H φωνημική επίγνωση αντιστοιχεί στην ικανότητα να "ακούω, ξεχωρίζω και να χειρίζομαι" όλα τα φωνήματα μιας γλώσσας. Ως φωνήματα ορίζονται οι ελάχιστες μονάδες μιας γλώσσας που ως σύμβολα τα ονομάζουμε γράμματα.
Το παιδί με ελλιπή φωνολογική ετοιμότητα εμφανίζει διάφορα σημάδια όπως: ξεχνάει, προσθέτει, αντιμεταθέτει, αντικαθιστά γράμματα ή συλλαβές σε λέξεις, "κολλάει" λέξεις μεταξύ τους κα. Για να αντιμετωπίσουμε αυτή τη δυσκολία κάνουμε πολλές ασκήσεις με φωνολογικό περιεχόμενο. Μια απο αυτές μπορεί να γίνει και στο ψυγείο του σπιτιού!
Υλικά: μαγνητικά γράμματα, χαρτί Α4
Άσκηση: Σκοπός είναι να γράψουμε λέξεις απο τις οποίες θα λείπει ένα ή περισσότερα γράμματα. Το παιδί θα πρέπει να δει τις λέξεις και να επιλέξει το γράμμα που λείπει και να το συμπληρώσει. Η διαδικασία φαίνεται απλή αλλά είναι πολύ χρήσιμη καθώς το παιδί με φωνολογικά κενά επαναλαμβάνει σιωπηρά τη λέξη "απο μέσα" του και εστιάζει τη προσοχή του στο να χωρίσει τη λέξη στις ελάχιστες μονάδες της (γράμματα) για να δει ποιο είναι αυτό που λείπει.
Παράδειγμα λέξεων που λείπει γράμμα
Οι ομάδες των λέξεων που μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει είναι πολλές και διαφοροποιούνται ανάλογα με τις δυσκολίες του παιδιού, την ηλικία και τη τάξη που φοιτά.
Ομάδες λέξεων:
- δισύλλαβες/τρισύλλαβες/τετρασύλλαβες (σύμφωνο-φωνήεν) πχ. νερό
- δισύλλαβες/τρισύλλαβες/τετρασύλλαβες (διπλό συμφωνικό σύμπλεγμα) πχ. βαφτίζω
- λέξεις με τριπλό συμφωνικό σύμπλεγμα πχ. στροφή
- λέξεις με τελικό σίγμα
- λέξεις με /ου/
- λέξεις με αρχικό φωνήεν πχ. έλα
- λέξεις με δίψηφα σύμφωνα πχ. μπ, ντ, γκ, τσ κτλ.
- λέξεις με δίψηφα φωνήεντα πχ. καιρός
- λέξεις με συνδυασμούς πχ. αύριο
- λέξεις με σύμφωνο-φωνήεν-σύμφωνο πχ. θερ-μό
- λέξεις με /ια/ πχ. καράβια
Επίσης η ίδια άσκηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σαν άσκηση ορθογραφίας όπως φαίνεται στη φωτογραφία και πάλι χρησιμοποιώντας διάφορες κατηγορίες λέξεων.
Tip:
Αν είστε γονείς αφήστε στο ψυγείο ένα χαρτί αναρτημένο με τα γράμματα γύρω, γύρω και ζητήστε απο το παιδί μέσα στη μέρα να συμπληρώνει λίγες λέξεις. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και μικρούς ενισχυτές για αυξημένο κίνητρο.
Απευθύνεται: Σε παιδιά σχολικής ηλικίας με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες που έχουν αδύναμη Φωνολογική ενημερότητα. Γίνεται απο θεραπευτές, εκπαιδευτικούς, γονείς.
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος, dyslexiaathome.blogspot.gr
Περισσότερες συμβουλές εδώ.