Η ελληνική -και όχι μόνο- κοινωνία, ενώ έχει σίγουρα απαλλαγεί από χιλιάδες μεσαιωνικές αντιλήψεις, δεν έχει καταφέρει να αποτινάξει το σύνδρομο του «άντρα του σωστού», του κυνηγού-προστάτη-πασά, που δεν ξέρει να πλύνει δυο σεντόνια και να βράσει ένα αυγό.
Πώς όμως βαραίνουμε την ψυχή των αγοριών μας ως γονείς, επιβάλλοντάς τους τέτοια πρότυπα και πιέζοντάς τα να γίνουν το «σωστό αρσενικό»;
Τα λάθος μηνύματα -αυτά που λένε στο παιδί «δεν είσαι αρκετά άντρας»- περνιούνται με συνηθισμένες, καθημερινές φράσεις και συμπεριφορές…
«Οι άντρες δεν κλαίνε»
Μέχρι και σήμερα που υποτίθεται ότι τα –τουλάχιστον τόσο προφανή- στερεότυπα έχουν καταρρεύσει, η φράση «Τι είσαι και κλαις; Κορίτσι;» ακούγεται σε παιδικές χαρές, πάρτι και σπίτια από μπαμπάδες και μαμάδες που προφανώς θεωρούν ότι το κλάμα δεν είναι μια ψυχολογική αντίδραση στη θλίψη, αλλά μια συνήθεια γένους θηλυκού.
Το να καλλιεργείται και να αναπαράγεται η άποψη ότι οι γυναίκες είναι αδύναμες και λίγο κλαψιάρες, είναι προφανές ότι είναι λάθος. Αυτό που ίσως δεν είναι αντίστοιχα προφανές είναι, ότι «απαγορεύοντας» σε ένα αγόρι να είναι ευαίσθητο όχι μόνο ισχυροποιούμε ένα ανόητο κι επικίνδυνο στερεότυπο, αλλά τραυματίζουμε και το ίδιο το παιδί που νιώθει υποχρεωμένο να είναι «σκληρό» κι αλύγιστο απ’ τις στεναχώριες.
«Μην παίζεις με κοριτσίστικα παιχνίδια»
Δεν είναι καθόλου λίγοι οι γονείς που αντιδρούν από φοβικά έως υστερικά στο θέαμα του γιου τους αγκαλιά με μια κούκλα –τη στιγμή που μπορεί να επαινέσουν την κόρη τους για το «τσαγανό» της, επειδή είναι καλή στο ποδόσφαιρο. Αξίζει όμως να στερεί κανείς από το παιδί του ένα παιχνίδι που το ευχαριστεί επειδή ο ίδιος φοβάται ότι θα «διαταραχθεί» η σεξουαλική του ταυτότητα ή ότι θα κάνει κακό στο πρεστίζ του;
Ένα αγόρι που παίζει (και) με κούκλες, ίσως είναι ένα αγόρι που έχει ως πρότυπό του έναν τρυφερό μπαμπά. Ίσως είναι ένα αγόρι που μια μέρα θα γίνει ένας στοργικός σύζυγος και πατέρας ή ένας καλός παιδίατρος, νοσοκόμος ή νηπιαγωγός. Μήπως στερώντας από τους γιους μας τη δυνατότητα να παίζουν με παιχνίδια που θεωρούνται «κοριτσίστικα» και στοχοποιώντας την προτίμησή τους αυτή, στοχοποιούμε και ιδιότητες όπως η τρυφερότητα, η ευαισθησία και η στοργικότητα;
«Αυτό είναι δουλειά της μαμάς»
«Θα τον βάλεις να σκουπίσει το δωμάτιό του, κοτζάμ άντρα;». Τέτοιου είδους φράσεις μεταφράζονται σε αναχρονισμούς όπως:
"Σκούπα ξέρουν να πιάνουν μόνο οι γυναίκες."
"Οι άντρες οφείλουν να έχουν δίπλα τους γυναίκες που θα καλύπτουν βασικές τους ανάγκες, όπως η καθαριότητα ή το φαγητό", άρα –πρακτικά- ένας άντρας που μένει μόνος, είναι ένας άντρας καταδικασμένος να πεθάνει απ’ την πείνα ή τη βρώμα.
Ένας οποιοσδήποτε άνθρωπος οφείλει να ξέρει να αυτοεξυπηρετείται κι όχι να περιμένει να υπηρετηθεί –είτε είναι αγόρι, είτε κορίτσι. Ταυτόχρονα, είναι χρήσιμο να θυμόμαστε ότι δεν μεγαλώνουμε απλώς παιδιά, αλλά μελλοντικούς συντρόφους, μπαμπάδες και μαμάδες. Θέλετε, λοιπόν, να μεγαλώσετε έναν σύζυγο-τύραννο, έναν μπαμπά που δεν σηκώνει το χέρι του να κάνει το παραμικρό, έναν πασά που περιμένει τις παντόφλες και που, μοιραία, θα μεγαλώσει άλλους πασάδες; Δυσκολευόμαστε να πιστέψουμε ότι οποιοσδήποτε, θέλει οτιδήποτε τέτοιο.
«Ε, έτσι είναι τα αγόρια. Διάολοι.»
Ορισμένοι γονείς έχουν τη συνήθεια να δικαιολογούν αταξίες, αγένεια ή την απλή υπερκινητικότητα με φράσεις όπως «Ε, αγόρι είναι» ή «Έτσι είναι τα αγόρια, ατίθασα». Είτε η φράση λέγεται με υποφώσκουσα περηφάνια είτε με εκνευρισμό για την άτιμη την αγορίστικη φύση που όλο προβλήματα φέρνει, το μόνο βέβαιο είναι ότι περνάει λάθος μηνύματα στο παιδί.
Κατ’ αρχάς, το να είσαι δραστήριος ή πειραχτήρι ή τραμπούκος δεν είναι ίδιον κάποιου εκ των δύο φύλων –ένα αγόρι μπορεί να είναι ντροπαλό κι ένα κορίτσι διαόλου κάλτσα κι αυτό δεν καθιστά τον μεν και τη δε λιγότερο αγόρι ή κορίτσι αντίστοιχα. Δεύτερον, αποδίδοντας στο φύλο τους την συμπεριφορά τους, που μπορεί να μην εγκρίνουμε, καταργούμε στην ουσία την δυνατότητα εξέλιξης και βελτίωσης.
Αν θέλουμε τα παιδιά μας να μην είναι επιθετικά ή σκανταλιάρικα ή αγενή, πρέπει να τους μάθουμε πώς να μην είναι, όχι να τους φορέσουμε τη στολή του «κλασικού αγοριού» απαλλάσσοντάς τα από ευθύνες και λέγοντας στην ουσία ότι «αφού γεννήθηκες με πουλάκι, δεν θα αλλάξεις ποτέ»!
Περισσότερα θέματα για γονείς εδώ.