Τι ονομάζουμε Bullying; Σχολικός εκφοβισμός θεωρείται οποιασδήποτε μορφής κοροϊδία ή πείραγμα και οποιαδήποτε μορφή λεκτικής, ψυχολογικής και σωματικής βίας που έχει στόχο συνειδητά το συγκεκριμένο παιδί και του προκαλεί κάποιο είδος «βλάβης». Δηλαδή είτε το παιδί ηθελημένα παραγκωνίζεται από την παρέα, είτε του κλέβουν το φαγητό/χαρτζιλίκι, είτε τον φωνάζουν με διάφορους χαρακτηρισμούς με στόχο να πληγωθεί το παιδί, αυτό θεωρείται bullying.
Δυστυχώς ο σχολικός εκφοβισμός μπορεί να ξεκινήσει ήδη από τη νηπιακή ηλικία και να συνεχιστεί στις υπόλοιπες βαθμίδες (γυμνάσια –λύκειο). Εκτιμάται πλέον ότι το 20-30% των εφήβων έχει βιώσει μια τέτοια κατάσταση τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του. Οι μαθητές που είναι θύματα bullying είναι συνήθως ντροπαλά παιδιά, εσωστρεφή και συχνά (όχι πάντα) έχουν ανεπαρκή σωματική ανάπτυξη, κάτι που τα καθιστά «εύκολο στόχο». Στα κορίτσια, το bullying δεν έχει τόσο σωματική βία, όσο ψυχολογική και λεκτική. Πολλοί έφηβοι, δυστυχώς έχουν χάσει τη ζωή τους στην προσπάθειά τους να απαλλαγούν από αυτό το μαρτύριο...
Ωστόσο, ένας γονέας μπορεί να αναγνωρίσει τα σημάδια που προειδοποιούν ότι το παιδί του βιώνει αυτή τη δυσάρεστη κατάσταση και να δράσει αναλόγως. Ποια είναι αυτά;
• Αυξημένη παθητικότητα και απόσυρση
• Συχνά ξεσπάσματα σε κλάματα
• Επαναλαμβανόμενα παράπονα ή σωματικά συμπτώματα όπως στομαχόπονοι ή συχνοί πονοκέφαλοι χωρίς εμφανές αίτιο
• Ανεξήγητες μελανιές
• Ξαφνική πτώση στους βαθμούς του παιδιού ή άλλα μαθησιακά προβλήματα
• Άρνηση να πάει στο σχολείο
• Σημαντικές αλλαγές στην κοινωνική ζωή
• Ξαφνικές αλλαγές στο πως το παιδί μιλάει-υποτιμάει τον εαυτό του.
• Αυξημένη παθητικότητα και απόσυρση
• Συχνά ξεσπάσματα σε κλάματα
• Επαναλαμβανόμενα παράπονα ή σωματικά συμπτώματα όπως στομαχόπονοι ή συχνοί πονοκέφαλοι χωρίς εμφανές αίτιο
• Ανεξήγητες μελανιές
• Ξαφνική πτώση στους βαθμούς του παιδιού ή άλλα μαθησιακά προβλήματα
• Άρνηση να πάει στο σχολείο
• Σημαντικές αλλαγές στην κοινωνική ζωή
• Ξαφνικές αλλαγές στο πως το παιδί μιλάει-υποτιμάει τον εαυτό του.
Βλέποντας τα παραπάνω σημάδια, ο κάθε γονιός πρέπει να μιλήσει με το παιδί του, να προσπαθήσει να κατανοήσει ακριβώς την κατάσταση (αν και δύσκολα θα λάβει μια πλήρη εικόνα καθώς τα παιδιά που είναι θύματα bullying δεν ανοίγονται εύκολα), και να κάνει μια επίσκεψη στο σχολείο. Ρωτήστε τους καθηγητές εάν πρόσεξαν κάτι ανησυχητικό ή περίεργο στο παιδί σας και μιλήστε του για τις ανησυχίες σας για να μπορέσουν να «ελέγξουν» όσο γίνεται την κατάσταση. Εάν το παιδί είναι σε μικρότερες ηλικίες μπορείτε να το ενθαρρύνετε πηγαίνοντας το σε κάποιο πολεμικό άθλημα (όχι για να μάθει να χτυπάει) αλλά για να αυξηθεί η αυτοπεποίθησή του. Επίσης τα σαββατοκύριακα πηγαίνετε βόλτες με το παιδί σας και ενθαρρύνετέ το να κάνει νέους φίλους. Οι νέοι φίλοι ίσως είναι το ψυχολογικό του στήριγμα για να μιλήσει σε εσάς και να φύγει από αυτή την κατάσταση. Εάν το παιδί σας σας μιλήσει ανοιχτά, εξηγήστε του πως μπορεί να αντιδρά όχι με βία αλλά με όρια. Μπορεί να το πει στην δασκάλα και μπορεί να σας μιλήσει ανοιχτά. Μην τρέφετε τον θυμό που έχει μέσα του αλλά δείξτε του ενδιαφέρον και κατανόηση.
Εάν θεωρείτε ότι το πράγμα έχει φτάσει σε ανησυχητικό επίπεδο και το παιδί αρνείται επίμονα να πάει σχολείο, οι επιδόσεις του έχουν πέσει και έχει γίνει κλειστό και θλιμμένο, αναζητήστε βοήθεια σε ειδικά κέντρα ή σε επαγγελματίες ψυχολόγους. Ένα από τα λάθη των γονιών είναι ότι υποτιμούν το γεγονός και πολλές φορές δεν θεωρούν ότι χρειάζεται μια πιο προσεκτική ματιά... «παιδιά είναι...θα τα βρουν» σκέφτονται. Γονείς αναγνωρίστε τα προειδοποιητικά σημάδια και μην επιτρέπετε σε κανέναν να ασκεί την οποιαδήποτε μορφή βίας στο παιδί σας. Ενημερωθείτε και δράστε.
Παπακυργιάκη Χρύσα
Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια
Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια
Περισσότερα θέματα για τον σχολικό εκφοβισμό εδώ.