...Και ζήσανε αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα..." Με αυτήν τη φράση δεν τελειώνουν τα περισσότερα κλασικά παραμύθια;
Η Ωραία Κοιμωμένη, η Σταχτοπούτα, η Χιονάτη και η Κοκκινοσκουφίτσα είναι κάποιες από τις πιο γνωστές, αθώες, τρυφερές, γλυκές και εύθραυστες ηρωίδες που όλοι γνωρίζουμε από τα παιδικά βιβλία και τις ταινίες του Disney.
Ποιός θα μπορούσε να φανταστεί ότι πίσω από αυτά όμορφα παραμύθια κρύβονται πρωτότυπες, σοκαριστικές, γερμανικές εκδοχές που τελικά... μόνο παραμυθένια υπόθεση δεν είναι ;
Οι αδελφοί Γιάκομπ και ο Βίλχελμ Γκριμ -που βρίσκονται πίσω από τα περισσότερα παιδικά διηγήματα-απομακρύνθηκαν γρήγορα από τις νομικές σπουδές τους για να αφοσιωθούν στη μελέτη του μεσαιωνικού παραμυθιού.
Οι αδελφοί Γκριμ έκαναν εκτεταμένη έρευνα συλλέγοντας λαϊκούς μύθους και θρύλους. Το υλικό αυτό το μετέτρεψαν σε παιδική λογοτεχνική μορφή,με σκοπό να δώσουν στα παιδιάμια λαογραφία και όχι ένα φανταστικό παραμύθι. Η κουλτούρα των λαών που της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης τον 18ο αιώνα, δεν ήταν αναίμακτη και ευγενική. Επικρατούσε σκοταδισμός, μαγεία, βία και βαρβαρότητα στα ήθη και τα έθιμα της εποχής που αποτυπώνονταν με γλαφυρό τρόπο στα "Παιδικά και οικογενειακά παραμύθια", που δημοσιεύτηκαν το 1812. Οι κριτικές που έλαβαν μόνο θετικές δεν ήταν.
Οι δύο παραμυθάδες, γνώριζαν ότι δεν θα μπορούσαν να πουλήσουν το έργο τους σε ευπρεπείς, χριστιανικές οικογένειες. Γι`αυτό το λόγο προσπάθησαν να αλλάξουν τα διηγήματά τους, "γλυκαίνοντας" τους ήρωές τους κι αφαιρώντας τη σεξουαλική ασυδοσία που επικρατούσε συχνά στην πλοκή.
Οι αρχικές ιστορίες -που αντικατόπτριζαν τη ζοφερή καθημερινότητα της τότε εποχής-χρειάστηκαν επτά εκδόσεις για να πάρουν το 1857 την τρυφερή τους μορφή που γνωρίζουμε σήμερα.
Επέλεξα τέσσερα γνωστά παραμύθια τα οποία όχι μόνο δεν είχαν όμορφο τέλος αλλά και στις περισσότερες των περιπτώσεων υπήρχε πόνος, βία, θλίψη, θάνατος.
Αξίζει να διαβάσετε τις αυθεντικές ιστορίες που μόνο για μικρούς αναγνώστες δεν είναι...
Μια φορα και έναν καιρό, ήταν...
Η Ωραία Κοιμωμένη
Στην αρχική εκδοχή του παραμυθιού, η ωραία Κοιμωμένη δεν ξυπνά από το φιλί του όμορφου πρίγκηπα που την αγαπά αλλά αλλά το ότι γεννάει δύο δίδυμα παιδιά. Πως;
Ενώ δεν είχε τις αισθήσεις της, η πριγκίπισσα βιάζεται από ένα μονάρχη. Μετά από το βιασμό ο μονάρχης επιστρέφει θριαμβευτικά στον πύργο που κρυβόταν η ωραία κοιμωμένη και υπόσχεται να στείλει συνοδεία για να πάρει αυτήν και τα παιδιά της. Βέβαια ξεχνά να της αναφέρει ότι είναι παντρεμένος.
Φτάνοντας στο παλάτι, η γυναίκα του μονάρχη προσπαθεί να τους εξοντώσει όλους, αλλά τελικά ανατρέπεται από τον βασιλιά. Τελικά, η ωραία Κοιμωμένη παντρεύεται τον βιαστή βασιλιά...
Επίσης, η όμορφη βασιλοπούλα που αποκοιμήθηκε τρυπημένη από τη βελόνα- σύμφωνα με την κατάρα- δεν ήταν ξαπλωμένη σε ένα πανέμορφο κρεβάτι. Ποιός θα μπορούσε να φανταστεί ότι ήταν περικυκλωμένη από μια φονική περικοκλάδα με τεράστια αγκάθια. Όσοι πρίγκιπες προσπαθούν να την πλησιάσουν στα 100 χρόνια του ύπνου της, βρίσκουν τραγικό θάνατο από τα σουβλερά αγκάθια.
Η Κοκκινοσκουφίτσα...
Η αρχική Κοκκινοσκουφίτσα ούτε καταφέρνει να σώσει τη γιαγιά της , ούτε σκοτώνει τον λύκο. Αντιθέτως, καταλήγει να την καταβροχθίσει εκείνος, με ηθικό δίδαγμα, μην εμπιστεύεστε τους ξένους.
Η Σταχτοπούτα ή Ο Βασιλιάς που ήθελε να παντρευτεί την κόρη του
Στις πρώτες εκδόσεις του παραμυθιού, η Σταχτοπούτα σκοτώνει την πρώτη μητριά της, έτσι ώστε ο πατέρας της να παντρευτεί την ίδια, δηλαδή την κόρη του.
Σε άλλη παραλλαγή της ιστορίας, με τίτλο "Ο Βασιλιάς που ήθελε να παντρευτεί την κόρη του", η βασίλισσα πεθαίνει και ο βασιλιάς ορκίζεται ότι ποτέ δεν θα παντρευτεί ξανά. Σε μία και μόνη περίπτωση θα το ξαναέκανε. Αν έβρισκε γυναίκα που να ταιριάζει απόλυτα στα ρούχα της νεκρής γυναίκας του.
Τα ρούχα όμως ταιριάζουν απόλυτα στην κόρη του, οπότε ο ίδιος επιμένει να την παντρευτεί. Η πριγκίπισσα, ωστόσο, προσπαθεί να αποφύγει το γάμο με τον πατέρα της. Του λέει, λοιπόν, ότι θα δεχτεί να τον παντρευτεί αν και εφόσον της φέρει ένα μπαούλο που θα κλειδώνει από έξω και μέσα και θα μπορεί να ταξιδεύει πάνω από στεριά και θάλασσα.
Ο βασιλιάς ήταν τόσο πολύ ερωτευμένος για την κόρη του που της το βρίσκει. Εκείνη, όμως, λέει ότι πρέπει να βεβαιωθεί ότι το σεντούκι λειτουργεί. Ο βασιλιάς την κλειδώνει μέσα στο μπαούλο και την πετάει στην θάλασσα, θέλοντας να της το αποδείξει.
Με αυτόν τον τρόπο η βασιλοπούλα δραπετεύει από τον πατέρα της, καταλήγοντας σε μια ξένη χώρα όπου εργάζεται ως υπηρέτρια. Ακολουθεί η γνωστή ιστορία της Σταχτοπούτας, με τον πρίγκηπα, το γοβάκι και το ευτυχισμένο ρομαντικού τέλος.
Το δέντρο του Κέδρου (με στοιχεία από Χιονάτη)
Πρόκειται για μια άγνωστη ιστορία των αδελφών Γκριμ, τρομερά άγρια...
Μια ετοιμοθάνατη γυναίκα , προσεύχεται στον κέδρο της αυλής της για ένα παιδί "κόκκινο σαν αίμα και άσπρο σαν το χιόνι". Η γυναίκα αποκτά ένα γιο και λίγο πριν ξεψυχήσει, ζητά από τον άντρα της να τη θάψει κάτω από το δέντρο.
Ο χήρος ξαναπαντρεύεται αλλά η μητριά μισεί το γιο του, επειδή θέλει η κόρη της να κληρονομήσει όλη την περιουσία της οικογένειας.
Η κακιά μητριά δίνει στο αγόρι ένα μήλο που βρίσκεται μέσα σε ένα σεντούκι. Όταν ο μικρός γιος σκύβει για να το πάρει, η μητριά τον χτυπά με δύναμη στο λαιμό του το καπάκι και του κόβει το κεφάλι.
Για να μην την υποψιαστεί κανείς, βάζει το κεφάλι πίσω στην θέση του και τυλίγει ένα μαντήλι γύρω από το λαιμό του νεκρού αγοριού για να μην φαίνεται το κόψιμο. Η κόρη όμως της μητριάς, η Μάρτζορυ, χτυπάει κατά λάθος το κεφάλι του ετεροθαλούς αδερφού της και το ρίχνει στο πάτωμα. Μητέρα και κόρη για να μην τις καταλάβουν, κόβουν κομμάτια το σώμα, το κάνουν στιφάδο και το δίνουν στον πατέρα που δεν ήξερε τίποτα. Εκείνος, τελικά τρώει το γιο του.
Η Μάρτζορυ έχει κρατήσει τα κόκαλα του νεκρού αγοριού και τα θάβει κάτω από το δέντρο, όπου βρίσκεται θαμμένη και η μητέρα του.
Τελικά, το αγόρι μετενσαρκώνεται σε πουλί, ρίχνει μια πέτρα στο κεφάλι της μητριάς του- η οποία σκοτώνεται.Τελικά τα μάγια λύνονται και το αγόρι ξαναζωντανεύει.
Είναι τόσο έντονος ο κανιβαλισμός και οι δολοφονίες στην ιστορία που σοκάρουν ακόμα και μεγάλους...
Με τον θάνατο των αδελφών Γκριμ, διάφοροι Βρετανοί και Γάλλοι εκδότες αναλαμβάνουν να ωραιοποιήσουν το αρχικό υλικό. Τώρα πια, μετά από χιλιάδες διασκευές που έχουν γίνει κι εξακολουθούν να γίνονται, ιστορίες -όπως τις παραπάνω- είναι απλά ο σκελετός των παραμυθιών που μεταγενέστερα όλοι μας έχουμε αγαπήσει.
Κανένας, βέβαια, δεν θα μπορούσε να υποψιαστεί ότι τα αγαπημένα μας παιδικά διηγήματα κάποτε ήταν αυστηρώς ακατάλληλα για ανηλίκους και όχι μόνο...
Περισσότερα αφιερώματα εδώ.