Είναι δεδομένο ότι τα παιδιά θα δοκιμάσουν αρκετές φορές τα όριά μας, θα πουν «όχι» και θα προβάλλουν αντιστάσεις χωρίς σοβαρή ή πιθανή αιτία. Σε κάποιες καταστάσεις μπορεί ακόμα και να μας βρίσουν ή να μας χτυπήσουν. Τότε, τα νεύρα και η κούρασή μας είναι πιθανό να επιδεινώσουν την κατάσταση, να χάσουμε την ψυχραιμία μας και να αντιδράσουμε ανεξέλεγκτα. Όμως, είναι στο χέρι μας να βρούμε τον τρόπο να συγκρατήσουμε όχι μόνο τον εαυτό μας, αλλά και το παιδί.
«Η μέθοδος της ειρηνικής αντίστασης» είναι εμπνευσμένη από τον γνωστό σε όλους μας Γκάντι, που πρέσβευε ότι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να λύσεις μία διαμάχη είναι η… ειρήνη και η ηρεμία. Με βάση, λοιπόν, τη θεωρία του, ο καθηγητής ψυχολογίας Χάιμ Όμερ, ανέπτυξε μία μέθοδο για γονείς με «δύσκολα» παιδιά. Στόχος της τεχνικής αυτής είναι οι γονείς να αντιμετωπίσουν την αντιδραστικότητα και την επιθετικότητα του παιδιού χωρίς φωνές, τιμωρίες και χωρίς να χάσουν και οι ίδιοι την ψυχραιμία τους.
Η «ανακοίνωση»
Αφού παρατηρήσετε αρκετά περιστατικά που ξεπερνούν κάθε όριο (όπως τα βίαια και επιθετικά ξεσπάσματα) και που δεν μπορείτε να ανεχτείτε άλλο, ακολουθεί η ανακοίνωση. Σε μια σελίδα γράψτε με σαφήνεια τι είναι αυτό που σας ενοχλεί και διαβάστε την το παιδί. Μπορείτε για παράδειγμα να γράψετε: «Δεν πρόκειται να ξανα- ανεχτώ αυτή τη συμπεριφορά π.χ. να μου μιλάς άσχημα/ να φωνάζεις/ να με χτυπάς. Κι εγώ, από τη δική μου μεριά, δεν πρόκειται να κάνω κάποιο απ’ αυτά τα πράγματα.»
Με τον τρόπο αυτό ξεκαθαρίζετε τη στάση σας, του δείχνετε ποια είναι τα όριά του αλλά και ποια είναι τα δικά σας όρια.
Έλα να κάτσουμε…
Αγγλιστί, αυτή είναι η μέθοδος του sit- in. Αφού περάσει η… μεγάλη μπόρα και έχουν ηρεμήσει και οι δύο πλευρές (τόσο το παιδί όσο και εσείς), εφαρμόστε το εξής: μπείτε στο δωμάτιό του, καθίστε απέναντί του και με ήρεμο τόνο, πείτε του «Δεν μου άρεσε ο τρόπος που συμπεριφέρθηκες. Ήρθαμε εδώ για να λύσουμε μαζί το πρόβλημα». Αν το παιδί είναι ήδη αρκετά μεγάλο, μία έξυπνη τακτική είναι να του προτείνετε να σας πει εκείνο μια λύση, που θα το βοηθήσει να διορθώσει τη συμπεριφορά του από την επόμενη φορά.
Ακόμα και στην περίπτωση που απαντήσει αμυνόμενο εκτοξεύοντας κατηγορίες («Ο αδερφός μου το έκανε»), απειλές («Θα φύγω από το σπίτι») ή απαιτήσεις («Αν μου αγοράσετε το παιχνίδι που ζήτησα, δεν θα το ξανακάνω»), δεν πρέπει να παρεκκλίνετε απ’ τον σκοπό σας. Παραμείνετε ψύχραιμοι και περιμένετε μέχρι να σας προτείνει κάποια λύση- η σταθερότητα θα φέρει το αποτέλεσμα που θέλετε. Ωστόσο, μην μείνετε στο δωμάτιο του παιδιού πάνω από μία ώρα- διαφορετικά θα γίνετε κουραστικοί και το παιδί δεν θα σας ακούσει. Απλώς φεύγοντας, υπενθυμίστε του ότι ακόμα δεν βρήκατε καμία λύση στο πρόβλημα.
Το δίκτυο υποστήριξης
Ένα αμφιλεγόμενο για αρκετούς σημείο της μεθόδου είναι η βοήθεια από τα κοντινά μας πρόσωπα. Δεν είναι κακό οι γονείς να ζητούν την στήριξη συγγενών ή φίλων. Το ιδανικό, μάλιστα, είναι το άτομο που θα επιλέξουν να είναι κοντά στο παιδί και να έχει μια καλή σχέση μαζί του, έτσι ώστε να τον ακούει. Αν για παράδειγμα, ο αγαπημένος του θείος είναι παρών σε ένα βίαιο ξέσπασμα του παιδιού δεν είναι κακό να παρέμβει με ψυχραιμία και ηρεμία για να του εξηγήσει ότι οι γονείς του έχουν δίκιο που δεν υποστηρίζουν τη συμπεριφορά του. Ρόλος του είναι να λειτουργεί συμπληρωματικά και όχι να αντικαταστήσει τους γονείς.
«Η μέθοδος της ειρηνικής αντίστασης» είναι εμπνευσμένη από τον γνωστό σε όλους μας Γκάντι, που πρέσβευε ότι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να λύσεις μία διαμάχη είναι η… ειρήνη και η ηρεμία. Με βάση, λοιπόν, τη θεωρία του, ο καθηγητής ψυχολογίας Χάιμ Όμερ, ανέπτυξε μία μέθοδο για γονείς με «δύσκολα» παιδιά. Στόχος της τεχνικής αυτής είναι οι γονείς να αντιμετωπίσουν την αντιδραστικότητα και την επιθετικότητα του παιδιού χωρίς φωνές, τιμωρίες και χωρίς να χάσουν και οι ίδιοι την ψυχραιμία τους.
*Φωτογραφία: cdn3-www.momtastic.com
Οι 4 σημαντικότεροι πυλώνες
Όπως αναφέρει σε σχετικό άρθρο ο καθηγητής Κλινικής Ψυχολογίας, Irit schorr Sapir, η μέθοδος αυτή στηρίζεται σε λίγους αλλά σημαντικούς πυλώνες.
Τη συνέπεια
Οι γονείς πρέπει να τηρούν ένα συγκεκριμένο πλάνο και να θέτουν τους «κανόνες» του σπιτιού, που θα ακολουθεί όλη η οικογένεια.
Την παρουσία
Πρέπει να είναι παρόντες, τόσο σωματικά όσο και πνευματικά και να επιβλέπουν τα παιδιά.
Ένα δίκτυο υποστήριξης
Μπορούν να ζητήσουν τη βοήθεια των κοντινών τους προσώπων εάν το κρίνουν απαραίτητο.
Τον αυτοέλεγχο
Στόχος είναι οι γονείς να μπορούν να ελέγξουν τον εαυτό τους αλλά και τις αντιδράσεις τους- θα πρέπει δηλαδή να μην ενδίδουν στη συμπεριφορά του παιδιού, να μην αντιδρούν υπερβολικά, να μην καταφεύγουν σε φωνές και απειλές αλλά και να μην υποτιμούν το παιδί.
Τη συνέπεια
Οι γονείς πρέπει να τηρούν ένα συγκεκριμένο πλάνο και να θέτουν τους «κανόνες» του σπιτιού, που θα ακολουθεί όλη η οικογένεια.
Την παρουσία
Πρέπει να είναι παρόντες, τόσο σωματικά όσο και πνευματικά και να επιβλέπουν τα παιδιά.
Ένα δίκτυο υποστήριξης
Μπορούν να ζητήσουν τη βοήθεια των κοντινών τους προσώπων εάν το κρίνουν απαραίτητο.
Τον αυτοέλεγχο
Στόχος είναι οι γονείς να μπορούν να ελέγξουν τον εαυτό τους αλλά και τις αντιδράσεις τους- θα πρέπει δηλαδή να μην ενδίδουν στη συμπεριφορά του παιδιού, να μην αντιδρούν υπερβολικά, να μην καταφεύγουν σε φωνές και απειλές αλλά και να μην υποτιμούν το παιδί.
Πώς εφαρμόζεται πρακτικά
Κρατήστε την ψυχραιμία σας την πιο δύσκολη στιγμή
Ξέρουμε ότι είναι δύσκολο κάποιες φορές, όμως πρέπει συνεχώς να προσπαθείτε να κρατήσετε την ψυχραιμία σας. Ακόμα κι αν το παιδί καταφύγει στη βία κι αρχίσει να σας χτυπά, εσείς θα πρέπει να καλύψετε τον εαυτό σας, χωρίς να ανταποδώσετε τη βία. Δείξτε του ποια είναι τα όριά σας, αλλά μην καταφύγετε στην ίδια συμπεριφορά για την οποία το κατηγορείτε. Τη στιγμή του ξεσπάσματος, μην του μιλήσετε για τη συμπεριφορά του. Αφήστε να περάσει αρκετή ώρα και μετά εφαρμόστε τη μέθοδο του sit- in.
Ξέρουμε ότι είναι δύσκολο κάποιες φορές, όμως πρέπει συνεχώς να προσπαθείτε να κρατήσετε την ψυχραιμία σας. Ακόμα κι αν το παιδί καταφύγει στη βία κι αρχίσει να σας χτυπά, εσείς θα πρέπει να καλύψετε τον εαυτό σας, χωρίς να ανταποδώσετε τη βία. Δείξτε του ποια είναι τα όριά σας, αλλά μην καταφύγετε στην ίδια συμπεριφορά για την οποία το κατηγορείτε. Τη στιγμή του ξεσπάσματος, μην του μιλήσετε για τη συμπεριφορά του. Αφήστε να περάσει αρκετή ώρα και μετά εφαρμόστε τη μέθοδο του sit- in.
*Φωτογραφία: focusonthefamily.com
Η «ανακοίνωση»
Αφού παρατηρήσετε αρκετά περιστατικά που ξεπερνούν κάθε όριο (όπως τα βίαια και επιθετικά ξεσπάσματα) και που δεν μπορείτε να ανεχτείτε άλλο, ακολουθεί η ανακοίνωση. Σε μια σελίδα γράψτε με σαφήνεια τι είναι αυτό που σας ενοχλεί και διαβάστε την το παιδί. Μπορείτε για παράδειγμα να γράψετε: «Δεν πρόκειται να ξανα- ανεχτώ αυτή τη συμπεριφορά π.χ. να μου μιλάς άσχημα/ να φωνάζεις/ να με χτυπάς. Κι εγώ, από τη δική μου μεριά, δεν πρόκειται να κάνω κάποιο απ’ αυτά τα πράγματα.»
Με τον τρόπο αυτό ξεκαθαρίζετε τη στάση σας, του δείχνετε ποια είναι τα όριά του αλλά και ποια είναι τα δικά σας όρια.
Έλα να κάτσουμε…
Αγγλιστί, αυτή είναι η μέθοδος του sit- in. Αφού περάσει η… μεγάλη μπόρα και έχουν ηρεμήσει και οι δύο πλευρές (τόσο το παιδί όσο και εσείς), εφαρμόστε το εξής: μπείτε στο δωμάτιό του, καθίστε απέναντί του και με ήρεμο τόνο, πείτε του «Δεν μου άρεσε ο τρόπος που συμπεριφέρθηκες. Ήρθαμε εδώ για να λύσουμε μαζί το πρόβλημα». Αν το παιδί είναι ήδη αρκετά μεγάλο, μία έξυπνη τακτική είναι να του προτείνετε να σας πει εκείνο μια λύση, που θα το βοηθήσει να διορθώσει τη συμπεριφορά του από την επόμενη φορά.
*Φωτογραφία: i.huffpost.com
Ακόμα και στην περίπτωση που απαντήσει αμυνόμενο εκτοξεύοντας κατηγορίες («Ο αδερφός μου το έκανε»), απειλές («Θα φύγω από το σπίτι») ή απαιτήσεις («Αν μου αγοράσετε το παιχνίδι που ζήτησα, δεν θα το ξανακάνω»), δεν πρέπει να παρεκκλίνετε απ’ τον σκοπό σας. Παραμείνετε ψύχραιμοι και περιμένετε μέχρι να σας προτείνει κάποια λύση- η σταθερότητα θα φέρει το αποτέλεσμα που θέλετε. Ωστόσο, μην μείνετε στο δωμάτιο του παιδιού πάνω από μία ώρα- διαφορετικά θα γίνετε κουραστικοί και το παιδί δεν θα σας ακούσει. Απλώς φεύγοντας, υπενθυμίστε του ότι ακόμα δεν βρήκατε καμία λύση στο πρόβλημα.
Το δίκτυο υποστήριξης
Ένα αμφιλεγόμενο για αρκετούς σημείο της μεθόδου είναι η βοήθεια από τα κοντινά μας πρόσωπα. Δεν είναι κακό οι γονείς να ζητούν την στήριξη συγγενών ή φίλων. Το ιδανικό, μάλιστα, είναι το άτομο που θα επιλέξουν να είναι κοντά στο παιδί και να έχει μια καλή σχέση μαζί του, έτσι ώστε να τον ακούει. Αν για παράδειγμα, ο αγαπημένος του θείος είναι παρών σε ένα βίαιο ξέσπασμα του παιδιού δεν είναι κακό να παρέμβει με ψυχραιμία και ηρεμία για να του εξηγήσει ότι οι γονείς του έχουν δίκιο που δεν υποστηρίζουν τη συμπεριφορά του. Ρόλος του είναι να λειτουργεί συμπληρωματικά και όχι να αντικαταστήσει τους γονείς.
Σε περίπτωση που δεν συμφωνείτε με όλα όσα πρεσβεύει η μέθοδος Γκάντι, μπορείτε να υιοθετήσετε όσα στοιχεία της, ταιριάζουν καλύτερα τόσο στη δική σας μέθοδο πειθαρχίας όσο και στον χαρακτήρα του παιδιού.
*Περισσότερα για την εν λόγω μέθοδο θα διαβάσετε στο σχετικό online εγχειρίδιο και στο oxleas.nhs.uk, από τα οποία προέρχονται και οι παραπάνω πληροφορίες.
Περισσότερα θέματα για γονείς εδώ.