Κάθε γονιός αναμφισβήτητα αγαπάει το παιδί του και κάνει γι’ αυτό ό,τι καλύτερο μπορεί. Παρ’όλα αυτά πολλοί γονείς διαπράττουν μοιραία σφάλματα κατά την ανατροφή των παιδιών τους. Αυτό είναι λογικό να συμβαίνει γιατί ο ρόλος του γονιού είναι από τους πιο δύσκολους σε αυτή τη ζωή. Και μάλιστα είναι ισόβιος. Και όπως όλοι οι ρόλοι απαιτεί ειδική γνώση για να τον εκτελέσουμε σωστά. Ας δούμε ποια είναι τα 5 βασικά σφάλματα των γονιών και πώς μπορούν να τα αποφύγουν.
Η προσδοκία οδηγεί στην απογοήτευση
Πολλοί γονείς δημιουργούν μεγάλες προσδοκίες και όνειρα για τα παιδιά τους, για το πώς θα έπρεπε να συμπεριφέρονται, τι να σπουδάσουν, ποιους να κάνουν φίλους,τι χόμπυ να έχουν. Συχνά μάλιστα φορτώνουν στα παιδιά τα όνειρα που οι ίδιοι δεν εκπλήρωσαν. Αυτές οι προσδοκίες τους οδηγούν σε μια ελεγκτική συμπεριφορά ως προς τα παιδιά, που τους οδηγεί να πιέζουν τα παιδιά τους να συμπεριφέρονται με Χ τρόπο και όχι με Ψ. Το Χ είναι αυτό που οι ίδιοι θεωρούν σωστό ή «φυσιολογικό».
Θυμός και χρήση κοσμητικών επιθέτων
Κάθε φορά που διαψεύδονται οι προσδοκίες τους και το παιδί δεν συμπεριφέρεται όπως θα ήθελαν, το αποτέλεσμα είναι να βιώνουν συναισθήματα απογοήτευσης, στενοχώριας και θυμού που τους οδηγεί σε συμπεριφορές πίεσης προς το παιδί. Πιέζουν αφόρητα τα παιδιά τους να γίνουν κάτι που δεν είναι. Να είναι πιο ήσυχα, να διαβάζουν περισσότερο, να κάθονται φρόνιμα, να βγάζουν καλούς βαθμούς και άλλα πολλά. Όταν τα παιδιά δεν καταφέρνουν να ανταποκριθούν στις προσδοκίες των γονιών τους, οι γονείς τα μαλώνουν, τα τιμωρούν και συχνά τους «φοράνε» κοσμητικά επίθετα: «Είσαι τεμπέλης», «Είσαι χαζός», «Είσαι άχρηστος», «Είσαι κακό παιδί».
Η μοιραία σύγκριση με άλλους
Με αποκορύφωμα τη χειρότερη αντίδραση που είναι να τα συγκρίνουν με άλλα παιδιά. «Δεν βλέπεις ο Κωστάκης της κυρα-Μαρίας τι ήσυχο παιδί που είναι; Εσύ είσαι τέρας!». Ή ακόμα χειρότερα τα συγκρίνουν με τα αδέρφια τους. «Γιατί δεν ακολουθείς το παράδειγμα του αδερφού σου» Αυτός τελείωσε στα 4 χρόνια το Πανεπιστήμιο και μάλιστα με άριστα. Εσύ ακόμα κλωσσάς το πτυχίο!». Να θυμάστε: «Η σύγκριση είναι πράξη βίας προς τον εαυτό μας»! Συν τοις άλλοις είναι άχρηστη! Όταν συγκρίνετε το παιδί σας με κάποιο άλλο, δεν το βοηθάτε να βελτιωθεί.
Το καλύτερο που μπορεί να πετύχει κάποιος σε αυτή τη ζωή είναι να γίνει ο καλύτερος εαυτός του. Αλλά ακόμα κι αν αφιερώσει όλη του τη ζωή για να μοιάσει σε κάποιον άλλο θα καταφέρει να γίνει μια μέτρια εκδοχή αυτού. Επομένως τι θετικό χτίζουν οι συγκρίσεις πέρα από το να δημιουργούν στο παιδί το δηλητηριώδες αίσθημα της ζήλιας;
Τι είναι φυσιολογικό και τι δεν είναι
Γι’ αυτό μην συγκρίνετε ποτέ το παιδί σας με κανένα άλλο, όταν θέλετε να το μαλώσετε. Ούτε να χρησιμοποιείτε το επιχείρημα του ποια είναι «η φυσιολογική συμπεριφορά», διότι αυτός είναι πλαστός όρος. «Φυσιολογικό» ονομάζουν οι άνθρωποι αυτό που είναι κοινωνικά αποδεκτό ως συμπεριφορά, αλλά αυτό δεν είναι ούτε επιστημονικό, ούτε έγκυρο. Η πραγματικότητα είναι ότι κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός, άρα σε κάποιο βαθμό συμπεριφέρεται διαφορετικά από κάθε άλλον. Και αυτό είναι φυσιολογικό!
Συμπεριφορά «πασπαρτού» για όλα τα παιδιά
Ένα άλλο λάθος, εξίσουν σημαντικό είναι ότι οι γονείς συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο σε όλα τα παιδιά τους. Είτε γιατί θέλουν να τα αντιμετωπίζουν ως ίσα (εδώ γίνεται προφανής σύγχυση της ισότητας με την ομοιότητα, που είναι δυο διαφορετικές έννοιες). Είτε γιατί θέλουν να κερδίσυν χρόνο. Είτε γιατίδεν ξέρουν να συμπεριφερθούν διαφορετικά. Δεν έχει σημασία τόσο η αιτία, όσο το αποτέλεσμα που είναι έλλειψη συνεννοήσης.
Για να είναι αποτελεσματική η επικοινωνία θα πρέπει να είμαστε ευέλικτοι και προσαρμοστικοί, ανάλογα με το άτομο που έχουμε απέναντί μας. Αλλιώς δεν μας καταλαβαίνει, δεν το καταλαβαίνουμε και εμείς και το αποτέλεσμα είναι κακή επικοινωνία και φυσικά συγκρούσεις. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και με τα παιδιά.
Μη συμπεριφέρεστε στα παιδιά σας με τον ίδιο τρόπο γιατί δείχνει έλλειψη κατανόησης και σεβασμού της διαφορετικότητάς τους. Κάθε παιδί έχει τις δικές του ανάγκες επομένως θέλει και ξεχωριστό τρόπο επικοινωνίας και διαχείρισης.
Αγαπήστε τη μοναδικότητα των παιδιών σας
Το αποτέλεσμα αυτών των συμπεριφορών των γονέων είναι να δημιουργούν στα παιδιά τους μια κρίση ταυτότητας. Δεν αναγνωρίζουν τον εαυτό τους και παλεύουν μάταια να γίνουν κάτι που δεν είναι. Ως συνέπεια δημιουργείται ρήξη στις σχέσεις γονέων και παιδιών και έλλειψη αυτοπεποίθησης για το παιδί, που την κουβαλάει χρόνια ολόκληρα και στην ενήλικη ζωή του.
Αγαπήστε λοιπόν τα παιδιά σας έτσι ακριβώς όπως είναι, ακόμα κι αν δεν φτάνουν στις προσδοκίες σας. Αγαπήστε τη διαφορετικότητά τους και βοηθήστε τα να καλλιεργήσουν τη μοναδικότητά τους. Να ανακαλύψουν τον εαυτό τους, τα δυνατά και αδύνατα σημεία τους, τα ταλέντα και τα πάθη τους και να παραμείνουν ο εαυτός τους. Μόνο έτσι θα τα βοηθήσετε να χτίσουν γνήσια αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση που είναι τα πιο ισχυρά όπλα για τη ζωή.
Περισσότερα θέματα για γονείς εδώ.