Θέλεις να ακούσεις κάτι τρομακτικό; Αυτή είναι η τρίτη φορά μέσα στην εβδομάδα που κατέβηκα απο το λεωφορείο και ακόμα θυμάμαι αυτά που έμαθα"!!
Ένα πολύ συχνό φαινόμενο που παρατηρείται στα παιδιά με Δυσλεξία και άλλες ειδικές μαθησιακές δυσκολίες είναι η αδυναμία "αντικατάστασης" μιας λέξης που δεν θυμούνται με κάποια άλλη συνώνυμη. Αυτό οδηγεί σε καθυστέρηση και γενικό "σαμποτάζ" όλης της διαδικασίας περιγραφής και έκφρασης.
Έτσι όταν ο Π προσπαθεί να περιγράψει τα γεγονότα γύρω απο τον Μ. Αλέξανδρο συμβαίνει το εξής: "Ο Μ. Αλέξανδρος συνέχισε την............. Κυρία δεν θυμάμαι την λέξη."! Η λέξη που ήθελε να θυμηθεί ο Π ήταν "εκστρατεία" θα μπορούσε όμως να την αντικαταστήσει με κάποια συνώνυμη ή αντίστοιχης σημασίας λέξη πχ. πορεία, κατακτήσεις κτλ. ώστε να μην σταματήσει και τελικά παραιτηθεί απο την προσπάθεια.
Το εναλλακτικό λεξιλόγιο που διαθέτει κάθε μαθητής πολλές φορές κατά τη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας θα λειτουργήσει σαν "σωσίβιο". Θα τον βγάλει απο την δύσκολη θέση να μην μπορεί να συνεχίσει την εξιστόρηση, περιγραφή, επεξήγηση επειδή έχει "κολλήσει" και αδυνατεί να εκφραστεί. Ο μαθητής όμως με Δυσλεξία και ειδικές μαθησιακές δυσκολίες εξαιτίας του φτωχού λεξιλογίου και της αδυναμίας ανάκλησης απο τη μνήμη εναλλακτικών λέξεων καταλήγει για άλλη μια φορά να παρουσιάζει την εικόνα ενός αδιάβαστου μαθητή.
Η άσκηση "Τα συνώνυμα"! είναι απλή στη διαμόρφωση και εκτέλεση της. Φτιάχνουμε προτάσεις και ζητάμε απο το παιδί να αντικαταστήσει με μια ανάλογης σημασίας λέξη αυτήν που έχουμε επιλέξει. Σκοπός είναι να μπορέσει το παιδί να καταλήξει και απο την απλή λέξη που συνήθως χρησιμοποιεί στην περισσότερο κατάλληλη πχ. Το φαγητό είναι ωραίο - Το φαγητό είναι νόστιμο αλλά και απο την σύνθετη που δεν θυμάται στην πιο απλή πχ.Διακοσμούσαν τα δοχεία με σχέδια - Ζωγράφιζαν τα δοχεία με σχέδια.
10 παραδείγματα απο την απλή στη καταλληλότερη:
- Η μαμά έκανε φαγητό.
- Ο μπαμπάς έφτιαξε τη βλάβη.
- Το φαγητό ήταν πολύ ωραίο.
- Η Μαρία μου έφτιαξε τα μαλλιά.
- Επιτέλους έκανα τα μαθήματα μου.
- Οι αρχαιολόγοι βρήκαν απο τις ανασκαφές τους πολλά αρχαία αγάλματα.
- Ο ξυλουργός έφτιαξε μια καρέκλα.
- Το παιδί πήγε στο κυλικείο και πήρε μια τυρόπιτα.
- Ο Κώστας έβαλε τον φάκελο στο ράφι.
- Οι μαθητές πήγαν στην Αγγλία.
10 παραδείγματα απο την δύσκολη στην πιο απλή:
- Ο Ηρακλής πέτυχε πολλούς άθλους.
- Η εκστρατεία ήταν μεγάλη και μακρόχρονη.
- Ο Κυκλαδικός πολιτισμός ήταν σε μεγάλη ανάπτυξη.
- Τα πήλινα δοχεία τους τα διακοσμούσαν με σχέδια.
- Η πόλη λεηλατήθηκε απο τους κατακτητές.
- Οι τοιχογραφίες παριστάνουν διάφορες παραστάσεις εκείνης της εποχής.
- Αμέτρητα καράβια διέσχιζαν το Αιγαίο.
- Ο Οδυσσέας περιπλανήθηκε δέκα ολόκληρα χρόνια.
- Ο σεισμός προκάλεσε πολλές συμφορές στους κατοίκους.
- Στην Κρήτη αναπτύχθηκε ο λαμπρός Μινωικός πολιτισμός.
Tips:
Η διαδικασία της αντικατάστασης είναι χρήσιμη να γίνεται και επιτόπου, κατά την ώρα που διαβάζετε ένα θεωρητικό μάθημα (πχ. Ιστορία) με το παιδί και δυσκολεύεται σε συγκεκριμένες λέξεις. Θα πρέπει να είναι έτοιμο όταν ξεχάσει μια δύσκολη λέξη να μπορεί να την αντικαταστήσει χωρίς να καθυστερήσει ή παρατήσει την εξιστόρηση. Επίσης είναι χρήσιμο στην καθημερινή του επικοινωνία να το προτρέπετε να χρησιμοποιεί καταλληλότερες λέξεις πχ. Χτενίζω αντί φτιάχνω τα μαλλιά μου!
Άσπα Μητρακάκη, Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος, dyslexiaathome.blogspot.gr/
Περισσότερες συμβουλές εδώ.