Τα παιδιά γυρίζουν από το σχολείο και συχνά και ξεκινά η ταλαιπωρία του διαβάσματος για την επόμενη μέρα. Για κάποια παιδιά είναι μια απλή διαδικασία που την ολοκληρώνουν μόνα τους και μερικές φορές με τη βοήθεια ενός ενήλικα. Για άλλα παιδιά είναι πιο δύσκολο είτε γιατί αντιμετωπίζουν μια μαθησιακή δυσκολία, είτε γιατί ο δάσκαλος βάζει πολλές ασκήσεις ή για άλλους λόγους.
Σκηνές με την μαμά να κυνηγά το παιδί σε όλο το σπίτι για να διαβάσει, να βάζει τιμωρίες ή ακόμα και να δίνει σφαλιάρες για να κάνει το παιδί να διαβάσει, να διαβάζουν ως αργά το βράδυ που ένα μικρό παιδί θα έπρεπε να κοιμάται και άλλες παρόμοιες συμβαίνουν καθημερινά σε πολλά σπίτια. Τέτοιες καταστάσεις είναι εξουθενωτικές και για το παιδί και για τους γονείς.
Δουλεύοντας αρκετά χρόνια πλέον με παιδιά έχω παρατηρήσει ότι οι γονείς, συνήθως η μητέρα, επιβαρύνονται με το καθημερινό διάβασμα του παιδιού. Η καθημερινή μελέτη γίνεται μια εντελώς καταναγκαστική και βαρετή διαδικασία με στόχο να πάει το παιδί "διαβασμένο" στο σχολείο. Γίνεται μεγάλος αγώνας να προλάβουν να κάνουν όλες τις ασκήσεις. Συχνά, αν δεν υπάρχει αρκετός χρόνος ή διάθεση, το παιδί απλά αντιγράφει τις ασκήσεις από ένα βοήθημα προκειμένου να μην πάει κενά τα τετράδια στο σχολείο.
Έτσι όμως μαθαίνει τίποτα το παιδί; Διευρύνει τις γνώσεις του; Ή απλά μαθαίνει να παπαγαλίζει και να αντιγράφει;
Σκοπός του σχολείου και όλης της διαδικασίας εκπαίδευσης είναι το παιδί να μάθει, να ανακαλύψει, να βιώσει και να διευρύνει τις γνώσεις του. Σκοπός δεν είναι να παρουσιάσει απλά την εικόνα του διαβασμένου παιδιού για να πάρει καλύτερο βαθμό, αλλά η ουσιαστική μάθηση.
Τι πρέπει να κάνετε
Καταρχήν φροντίστε να έχετε συγκεκριμένο πρόγραμμα διαβάσματος, δηλαδή ώρα και μέρος. Το δωμάτιο που διαβάζει το παιδί να είναι τακτοποιημένο και να μην έχει πολλά αντικείμενα πάνω και γύρω από το γραφείο. Αν πρόκειται για παιδί με διάσπαση προσοχής τότε ο κανόνας θέλει όσο πιο άδειο το γραφείο τόσο το καλύτερο για τη συγκέντρωση του παιδιού. Επίσης καλός φωτισμός αλλά και ησυχία είναι απαραίτητα.
Αφήστε το παιδί να ξεκινήσει την μελέτη μόνο του λέγοντας του ότι μπορεί να σας ρωτήσει οποιαδήποτε απορία όποτε θέλει. Βοηθήστε το μόνο όταν χρειάζεται και μην συνηθίζετε να κάθεστε μαζί του στο διάβασμα, γιατί κάποια στιγμή θα κουραστείτε. Το παιδί πρέπει να μάθει να οργανώνει το διάβασμα του μόνο του και να μην στηρίζεται πάνω στο γονιό. Συχνά βλέπω οι γονείς να ανοίγουν την τσάντα, να ψάχνουν τις ασκήσεις και να τις τοποθετούν έτοιμες για συμπλήρωση πάνω στο γραφείο. Αυτό είναι εντελώς λάθος! Δεν πάτε εσείς σχολείο, αλλά το παιδί! Ο μαθητής είναι υποχρεωμένος να γνωρίζει τι έχει να κάνει στο σπίτι, να βλέπει το πρόγραμμα της επόμενης μέρας και να κάνει τις ασκήσεις του. Θα παρεμβαίνετε μόνο όταν σας πρέπει!
Αν το παιδί δεν καταλαβαίνει μια άσκηση ακόμα κι αν του την εξηγήσετε ή πολλές φορές ούτε καν οι γονείς δεν μπορούν να τη λύσουν- συχνό φαινόμενο στα μαθηματικά της ε' δημοτικού!- τότε να μην γίνεται αντιγραφή από κάποιο βοήθημα. Αφήστε το παιδί να πάει κενή την άσκηση και να ενημερώσει το δάσκαλο ότι δεν απάντησε γιατί πολύ απλά δεν το κατάλαβε! Τότε ο δάσκαλος θα πρέπει να δείξει βήμα βήμα τη λύση στην τάξη. Δεν κερδίζετε τίποτα με την αντιγραφή, αντιθέτως δείχνετε στο παιδί μια λάθος αντίληψη και πρακτική.
Προσπαθήστε να κάνετε την ώρα της καθημερινής μελέτης μια ευχάριστη ώρα. Δώστε πρακτικά παραδείγματα στο παιδί όπου και όταν αυτό είναι εφικτό. π.χ στη φυσική, κάντε κάποιο πείραμα.
Κάντε συμφωνία με το παιδί ότι μόλις τελειώσει το διάβασμα θα παίξετε ή θα κάνετε κάτι διασκεδαστικό μαζί. π.χ. μια βόλτα, μια χειροτεχνία κ.λ.π Αυτό θα ωθήσει το παιδί να στρωθεί στο διάβασμα πιο γρήγορα ώστε να έχει χρόνο μετά για παιχνίδι. Αυτό που υπόσχεστε όμως στο παιδί θα πρέπει να το τηρείτε!
Μην κάνετε το παιδί σας υπερβολικά ανταγωνιστικό και μην το μαθαίνετε να κυνηγάει το βαθμό...αλλά να κυνηγά τη γνώση! Κατά τη γνώμη μου οι βαθμοί είναι ως ένα σημείο υποκειμενικοί και δεν αντικατοπτρίζουν πάντα την πραγματικότητα.
Προπαντώς μην ξεσπάτε στο παιδί τα νεύρα και την κούραση από τη δουλειά σας, αλλά να είστε δίπλα του με υπομονή και ηρεμία.
Το πιο σημαντικό είναι οι μαθητές να μαθαίνουν, να αγαπούν την μάθηση και να είναι ευτυχισμένοι! Όταν ένα παιδί δεν καταλαβαίνει κάτι, ας μην το λύνει, όταν είναι πολύ κουρασμένο ή άρρωστο ας μην διαβάζει όλα τα μαθήματα αλλά όσα μπορεί! Ας μην γίνετε η καθημερινότητα μια βαρετή και κουραστική ρουτίνα, αλλά ας αφήνουμε τα παιδιά να παίζουν!