώσει έτσι ώστε να δημιουργήσει μία μπάλα και να τη χρησιμοποιήσει ως παιχνίδι πετώντας την ή πιάνοντάς την, η πετώντας την σε κάποιους στόχους, όπως σε ένα καλάθι ή σε ένα δοχείο.
• Κάντε το δικό σας παιχνίδι με ένα ζυμάρι όπου το παιδί μπορεί να τσιμπά/ τραβά/ ζουλά/ανοίγει και έτσι να βοηθηθεί να αναπτύξει χειρονακτικές δεξιότητες.
• Να έχετε έξω ένα κουβαδάκι για την άμμο. Μέσα στο σπίτι μπορείτε να χρησιμοποιείτε ρύζι ή αλεύρι σε ένα δοχείο. Ενθαρρύνετε τη χρήση εργαλείων όπως τα κουτάλια, τα φτυάρια, τα φλιτζάνια και τα μπολ.
• Ζωγραφίζοντας σχέδια, σχήματα, εικόνες στην άμμο και ξυρίζοντας τον αφρό μπορεί να βοηθήσει το παιδί σας να αναπτύξει τις ικανότητες προγραφής.
• Άγρια παιχνίδια και παιχνίδια πτώσης είναι πολύ διασκεδαστικά και μπορεί να τα διδάξει σχετικά με το σώμα τους στο χώρο και τη κίνηση. Το βάδισμα μετ’ εμποδίων και τα παιχνίδια με εμπόδια, όπως η τυφλόμυγα μπορεί επίσης να τα βοηθήσουν να αναπτύξουν επίγνωση των μερών του σώματός τους και των τοποθεσιών.
• Μάθετε στο παιδί σας ζωηρά τραγούδια με ομοιοκαταληξία.
• Το να κοιτάτε μαζί βιβλία με εικόνες μπορεί να βοηθήσει το παιδί σας να αναπτύξει πολλές σημαντικές δεξιότητες, όπως την παρατηρητικότητα, την ακρόαση και τη προσοχή.
• Κάντε φυσαλίδες με απορρυπαντικό υγρό, χρησιμοποιείστε ένα κομμάτι σωλήνα ή ένα λουρί τσάντας για να κάνετε ένα κύκλο διαμέσου του οποίου να φυσάτε.
• Το να σας βοηθά με τις δουλειές του σπιτιού, όπως το να βάλει άπλυτα στο πλυντήριο, το δίπλωμα των ρούχων μπορεί να είναι καλή μαθησιακή εμπειρία για το παιδί. Μιλήστε τους σχετικά με το τι κάνετε ώστε να αναπτύξετε τις γλωσσικές δεξιότητες.
• Τοποθετήστε μία ποικιλία διαφορετικής υφής αντικειμένων μπροστά στο παιδί σας, όπως κλειδί, κουμπί, μπάλα σε ένα κουτί, προκειμένου να αισθανθεί και να μαντέψει το αντικείμενο με τα μάτια κλειστά.
Και μη ξεχνάτε:
• Είναι σημαντικό το παιδί να τελειώνει πάντα το παιχνίδι που άρχισε.
• Είναι σημαντικό το παιχνίδι που ασχολείται το παιδί σας να έχει ένα τελικό στόχο, ένα αποτέλεσμα, π.χ. παίζω με τα τουβλάκια και φτιάχνω ένα πύργο.
Περισσότερες δραστηριότητες για παιδιά εδώ.