Στα παιδιά με δυσκολίες είναι άκρως απαραίτητο να δίνονται πολλαπλές ευκαιρίες για εμπειρίες γραφής με διαφορετικές μορφές γραπτού λόγου. Συστηματικά πρέπει να τροφοδοτούνται με δραστηριότητες που εναλλάσσονται και τα βοηθούν να εκφράσουν σκέψεις και ιδέες στο χαρτί.
Το επίπεδο δυσκολίας πρέπει να κλιμακώνεται σιγά, σιγά ξεκινώντας απο αυτό που δημιουργεί πιο εύκολα τη συνθήκη να σκεφτεί και να γράψει και να καταλήγει σε αυτό που απαιτεί περισσότερο επεξεργασία και βελτιωμένες ικανότητες έκφρασης. Αυτός είναι και ο λόγος που ξεκινάμε απο τη πρόταση με σκοπό να περάσουμε πιο πετυχημένα αργότερα στο κείμενο.
Οι ασκήσεις που μπορούν να γίνουν σε επίπεδο πρότασης είναι πολλές και πάντα η μια άσκηση αποτελεί τη βάση για τη δημιουργία παραλλαγών της ανάλογα πάντα με τις ιδιαίτερες ανάγκες του παιδιού με δυσκολίες. Θα αναφέρουμε 5 ασκήσεις που βοηθούν στη παραγωγή γραπτού λόγου σε επίπεδο πρότασης.
1η: Συμπλήρωση λέξεων σε προτάσεις
 |
| Κολλάμε λευκά χαρτάκια σε ήδη σχηματισμένες προτάσεις ή τις ξαναγράφουμε παραλείποντας τις λέξεις! |
Σε αυτή την άσκηση το παιδί πρέπει να σκεφτεί και να καταλήξει, απο τις λέξεις που υπάρχουν ήδη στη πρόταση, ποια είναι αυτή η λέξη που θα ταίριαζε περισσότερο να μπει στο κενό και σε ποια μορφή, ώστε να παραχθεί ένα σαφές νόημα.
2η: Αντικατάσταση λέξεων ή φράσεων
 |
| Αντικαθιστά το υπογραμμισμένο μέρος! |
Εδώ θέλουμε το παιδί να αντικαταστήσεις το υπογραμμισμένο μέρος της πρότασης και να πει με άλλο τρόπο το ίδιο πράγμα. Έτσι συνειδητοποιεί τις λειτουργίες του Λόγου καλύτερα αφού βλέπει ότι μπορούμε με πολλούς τρόπους να πούμε το ίδιο πράγμα. Σε αυτή την άσκηση οι παραλλαγές θα μπορούσαν να είναι πολλές.
Για παράδειγμα:
- να αντικαταστήσει τα επίθετα με άλλα επίθετα
- να αντικαταστήσει τα ρήματα με συνώνυμα ή με παρόμοια σημασία
- να αντικαταστήσει το επίθετο ή το ρήμα με το αντίθετο του αλλάζοντας το νόημα
3η: Να συμπληρώσει τη συνέχεια σε ημιτελείς προτάσεις
Μια πολύ απλή άσκηση η οποία αναγκάζει το παιδί να σκεφτεί και να γράψει τη συνέχεια. Είναι προπομπός για τις ασκήσεις κειμένου όταν αργότερα θα του ζητήσουμε να γράψει τη συνέχεια μιας ιστορίας. Καλό είναι να σταματάμε τη πρόταση αρχικά σε ένα ενδιαφέρον και έντονο σημείο διεγείροντας έτσι τη προσοχή του παιδιού.
Παράδειγμα: Η Μαρία κολυμπούσε στη θάλασσα ήσυχη όταν..........!
4η: Σύνθεση και αποσύνθεση προτάσεων
Για τη σύνθεση: δίνουμε δυο ή περισσότερες προτάσεις και ζητάμε να μας τις ενώσει σε μια. Φαίνεται απλή αλλά τα παιδιά με δυσκολίες πολλές φορές δυσκολεύονται να βρουν αυτές τις μικρές συνδετικές λέξεις που θα συνδέσουν με συντακτική επιτυχία τις προτάσεις.
Παράδειγμα: Η κυψέλη είναι γεμάτη μέλισσες. Οι μέλισσες βουίζουν δυνατά. = Η κυψέλη είναι γεμάτη μέλισσες που βουίζουν δυνατά!
Για την αποσύνθεση: πρέπει να γίνει η ακριβώς αντίθεση διαδικασία, δηλαδή το νόημα μιας πρότασης να το αποδώσει σε δυο ή περισσότερες. Εδώ θέλουμε το παιδί να γίνει φλύαρο.
Παράδειγμα: Ο Πέτρος συνάντησε στο γήπεδο τους φίλους του. = Ο Πέτρος πήγε στο γήπεδο. Στο γήπεδο συνάντησε τους φίλους του.
5η: Παζλ λέξεων
 |
| Δίνουμε τα χαρτάκια μπερδεμένα και το παιδί προσπαθεί να βρει τη πρόταση! |
Σε αυτή την άσκηση γράφουμε σε χαρτάκια λέξεις οι οποίες συνδυάζοντας τις δημιουργούν μια πρόταση και θέλουμε απο το παιδί να ανακαλύψει αυτόν τον πετυχημένο συνδυασμό.
Άσπα Μητρακάκη, Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος, dyslexiaathome
Περισσότερα θέματα για τις μαθησιακές δυσκολίες εδώ.