Φυτό
Η ποικιλία που επέλεξα να καλλιεργήσω είναι η τομάτα Χίου η οποία έχει καταπληκτική γεύση. Σαν φυτό δεν ξεπερνά τα 120 εκ. και αυτός είναι άλλωστε ο λόγος που κάνει για καλλιέργεια στο μπαλκόνι αφού παρά το μέγεθός της είναι πολύ παραγωγική. Με καρπούς περίπου στα 20 γρ. είναι σίγουρο ότι θα σας ξετρελάνει με το άρωμα και τη γεύση της.
Γλάστρα
Μια γλάστρα 10 λίτρων είναι ιδανική για το φυτό μιας και δεν θα χρειαστεί να κάνετε άλλες μεταφυτεύσεις. Φυσικά μπορείτε να την φυτέψετε και σε ζαρντινιέρα ή ακόμα και σε μεγαλύτερη γλάστρα ώστε το φυτό σας να γίνει ακόμα πιο μεγάλο.
Χώμα
Όπως και στα άλλα βοηθήματα το χώμα είναι κυρίως κομπόστ με τύρφη όμως λόγω ότι η τομάτα είναι φυτό που έχει “περίεργες” απαιτήσεις σε νερό θα χρησιμοποιήσω περισσότερο κοκκινόχωμα με αναλογία 1 προς 1. Επομένως το χώμα θα κρατάει περισσότερη υγρασία.
Θέση στο μπαλκόνι
Η τομάτα θεωρητικά θέλει άπλετο ήλιο. Όμως ένα πρόβλημα που παρατηρείται τους καλοκαιρινούς μήνες που η ζέστη είναι έντονη, είναι ότι παθαίνει εγκαύματα στα φύλλα με αποτέλεσμα να επηρεάζει την παραγωγή και την υγεία του φυτού. Έτσι αυτό που θα πρότεινα είναι μια θέση που να παρέχει άπλετο ήλιο τους ανοιξιάτικους μήνες που η θερμοκρασία δεν ξεπερνά τους 30 βαθμούς Κελσίου ενώ αν επιλέξετε κάποια ποικιλία που καρπίζει μέχρι τον Αύγουστο καλό θα ήταν να της αλλάξετε θέση (αν υπάρχει δυνατότητα) σε σημείο που να έχει σκιά ιδιαίτερα τις “καυτές ώρες της μέρας” αλλιώς αν δεν έχετε αυτή την δυνατότητα μπορείτε να προμηθευτείτε πανί σκίασης από κάποιο φυτώριο με ιδιαίτερα χαμηλό κόστος και να δημιουργήσετε ένα σκίαστρο γύρω από την τομάτα σας. Όσο αφορά τον αέρα η τομάτα δεν τον αγαπά. Έτσι καλό θα ήταν να την προφυλάξετε από ταλαιπωρίες τέτοιου είδους.
Πότισμα
Σαν φυτό έχει περίεργες απαιτήσεις σε νερό όπως προείπα. Μόλις φυτευτεί για 3 εβδομάδες πρέπει να ποτίζετε μόλις το χώμα της στεγνώσει. Επειδή η γλάστρα της είναι μεγάλη για την αρχή καλό θα ήταν να μην το παρακάνετε στο νερό γιατί κινδυνεύει να σαπίσει. Με το πέρας αυτών των εβδομάδων ελαττώνουμε το πότισμα κάθε 2 - 3 ημέρες. Καλό είναι να κρατάτε μια σταθερότητα στο πότισμα γιατί η τομάτα επηρεάζεται εύκολα. Για τις ζεστές μέρες που η θερμοκρασία ξεπερνά τους 30 βαθμούς θα πρέπει να προσαρμόσετε το πότισμα σε καθημερινή βάση. Αυτό είναι κάτι το οποίο θα το δείτε στην πράξη καθώς το φυτό θα διψά.
Λίπανση
Αν νομίζετε ότι η τομάτα είναι ένα φυτό που την φυτεύουμε και απλά περιμένουμε γελιέστε! Μπορώ να πω ότι είναι αρκετά απαιτητική! Σίγουρα με το κομπόστ έχετε καλύψει ένα μεγάλο μέρος της λίπανσης ώστε να έχετε μια καλή παραγωγή. Όμως δεν φτάνει μόνο αυτό. Η τομάτα είναι ένα φυτό που γενικά θέλει μεγάλες ποσότητες ασβεστίου για αυτό όταν υπάρχει η έλλειψη αυτού οι καρποί της αποκτούν ένα μαύρο στίγμα στο κάτω μέρος τους. Όσο αφορά τώρα τι θρέψη τους μια καλή πρόταση είναι ένα οργανικό λίπασμα με αναλογία που θα έχει περισσότερο κάλιο ώστε να βοηθήσει την καρποδεσία τους, αλλά μην ξεχνάτε ότι πάντα πρέπει να υπάρχει ένα όριο και να μην περνάτε στην υπερβολική λίπανση γιατί μπορεί να καταλήξετε με ένα καμένο φυτό! (Για πληροφορίες σχετικά με το λίπασμα συμβουλευτείτε το φυτώριο που εμπιστεύεστε).
Φυτοπροστασία
Η τομάτα σαν είδος πλήττεται από αρκετά έντομα και ασθένειες ανάλογα βέβαια και την ποικιλία. Βρομούσα, μελίγκρα, τετράνυχος, περονόσπορος είναι μερικά από τα πιο γνωστά. Επομένως είναι δύσκολο να τα γράψω όλα εδώ. Ο καλύτερος τρόπος είναι να είστε προσεκτικοί για σημάδια που φαίνονται “επικίνδυνα” και να συμβουλεύεστε το φυτώριο σας για πληροφορίες.
Συγκομιδή
Νομίζω ότι αυτό είναι το πιο εύκολο και το πιο ωραίο σημείο! Δεν χρειάζονται ιδιαίτερες γνώσεις για να μαζέψει κανείς τη σοδειά του. Με μια ψαλίδα κήπου κόβουμε πάνω από κάθε καρπό προσεκτικά ώστε να μην τραυματίζουμε το φυτό μας. Αν οι τομάτες είναι λίγο πράσινες δεν πειράζει. Μην ξεχνάτε ότι αν αφήσετε τους καρπούς σας εκτός ψυγείου θα κοκκινίσουν μόνοι τους.
Τα μυστικά του αγρότη!
Σωστή ώρα ποτίσματος
Η καλύτερη ώρα να ποτίζετε είναι μια ώρα αφού έχει βγει ο ήλιος το πρωί. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγετε να καταναλώνετε νερό τις ώρες με υψηλές θερμοκρασίες οπότε υπάρχει λιγότερη εξάτμιση αλλά παράλληλα μη ποτίζοντας αργά το απόγευμα προφυλάσσετε τα φυτά σας από ασθένειες που θα έβρισκαν τις ιδανικές συνθήκες υγρασίας και θερμοκρασίας το βράδυ στο χώμα.
Κόψτε τα χαμηλά φύλλα
Συνηθίζεται στην καλλιέργεια της τομάτας να κλαδεύουμε τα χαμηλά φύλλα (15 με 20 εκ. από το χώμα) ώστε να μην έχουμε φύλλα που ακουμπάνε στο χώμα. Με αυτό τον τρόπο προστατεύουμε τα φυτά από διάφορες προσβολές.
Προλάβετε τη μαύρη τάπα
Ανακαλύψτε τη λύση στο μαύρισμα του καρπού πριν είναι αργά για τις τομάτες σας!
Άμεση καταπολέμηση:
Ψέκασμα ή ριζοπότισμα με υγρό βιολογικό ασβέστιο. Θα το βρείτε στα καταστήματα κήπου ή γεωπονικά καταστήματα. Οι δοσολογίες διαφέρουν από προϊόν σε προϊόν αλλά το αποτέλεσμα είναι ίδιο και θα έχει άμεσο αποτέλεσμα.
Πρόληψη:
- Πρώτη και πιο οικονομική είναι να χρησιμοποιήσετε μαρμαρόσκονη. Επισκεφτείτε μια μάντρα με υλικά οικοδομής και αγοράστε. Θα χρειαστείτε περίπου 1 κιλό ανά τετραγωνικό μέτρο ή για όσους φυτεύουν σε γλάστρες περίπου 1 κιλό σε 100 λίτρα χώματος. Σκορπίστε τη στο χώμα και ανακατέψτε πριν φυτέψετε.
- Δεύτερη λύση είναι να αγοράσετε βιολογικό ασβέστιο από καταστήματα κήπου. Πρόκειται για λευκούς κόκκους (κάποιες φορές θα την βρείτε και σε μορφή σκόνης) που πρέπει να ανακατευτεί με το χώμα ακριβώς με τον ίδιο τρόπο όπως και η μαρμαρόσκονη. Συνήθως όμως η διαφορά τους είναι ότι δεν είναι σκέτο ασβέστιο αλλά ένας συνδυασμός από ασβέστιο και μαγνήσιο που είναι καλύτερο ποιοτικά.Όποια λύση όμως και αν επιλέξετε, εκτός της μαρμαρόσκονης φυσικά, βεβαιωθείτε ότι πρόκειται για βιολογικό σκεύασμα!
Τομάτα σε αρχικό στάδιο:
Προστασία από τα εγκαύματα
Οι τομάτες το καλοκαίρι υποφέρουν από εγκαύματα, δείτε πώς να της προστατέψετε:
Είναι γνωστό ότι οι τομάτες αγαπούν τις υψηλές θερμοκρασίες, όχι όμως τις πολύ υψηλές. Για τον λόγο αυτό όταν οι θερμοκρασίες ξεφεύγουν (πχ σε καύσωνες) τότε το φυτό παθαίνει εγκαύματα όχι μόνο στα φύλλα του αλλά και στους καρπούς του. Η λύση είναι να τις προστατέψετε από τον έντονο ήλιο αυτές τις μέρες όπου οι θερμοκρασίες είναι επικίνδυνες. Αν καλλιεργείτε σε γλάστρα τότε τα πράγματα είναι πιο απλά καθώς μπορείτε να μετακινήσετε τα φυτά σας σε μια ημισκιερή θέση. Για όσους όμως καλλιεργούν στον κήπο τότε θα χρειαστεί να τις προστατέψετε με δίχτυ σκίασης.
Δίχτυ σκίασης
Στο εμπόριο θα βρείτε διάφορες ποιότητες, από πολύ λεπτό πλαστικό μέχρι φτιαγμένο από χονδρό πλαστικό (σαν πετονιά). Η δεύτερη επιλογή είναι και η καλύτερη καθώς το δίχτυ σκίασης μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε πολλές φορές σε μελλοντικές καλλιέργειες και έτσι δεν θα χρειαστεί να το ξαναπληρώσετε. Επιλέξτε πλέξη που να έχει ποσοστό σκίασης 35-45%. Όσον αφορά την τοποθέτησή του εκεί υπάρχουν πολλοί τρόποι. Πάντα όμως εξαρτάται από το πως έχετε στηρίξει τα φυτά σας, οπότε δεν υπάρχει κάποιος συγκεκριμμένος τρόπος να σας δείξω, το θέμα είναι να έχουν σκιαστεί τα φυτά σωστά και να μήν υπάρχει φόβος να σας το πάρει ο αέρας (σε περίπτωση που η περιοχή σας έχει θέμα με αέρα). Να θυμάστε ότι μετά το πέρας του καύσωνα καλό είναι να το βγάλετε για να έχουν τα φυτά σας όσο ήλιο πρέπει για να μπορούν να καρπίζουν, αλλιώς θα καταλήξετε με καταπράσινα φυτά χωρίς καρπούς!
Διαφορετική γλάστρα
Μπορείτε να φύτεψε τις τομάτες σας και σε ζαρντινιέρα! Σε μια ζαρντινιέρα του μέτρου μπορείτε να βάλετε 2 τομάτες, μια σε κάθε άκρη.