"Οι δυσλεξικοί δυσκολεύονται στη βαθιά γνώση της γλώσσας" μου είχε πει μια από τις δασκάλες μου στην εξειδίκευση μου σε παιδιά με δυσλεξία!
Αυτή η τόσο απλή φράση κρύβει ένα από τα σημαντικότερα εμπόδια με το οποίο έρχονται αντιμέτωπα τα άτομα με δυσλεξία. Η γλώσσα είναι ένα σύστημα με συνεκτική δομή. Μια βασική αρχή που το διέπει είναι η "ετυμολογία" των λέξεων. Αυτή η δεξιότητα στην αναγνώριση της ρίζας των λέξεων είναι που μας βοηθάει να γράφουμε ορθογραφημένα λέξεις τις οποίες δεν έχουμε ξαναδεί ή ξανακούσει ποτέ! Αναγνωρίζουμε κομμάτια (μορφήματα) λέξεων και έτσι δομούμε στο Οπτικό μας λεξικό τις οικογένειες λέξεων.
Μια μόνιμη ερώτηση που κάνω στα παιδιά με δυσλεξία κατά τις συνεδρίες μου όταν με ρωτάνε πως γράφεται μια λέξη, είναι αν μπορούν να θυμηθούν πως γράφεται άλλη λέξη στην ίδια οικογένεια πχ. για τη λέξη /μήνυμα/ ρωτάω αν θυμούνται πως γράφεται η λέξη /μήνυση/, /μηνύω/ μέχρι να βρούμε μια λέξη που θυμούνται. Πολλές φορές με αυτόν τον τρόπο δεν χρειάζεται καν να πω πως γράφεται η λέξη αλλά το βρίσκουν μόνα τους!
Κατεβάστε & Εκτυπώστε την άσκηση εδώ!
Η άσκηση: "Η λέξη που αλλάζει!" ενισχύει ακριβώς αυτή την δεξιότητα στις Οικογένειες των λέξεων ενώ παράλληλα εξασκεί την Οπτική & Φωνημική διάκριση.
Υλικά: πλαστικά γράμματα
Αρχικά εκτυπώνουμε τον πίνακα με τις λέξεις. Κόβουμε το κάθε κομμάτι από τον πίνακα που έχει την κεντρική και τις παράγωγες λέξεις μαζί.
Κόβουμε οριζόντια το κάθε κομμάτι! |
Αφού τα κόψουμε, διπλώνουμε κάθε κομμάτι ώστε να φαίνεται μόνο η κεντρική λέξη. Ζητάμε από το παιδί να μας πει προφορικά λέξεις τις ίδιας οικογένειας. Βοηθάμε με παραδείγματα.
Διαπιστώνουμε αν "έπεσε μέσα"!
Στη συνέχεια με πλαστικά γράμματα το παιδί φτιάχνει την κεντρική λέξη.
Φτιάχνει την κεντρική λέξη! |
Συνεχίζει με το να "χτίζει" τις αλλαγές στη μορφολογία των λέξεων που βρίσκονται στην ίδια οικογένεια. Ξεκινήστε με την παρατήρηση: "Για να δούμε πως μπορεί να αλλάξει η λέξη /σπίτι/"!
Χτίζει τις οικογένειες των λέξεων! |
✪ Παράδειγμα εφαρμογής!
Κόψαμε, κολλήσαμε & γράψαμε και δικές μας λέξεις! |
Εδώ σε αυτή την εφαρμογή εντοπίσαμε και χρωματίσαμε σε κάθε οικογένεια το μέρος των λέξεων που "μένει ίδιο"!
Το μέρος των λέξεων που μένει ίδιο! |
Κατεβάστε & Εκτυπώστε την άσκηση εδώ!
❝Παρατηρήστε ότι στα πλαστικά γράμματα είναι διαφορετικού χρώματος τα σύμφωνα & φωνήεντα. Αυτό βοηθάει ακόμα περισσότερο στη Φωνημική επίγνωση!❞
Άσπα Μητρακάκη