Ενδυματολογική δημοκρατία και επευφημίες
Τα καπέλα που είναι γνωστά στην Ελληνική με τα ονόματα ρεπούμπλικα και τραγιάσκα είναι δάνεια τής Ελληνικής με παράλληλη εξέλιξη.
Η τραγιάσκα είναι η ρουμανική λέξη traiasca που δεν είχε καμία σχέση με το γνωστό είδος καπέλου αλλά σήμαινε «ζήτω»! Από τη φράση “traiascaGrecia” που φώναξαν ενθουσιώδεις Ρουμάνοι εκδρομείς επισκεπτόμενοι την Ελλάδα, φράση επευφημίας που σήμαινε «ζήτω η Ελλάδα» και που συνοδευόταν από το πέταγμα στον αέρα των καπέλων που φορούσαν πήρε η λέξη στα Ελληνικά τη σημασία «καπέλο», για την ακρίβεια «μάλλινο λαϊκό καπέλο με γείσο».
Ανάλογη εξέλιξη φαίνεται ότι είχε και η λέξη ρεπούμπλικα.Και η λέξη αυτή δήλωσε ένα είδος καπέλου (μαλακό ημίψηλο καπέλο από καστόρι ή πανί), ίσως πάλι από τις αντιμοναρχικές ζητωκραυγές πολιτών υπέρ τής δημοκρατίας, που δήλωνε η ιταλική λέξηrepubblica (<λατ. respublica «δημόσια πράγματα» - «δημοκρατία»). Η λέξη republicaχρησιμοποιείται σε πολλές γλώσσες για να δηλώσει «το δημοκρατικό πολίτευμα» και τα διάφορα δημοκρατικά (αντιβασιλικά και αντιμοναρχικά) κόμματα, όπως είναι οι ρεπουμπλικάνοι, παράλληλα προς το ελληνικό δημοκρατία που επίσης γενικεύθηκε δηλώνοντας την έννοια, την αξία και το πολίτευμα τής δημοκρατίας σε πιο γενικό και αφηρημένο επίπεδο.
Ας σημειωθεί, τέλος, ότι και σήμερα συνηθίζουν ξένοι φοιτητές να πετούν στον αέρα το καπέλο τής επίσημης ενδυμασίας τους κατά την εορτή τής αποφοίτησης με κραυγές ενθουσιασμού για τη λήψη τού πτυχίου και την απελευθέρωσή τους, τρόπον τινά, από τον φόρτο των σπουδών.
Γεώργιος Μπαμπινιώτης
Περισσότερες ιστορίες λέξεων εδώ.