Η γιατρός ή γιατρίνα; Η πρόεδρος ή προεδρίνα; Πώς σχηματίζεται το θηλυκό ουσιαστικό των επαγγελμάτων;

Πολλά από τα ουσιαστικά που δηλώνουν επάγγελμα εμφανίζουν δύο τύπους για το θηλυκό γένος: έναν τύπο με παραγωγή (δηλ. με άλλη κατάληξη) και έναν τύπο μόνο με αλλαγή του άρθρου:

ο δικηγόρος: η δικηγόρος - δικηγορίνα

ο εκδότης: η εκδότης - εκδότρια

ο πρόεδρος: η πρόεδρος - προεδρίνα

ο αρχιτέκτων: η αρχιτέκτων - αρχιτεκτόνισσα

Τα θηλυκά αυτά διαφέρουν υφολογικά στη χρήση: οι τύποι με το άρθρο θεωρούνται λόγιοι, ενώ οι παράγωγοι τύποι απαντούν περισσότερο στο επίπεδο της καθημερινής ομιλίας. Επίσης, επειδή οι παράγωγοι τύποι είναι χαρακτηρισμένοι ως λιγότερο δόκιμοι, χρησιμοποιούνται συχνά για να δοθεί έμφαση στο όνομα, χρωματισμένη μάλιστα με υποδηλώσεις υποτίμησης, θαυμασμού, οικειότητας κ.τ.ο..

Παραδείγματα

Εδώ βρίσκεται το γραφείο της προέδρου μας.

Σιγά την προεδρίνα!

Θα μπορούσα να κανονίσω μια συνάντηση με τη γιατρό, σας παρακαλώ;

Η αδερφή μου είναι γιατρίνα.
 

Πηγή: Το λεξικό της άσπρης λέξης 3ος χρόνος

Περισσότερα φιλολογικά θέματα εδώ.