Πάντα είχα την εντύπωση ότι η λέξη «Παξιμάδι» δεν έχει ελληνική προέλευση. Έκανα λάθος. Η λέξη προέρχεται από τον Έλληνα εφευρέτη του αρτοσκευάσματος ονόματι Παξαμάς.
Τον 1ο αιώνα μ.Χ, ο Λόγιος Παξαμάς ή Πάξαμος από τη Βοιωτία πρότεινε να ψήνεται δύο φορές ο άρτος (άρτος διπυρίτης), ώστε να αποβάλλει όλο το νερό και να επιτευχθεί η μακροχρόνια διατήρηση του. Με αυτό τον τρόπο θα χόρταινε ψωμί τόσο ο φτωχός κοσμάκης όσο και οι ναυτικοί, οι ταξιδιώτες και όσοι εργάζονταν μακριά από το σπίτι τους.
Προς τιμή του "εφευρέτη", Παξάμου, το αρτοπαρασκεύασμα αυτό ονομάστηκε "παξαμάς", "παξαμάτιον", “παξιμάδιον", "παξαμίδα".
Ο Αndrew Dalby, στο βιβλίο του «Siren Feasts», υποστηρίζει ότι από την ελληνική λέξη παξιμάδι δημιουργήθηκαν: η Αραβική: bashmat ή basquimat, η Τούρκικη: beksemad, η Σερβοκροατική: peksimet, η Ρουμάνικη: pesmet και η Βενετσιάνικο: pasimata (στη διάλεκτο της Τοσκάνης το pasimata προσδιορίζει ένα παραδοσιακό γλυκό). O δίπυρος ή διπυρίτης άρτος στα Λατινικά μεταφράστηκε ως pane biscoctus< pane: ψωμί, bis: δύο φορές, coctus: ψημένο > biscoctus > biscotto> μπισκότο.
Γιώργος Δαμιανός
Περισσότερες ιστορίες λέξεων εδώ.