Όταν ήρθε ο Όθωνας στην Ελλάδα το 1833, έφερε μαζί του πολλές καινοτομίες για την ελληνική πραγματικότητα που ο ελληνικός λαός δε γνώριζε και δυσκολευόταν να αποδεχτεί. Όταν διαδόθηκε ότι ο Όθωνας σκόπευε να φτιάξει αποχωρητήρια μέσα στο παλάτι, ο κόσμος αντέδρασε. Θεωρούσε ότι ήταν ασέβεια απέναντι στο βασιλιά και ότι θα «βρόμιζε» το Ανάκτορο με αυτό τον τρόπο. Ο βασιλιάς έπρεπε να έχει εξωτερικό αποχωρητήριο, όπως όλος ο κόσμος, που δεν ήθελε την τουαλέτα μέσα στο σπίτι του, για λόγους υγιεινής και αισθητικής.
Έκαναν συλλαλητήριο για να εμποδίσουν την κατασκευή του και εν μέρει τα κατάφεραν. Σε ολόκληρο παλάτι που σήμερα έχει πάνω από 360 δωμάτια, έφτιαξαν μόνο ένα αποχωρητήριο και αυτό στα κρυφά.
Το θέμα της «ανακούφισης» ήταν ταμπού για τους Έλληνες και δεν το συζητούσαν ποτέ, καθώς το θεωρούσαν ντροπή. Ήταν κοινωνικά ανεπίτρεπτο σε μια επίσκεψη να ζητήσεις να πας στο αποχωρητήριο. Σε περίπτωση που οι άντρες βρίσκονταν σε εξωτερικές δουλειές κρύβονταν πίσω από τους θάμνους, για να ανταποκριθούν στις ανάγκες που προκύπτουν από τη φυσιολογική λειτουργία του εντέρου. Η φύση ήταν οι δημόσιες τουαλέτες της εποχής στο κέντρο της Αθήνας και φυσικά η μυρωδιά ήταν ανυπόφορη. Μάλλον γι αυτό οι κάτοικοι λάτρευαν το γιασεμί που ευωδίαζε.Στις συνοικίες που δεν είχαν φυτευτεί θάμνοι, οι άνθρωποι πήγαιναν σε μάντρες. Πολλές από τις μάντρες βρίσκονταν κοντά σε σπίτια και οι ιδιοκτήτες για να αποφύγουν τη δυσοσμία, ζωγράφιζαν έξω από το σπίτι τους ένα σταυρό. Το κόλπο συνήθως έπιανε. Ήταν αδιανόητο να κάνει κάποιος αυτή την ντροπιαστική πράξη μπροστά στον ιερό σύμβολο της πίστης.
Στις άσχημες μυρωδιές συνέβαλε η έλλειψη αποχετεύσεων. Στην Αθήνα υπήρχε ένα παλιό δίκτυο που είχε φτιαχτεί από κεραμικό με αποτέλεσμα να σπάει πολύ εύκολα. Τα συνεργεία του δήμου επειδή ήταν δύσκολο να ελέγξουν υπογείως αν κάποια σωλήνωση είχε πρόβλημα, είχαν βρει άλλο τρόπο να το καταλαβαίνουν. Στα σημεία που υπήρχαν ακάθαρτα νερά φύτρωνε ένα φυτό που λεγόταν φλόμος, κάτι που σήμαινε ότι υπήρχε κάποια διαρροή. Από το φυτό αυτό, βγήκε και η λέξη «φλόμωσα» που δηλώνει ότι υπάρχει μια ανυπόφορη μυρωδιά ή μεταφορικά ένας ανυπόφορος άνθρωπος.
Ο Όθωνας έκανε πολλά έργα υποδομής για να βελτιώσει την υγιεινή της Αθήνας. Όταν ήρθε στην Ελλάδα, έφερε έναν αέρα ευρωπαϊσμού που τόσο λαχταρούσαν οι Έλληνες.
Τα αποχωρητήρια και μάλιστα τα δημόσια ήταν μια καινοτομία που έπρεπε να επιβάλλει με υπομονή και αγώνες και αυτό για κάτι που σήμερα θεωρείται δεδομένο. Τότε όμως ήταν λόγος να ξεσηκωθεί ο λαός και με το δίκιο του, αφού την εποχή εκείνη δεν υπήρχε αποχετευτικό σύστημα και οι συνέπειες της ημερήσιας ανακούφισης ήταν ανθυγιεινές.
mixanitouxronou.gr
Περισσότερα αφιερώματα εδώ.